Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 01 sierpnia 2014r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 01 sierpnia 2014r. w O.

sprawy z odwołania S. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania S. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 25.04.2014r. znak (...)

orzeka:

1. zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje S. S. prawo do emerytury począwszy od 03.05.2014r.;

2. stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25.04.2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił S. S. prawa do emerytury.

S. S. wniósł odwołanie od powyższej decyzji podnosząc, że spełnił przesłanki do nabycia uprawnień do wcześniejszej emerytury i zgromadził wymagany staż pracy w warunkach szczególnych.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania wskazując, że S. S. nie spełnia warunków do przyznania wcześniejszej emerytury, o których mowa w art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż pomimo osiągnięcia wymaganego wieku emerytalnego 60 lat i legitymowania się ponad 25-letnim ogólnym stażem pracy, nie posiada wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Do okresów pracy w szczególnych warunkach ZUS nie zaliczył odwołującemu okresu zatrudnienia od 17.05.1972r. do dnia 30.09.1979r. w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w K. podnosząc, że w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie został określony charakter pracy ściśle według wykazu, działu i pozycji Rozporządzenia Rady Ministrów z 07.02.1983r., a także stanowisko nie zostało określone według wykazu działu i pozycji zarządzenia resortowego. Do okresów pracy w szczególnych warunkach ZUS nie zaliczył też okresu zatrudnienia od 02.11.1979r. do dnia 31.05.1992r. w Przedsiębiorstwie (...) w C., ponieważ w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie został określony charakter pracy ściśle według wykazu, działu i pozycji Rozporządzenia Rady Ministrów z 07.02.1983r.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

W dniu 04.04.2014r. S. S. złożył w Oddziale ZUS wniosek o ustalenie uprawnień do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Po rozpoznaniu tego wniosku decyzją z dnia 25.04.2014r. ZUS odmówił mu prawa do tego świadczenia uznając, że na dzień 01.01.1999r. legitymuje się on łącznym stażem pracy w wymiarze powyżej 25 lat, lecz nie przepracował 15 lat w szczególnych warunkach.

W przedmiotowej sprawie spór sprowadzał więc się do rozstrzygnięcia, czy odwołujący zgromadził wymagany 15 letni okres pracy w szczególnych warunkach.

S. S. urodził się dnia (...), zatem podstawą ubiegania się przez niego o prawo do emerytury jest art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Zgodnie z tymi przepisami prawo do emerytury przysługuje ubezpieczonemu urodzonemu po 31.12.1948r., jeżeli:

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

- nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego lub złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa,

- w dniu 01.01.1999r. udowodnił 25-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Na okoliczność charakteru pracy w (...) w K. odwołujący złożył do ZUS świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 13.05.1997r., z którego wynika, że był tam zatrudniony w okresie od dnia 17.05.1972r. do dnia 30.09.1979r. i w okresie tym stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę pracownika fizycznego przy wyrobie betonów, wymienionym z wykazie A, dziale V poz. 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z 07.02.1983r. (k. 31 akt emerytalnych).

Z zeznań świadka S. H. i odwołującego przesłuchanego w charakterze strony wynika, że w (...) w K. odwołujący pracował na betoniarni, gdzie zajmował się wyłącznie pracami typowo betoniarskimi i zbrojarskimi. Robił kręgi, trelinki z cementu, żwiru. Pracami betoniarskimi zajmował się przez cały rok. Zimą prace betoniarskie były wykonywane w wydzielonym ogrzewanym pomieszczeniu. Odwołujący utrzymywał też, że w (...) w K. był zatrudniony na podstawie umowy o pracę, nigdy nie był członkiem (...). Powyższe potwierdza w pełni zaświadczenie likwidatora Spółdzielni (...) z dnia 22.05.2009r. Również świadek S. H. potwierdził, że odwołujący był zatrudniony na podstawie umowy pracę. Odwołujący przyznał też, że zdarzały się takie sytuacje, że w okresie żniw, na kilka dni pracownicy z betoniarni, w tym on, byli kierowani do prac przy żniwach.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka i odwołującego w przedmiocie charakteru pracy S. S. w spornym okresie, nie znajdując żadnych podstaw by kwestionować ich szczerość i zgodność z rzeczywistym stanem rzeczy. Świadek to osoba obca dla odwołującego. Nie ma żadnego interesu w składaniu fałszywych zeznań. Zeznania świadka i odwołującego wzajemnie się uzupełniają, tworząc logiczną całość. Świadek pracował razem z odwołującym w (...), zatem posiadał wiedzę w przedmiocie charakteru jego pracy w spornym okresie.

