Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 06-06-2014 r.

Sąd Okręgowy w Koninie, I Wydział Cywilny

po rozpoznaniu w dniu 06-06-2014 r. w Koninie

na rozprawie

sprawy z powództwa A. K.

przeciwko (...) SA w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Koninie

z dnia 28 lutego 2014 r sygn. akt IC 1745/12

I Zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 i 2 w ten sposób, że początkową datę płatności odsetek od zasądzonej powodowi kwoty 13.500 zł określa na dzień 5 lipca 2012 r zamiast na dzień wyroku.

II Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 445 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w instancji apelacyjnej.

Iwona Złoty Iwona Przyłębska-Grzybowska Aleksandra Bolczyk

Sygn. akt I 1 Ca 183/14

UZASADNIENIE

Powód A. K. wystąpił przeciwko (...) S.A. w W. o zasądzenie zadośćuczynienia w kwocie 13.500 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 05.07.2012r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu.

Pozwany (...) S.A. w W. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 28 lutego 2014r. Sąd Rejonowy w Koninie zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 13500zł z ustawowymi odsetkami od dnia wyroku do dnia zapłaty , oddalił powództwo w pozostałym zakresie i orzekł o kosztach procesu .

U podstaw rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego legły następujące ustalenia faktyczne i wywody prawne .

W dniu 12.03.2012r. w K. na skrzyżowaniu ulic Z. i. F., kierujący pojazdem marki O. (...) o nr rej. (...) J. C. nie udzielił pierwszeństwa przejazdu i doprowadził do zderzenia z kierowanym przez powoda pojazdem marki A. (...) o nr rej. (...) Za powyższe J. C. został ukarany mandatem karnym. J. C. był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego (okoliczności bezsporne).

Po około trzech godzinach od zdarzenia powód udał się do szpitala na izbę przyjęć, gdzie nie stwierdzono żadnych obrażeń i jedynie zapisano leki przeciwbólowe .

W wyniku przedmiotowego zdarzenia powód doznał urazu skrętnego kręgosłupa w odcinku lędźwiowym, co spowodowało zespół bólowy kręgosłupa lędźwiowego, skutkujący 5% długotrwałym uszczerbkiem na zdrowiu, przy czym częściowo zespół bólowy był spowodowany urazem, a częściowo zmianami zwyrodnieniowo-dyskopatycznymi kręgosłupa, które nie mają związku ze zdarzeniem. Dodatkowo u powoda występuje bowiem schorzenie samoistne w postaci zmian zwyrodnieniowo-dyskopatycznych kręgosłupa lędźwiowego z cechami dyskopatii zwyrodnieniowej na poziomie L5-S1 i zespół nadpobudliwości nerwowej. Skręcenie kręgosłupa lędźwiowego nie spowodowało zmian urazowych w strukturach kostnych i nie będzie skutkowało następstwami w przyszłości.

Dodatkowo przedmiotowa kolizja spowodowała u powoda zaburzenia adaptacyjne o typie reakcji lękowej, stanowiące 5% długotrwały uszczerbek na zdrowiu. W kwestii zaburzeń adaptacyjnych powód ma szansę na całkowity powrót do zdrowia, ale powinien podjąć terapię psychologiczną.

Powód orzeczeniem (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności w K. z dnia 20.11.2013r. został zaliczony do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności okresowo do dnia 31.01.2015r., a jako przyczynę niepełnosprawności stwierdzono schorzenie narządu ruchu.

Dokonując oceny materiału zebranego w sprawie Sąd Rejonowy uznał zeznania powoda i świadka M. B. za częściowo wiarygodne. Sąd I instancji nie dał wiary tym zeznaniom w części, w jakiej powód i świadek zaprzeczają wcześniejszym dolegliwościom powoda ze strony kręgosłupa i podali jako skutek urazu zerwanie ścięgna, albowiem zeznania te sprzeczne były z opiniami biegłych lekarzy neurologa i ortopedy- Z. R. i M. G. . W pozostałej części Sąd Rejonowy ocenił zeznania powoda i świadka jako wiarygodne, ponieważ znajdowały one potwierdzenie w dokumentach zebranych w niniejszej sprawie, , jak również w opiniach biegłych.

Za w pełni przydatne Sąd I instancji uznał opinie biegłych lekarzy M. G., Z. R. i M. R.. Sąd Rejonowy udzielił im przymiotu wiarygodności albowiem wszystkie opinie sporządzone zostały profesjonalnie, są jasne i kompletne. Konkluzje opinii nie były kwestionowane przez strony.

Dokumenty, na podstawie których ustalono stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał za całkowicie wiarygodne z uwagi na ich autentyczność i niekwestionowanie ich przez strony .

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał roszczenie powoda za zasadne i znajdujące podstawę prawną w treści w art. 34 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2003 Nr 142, poz. 1152 ze zm.). Zgodnie z treścią tego przepisu z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, uszkodzenie lub zniszczenie mienia.

