Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 września 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 27 września 2012 r. w Lublinie

sprawy S. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału
w S.

od wyroku Sądu Okręgowego w Siedlcach

z dnia 23 maja 2012 r. sygn. akt IV U 825/11

zmienia częściowo zaskarżony wyrok w ten sposób, że początkową datę prawa do emerytury S. W. ustala na dzień 16 października 2011 roku.

Sygn. akt AUa 711/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11 października 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił S. W. prawa do emerytury z uwagi na niespełnienie warunków wskazanych w art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

W dniu 24 października 2011 r. S. W. wniósł odwołanie od powyższej decyzji domagając się jej zmiany i zaliczenia okresu zatrudnienia od 8 listopada 1984 r. do 6 listopada 1988 r. w (...) Przedsiębiorstwie (...) jako pracy w warunkach szczególnych i przyznania świadczenia emerytalnego.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wniósł o oddalenie odwołania. Wyrokiem z dnia 23 maja 2012 r. Sąd Okręgowy w Siedlcach zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał S. W. prawo do emerytury od 2 września 2011 r.

Swoje rozstrzygnięciea Sąd Okręgowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych i ich ocenie prawnej:

Ubezpieczony S. W., urodzony (...) złożył w dniu 14 września 2011 r. wniosek o przyznanie mu prawa do emerytury

W toku postępowania ZUS przyjął, że S. W. udowodnił 28 lat, 2 miesiące i 18 dni okresów składkowych i nieskładkowych oraz 11 lat, 11 miesięcy i 22 dni stażu pracy w warunkach szczególnych.

S. W. wnosił o zaliczenie mu do pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od 08.02.1984 r. do 06.11.1988 r. na stanowisku kopacza w (...) S.A. w likwidacji w W.. Zeznał, że przedsiębiorstwo to zajmowało się układaniem kanalizacji i wodociągów na terenie W.. Jako kopacz musiał wykonywać wykopy pod instalacje wodociągowe i kanalizacyjne, szalować wykopy itp. Głębokość wykopów wynosiła 8-9 m w głąb ziemi. Praca była wykonywana ręcznie, często trzeba było stać w wodzie po kolana. Wykopy, które wykonywał ubezpieczony znajdowały się na ulicy. W umowie o pracę miał wpisane stanowisko kopacz. Kopanie odbywało się we wszystkich porach roku, nawet zimą. Potem zdobył uprawnienia kierowcy samochodu ciężarowego.

Z dokumentów znajdujących się w aktach osobowych wynika, że S. W. został przyjęty do pracy 8 lutego 1984 r. w charakterze kopacza. Na podstawie świadectwa pracy znajdującego się w aktach osobowych ubezpieczonego Sąd Okręgowy ustalił, że S. W., w okresie od 8 lutego 1984 r. do 6 listopada 1988 r. pracował w (...) S.A. w likwidacji na stanowisku kopacza. Pracę wnioskodawcy w tym charakterze potwierdzili świadkowie M. D. i H. S..

W chwili obecnej wnioskodawca nie pracuje, utrzymuje się z renty rodzinnej.

Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie wnioskodawcy jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. 2009 r. Nr 153 poz. 1227) i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. 1983 r. Nr 8 poz. 43), ubezpieczonym - mężczyznom urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku 60 lat, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w wymiarze co najmniej 15 lat,

2)  okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze co najmniej 25 lat,

3)  nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego oraz rozwiązali stosunek pracy - w przypadku ubezpieczonych będących pracownikami.

Z kolei w § 2 ust. 1 oraz w § 3 i w § 4 ust. 1 pkt. 1 i 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 roku (Dz. U. Nr 8 poz. 43) zawarte są szczegółowe kryteria, które musi spełniać osoba ubiegająca się o wcześniejszą emeryturę z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Sąd Okręgowy stwierdził, że w przedmiotowej sprawie bezsporne jest, iż ubezpieczony ukończył 60 lat, a także legitymuje się ponad 25 letnim okresem ubezpieczeniowym na dzień 1.01.1999 roku. Natomiast kwestią sporną było zaliczenie jego zatrudnienia na stanowisku kopacza w (...) Przedsiębiorstwie (...) w W. w latach 1984 - 1988 do kategorii prac w warunkach szczególnych.

