Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 28 lutego 2013 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku, IV Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Mariusz Struski

Sędziowie: SO Andrzej Jastrzębski (spr.)

SO Mariola Watemborska

po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2013 r. w Słupsku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Z. J.

przeciwko J. J. (1)

o zaspokojenie potrzeb rodziny

na skutek zażalenia obu stron na postanowienie Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 18 grudnia 2012 r., sygn. akt III RC 451/12

postanawia: oddalić oba zażalenia.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Słupsku zabezpieczył roszczenie powódki zobowiązując pozwanego J. J. (1) do łożenia na rzecz Z. J. po 300 zł miesięcznie tytułem zaspokajania potrzeb rodziny, płatne do dnia 10-go każdego miesiąca, wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w zapłacie, poczynając od dnia 1 listopada 2012 roku. Sąd Rejonowy oddalił wniosek o udzielenie zabezpieczenia w pozostałym zakresie. Nadto oddalił wniosek pozwanego o zawieszenie postępowania.

Sądu I instancji powołując się na treść art. 23 i 27 k.r.o. podniósł, że na małżonkach spoczywa obowiązek przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny oraz obowiązek świadczenia sobie wzajemnej pomocy. Przywołał przy tym zasadę równej stopy życiowej, zgodnie z którą standard życia małżonków powinien być podobny. W dalszej części stwierdził, że wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia został przez stronę powodową w wystarczającym stopniu uprawdopodobniony. Wskazał, że wprawdzie strony od kilku miesięcy nie mieszkają razem, jednakże nadal pozostają małżeństwem, a ciążące na nich z tego tytułu obowiązki nie wygasły. Sąd Rejonowy przyjął, iż miesięczny dochód powódki sięga 883,92 zł, zaś pozwanego 3.202,64 zł. Konieczne wydatki ponoszone przez powódkę kształtują się z kolei na poziomie około 390 zł (bez uwzględnienia podatków, opłat za dzierżawę gruntu i kosztów opału). W ocenie Sądu I instancji nie sposób zgodzić się z twierdzeniem, że powódka żyje w niedostatku, skoro po uiszczeniu wykazanych wydatków pozostaje jej miesięczne na utrzymanie około 500 zł. Sąd wskazał w tym miejscu, że uzasadnione wydatki pozwanego nie są na tym etapie postępowania znane. Wiadomo jedynie, iż ma 95 lat, cierpi na nadciśnienie, otępienie naczyniowe głębokie, wymaga leczenia, stałej opieki osób trzecich oraz mieszka z córką ponosząc przy tym częściowo koszty utrzymania jej mieszkania. Na tej podstawie Sąd Rejonowy uznał, że kwota 300 zł miesięcznie – przez okres trwania procesu - w wystarczającym stopniu zabezpieczy usprawiedliwione potrzeby powódki, jednocześnie nie obciążając zbytnio pozwanego.

Powyższe postanowienie - w zakresie oddalenia wniosku o zabezpieczenie w kwocie 300 zł - zaskarżyła powódka, domagając się jego zmiany poprzez udzielenie zabezpieczenia do kwoty 600 zł miesięcznie. Nadto wniosła o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania. Skarżonemu orzeczeniu zarzuciła sprzeczność istotnych ustaleń Sądu I instancji z treścią zgromadzonego materiału dowodowego, poprzez przyjęcie, że w sprawie nie występują okoliczności uzasadniające udzielenie zabezpieczenia na poziomie 600 zł miesięcznie.

Zażalenie na powyższe postanowienie Sądu Rejonowego w Słupsku wniósł również pozwany domagając się jego uchylenia. Skarżonemu postanowieniu zarzucił naruszenie art. 753 § 1 k.p.c. oraz art. 23, 27 i 144 ¹ k.r.o. poprzez udzielenie zabezpieczenia w sytuacji nieuprawdopodobnienia przez powódkę istnienia podnoszonego roszczenia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Oba zażalenia nie zasługują na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 27 k.r.o., oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli.

Obowiązek alimentacyjny przewidziany w art. 27 kro powstaje przez zawarcie małżeństwa. Jego źródłem jest wzajemny obowiązek pomocy, współdziałania dla dobra rodziny i zaspokajania jej potrzeb (art. 23 i art. 27 kro). W sprawach o roszczenia alimentacyjne między małżonkami sąd w zasadzie nie bada, czy i które z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Ustawodawca bowiem przypisuje rozstrzygające znaczenie kwestii winy w spowodowaniu rozkładu pożycia małżeńskiego dopiero wówczas, gdy małżeństwo zostanie rozwiązane przez rozwód (art. 60 kro). Zasady rządzące obowiązkiem alimentacyjnym między małżonkami rozwiedzionymi nie mogą być przenoszone na obowiązek alimentacyjny małżonków, których małżeństwo jeszcze trwa, mimo że uległo definitywnemu rozbiciu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 maja 1999 r. w sprawie III CKN 153/99, LexPolonica nr 402126). Zakres tego obowiązku kształtuje zasada, że stopa życiowa małżonków, nawet pozostających w faktycznym rozłączeniu, powinna być z reguły równa. Dlatego też obowiązek małżonka z art. 27 k.r.o. nie powstaje i nie zależy od tego, czy drugi małżonek znajduje się w niedostatku, lecz od tego, by jeden z małżonków nie mógł zaspokajać swoich potrzeb w takim zakresie, w jakim może to uczynić małżonek drugi. Trzeba przy tym zważyć, że potrzeby rodziny stanowią potrzeby z istoty swej wspólne, jak również indywidualne potrzeby małżonków (patrz uchwała Pełnego Składu Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r. w sprawie III CZP 91/86, LexPolonica nr 304360).

Odnosząc powyższe rozważania do niniejszej sprawy należy stwierdzić, że na obecnym etapie postępowania nie ma znaczenia, który z małżonków J. ponosi winę za stan faktycznej separacji, w jakiej znalazły się strony. Skoro małżeństwo nie zostało rozwiązane przez rozwód, to każde z małżonków ma obowiązek przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą założyli. De facto więc oboje powinni w ramach swoich sił i możliwości troszczyć się nie tylko o siebie, ale również o współmałżonka, a ich stopa życiowa winna sięgać podobnego poziomu.

Sąd Okręgowy podziela w pełni stanowisko Sądu I instancji, iż powódka w dostatecznym stopniu uprawdopodobniła swoje roszczenie. Po za sporem pozostaje bowiem fakt, iż strony od 30 czerwca 2001 roku pozostają małżeństwem i od tego ciąży na nich wzajemny obowiązek przyczyniania się do zaspokajania swoich potrzeb.

W ocenie Sądu Okręgowego udzielone zaskarżonym postanowieniem zabezpieczenie roszczenia powódki na poziomie 300 zł miesięcznie jest adekwatne do ustalonych na obecnym etapie postępowania okoliczności sprawy. W szczególności bowiem brak jest szczegółowych danych dotyczących faktycznego poziomu życia pozwanego. Z materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy wynika, iż J. J. (1) pobiera wprawdzie emeryturę w kwocie 3.202,64 zł, jednakże jest osobą starszą, schorowaną i niezdolną do samodzielnej egzystencji. Ze względu na stan zdrowia, wymaga zapewnienia mu całodziennej opieki. Pozwany zmuszony jest obecnie mieszkać z córką, co wiąże się z partycypacją w kosztach utrzymania jej mieszkania. Koszty jakie w związku z tym ponosi nie są w chwili obecnej znane. Podobnie brak jest na etapie rozpoznawania niniejszego zażalenia ustaleń, co do pozostałych wydatków, jakie J. J. (1) ponosi w związku z zapewnieniem opieki, wyżywienia, środków czystości, artykułów higienicznych, odzieży, lekarstw, wizyt lekarskich i zaspokojeniem innych potrzeb uzasadnionych jego wiekiem i stanem. Powyższe, w połączeniu z ustalonymi przez Sąd I instancji okolicznościami dotyczącymi powódki przemawia zdaniem Sądu Okręgowego za ustaleniem wysokości udzielonego zabezpieczenia na poziomie określonym w sentencji zaskarżonego postanowienia.

W tym miejscu należy zasygnalizować, iż postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia na czas trwania procesu ma jedynie charakter tymczasowy i jest wydawane w oparciu o niepełny materiał dowodowy. Rolą sądu rozpoznającego zasadniczy przedmiot procesu będzie bowiem jego uzupełnienie i szczegółowe wyjaśnienie istotnych okoliczności sprawy, a następnie na tej podstawie ostateczne rozstrzygnięcie o roszczeniu powódki.

Wobec powyższego należało oddalić obydwa zażalenia, jako nieuzasadnione.

W tym stanie rzeczy Sąd odwoławczy, na zasadzie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.