Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 maja 2013 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:SSO Kazimierz Kostrzewa

Protokolant: st. sekr. sądowy Jerzy Stępień

po rozpoznaniu w dniu 07 maja 2013 roku w Tarnowie na rozprawie

odwołania W. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 26 listopada 2012 roku nr (...)

w sprawie W. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 29/13

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 10 maja 2013 r.

Decyzją z dnia 26.11.2012 r. znak:(...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił W. C. przyznania emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż odwołujący nie spełnia przesłanek przyznania świadczenia emerytalnego określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. 2004 r. Nr 39 poz. 353 z póź. zm.) w zw. z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U.UE.L.04.166.1), bowiem nie udokumentował 15-letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze wymienionych w wykazie A bądź B stosownie do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. 1983 r. nr 8, poz. 43 z póź. zm.), a tylko 11 lat, 8 miesięcy i 15 dni. Organ rentowy nie uznał okresów zatrudnienia od 05.01.1977 r. do 11.03.1978 r., od 15.05.1988 r. do 31.03.1992 r. i od 01.04.1992 r. do 15.06.1992 r. jako pracy w szczególnych warunkach, gdyż z przedłożonej dokumentacji archiwalnej brak informacji, że praca ta była wykonywana w szczególnych warunkach.

W. C. wniósł odwołanie od powyższej decyzji, w którym domagał się jej zmiany poprzez przyznanie emerytury. W uzasadnieniu wskazał, że pracował w warunkach szczególnych ponad 15 lat jako kierowca, operator koparki, dźwigu samochodowego oraz jako monter konstrukcji stalowych. Sporne okoliczności zamierza wykazać zeznaniami świadków.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie, podnosząc argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że W. C. w dniu (...) r. osiągnął 60 lata życia. Na dzień 01.01.1999 r. legitymuje się okresem zatrudnienia wynoszącym 25 lat okresów składkowych, nieskładkowych i uzupełniających. Nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego. Wymiar czasu pracy w szczególnych warunkach uznany przez organ rentowy na dzień 01.01.1999 r. wynosi 11 lat, 8 miesięcy i 15 dni na co składa się praca w okresach: od 13.09.1976 r. do 24.12.1976 r. z wyłączeniem okresu od 12-14.10.1976 r. urlop bezpłatny na stanowisku maszynisty ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych, od 11.05.1978 r. do 30.09.1978 r. na stanowisku maszynisty żurawi samojezdnych kołowych lub gąsienicowych, od 02.10.1978 r. do 03.03.1979 r. na stanowisku kierowcy żurawia, od 22.03.1979 r. do 14.05.1988 r. na stanowisku operatora żurawia, operatora koparki oraz kierowcy samochodu ciężarowego S., od 22.06.1992 r. do 01.07.1994 r. na stanowisku montera konstrukcji metalowych na wysokości z wyłączeniem okresów pobierania zasiłków chorobowych w okresie od 23.06.1993 r. do 16.08.1993 r. tj. 54 dni i od 04.02.1994 r. do 01.07.1994 r. tj. 148 dni. Odwołujący nie pracuje, pobiera rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

/okoliczności bezsporne/.

Ponadto Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W okresie od 05.01.1977 r. do 11.03.1978 r. pracował w Przedsiębiorstwie (...)Oddział (...) w T. na stanowisku maszynisty koparko-ładowarki potocznie zwanej „białoruśką” albo maszynistą ładowarki czterokołowej dwunapędowej typu Ł34. Pracę w tym charakterze wykonywał w wymiarze pełnego etatu, stale, każdego dnia. Ładowarkami lub koparko-ładowarkami ładował żwir na samochodu niezależnie od pory roku bo w tym czasie budowano Hutę (...)i żwir wożono non stop.

Dowód: świadectwo pracy z dnia 29.04.1994 r. –k. 4 ar czII,

świadectwo pracy z dnia 11.03.1978 r. –k. 12 as,

kserokopia akt osobowych –k. 12 as,

zeznania świadka J. P. –k. 17v as,

W okresie od 15.05.1988 r. do 31.03.1992 r. i od 01.04.1992 r. do 15.06.1992 r. pracował w Zakładzie (...) w T. (...), gdzie był zatrudniony od 22.03.1979 r. do 15.06.1992 r. na stanowisku operatora sprzętu. W okresie od 15.05.1988 r. do 30.09.1991 r. był zatrudniony na budowie eksportowej w b. Czechosłowacji jako monter. Jego praca polegała na przygotowaniu elementów metalowych spawaczowi do spawania. Były to konstrukcje stalowe głównie z rur o długości do kilkunastu metrów. Po zespawaniu rur przez spawaczy, monterzy czyścili spawy i malowali dwa razy te rury, które potem były wywożone. Prace przy malowaniu zajmowały mu ok. 5 do 6 godzin dziennie przy wzięciu pod uwagę, że praca w tym czasie trwała po 10-12 godzin dziennie. W okresie od 01.10.1991 r. do 31.03.1992 r. został wypożyczony przez (...)

