Pełny tekst orzeczenia

0.0.0.0.0.0.0.I.Sygn. akt II Ca 937/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 lutego 2013r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Grażyna Kobus

Sędziowie: SO Aleksandra Żurawska

SO Piotr Rajczakowski

Protokolant: Alicja Marciniak

po rozpoznaniu w dniu 5 lutego 2013r. w Świdnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa Z. B.

przeciwko Skarbowi Państwa – Zakładowi Karnemu w K.

o zapłatę 60.000zł

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Kłodzku

z dnia 24 października 2012r., sygn. akt I C 980/12

oddala apelację.

Sygn. akt II Ca 937/12

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 5 marca 2012 r. Sąd Rejonowy oddalił powództwo Z. B. przeciwko Skarbowi Państwa – Zakładowi Karnemu w K. o zapłatę 60.000 zł i orzekł o kosztach procesu. Powyższy wyrok, na skutek apelacji powoda, wyrokiem Sądu Okręgowego w dnia 14 czerwca 2012 r. został uchylony, zaś sprawa przekazana do ponownego rozpoznania. Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, że Sąd Rejonowy rozpoznał niniejszą sprawę w zasadzie bez przeprowadzenia postępowania dowodowego. Ustalając stan faktyczny oparł się bowiem jedynie na oświadczeniach stron zawartych w pozwie oraz odpowiedzi na pozew, w której strona pozwana przyznała fakt obecności powoda w zakładzie karnym, gdzie do 2009 r. występowało zjawisko przeludnienia. Sąd pierwszej instancji, pomimo że powód jest pozbawiony wolności, nie udzielił mu pouczeń co do możliwości wniesienia wniosków dowodowych – art. 5 kpc. Wbrew art. 299 kpc nie przeprowadził również dowodu z przesłuchania stron. Uznając zatem, że dla wydania wyroku w przedmiotowej sprawie koniecznym jest przeprowadzenie postępowania dowodowego w całości, Sąd Okręgowy uchylił zaskarżone orzeczenie na podstawie art. 386 § 4 kpc i wskazał, że przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy zgodnie z art. 5 kpc udzieli pozbawionemu wolności powodowi niezbędnych pouczeń odnośnie wniesienia wniosków dowodowych i dopiero po przeprowadzeniu w sprawie postępowania dowodowego, wyda wyrok mając na uwadze przepis art. 24 kc, a także odpowiednie przepisy kodeksu karnego wykonawczego oraz orzeczenia Sądu Najwyższego zapadłe na tle spraw o podobnym stanie faktycznym / np. wyrok SN z 28.02.2007r, V CSK 431/06, opubl. Lex nr 255593 oraz wyrok SN z dnia 4.01.2012r, III CSK 113/11 /. W razie zaś wyczerpania wniosków dowodowych lub w ich braku, Sąd pierwszej instancji zarządzi dowód z przesłuchania stron, jeśli pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy- art. 299 kpc.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 24 października 2012 r., wydanym po ponownym rozpoznaniu sprawy, Sąd Rejonowy oddalił powództwo Z. B. przeciwko Skarbowi Państwa – Zakładowi Karnemu w K. o zapłatę 60.000 zł oraz orzekł o kosztach procesu i kosztach sądowych.

Sąd Rejonowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych:

Powód Z. B. przebywał w Zakładzie Karnym w K. w okresie od marca 2000 r. do grudnia 2006 r. zaś obecnie ponownie przebywa w tym zakładzie od listopada 2010 r., odbywając karę dziewięciu lat pozbawienia wolności. W okresie 2000-2006 w Zakładzie Karnym w K. występowało zjawisko tzw. przeludnienia cel i powód przebywał w celach, w których powierzchnia wynosiła mniej niż 3m 2 na jedną osobę. W związku z tym w celi panowała ciasnota, w okresie letnim duża duchota, zaś między osadzonymi dochodziło do konfliktów na tle ograniczonej możliwości poruszania się.
W każdej celi był kącik sanitarny z umywalką, ubikacją oraz zimną wodą, oddzielony od pozostałej części celi. Każdy z osadzonych miał dostęp do tego kącika. W celach pozwanego nie ma bieżącej ciepłej wody, ale w każdej celi znajduje się czajnik elektryczny, przy pomocy którego można podgrzać wodę. Raz w tygodniu powód korzystał z ciepłej kąpieli w łaźni. W okresie 2000 -2006 powód miał dwukrotnie grzybicę nóg, którą wyleczył. Środki do utrzymania czystości były wydawane zgodnie z przepisami i na bieżąco. Powód miał zapewnioną w pozwanym zakładzie opiekę medyczną, od momentu zapisania się do lekarza trzeba było czekać tydzień na przyjęcie. W okresie 2000-2006 powód chorował głównie na przeziębienie i po tygodniu oczekiwania nie korzystał z wizyt lekarskich, gdyż w tym czasie był już zdrowy. Posiłki dla skazanych były przygotowywane zgodnie z dziennymi normami żywieniowymi i wydawane w garnkach wykonanych z aluminium. Powód spożywał posiłki, nie leczył się z uwagi na brak właściwej temperatury potraw. Zakład Karny w K. jest zamkniętym zakładem dla recydywistów. Umieszczenie w celi osób o różnym stopniu demoralizacji nie stanowiło żadnego fizycznego zagrożenia, a jedynie powód czuł respekt przed takimi osadzonymi. Program oszczędnościowy zużycia prądu w pozwanym zakładzie został wprowadzony w 2009 r. i przed tym okresem nie było ograniczeń w pobieraniu prądu w celach przez osadzonych.