W ocenie Sądu Okręgowego poczynione ustalenia dają podstawę, aby okres zatrudnienia ubezpieczonego w wymienionym przedsiębiorstwie zaliczyć do kategorii prac w warunkach szczególnych. Przedsiębiorstwo to, jak wynika z zeznań świadków, za przedmiot swojej działalności miało wykonywanie prac związanych z zakładaniem wodociągów, kanalizacji i instalacji przeciwdeszczowych oraz przepompowni ścieków deszczowych. Należało ono zatem do

branży prac w budownictwie. Charakter czynności wykonywanych przez ubezpieczonego polegających na wykonywaniu robót wodno–kanalizacyjnych należy do kategorii prac wymienionych w załączniku A do cytowanego wyżej rozporządzenia Dział V pkt. 1. Sąd Okręgowy dał wiarę zeznaniom ubezpieczonego i przesłuchanych świadków, odnośnie do charakteru pracy, którą on wykonywał w (...) Przedsiębiorstwie (...) w W. w okresie od 08.11.1984 r. do 06.11.1988 r. Zdaniem Sądu Okręgowego charakter pracy, którą wykonywał S. W. świadczy o tym, iż była ona elementem robót wodno-kanalizacyjnych w rozumieniu powołanego wyżej przepisu. Po zaliczeniu tego okresu zatrudnienia do okresu pracy w warunkach szczególnych, którą uznał organ rentowy, tj. 11 lat 11 miesięcy i 22 dni łączny okres zatrudnienia wnioskodawcy w warunkach szczególnych na dzień 1 stycznia 1999 r. przekroczył 15 lat. W tej sytuacji Sąd Okręgowy przyjął, iż ubezpieczony S. W. spełnił w dacie ukończenia 60-tego roku życia przesłanki ustawowe określone w art. 184 ust. 1 i 2 ustawy o FUS w związku z § 2 ust. 2, § 3, § 4 ust. 1 pkt 1 i 3 cyt. wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dn. 07.02.1983 r. do uzyskania prawa do emerytury w wieku obniżonym.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 kpc orzekł jak w wyroku.

Apelację od powyższego wyroku wniósł Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., zaskarżając wyrok w części dotyczącej daty początkowej prawa do emerytury ustalonej przez Sąd. Wyrokowi zarzucił naruszenie prawa materialnego, tj. art. 184 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. Nr 153 z 2009 r., poz. 1227 ze zm.) poprzez niezastosowanie tego przepisu i wniósł o zmianę wyroku w części i ustalenie S. W. prawa do emerytury od dnia 16 października 2011 r.

W uzasadnieniu apelacji podniesiono, że z dokumentów złożonych przez wnioskodawcę wynika, że S. W. w dniu 2 września 2011 r. pozostawał w stosunku pracy. Prawo do emerytury mogło powstać dopiero w dniu 16 października 2011 r. tj. od daty wyrejestrowania wnioskodawcy z ubezpieczeń.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja organu rentowego zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. Nr 153 z 2009 r., poz. 1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art., 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli: 1/ okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat – dla mężczyzn oraz 2/ okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1 przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy – w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem (art. 184 ust. 2).

W aktach rentowych na k. 47 znajduje się zaświadczenie o zatrudnieniu wydane przez S. N. prowadzącego firmę (...) w W. stwierdzające, że S. W. jest zatrudniony jako kierowca od 1 sierpnia 2011 r. do 31 października 2011 r.

Wnioskodawca został zgłoszony do ubezpieczenia od 1 sierpnia 2011 r. i wyrejestrowany 16 października 2011 r. Wnioskodawca napisał oświadczenie (k. 27), że w firmie (...) pracował od 1 sierpnia 2011 r. do 31 października 2011 r.

W tym stanie rzeczy należy stwierdzić, że wnioskodawca wszystkie warunki niezbędne do uzyskania prawa do emerytury spełnił w dniu 16 października 2011 r., bowiem od tej daty nie pozostawał w zatrudnieniu.

Mając powyższe na względzie, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.