Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 września 2014 roku.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący SSO Marta Legeny-Błaszczyk

Sędziowie SO Sławomir Gosławski (spr.)

SO Tomasz Ignaczak

Protokolant sekr. sądowy Dagmara Szczepanik

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Bełchatowie del. do Prokuratury Okręgowej w Piotrkowie Trybunalskim - Małgorzaty Karwackiej-Barylskiej

po rozpoznaniu w dniu 16 września 2014 roku

sprawy R. W.

oskarżonego z art. 222§1 kk w zw. z art. 64§1 kk

z powodu apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie

z dnia 30 kwietnia 2014 roku sygn. akt II K 47/14

na podstawie art.437§1 i 2 kpk, art.438 pkt 1 kpk, art.624§1 kpk, art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz. U. Nr 49 poz. 223 z 1983 roku z późniejszymi zmianami) zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, iż:

-

uchyla orzeczenie o karze łącznej pozbawienia wolności i rozstrzygnięcia z tym związane zawarte w punktach 2, 3, 4;

-

przyjmuje, iż czyny I i II stanowią ciąg przestępstw określony w art.91§1 kk i w miejsce orzeczonych za nie kar jednostkowych pozbawienia wolności na podstawie art.222§1 kk w zw. z art.64§1 kk i art.91§1 kk wymierza oskarżonemu za ten ciąg karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

-

na podstawie art.69§1 i 2 kk, art.70§1 pkt 1 kk i art.73§1 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza oskarżonemu na okres próby 2 (dwóch) lat, oddając go w tym czasie pod dozór kuratora sądowego;

-

na podstawie art.75§1 pkt 5 kk zobowiązuje oskarżonego do powstrzymania się od nadużywania alkoholu;

w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

zwalnia oskarżonego od opłaty za obie instancje i od zwrotu wydatków poniesionych przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym.

IV Ka 429/14

UZASADNIENIE

R. W. został oskarżony o to, że:

I. w dniu 26 listopada 2013r. w B. woj. (...) naruszył nietykalność cielesną umundurowanego funkcjonariusza Policji w osobie M. Z. w czasie i w związku z wykonywaniem przez niego obowiązków służbowych w ten sposób, że z dużą siłą odepchnął go rękoma do tyłu, a tym samym uniemożliwił mu wykonanie czynności związanych z jego osadzeniem, przy czym czynu tego dokonał w przeciągu 5 lat od odbycia co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za podobne przestępstwo umyślone, tj. o czyn z art. 222 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk.

II. w tym samym miejscu i czasie co w punkcie I naruszył nietykalność cielesną
umundurowanego funkcjonariusza Policji w osobie D. M. w czasie i w związku z wykonywaniem przez niego obowiązków służbowych w ten sposób, że z dużą siłą odepchnął go rękoma do tyłu powodując jego upadek, a tym samym uniemożliwił mu wykonanie czynności związanych z jego osadzeniem, przy czym czynu tego dokonał w przeciągu 5 lat od odbycia co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za podobne przestępstwo umyślone, tj. o czyn z art. 222 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk.

Sąd Rejonowy w Bełchatowie wyrokiem z dnia 30 kwietnia 2014 roku w sprawie II K 47/14:

1.oskarżonego R. W. uznał za winnego dokonania zarzucanych mu czynów przestępnych wyczerpujących dyspozycję art. 222 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk i za to na podstawie art. 222 § 1 kk skazał go za każdy z czynów na kary po 8 miesięcy pozbawienia wolności;

2.na podstawie art. 85 i 86 § 1 kk wymierzył oskarżonemu karę łączną 1 roku pozbawienia wolności;

3.na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk, art. 70 § 1 pkt 1 kk i art. 73 § 1 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił oskarżonemu na okres próby 2 lat, oddając go w tym okresie pod dozór kuratora sądowego;

4.na podstawie art. 72 § 1 pkt 5 kk zobowiązał oskarżonego do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu;

5.na podstawie art. 46 § 2 kk orzekł od R. W. na rzecz D. M. i M. Z. nawiązki tytułem zadośćuczynienia po 300 zł;

6.zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 180 zł. i 90 zł. tytułem zwrotu poniesionych wydatków w sprawie.

Powyższy wyrok w części dotyczącej orzeczenia o karze na korzyść oskarżonego zaskarżył prokurator.

Wyrokowi zarzucił :

- obrazę przepisów prawa karnego materialnego - art. 91§1kk polegającą na odstąpieniu od zakwalifikowania czynów zarzucanych oskarżonemu przy zastosowaniu instytucji prawa karnego jaką jest ciąg przestępstw z art. 91 §1 kk i nie powołaniu w podstawie prawnej orzeczenia o karze w/w przywołanego przepisu zawierającego konkretne dyrektywy w zakresie orzeczenia o karze.