Sąd Rejonowy powołał również przepis art. 444 kc. , stosownie do którego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. W takiej sytuacji na podstawie art. 445 kc sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

W ocenie Sądu Rejonowego nie ma wątpliwości, że spełnione są przesłanki odpowiedzialności pozwanego w zakresie zadośćuczynienia za krzywdę.

W ocenie Sądu I instancji kwota zadośćuczynienia należna powodowi winna być określona na poziomie 16.000 zł. Skoro zaś powód otrzymał już zadośćuczynienie w kwocie 2.500 zł, to jego roszczenie w kwocie 13.500 zł należało uwzględnić w całości. Celem zadośćuczynienia jest wynagrodzenie powodowi krzywdy, jakiej doznał w wyniku wypadku, w szczególności doznanego przez niego bólu, zaburzeń psychicznych oraz związanych z tym cierpień. Jeśli zatem powód uznał, że żądana przez niego kwota będzie stanowić wystarczające zadośćuczynienie, Sąd Rejonowy zasądził zadośćuczynienie w takiej właśnie wysokości.

Przyznane zadośćuczynienie ma również na celu złagodzenie niedogodności, jakie musiał znosić powód, a wynikające z faktu, iż doznał on długotrwałego uszczerbku na zdrowiu - łącznie 10% . W przypadku powoda doszło do nałożenia się dolegliwości bólowych spowodowanych urazem skrętnym kręgosłupa w odcinku lędźwiowym z dolegliwościami spowodowanymi schorzeniem samoistnym w postaci zmian zwyrodnieniowo-dyskopatycznych w tymże odcinku kręgosłupa. W rezultacie powód odczuwał silne dolegliwości bólowe i dodatkowo wystąpiły zaburzenia adaptacyjne. Nadto z powodu stanu narządu ruchu został zaliczony do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę Sąd Rejonowy na podstawie art. 444 kc i art. 445 kc zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 13.500 zł.

O odsetkach Sąd I instancji orzekł na podstawie art. 481 § 1 i § 2 kc, zasądzając je od dnia wyroku, a oddalając żądanie o odsetki w pozostałym zakresie w 2 punkcie wyroku. Zdaniem Sądu skoro ustalono wysokość należnego powodowi zadośćuczynienia w oparciu o stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy, to odsetki musiały być zasądzone dopiero od tej daty.

O kosztach procesu w punkcie 3 Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 100 kpc. zasądzając od pozwanego na rzecz powoda całość kosztów procesu, gdyż powód uległ jedynie w zakresie roszczenia o odsetki za okres od 05.07.2012r. do dnia wyroku. Na poniesione przez powoda koszty procesu złożyły się: opłata sądowa od pozwu – 675 zł, koszty zastępstwa procesowego – 2.400 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł, należne zaliczki na biegłych – 1.002,15 zł.

W punkcie 4 wyroku Sąd Rejonowy na podstawie art. 84 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazał zwrócić powodowi nadpłacone przez niego koszty sądowe wysokości 197,85 zł.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód zaskarżając go w części , ( punkt 2 wyroku ) oddalającej powództwo 5 lipca 2012r. do dnia 27 lutego 2014r. w zakresie odsetek ustawowych liczonych od kwoty 13500 zł od dnia , zarzucając naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 481 kc. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych , Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych i w konsekwencji przyjęcie ,że odsetki od zadośćuczynienia , do którego wypłaty zobowiązany jest pozwany należą się od dnia wyrokowania , a nie od daty żądanej przez powoda .

W oparciu o powyższy zarzut powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda odsetek ustawowych od kwoty 13500 zł. od dnia 5.07. 2012r. do dnia 27.02. 2014r. i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania , w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje wg. norm przepisanych .

Sąd Okręgowy zważył , co następuje :

Apelacja powoda okazała się być uzasadniona i doprowadziła do wydania orzeczenia o charakterze reformatoryjnym .

Podniesiony w apelacji zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisów prawa materialnego ocenić należy w okolicznościach niniejszej sprawy jako trafny .

Rację ma bowiem skarżący wywodząc , że Sąd Rejonowy w prawidłowo ustalonym stanie faktycznym niezasadnie ustalił datę płatności odsetek od zasądzonego powodowi roszczenia dopiero od daty wyrokowania .

Należy bowiem zauważyć , że zdarzenie , z którym powód wiąże dochodzone roszczenie miało miejsce w dniu 12 marca 2012r. , a żądanie zadośćuczynienia w kwocie 16000 zł powód zgłosił ubezpieczycielowi pismem z dnia 19.06.2012r. ( vide pismo w aktach szkodowych ) , prowadząc z nim wcześniej korespondencję ( od dnia 29 marca 2012r.) i domagając się zadośćuczynienia , wskazując ,że kwota, jakiej domagał się pierwotnie jest kwotą wstępną , która ostatecznie miała zostać sprecyzowana po skompletowaniu całości dokumentacji w sprawie . Po rozpatrzeniu zgłoszonych przez powoda roszczeń decyzją z dnia 4.07. 2012r. pozwany przyznał powodowi świadczenie w wysokości 3179,53 zł , z czego 2500 zł . tytułem zadośćuczynienia .