Sądowi nie udało się pozyskać akt osobowych odwołującego za sporny okres zatrudnienia w (...) w K.. Odwołujący utrzymywał, że akta osobowe uległy spaleniu w wyniku pożaru. Sądowi z innych spraw, toczących się w tut. Wydziale z udziałem byłych pracowników (...) w K. wiadomo, że akta osobowe większości pracowników rzeczywiście nie zachowały się.

Na okoliczność pracy w Przedsiębiorstwie (...) w C. S. S. złożył do ZUS świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 22.01.1997r., z którego wynika, że w okresie 02.11.1979r. 31.05.1992r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał on prace na stanowisku spichrzowego, wymienionym w dziale X, poz. 10 pkt. 8 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z 31.03.1988r. (k. 32 akt emerytalnych).

Z zeznań świadka J. K. i odwołującego przesłuchanego w charakterze strony wynika, że w Państwowych Zakładach (...) w C. odwołujący stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował na stanowisku spichrzowego, gdzie pracował przy przyjęciu, sortowaniu zbóż, czyszczeniu zbóż, przy produkcji śruty, przy załadunku i wyładunku zbóż. Pracował w dużym zapyleniu, w maskach. Odwołujący dodał, że pracujący razem z nim na tym samym stanowisku, nie żyjący już H. Z., uzyskał prawo do wcześniej emerytury z uwzględnieniem pracy w (...) w C. na stanowisku spichrzowego.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka i odwołującego w przedmiocie charakteru pracy S. S. w spornym okresie, nie znajdując żadnych podstaw by kwestionować ich szczerość i zgodność z rzeczywistym stanem rzeczy. Świadek to osoba obca dla odwołującego. Nie ma żadnego interesu w składaniu fałszywych zeznań. Zeznania świadka i odwołującego wzajemnie się uzupełniają, tworząc logiczną całość. Świadek pracował z odwołującym w (...) w C., zatem posiadał wiedzę w przedmiocie charakteru jego pracy w spornym okresie.

Dowody osobowe w pełni korespondują też z dokumentami z akt osobowych odwołującego za sporny okres zatrudnienia. Wynika z nich, że S. S. został przyjęty do (...) Przedsiębiorstwa (...) w C. z dniem 02.11.1979r. na stanowisko spichrzowego w pełnym wymiarze czasu pracy. Stanowisko to piastował do końca zatrudnienia. Z dokumentacji płacowej wynika ponadto, że odwołujący za pracę na tym stanowisku otrzymywał dodatek tzw. „uciążliwy”.