W apelacji od powyższego wyroku powód podtrzymał swoje stanowisko. Nadto, odnosząc się do uwzględnionego przez Sąd pierwszej instancji podniesionego przez stronę pozwaną zarzutu przedawnienia roszczenia, wskazał, że przed wniesieniem pozwu w niniejszej sprawie nie wiedział, że może wystąpić z takim żądaniem. Zdaniem skarżącego, dochodzone przez niego roszczenie przedawnia się po upływie 10 lat. Jego pozew obejmuje lata 2000 – 2006, ale w roku 2006 nie opuścił zakładu karnego na stałe – otrzymał przerwę w karze w roku 2007, po czym w miesiącu grudniu powrócił do zakładu karnego celem dalszego odbywania kary. Dopiero w w lutym 2008 r. został warunkowo zwolniony i wtedy opuścił zakład karny, zatem powołana przez Sąd ustawa z dnia 16 lutego 2007r. o zmianie ustawy - kodeks cywilny (Dz. U. 2007 nr 80 poz. 538), którą uchylono przepis art. 442 kc, dodając przepis art. 442 1 kc, nie obejmuje go.

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja nie jest zasadna.

Sąd I instancji poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, stąd też Sąd Okręgowy przyjął je za własne, czyniąc podstawą orzekania w postępowaniu apelacyjnym. Za trafne należało także uznać zważenia prawne przedstawione przez Sąd Rejonowy, który oddalając powództwo w niniejszej sprawie uznał za uzasadniony zarzut przedawnienia zgłoszony przez stronę pozwaną. W tych okolicznościach argumenty apelacji dotyczące zbyt ciasnych cel w zakładzie karnym, nieprzestrzegania innych podstawowych standardów w zakresie opieki lekarskiej, zapewnienia osadzonym właściwych zasad higieny osobistej, związanych z wydawaniem zbyt zimnych posiłków czy wreszcie polegającym na braku dostępu do świetlicy, nie mogły odnieść skutku. Również zarzut dotyczący zbyt pobieżnego- w ocenie powoda- przesłuchania go przez Sąd I instancji, nie mógł skutecznie podważyć zaskarżonego orzeczenia. Skarżący odnosząc się do uwzględnionego przez Sąd I instancji zarzutu przedawnienia, stwierdził, że zanim wniósł pozew w przedmiotowej sprawie nie miał wiedzy, że może się on domagać zadośćuczynienia z tytułu złych warunków, w jakich przyszło mu odbywać karę pozbawienia wolności. Dowiedział się o tym dopiero w 2010r i dlatego w 2011r zdecydował się na wszczęcie procesu. W ocenie Sądu Okręgowego argumenty te nie mogą niweczyć skutku przedawnienia roszczenia. Wyjątkowo co prawda, na podstawie art. 5 kc, można uznać podniesienie przez pozwanego zarzutu przedawnienia za nadużycie prawa, jednakże w przedmiotowej sprawie żadne takie nadzwyczajne okoliczności nie zaszły, nie można do nich bowiem zaliczyć ewentualnej nieświadomości powoda co do przysługującego mu prawa dochodzenia określonego roszczenia. Wreszcie zarzut związany z nieprawidłowym- w ocenie skarżącego- zastosowaniem przez Sąd Rejonowy przepisu art. 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007r o zmianie ustawy Kodeks cywilny i co za tym idzie przyjęcie 3-letniego terminu przedawnienia wynikającego z art. 442 1 § 1 kc, także nie mógł być uznany za skuteczny, bo nawet gdyby przyjąć, iż w sprawie powinny mieć zastosowanie poprzednio obowiązujące przepisy, to uprzednio obowiązujący przepis art. 442 § 1 kc również co do zasady przewidywał 3- letni termin przedawnienia.

Reasumując, skoro w niniejszej sprawie Sąd I instancji trafnie uznał skuteczność zarzutu przedawnienia podniesionego przez stronę pozwaną, apelacja powoda, jako bezzasadna, na podstawie art. 385 kpc podlegała oddaleniu.

Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13