Trzeba podkreślić , że o dacie początkowej świadczenia odsetkowego przy zasądzeniu zadośćuczynienia decyduje to, na jaką datę ukształtował się stan faktyczny będący podstawą oceny wysokości przedmiotowego świadczenia. O ile stan taki został ukształtowany w dacie wezwania do zapłaty, a co za tym idzie - wysokość zadośćuczynienia jest oceniana z odwołaniem się do tych okoliczności faktycznych, to odsetki należą się od daty wezwania do zapłaty. O ile jednak podstawą oceny są także okoliczności faktyczne, które miały miejsce pomiędzy datą wezwania do zapłaty a datą wyrokowania, to odsetki należą się do daty ustalenia wysokości zadośćuczynienia przez Sąd ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 30.11.2012r. ( I ACa 1107/12 LEX nr 1280322).

Prawidłowe rozstrzygnięcie o odsetkach od kwoty zasądzonej z tytułu zadośćuczynienia wymaga ustalenia i rozważenia, czy zadośćuczynienie zostało określone biorąc pod uwagę stan rzeczy istniejący w chwili wyrokowania, czy też stan rzeczy istniejący w innej dacie (wcześniejszej i jakiej), czy w dacie zgłoszenia żądania zapłaty zadośćuczynienia znane były już wszystkie okoliczności mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy, a tym samym wysokość zadośćuczynienia i czy w tej dacie żądana kwota z tytułu zadośćuczynienia była usprawiedliwiona co do wysokości, czy też po zgłoszeniu żądania lub w trakcie procesu ujawniły się nowe okoliczności mające wpływ na rozmiar krzywdy i czy wysokość zadośćuczynienia była ustalana mając na uwadze okoliczności istniejące w dacie wyrokowania.

Rację ma powód twierdząc w apelacji ,że krzywda doznana przez niego w rozmiarze odpowiadającym zasądzonemu zadośćuczynieniu zaktualizowała się już w dacie wskazanej w pozwie .

Niewłaściwa likwidacja szkody przez pozwanego , który w postępowaniu likwidacyjnym „oszacował „ doznaną przez powoda krzywdę w sposób niedostateczny , nie może być premiowana .

Obecnie przyjmuje się, iż funkcja odszkodowawcza odsetek dominuje nad ich funkcją waloryzacyjną. W sytuacji , z jaką mamy do czynienia w nin. sprawie zasądzenie odsetek od daty wyrokowania prowadziłoby w istocie do ich umorzenia za okres sprzed daty wyroku i stanowiłoby nieuzasadnione uprzywilejowanie dłużnika, skłaniające go niekiedy do jak najdłuższego zwlekania z opóźnionym świadczeniem pieniężnym, w oczekiwaniu na orzeczenie sądu znoszącego obowiązek zapłaty odsetek za wcześniejszy okres( por. wyrok Sądu Apelacyjnego Gdańsku z dnia 26 lipca 2013 r. I Aca 321/13 , LEX nr 1362680 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 13 .02. 2014r. , IIIAPa 2/14 , LEX nr 1437851. Jeżeli zobowiązany nie płaci zadośćuczynienia w terminie wynikającym z przepisu szczególnego lub w terminie ustalonym zgodnie z art. 455 kc. , uprawniony nie ma możliwości czerpania korzystania z zadośćuczynienia , jakie należy mu się w tym terminie . W konsekwencji odsetki za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia należnego uprawnionemu już w tym terminie powinny się należeć od tego właśnie terminu ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 27.02. 2014r. I ACa 762/13 ( LEX nr 1438105) oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 28 stycznia 2014r. I ACa 947/13 LEX nr 1425483 ) .

W nin. sprawie dla oznaczenia terminu początkowego biegu odsetek prawnie irrelewantne było przeprowadzenie postępowania dowodowego przed Sądem I instancji , w wyniku którego ostatecznie określony został rozmiar krzywdy powoda , zwłaszcza ,że dokonano wówczas jedynie oceny okoliczności i skutków wypadku , poznanych przez pozwanego w postępowaniu likwidacyjnym . Pozwany dokonał czynności niezbędnych dla ustalenia krzywdy powoda skutkujących decyzją o częściowym zaspokojeniu jego roszczeń . Wypłacając powodowi tylko część świadczenia na etapie przedsądowym , po ustaleniu okoliczności determinujących jego wysokość , miała świadomość znacznie większych roszczeń powoda i tym samym ryzyka uwzględnienia ich przez Sąd .

Powyższe rozważania prowadzą do korekty zaskarżonego wyroku po myśli art. 386 §1 kpc. .

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzekł po myśli art. 98§1 kpc. . Na zasądzoną na rzecz powoda od pozwanego tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę składa się uiszczona przez powoda opłata od apelacji ( 145 zł ) i poniesione przez niego koszty zastępstwa procesowego w kwocie 300 zł stosownie do § 6 ust. pkt. 3 w zw. z § 12 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).

Aleksandra Bolczyk Iwona Przyłębska Grzybowska Iwona Złoty