Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 28 lipca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Kielcach Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Teresa Kołbuc

Sędziowie: SSO Monika Kośka (spr.)

SSO Rafał Adamczyk

Protokolant: protokolant sądowy Agnieszka Baran

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 lipca 2014 r.

sprawy z wniosku J. M.

z udziałem S. Z. (1)

o stwierdzenie nabycia spadku po H. Z. oraz po S. Z. (2)

na skutek apelacji uczestnika od postanowienia Sądu Rejonowego w Sandomierzu

z dnia 10 marca 2014 r., sygn. akt VI Ns 15/14

postanawia: oddalić apelację.

Sygn. akt II Ca 700/14

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Sandomierzu postanowieniem z dnia 10 marca 2014 r. stwierdził nabycie spadku po H. Z. oraz po S. Z. (2). Spadek po H. Z. zmarłej 5 listopada 1985 r. nabyli na podstawie ustawy: mąż S. Z. (2) oraz dzieci J. M. i S. Z. (1) w udziałach po 1/3 części spadku każdy ze spadkobierców, z tym że wchodzące w skład spadku gospodarstwo rolne nabyli: mąż S. Z. (2) i córka J. M. w udziałach po ½ części. Spadek po S. Z. (2) zmarłym 18 lutego 1986 r. nabyły na podstawie ustawy dzieci: J. M. i S. Z. (1) w udziałach po ½ części spadku każde z nich, z tym że wchodzące w skład spadku gospodarstwo rolne nabyła córka J. M.. Sąd Rejonowy ustalając krąg spadkobierców ustawowych oraz kwalifikacje niezbędne do dziedziczenia wchodzącego w skład spadku gospodarstwa rolnego oparł się na odpisach skróconych aktów stanu cywilnego, zapewnieniu oraz zeznaniach spadkobierców, które nie budziły wątpliwości w zakresie wiarygodności i nie zostały w żaden sposób zakwestionowane. Orzeczenie o nabyciu spadku w ogólności sąd oparł o przepis art. 931§1kpc, a co do gospodarstwa rolnego o przepis (...) pkt.1kc w zw. z art. 160§1pkt.1kc w brzmieniu obowiązującym w datach otwarcia spadków.

Apelację wniósł uczestnik S. Z. (1). Zaskarżył orzeczenie w części dotyczącej dziedziczenia gospodarstwa rolnego wchodzącego w skład spadków i wniósł o jego uchylenie, ewentualnie o zmianę przez orzeczenie, że także dziedziczy gospodarstwo rolne. Skarżący zarzucił naruszenie art. 1059 w zw. z art. 160§1 k.c., art. 1060 w zw. z art. 1059 k.c. jak również szeregu przepisów k.p.c. odnoszących się do postępowania w sprawach o stwierdzenie nabycia spadku oraz art. 510§1 i 2 k.p.c. i art. 233§1 k.p.c. Skarżący w uzasadnieniu apelacji przedstawił nowy stan faktyczny, który miał potwierdzać jego kwalifikacje do dziedziczenia spadku w zakresie gospodarstwa rolnego oraz zgłosił wniosek o przesłuchanie w charakterze świadków M. Z. i S. S..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna. Sąd Okręgowy w pełni podziela ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sądu Rejonowego i przyjmuje je za własne.

Wnioskodawczyni J. M. oraz uczestnik S. Z. (1) złożyli przed Sądem Rejonowym zeznania, które nie budziły wątpliwości w zakresie wiarygodności, były ze sobą spójne, nie zawierały sprzeczności. Wynikało z nich jednoznacznie, że tylko wnioskodawczyni spełnia przesłankę z art. 1059 pkt 1 w zw. z art. 160§1 pkt 1 k.c. uczestnik wskazał, że pomagał rodzicom w gospodarstwie „od czasu do czasu. Raz, dwa razy w roku”(k. 22). Wobec braku spornych okoliczności nie były przeprowadzane inne dowody (art.229kpc). Sąd Rejonowy dał wiarę materiałowi dowodowemu, którym dysponował i na jego podstawie wydał prawidłowe rozstrzygnięcie. Uczestnik przedstawił w apelacji całkiem nowy stan faktyczny i złożył wnioski dowodowe na jego poparcie. Zgodnie z art. 381 w zw. z art. 13§2 k.p.c. sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później. W przedmiotowej sprawie należy przyjąć, że uczestnik mógł i powinien był powołać przedstawione w apelacji fakty w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji, gdyż były to okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia. Potrzeba powołania się na nie wynikła już w postępowaniu przed Sądem Rejonowym, a nie dopiero w postępowaniu przed Sądem II instancji. Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 381 w zw. z art. 13§2 k.p.c., Sąd Okręgowy postanowił oddalić wnioski dowodowe zawarte w apelacji oraz pominąć przedstawione przez uczestnika fakty jako spóźnione. Dodać należy, że uwzględnienie przez Sąd Okręgowy nowego stanu faktycznego wiązałoby się z przyjęciem, że uczestnik w postępowaniu przed Sądem Rejonowym zeznał nieprawdę, mimo pouczenia go o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania. Skoro – jak wynika z bezspornych zeznań uczestnika- sporadycznie tylko wykonywał on prace w gospodarstwie rolnym rodziców, nie prowadził stale żadnego innego gospodarstwa rolnego, nie miał przygotowania rolniczego, był dorosły i zdrowy ustalenie jego braku kwalifikacji do dziedziczenia gospodarstwa rolnego wchodzącego w skład spadków po obojgu spadkodawcach nie budzi wątpliwości.

Stwierdzić należy, że Sąd Rejonowy w sposób poprawny dokonał także oceny prawnej ustalonego stanu faktycznego. W szczególności prawidłowo nie zastosował w przedmiotowej sprawie art. 1060 k.c. Przepis ten ma zastosowanie, gdy wnuki spadkodawcy w chwili otwarcia spadku spełniają warunki przewidziane w art. 1059 pkt 1 k.c. i ich ojciec lub matka nie mogą dziedziczyć gospodarstwa rolnego z powodu nie spełnienia warunków z art. 1059 k.c. Ustalono natomiast, że w datach otwarcia spadków dzieci uczestnika miały kilka lat, wobec czego nie mogły spełniać przesłanki z art. 1059 pkt 1 w zw. z art. 160§1 k.c. czyli stale pracować w gospodarstwie rolnym bezpośrednio przy produkcji rolnej czy posiadać kwalifikacji do prowadzenia gospodarstwa rolnego. Przepis ten nie ma zastosowania w danym stanie faktycznym.

Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13§2 k.p.c. apelację jako bezzasadną oddalił.

SSO T. Kołbuc SSO. M. Kośka SSO R. Adamczyk