Wskazać też należy, że w dziale X, poz. 10 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia resortowego nr 16 Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z 31.03.1988r., dotyczącym prac przy wytwarzaniu maki, kasz, płatków i śruty wskazano m.in. stanowiska pracy: czyszczarniany (pkt 2), mieszankowy śruty i komponentów paszowych (pkt 5), robotnik za i wyładunkowy zbóż (pkt 7) i spichrzowy (pkt. 8). Jak wynika z przeprowadzonych dowodów odwołujący w całym spornym okresie zatrudnienia pracował właśnie jako spichrzowy, przy załadunku i wyładunku zbóż, przy czyszczeniu zboża i produkcji śruty.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że zachodzą podstawy do zaliczenia odwołującemu do stażu pracy w szczególnych warunkach okresów pracy w (...) w K. od dnia 17.05.1972r. do dnia 3 0.09.1979 r. (tj. 7 lat, 4 miesiące i 15 dni), kiedy to odwołujący stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace, o których mowa w wykazie A dziale V poz. 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. tj. prace zbrojarskie i betoniarskie oraz okres od dnia 02.11.1979r . do dnia 31.05.1992r. (tj. 12 lat, 6 miesięcy i 29), kiedy to odwołujący stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace wymienione w wykazie A dziale X poz. 10, rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. tj. prace przy wytwarzaniu maki, kasz, płatków i śruty, co daje łącznie okres 19 lat, 11 miesięcy i 14 dni. Na marginesie wskazać należy, że odwołujący w swoich zeznaniach przyznał, że w trakcie zatrudnienia w (...) w K. w okresie żniw, były takie sytuacje, że był na kilka dni kierowany do prac przy żniwach. W ocenie Sądu incydentalne, kilkudniowe, w skali roku, wykonywanie prac nie mieszczących się w pojęciu prac wykonywanych w szczególnych warunkach, nie że prowadzić do przyjęcia, że odwołujący nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, pracy w szczególnych warunkach. Niezależnie od powyższego, podkreślić należy, że nawet wyłączenie kilkudniowych czy nawet kilkunastodniowych okresów w skali roku, w ciągu blisko 8 letniego okresu zatrudnienia odwołującego w (...) w K. tj. około 4 miesięcy, prowadzi do przyjęcia, że przynajmniej przez okres pozostałych 7 lat pracował on stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach.

Z tych względów Sąd uznał, że S. S. spełnił wszystkie przesłanki do uzyskania prawa do emerytury w oparciu o art. 184 powoływanej na wstępie ustawy i zmienił zaskarżoną decyzję na mocy art.477 ¹⁴§2 kpc, w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do emerytury począwszy od dnia 03.05.2014r. stosownie do treści art. 129 ust.1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS tj. od dnia, kiedy odwołujący ukończył 60 lat. Tego dnia została bowiem spełniona ostatnia przesłanka warunkująca przyznanie mu prawa do spornego świadczenia.

W tym miejscu wskazać należy, że zasadą jest, że Sąd ocenia legalność decyzji organu rentowego według stanu istniejącego w chwili jej wydania, jedynak wyjątkowo może przyznać ubezpieczonemu świadczenie, jeżeli warunki je uzasadniające zostały spełnione już po wydaniu zaskarżonej decyzji ( vide wyrok Sądu Najwyższego z 5 czerwca 2008 roku, III UK 9/08). W przedmiotowej sprawie przesłankę wymaganego wieku odwołujący osiągnął kilka dni po wydaniu decyzji, stąd Sąd zmieniając zaskarżoną decyzję w oparciu o art. 477 ¹⁴§2 kpc przyznał S. S.prawo do emerytury począwszy od dnia (...)tj. od dnia, kiedy odwołujący ukończył 60 lat, dopiero bowiem na tę datę odwołujący spełnił ostatnią przesłankę warunkującą przyznanie mu prawa do tego świadczenia.

Zgodnie z treścią art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd był zobowiązany, przyznając odwołującemu prawo do emerytury, do zamieszczenia z urzędu w sentencji wyroku rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego odnośnie do nieustalenia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji tj. zarówno przyznającego prawo do świadczenia, jak też jego brak ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.04.2010 roku, II UK 330/09, LEX 604220). W ocenie Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie brak było podstaw do obciążenia organu rentowego odpowiedzialnością za nieustalenie wszystkich okoliczności niezbędnych do wydania decyzji o przyznaniu odwołującemu prawa do wcześniejszej emerytury. ZUS nie dysponował bowiem niezbędnymi i wystarczającymi dokumentami pozwalającymi na uznanie pracy odwołującego w spornych okresach jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Przedłożone przez odwołującego na etapie postępowania przed organem rentowym dokumenty były dotknięte brakami formalnymi. Dopiero na etapie postępowania sądowego po przeprowadzeniu stosownego postępowania dowodowego odwołujący w sposób niewątpliwy wykazał, że zgromadził wymagany ustawą 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych. Z tych względów orzeczono jak w pkt. 2 wyroku.