W konkluzji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej orzeczenia o karze poprzez wymierzenie za czyny z punktu I i II aktu oskarżenia, przy powołaniu w podstawie prawnej obok art. 222§1kk art. 91§1kk i przy tak sformułowanej podstawie prawnej orzeczenia o karze wymierzenie R. W. jednej kary w wymiarze 1 roku pozbawienia wolności, przy pozostawieniu bez zmian pozostałych rozstrzygnięć wyroku.

Sąd okręgowy zważył, co następuje:

apelacja zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie trzeba podkreślić, iż wina oskarżonego nie jest kwestionowana i w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego nie budzi wątpliwości.

Obraza prawa materialnego polega na niezastosowaniu prawa materialnego, gdy są to przepisy o charakterze stanowczym, tzn. nakazujące lub zakazujące stosowania przepisów prawa materialnego.

Przepis art. 91 § 1 kk pozwala, w przypadku spełnienia przesłanek w nim określonych, na uproszczone orzekanie o karze. Zamiast za każde z przestępstw, przypisanych sprawcy, wymierzać kary jednostkowe i następnie karę łączną, uznaje się oskarżonego za winnego wielu (co najmniej dwóch) przestępstw, bez potrzeby orzekania kar jednostkowych. Zawsze więc należy oskarżonemu najpierw przypisać popełnienie konkretnych przestępstw, ze wskazaniem ich kwalifikacji prawnej, a następnie wymierzyć za nie jedną karę z powołaniem art. 91 § 1 kk. Przepis ten dotyczy zasad wymiary kary za ciąg przestępstw, to powołać go należy tylko przy podstawie wymiaru kary, a nie przy podstawie kwalifikacji prawnej każdego z czynów przypisanych oskarżonemu. Skoro ciąg przestępstw jest instytucją prawa karnego materialnego, to jej stosowanie jest obowiązkiem sądu. Przyjęcie zatem lub odrzucenie możliwości zastosowania art. 91 § 1 kk uzależnione jest wyłącznie od spełnienia przesłanek określonych w tym przepisie ( zobacz: Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Karna z 2012-11-22, V KK 252/12, Legalis).

Ciąg przestępstw z art. 91 § 1 kk dotyczy sytuacji, gdy „sprawca popełnia w podobny sposób, w krótkich odstępach czasu, dwa lub więcej przestępstw”. Każdy zatem czyn wchodzący w skład takiego ciągu musi wypełniać znamiona odrębnego przestępstwa.

Ma rację skarżący, iż sąd I instancji w niekwestionowanych ustaleniach faktycznych przyjął, iż sprawca popełnił dwa przestępstwa w warunkach ciągu przestępstw. Sąd ten pominął jednak obowiązek zastosowania tej instytucji mimo, że art. 91 § 1 kk - w sytuacji spełnienia warunków do zakwalifikowania tych odrębnych przestępstw jako ciągu przestępstw - nakazuje wymierzenie za nie jednej kary.

Dlatego sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że ( po uchyleniu orzeczenia o karze łącznej pozbawienia wolności i rozstrzygnięć z tym związanych zawartych w punktach 2, 3, 4 ) przyjął, iż czyny I i II stanowią ciąg przestępstw i w miejsce orzeczonych za nie kar jednostkowych na podstawie art. 222 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk i art. 91 § 1 kk wymierzył oskarżonemu za ten ciąg karę jednego roku pozbawienia wolności; na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk, art. 70 § 1 pkt 1kk, art. 73 § 1 kk, art. 75 § 1 pkt 5 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił oskarżonemu na okres próby 2 lat; oddał go w tym czasie pod dozór kuratora sądowego i zobowiązał do powstrzymania się od nadużywania alkoholu. Podzielił tym samym zawartą w zaskarżonym wyroku ocenę okoliczności, które wpłynęły na uksztaltowanie przez sąd I instancji kary łącznej, której wymiar oraz zastosowanie środka probacyjnego nie było przez prokuratora kwestionowane.

Stosując jednak art. 91 § 1 kk przy spełnieniu wymienionych w nim przesłanek, sąd II instancji - oskarżonemu najpierw przypisał popełnienie konkretnych przestępstw ze wskazaniem ich kwalifikacji prawnej, czyli określeniem przepisów ustawy karnej, pod które konkretnie przypisany czyn podpada, a następnie wymierzył za nie jedną karę z powołaniem art. 91 § 1 kk, która wprawdzie jest adekwatna do reakcji karnej zastosowanej przez sąd rejonowy, jednakże uwzględnia, iż ciąg przestępstw jako instytucja prawa materialnego, winna być stosowana przez sąd merytoryczny, bez względu na to, czy znalazła ona zastosowanie w akcie oskarżenia.

Z tych względów sąd okręgowy orzekł, jak w sentencji. Zasady słuszności

( postępowanie odwoławcze zostało wywołane błędem sądu I instancji ) wymagały zwolnienia oskarżonego od opłaty za obie instancje i wydatków poniesionych przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym.