Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Leszek Dąbek (spr.)

Sędzia SO Gabriela Sobczyk

Sędzia SR (del.) Roman Troll

Protokolant Wioletta Matysiok

po rozpoznaniu w dniu 22 maja 2014 r. w Gliwicach na rozprawie

sprawy z powództwa E. B. i D. B.

przeciwko K. B.

o alimenty i o podwyższenie alimentów

na skutek apelacji obu stron

od wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu

z dnia 23 października 2013r., sygn. akt III RC 155/13

z apelacji powodów uchyla zaskarżony wyrok w punkcie 3, a z apelacji pozwanego uchyla zaskarżony wyrok w punkcie 2 oraz 4 i w tym zakresie przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Zabrzu pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Roman Troll SSO Leszek Dąbek SSO Gabriela Sobczyk

Sygn. akt III Ca 109/14

UZASADNIENIE

Powodowie D. B. i E. B. żądali zasądzenia na ich rzecz od pozwanego K. B. alimentów odpowiednio w wysokości po: 500 zł i 800 zł miesięcznie oraz zwrotu kosztów procesu.

Uzasadniając żądanie twierdzili, że małżeństwo D. B. i K. B. zostało rozwiązane przez rozwód bez orzekania o winie wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 22 06 2010r. I RC 1045/09, w którym nie orzeczono o alimentach na rzecz D. B. a na rzecz syna E. B. ustalono je ostatecznie w kwotach po 400 zł miesięcznie. Od daty orzeczenia rozwodu sytuacja materialna powódki D. B. znacznie się pogorszyła, gdyż wystąpiły u niej problemy zdrowotne, pracodawca nie przedłużył jej umowy o pracę i obecnie utrzymuje się ona z zasiłku dla bezrobotnych. oraz wzrosły potrzeby powoda E. B.

Pozwany K. B. wniósł o oddalenie powództwa

oraz o zasądzenie na jego rzecz od powodów zwrotu kosztów procesu, podnosząc że powódka D. B. nie znajduje się w niedostatku i jest w stanie utrzymać się samodzielnie oraz że nie wykazała, jakie są jej usprawiedliwione potrzeby. Nadto podnosił, że żądanie powódki jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Odnośnie powoda E. B. podniósł, że partycypuje

w kosztach utrzymania syna w stopniu adekwatnym do swoich możliwości zarobkowych i usprawiedliwionych potrzeb małoletniego.

Sąd Rejonowy w Zabrzu w wyroku z dnia 23 10 2013r. zasądził od pozwanego na rzecz powoda E. B. - w miejsce dotychczasowych alimentów - alimenty w kwotach po 500 zł miesięcznie a na rzecz powódki D. B. alimenty w kwotach po 200 zł miesięcznie, oddalił powództwo

w pozostałej części, orzekł o kosztach procesu oraz nadał rozstrzygnięciom uwzględniającym powództwo rygor natychmiastowej wykonalności.

W ustalonym stanie faktycznym w motywach orzeczenia jako podstawę prawną rozstrzygnięcia przywołał regulację art.133 k.r.o., art. 135 k.r.o., art. 138 k.r.o. oraz art. 60 § 1 k.r.o. i art. 61 § 1 k.r.o. Stwierdził, że od czasu ustalenia ostatnich alimentów wzrosły potrzeby małoletniego powoda i koszty jego utrzymania

oraz że „pozwany uznawał w całości roszczenie powoda za uzasadnione co do zasady jak i wysokości”. Oceniając zasadność powództwa powódki stwierdził,

że nie wykazała ona iż pozostaje w niedostatku oraz że wykorzystała wszelkie możliwości podjęcia zatrudnienia w warunkach pracy chronionej. Wskazał,

że powódka obecnie nie pracuje, ale korzysta z pomocy swojego partnera

i w związku z tym uwzględnił jej roszczenie alimentacyjne do kwoty 200 zł miesięcznie, oddalając je w pozostałej części. O kosztach procesu orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., a rygor natychmiastowej wykonalności nadał orzeczeniu stosując art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c.

Orzeczenie zaskarżyły obie strony.

Powodowie D. B. i E. B. zaskarżyli orzeczenie w części oddalającej ich powództwa. Zarzucili, że sędzia referent rozpoznający sprawę był stronniczy oraz że przy ferowaniu wyroku nie uwzględniono wszystkich dowodów.

W uzasadnieniu apelacji podnosili między innymi, że Sąd pierwszej instancji zaniechał zasięgnięcia informacji w PUP w Z. i Miejskim Ośrodka Pomocy Rodzinie w Z., w wyniku czego nie przeprowadził w sposób prawidłowy postępowania dowodowego w kierunku ustalenia możliwości znalezienia zatrudnienia przez powódkę, Podnieśli również, że pozwany w marcu 2013r. wyrzucił ich

z mieszkania oraz że powódka nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego ze znajomym, z którym się spotyka.

Pozwany K. B. zaskarżył orzeczenie w części zasądzającej alimenty na rzecz powódki D. B., wnosząc o oddalenie powództwa, bądź uchylenie wyroku w tej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji oraz zasądzenie na jego rzecz

od powodów zwrotu kosztów procesu. Zarzucił, że przy ferowaniu wyroku naruszono prawo procesowe i materialne, regulacje:

- art. 328 § 2 k.p.c. poprzez sporządzenie wewnętrznie sprzecznego uzasadnienia wyroku, w którym uznano powództwo powódki za w części uzasadnione a równocześnie przyjęto, że nie znajduje się ona w niedostatku,

- art. 60 § 1 k.r.o. poprzez jego błędne zastosowanie.

W uzasadnieniu apelacji podnosił, iż Sąd oceniając usprawiedliwione potrzeby rozwiedzionego małżonka pozostającego w nieformalnym związku powinien uwzględnić możliwości zarobkowych i majątkowych jego partnera.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Sąd pierwszej instancji prawidłowo zakwalifikował roszczenia powodów przyjmując za podstawę prawną swego rozstrzygnięcia, w przypadku powództwa powoda regulację art. 138 k.r.o. w związku z art. 133 § 1 i 135 § 1 i 2 k.r.o.

a w przypadku powództwa powódki regulację art. 60 § 1 k.r.o., lecz wadliwie rozpoznał sprawę.

Rozpoznając sprawę w części dotyczącej powództwa powódki nie dopuszczono i formalnie nie przeprowadzono na okoliczności jej możliwości zarobkowych dowodów z uzyskanych w toku postępowania informacji Powiatowych Urzędów Pracy

Informacje zawarte w tych dokumentach nie były zatem znane skarżącej, co uniemożliwiło je zajęcia odnośnie nich stanowiska oraz co należy podkreślić

brak było formalno-prawnych podstaw do poczynienie na ich podstawie ustaleń faktycznych, a znaczny upływ czasu od ich pozyskania spowodował, że stały się one niekatulane.

W konsekwencji tego w materiale sprawy brak jest wiarygodnych informacji pozwalających ustalić jakie są aktualne możliwości zarobkowe powódki,

co jest równoznaczne z nierozpoznaniem w tej części istoty sprawy.

Czyni to apelacje pozwanego oraz powódki uzasadnione oraz skutkowało koniecznością uchylenia wyroku w części uwzględniającej i oddalającej powództwo powódki i przekazaniem w tym zakresie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

Równocześnie przy rozpoznaniu sprawy w części dotyczącej powództwa powoda umknęło uwadze Sądu pierwszej instancji, iż na rozprawie w dniu 9 10 2013r. pozwany oświadczył, że „uznaje pozew do kwoty 500 – 550 zł” (k. 131), co obligowało Sąd do zażądania od pozwanego doprecyzowania tego oświadczenia (w jakim konkretnym zakresie „uznaje on pozew”), a następnie rozważenia, czy w tej części nie doszło do formalnego uznania przez pozwanego powództwa - w rozumieniu art. 213 § 1 k.p.c. - które wiąże sąd (chyba że stosownie do regulacji art. 213 § 2 k.p.c. uznanie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa).

Ponadto Sąd Rejonowy ustalając aktualne koszty utrzymania powoda na kwotę 800zł oparł się wyłącznie na ogólnych zeznaniach powódki, nie ustalając jakie poszczególne koszty składały się na tę kwotę.

Ustalenie to pozostaje przy tym w oczywistej sprzeczności z jednoznacznym konsekwentnym stanowiskiem powódki, która w toku postępowania określała te koszty na kwotę 1.600zł.

Brak powyższych ustaleń nie pozwala tego stanowiska w sposób wiarygodny zweryfikować i ustalić w sposób wiarygodny rzeczywistych kosztów utrzymania powoda oraz uniemożliwia dokonanie prawidłowej oceny prawnej skuteczności oświadczenia pozwanego o uznaniu powództwa.

Powoduje, to że również w tej części nie doszło do rozpoznania istoty sprawy, co także apelacje powoda czyni uzasadnioną oraz skutkowało koniecznością uchylenia wyroku w części oddalającej jego powództwo i przekazaniem

w tym zakresie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

Reasumując wyrok w zaskarżonej części jest wadliwy i dlatego apelacje stron jako uzasadnione uwzględniono, orzekając jak w sentencji

w oparciu o regulację art. 386 § 4 k.p.c.

Sąd Rejonowy rozpoznając ponownie sprawy zobowiąże pozwanego do złożenia oświadczenia czy uznaje on powództwo powoda, a jeżeli tak to w jakim zakresie, a następnie oceni czy doszło do skutecznego uznania przez niego tego powództwa i okoliczność tę uwzględni przy ponownym orzekaniu w sprawie.

Ponadto uzupełni materiał sprawy we wskazanych powyżej kierunkach

i w tym celu zwróci się ponownie do Powiatowych Urzędów Pracy o informacje o aktualnych ofertach pracy dla osób o podobnych co powódka kwalifikacjach zawodowych i stanie zdrowie.

Po ich uzyskaniu dopuści i przeprowadzi z nich dowody oraz dopuści

i przeprowadzi dowód z uzupełniającego przesłuchania stron w celu ustalenia ich aktualnych kosztów utrzymania, ich sytuacji rodzinnej i sytuacji majątkowej,

a następnie orzekając poczyni szczegółowe ustalania na podane powyżej okoliczności.