Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 2 października 2014 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy II Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Anatol Gul

Sędziowie: SO Piotr Rajczakowski

SO Aleksandra Żurawska

po rozpoznaniu w dniu 2 października 2014 r. w Świdnicy

na posiedzeniu niejawnym

zażalenia wnioskodawczyni (...) w G. na pkt II i III postanowienia Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 25 czerwca 2014 r., sygn. akt I Ns 319/14

w sprawie przy udziale B. K.

o stwierdzenie nabycia spadku po M. K.

p o s t a n a w i a:

I.  zmienić zaskarżone postanowienie w pkt II w ten sposób, że zasądzić od uczestniczki postępowania B. K. na rzecz wnioskodawczyni (...) w G. kwotę 171 zł tytułem kosztów postępowania oraz w pkt III w ten sposób, że nakazać uczestniczcie postępowania uiścić na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kłodzku kwotę 615 z tytułem wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa;

II.  oddalić dalej idące zażalenie;

III.  zasądzić od uczestniczki B. K. na rzecz wnioskodawczyni (...) w G. 90 zł kosztów postępowania zażaleniowego.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 25 czerwca 2014 r., Sąd Rejonowy w pkt II oddalił wniosek o zasądzenie od spadkobiercy na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania, zaś w pkt III nakazał wnioskodawczyni uiścić na rzecz Skarbu Państwa – Sąd Rejonowy w Kłodzku kwotę 615 zł tytułem zwrotu wydatków postępowania. W ocenie Sądu, wnioskodawca jako wierzyciel był zainteresowany stwierdzeniem praw do spadku, a w niniejszej sprawie nie było sporu co do kręgu spadkobierców oraz podstawy i zasad dziedziczenia, zatem brak jest podstaw do przyjęcia sprzeczności interesów stron (art. 520 § 2 i 3 kpc). Natomiast zgodnie z treścią art. 83 ust. 1 i art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Sąd obciążył wnioskodawczynię kosztami ogłoszenia w kwocie 615 zł.

W zażaleniu na powyższe postanowienie, wnioskodawczyni zaskarżając je w części, tj. w pkt II i III zarzuciła mu naruszenie art. 520 kpc poprzez jego błędną interpretację i przyjęcie, że zachodzą przesłanki do oddalenia wniosku o zasądzenie na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania oraz przyjęcie, iż zachodzą przesłanki do zasądzenia od wnioskodawcy na rzecz Skarbu Państwa kwoty 615 zł tytułem kosztów postępowania. W uzasadnieniu skarżąca podniosła, że w przedmiotowej sprawie interesy wnioskodawcy oraz uczestników postępowania były sprzeczne, gdyż uczestniczka postępowania po zmarłej M. K. stała się dłużnikiem wnioskodawcy oraz nie przeprowadziła ona postępowania spadkowego od 2011 roku. W ocenie skarżącej, z powyższych względów błędne jest również orzeczenie obowiązku zwrotu kosztów poniesionych w związku z zamieszczeniem ogłoszeń o toczącym się postępowaniu spadkowym, gdyż zgodnie z art. 520 § 2 kpc, kosztami tymi Sąd nie powinien był obciążać wnioskodawczyni. Mając na uwadze powyższe zarzuty, skarżąca wniosła o uchylenie pkt III zaskarżonego postanowienia oraz w istocie o zmianę pkt II poprzez zasądzenie od uczestniczki na rzecz wnioskodawczyni 205 zł koszów postępowania.

Sąd Okręgowy zważył:

Zażalenie zasługuje na uwzględnienie w części.

Zauważyć należy, że jakkolwiek pomiędzy uczestnikami postępowania nieprocesowego co do zasady nie istnieje obowiązek zwrotu kosztów, co uzasadnione jest niezależnością i samodzielnością udziału w tym postępowaniu każdego jego uczestnika, który ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie, to zasada ta, ujęta w art. 520 § 1 kpc, jest nienaruszalna w sytuacji, w której uczestnicy są w równym stopniu zainteresowani wynikiem postępowania lub - mimo braku tej równości - ich interesy są wspólne. Jednakże sytuacja taka w rozpoznawanej sprawie nie zachodzi. Należy bowiem w tym względzie zgodzić się ze skarżącą, że orzekając o kosztach Sąd Rejonowy winien był przyjąć istnienie sprzeczności interesów wnioskodawczyni i uczestników postępowania, wynikającą z faktu, że postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku zostało wszczęte na wniosek wierzyciela spadkodawcy i w takiej sytuacji powinien znaleźć zastosowanie przepis art. 520 § 2 kpc. Zdaniem Sądu Okręgowego, w okolicznościach niniejszej sprawy, zainicjowanie postępowania przez wnioskodawczynię nie mogło oznaczać, iż uczestniczka nie poniesie żadnych kosztów związanych z tym postępowaniem. Należy mieć przy tym na uwadze, że wierzyciel wniósł o wszczęcie postępowania o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłej, którego to postępowania spadkobierczyni nie przeprowadziła od 2011 roku. W sytuacji zaś, gdy wnioskodawczyni była zmuszona wnieść sprawę do Sądu, aby wyegzekwować swoje należności od spadkobierców dłużnika i poniosła w związku z tym koszty, należy jej się ich zwrot od tych spadkobierców. Na zasądzone koszty składa się opłata od wniosku w kwocie 50 zł, koszty zastępstwa prawnego w wysokości 60 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł, opłata w kwocie oraz kwota 44 zł tytułem kosztów uzyskania aktów stanu cywilnego / łącznie 171 zł /. Koszty te ponosi uczestniczka B. K. jako spadkobierczyni zmarłej, która nabyła spadek na podstawie ustawy. Konsekwencją powyższego jest również zaaprobowanie prawidłowego stanowiska strony skarżącej, co do obowiązku zwrotu wydatków postępowania przez uczestniczkę postępowania. Nie było natomiast podstaw do zwrotu skarżącej kwoty dwóch, zbędnie poniesionych opłat od pełnomocnictw w kwotach po 17 zł., udzielonych występującej w imieniu wnioskodawczyni radcy prawnej, skoro wystarczające było udzielenie jednego pełnomocnictwa i za zasadnie poniesione koszty postępowania uznać należało koszt jednej takiej opłaty / 17 zł /. Zarówno bowiem przepisy postępowania cywilnego / art. 89 § 1 kpc /, jak i postępowania administracyjnego / art. 33 § 3 kpa /, przyznają pełnomocnikom będącym m.in. adwokatami lub radcami prawnymi, uprawnienie do samodzielnego uwierzytelnienia odpisu udzielonego im pełnomocnictwa, a zatem bez dodatkowych kosztów urzędowego poświadczenia podpisu mocodawcy.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 386 § 1 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc i art. 13 § 2 kpc, zmienił zaskarżone postanowienie / pkt I /, zaś dalej idące zażalenie jako nieuzasadnione oddalił / pkt II /- art. 385 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc i art. 13 § 2 kpc. O kosztach postępowania zażaleniowego (pkt III) Sąd orzekł również na podstawie art. 520 § 2 w zw. z art. 391 § 1 i art. 397 § 2 kpc, a na koszty te składała się opłata od zażalenia w kwocie 30 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w postępowaniu zażaleniowym w wysokości 60 zł - § 12 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 8 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu /tekst jedn.: Dz. U. z 2013r., poz. 490/.