Dowód: świadectwo pracy z dnia 12.06.1992 r. –k. 7 ar czII,

kserokopia akt osobowych –k. 12 as,

zeznania świadka T. W. –k. 17-18 as,

zeznania świadka A. K. –k. 20 as,

zeznania odwołującego –k. 20v as,

W dniu 27.09.2012 r. odwołujący złożył wniosek o przyznanie emerytury.

dowód: wniosek z dnia 27.09.2012 r. –k. 1-2 ar czIV.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadka J. P. bowiem jego zeznania w sposób spójny i konsekwentny wskazywały, iż w okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) Oddział (...) w T. w okresie od 05.01.1977 r. do 11.03.1978 r. odwołujący pracował jako maszynista koparko-ładowarki potocznie zwanej „białoruśką” albo maszynista ładowarki czterokołowej dwunapędowej typu Ł34. Pracę w tym charakterze wykonywał w wymiarze pełnego etatu, stale, każdego dnia. Ładowarkami lub koparko-ładowarkami ładował żwir na samochodu niezależnie od pory roku bo w tym czasie budowano Hutę (...) i żwir wożono non stop.

od 05.01.1977 r. do 11.03.1978 r. pracował w Przedsiębiorstwie (...) Oddział (...) w T. na stanowisku maszynisty koparko-ładowarki potocznie zwanej „białoruśką” albo maszynistą ładowarki czterokołowej dwunapędowej typu Ł34. Pracę w tym charakterze wykonywał stale w pełnym wymiarze czasu pracy. Ładowarkami lub koparko-ładowarkami ładował żwir na samochodu niezależnie od pory roku bo w tym czasie budowano Hutę (...) i żwir wożono non stop. Świadek pracował z odwołującym na przestrzeni spornego okresu i dzięki temu posiadał wiedzę na ten temat. Zeznania świadka korespondowały z zeznaniami odwołującego i dowodami z dokumentów i pozwalały w sposób wiarygodny ustalić rzeczywisty charakter pracy odwołującego w spornym okresie.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadków T. W. i A. K. bowiem ich zeznania w sposób spójny i konsekwentny wskazywały, iż w okresie od 15.05.1988 r. do 30.09.1991 r. kiedy odwołujący był zatrudniony na budowie eksportowej w b. Czechosłowacji jako monter jego praca polegała na przygotowaniu elementów metalowych spawaczowi do spawania, a kiedy już zostały zespawane to monterzy czyścili spawy i malowali dwa razy te rury, które potem były wywożone. Prace przy malowaniu zajmowały odwołującemu ok. 5 do 6 godzin dziennie co potwierdził nie tylko bezpośredni przełożony odwołującego ale przyznał to nawet sam odwołujący. W tej sytuacji praca montera przy malowaniu konstrukcji nie była wykonywana w wymiarze pełnego etatu, stale, każdego dnia, ponieważ przez postały czas pracy przy wzięciu pod uwagę, że praca w tym czasie trwała po 10-12 godzin dziennie odwołujący wykonywał inne prace. Świadkowie pracowali z odwołującym na przestrzeni spornego okresu i dzięki temu posiadali wiedzę na ten temat. Zeznania świadków korespondowały ze sobą i pozwalały w sposób wiarygodny ustalić rzeczywisty charakter pracy odwołującego w spornym okresie.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom odwołującego, ponieważ były spójne konsekwentne i nie zawierały wewnętrznych sprzeczności. Depozycje te potwierdzały dowody z zeznań świadków i z dokumentów.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów zalegających w aktach rentowych i aktach osobowych odwołującego, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości Sądu, nie były kwestionowane prze strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich jakie należałoby uwzględnić urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego w tym wynikającego z art. 244 i art.245 kpc.

Sąd rozważył, co następuje:

Przedmiotem postępowania było rozstrzygnięcie czy W. C. przysługuje prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Z kolei art. 32 ust.4 stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, to jest na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.). Z §1 Rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze , wymienione w §4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. § 2 ust.1 rozporządzenia ustala, ze za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. §4 pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Kwestią sporną pomiędzy stronami było ustalenie, czy W. C. był zatrudniony w warunkach szczególnych przez okres co najmniej 15 lat i okres ten miałby przypadać przed dniem 01.01.1999 r., skoro nie przedłożył za sporne okresy świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach - jedynie w oparciu o zeznania świadków, jego zeznania oraz świadectwa pracy i kserokopie dokumentacji pracowniczej odnośnie zatrudnienia w okresie od 05.01.1977 r. do 11.03.1978 r. kiedy pracował w Przedsiębiorstwie (...) Oddział (...) w T. na stanowisku maszynisty koparko-ładowarki i maszynisty ładowarki oraz w okresie od 15.05.1988 r. do 30.09.1991 r. kiedy był zatrudniony na budowie eksportowej w b. Czechosłowacji jako monter.

Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) w § 2 ust. 2 zobowiązuje zakłady pracy do stwierdzenia okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji. Natomiast w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49) określone zostały środki dowodowe, które powinny być dołączone do wniosku, stwierdzające okoliczności uzasadniające przyznanie tego świadczenia (§ 4 ust. 3). W myśl § 21 ust. 1, 4 i 5 powołanego rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia są pisemne zaświadczenia zakładów pracy, wydane na podstawie posiadanych dokumentów, oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia. W przypadku zaś ubiegania się pracownika o przyznanie emerytury lub renty z tytułu zatrudnienia w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty. Wyjątek od zasady ustalonej w powołanym przepisie jest zawarty w § 22 wymienionego rozporządzenia, który przewiduje, że okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

W sytuacji gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach zaświadczenia z zakładu pracy nie pozbawia to go możliwości wykazania tej okoliczności w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych.

Jak wyjaśnił bowiem Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 maja 1985 r., III UZP 5/85, w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe dopuszczalne jest przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Pogląd ten został rozwinięty w znowelizowanym art. 473 kpc, który stanowi, że w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron. W postępowaniu przed tymi sądami okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń mogą być udowadniane wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi (por. wyr. SN z dnia 02.02.1996 r. II URN 3/95 OSNP 1996/16/239).

W niniejszej sprawie odwołujący nie dysponował zaświadczeniem potwierdzającym pracę w szczególnych warunkach odnośnie pracy w spornych okresach, zatem zasadnym stało się ustalenie okoliczności w jakich odwołujący świadczył pracę na podstawie zeznań świadków, jego zeznań oraz świadectwa pracy i kserokopii dokumentacji pracowniczej.

W oparciu o nie Sąd ustalił, iż odwołujący w okresie od 05.01.1977 r. do 11.03.1978 r. pracował w Przedsiębiorstwie (...) Oddział (...)w T. na stanowisku maszynisty koparko-ładowarki potocznie zwanej „białoruśką” albo maszynistą ładowarki czterokołowej dwunapędowej typu Ł34. Pracę w tym charakterze wykonywał w wymiarze pełnego etatu, stale, każdego dnia. Ładowarkami lub koparko-ładowarkami ładował żwir na samochodu niezależnie od pory roku bo w tym czasie budowano Hutę (...) i żwir wożono non stop. Praca ta została zaliczona, zgodnie z wykazem A dział V pkt. 5, będącym załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, do prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

Odnośnie pracy odwołującego w okresie od 15.05.1988 r. do 30.09.1991 r., kiedy był zatrudniony na budowie eksportowej w b. Czechosłowacji jako monter Sąd uznał, iż brak podstaw do ustalenia że w tym okresie odwołujący wykonywał pracę w warunkach szczególnych. Jego praca polegała na przygotowaniu elementów metalowych spawaczowi do spawania. Były to konstrukcje stalowe głównie z rur o długości do kilkunastu metrów. Po zespawaniu rur przez spawaczy, monterzy czyścili spawy i malowali dwa razy te rury, które potem były wywożone. Prace przy malowaniu zajmowały mu ok. 5 do 6 godzin dziennie przy wzięciu pod uwagę, że praca w tym czasie trwała po 10-12 godzin dziennie i dlatego ta praca nie może być traktowana jako praca stała i opiewająca na cały czas zatrudnienia. Dlatego łączny czas pracy w szczególnych warunkach wykazany w postępowaniu administracyjnym i sądowym zamyka się w sumie 12 lat, 10 miesięcy i 21 dni.

Biorąc powyższe ustalenia pod uwagę w przedmiotowej sprawie odwołujący nie spełnia przesłanek do przyznania emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, wynikające z treści art. 32 w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a w szczególności § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. 1983 r. nr 8, poz. 43 z póź. zm.) mimo, że osiągnął wiek 60 lat ((...)r.), oraz na dzień 01.01.1999 r. posiada wymagany okres zatrudnienia (ponad 25 letni okres składkowy, nieskładkowy i uzupełniający), ponieważ nie posiada co najmniej 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, a udowodnił jedynie 12 lat, 10 miesięcy i 21 dni.

Mając na względzie powyższe Sąd na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego i art.477 ¹⁴ §1 kpc oddalił odwołanie W. C. od zaskarżonej decyzji organu rentowego z dnia 26.11.2012 r.

(...)

(...)

(...)

(...)

(...)