Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 7 maja 2014 r. Sad Okręgowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny - Odwoławczy

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Bogumił Goraj

SSO Irena Dobosiewicz/ spr./ SSO Aurelia Pietrzak

po rozpoznaniu w dniu 7 maja 2014 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku Skarbu Państwa -Prezydenta Miasta B.

o wpis na skutek apelacji wnioskodawcy od postanowienia Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 18 marca 2014r. (...) KW Nr (...)

postanawia:

oddalić apelację.

Na oryginale właściwe podpisy

II Ca 266/14

UZASADNIENIE

Wnioskodawca Skarb Państwa – Prezydent Miasta B. wniósł o wykreślenie z działu II księgi wieczystej KW nr (...) wyrażenia po słowach Skarb Państwa: „ (...) Zakłady (...) w B.” jako bezprzedmiotowego, dołączając stosowne dokumenty.

Postanowieniem z dnia 29 stycznia 2014 r. Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy oddalił wniosek. Na skutek skargi wnioskodawcy powyższe orzeczenie utraciło moc. W skardze wnioskodawca rozszerzył swój wniosek domagając się dodatkowo wpisu Skarb Państwa - Prezydenta Miasta B..

Postanowieniem z dnia 18 marca 2014 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy oddalił wniosek.

W uzasadnieniu Sąd na wstępie przytoczył treść art. 626[8] § 2 k.p.c., po czym wskazał, że z treści księgi wieczystej KW nr (...) wynika, iż jest ona prowadzona dla nieruchomości gruntowej położonej w B., stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...) o powierzchni 0,1252 ha. W dziale II tej księgi jako właściciel nieruchomości ujawniony jest Skarb Państwa – (...) Zakłady (...) w B.. Wpis własności został dokonany w dniu 28 listopada 1983 r. na podstawie umowy sprzedaży, która zawarta została w czasie gdy obowiązywał art. 128 k.c. Przedsiębiorstwa państwowe nie mogły wówczas nabywać własności nieruchomości na swoją rzecz, a jedynie na rzecz Skarbu Państwa.

Sąd zaznaczył, że dołączone do wniosku odpisy dokumentów dotyczą likwidacji podmiotu pod nazwą (...) Kopalnie (...) w B.. Wpis w księdze wieczystej dotyczy natomiast (...) Zakładów (...) w B..

W ocenie Sądu z dołączonej do wniosku kopii pisma (...) Zakładów (...) z dnia 22 kwietnia 1987 r. skierowanego do Sądu Rejonowego w sprawie dokonania zmian w księdze rejestrowej (...)dotyczących m.in. zmiany nazwy przedsiębiorstwa na (...) Kopalnie (...), a także z odpisu zarządzenia Ministra Budownictwa, Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej z dnia 15 kwietnia 1987 r. w sprawie zmiany nazwy, przedmiotu działania i dostosowania (...)

Zakładów (...) do przepisów ustawy z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych nie wynika, że zmiana nazwy została ujawniona w rejestrze przedsiębiorców. Sąd zaznaczył, że dokumenty dotyczące odnotowania w KRS likwidacji (...) Kopalni (...) nie zawierają danych pozwalających powiązać ten podmiot z (...) Zakładami (...), zarejestrowanym w dawnym rejestrze przedsiębiorstw państwowych w księdze oznaczonej „(...)”. Wobec tego wnioskodawca nie wykazał odpowiednimi dokumentami tożsamości pomiędzy dwoma powyższymi podmiotami.

Sąd wskazał na załączone do wniosku zarządzenie Wojewody (...) z dnia 22 października 2004 r., z którego wynika, że uznano za zlikwidowane przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą (...) Kopalnie (...) w związku z ukończeniem procesu prywatyzacji bezpośredniej. Zarządzenie to stanowiło podstawę wykreślenia z KRS, a nadto świadczy o tym Wojewoda był organem założycielskim w stosunku do zlikwidowanego przedsiębiorstwa. Wykreślenie miało miejsce w dniu 25 listopada 2004 r.

Następnie Sąd zwrócił uwagę na art. 39 ust. 1, 41 ust. 4 i 42 ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji, a także na art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości wskazując, że ostatni z przepisów mógł wywrzeć skutek w odniesieniu do przedmiotowej nieruchomości.

Odwołując się natomiast do art. 23 ust. 1 i art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami Sąd zaznaczył, że wykreślenie podmiotu ujawnionego w księdze wieczystej w dziale II w podrubryce „Skarb Państwa” musi być jednoczesne z ujawnieniem nowego podmiotu. Dlatego do dokonania wpisu nie jest wystarczające wykazanie, że podmiot dotychczas tam ujawniony został zlikwidowany, ale należy także wykazać, że podmiot, który ma być wpisany w miejsce podmiotu wykreślanego jest aktualnie uprawniony do wykonywania praw Skarbu Państwa w odniesieniu do określonej nieruchomości. Domniemanie z art. 23 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, że nieruchomością Skarbu Państwa gospodaruje właściwy starosta jest wyłączone w stosunku do określonej nieruchomości, jeżeli w dziale II księgi wieczystej ujawniony jest inny podmiot wykonujący uprawnienia Skarbu Państwa. Nie można zatem przyjąć, że skoro w dziale II ujawnione jest zlikwidowane przedsiębiorstwo, wchodzi wówczas domniemanie z powyższego przepisu.

Reasumując Sąd podał, że wnioskodawca nie wykazał odpowiednimi dokumentami, że zlikwidowane na skutek prywatyzacji bezpośredniej przedsiębiorstwo było tożsame z wpisanymi w przedmiotowej księdze wieczystej (...) Zakładami (...). Nadto wnioskodawca nie udowodnił także jaki sposób prywatyzacji bezpośredniej przyjęto wobec (...) Kopalni (...) i czy prawa do przedmiotowej nieruchomości wchodziły w skład majątku tego przedsiębiorstwa poddanego prywatyzacji.

Tym samym Sąd Rejonowy na podstawie art. 626[9] k.p.c. oddalił wniosek.

Apelację na powyższe postanowienie Sądu Rejonowego wniósł wnioskodawca wnosząc o jego zmianę i uwzględnienie wniosku. W uzasadnieniu wskazał, iż informację na temat losów zlikwidowanego przedsiębiorstwa uzyskał z XIII Wydziału Gospodarczego KRS Sądu Rejonowego w Bydgoszczy, z których wynika, że przedsiębiorstwo państwowe (...) Zakłady (...)po zmianie nazwy na (...) Kopalnie (...) zostało zlikwidowane. Zatem wnioskodawca nie miał podstaw nabrania wątpliwości w tym względzie, zaś postępowanie Sądu pierwszej instancji, polegające na kwestionowaniu tej tożsamości jest przejawem zbędnego formalizmu. Trudno bowiem przypuszczać, że w aktach rejestrowych znajdowały się przypadkowe dokumenty, dotyczące innego podmiotu. Nie ma też podstaw do uznania, że wniosek (...) Zakładów (...) o zmianę nazwy nie został zrealizowany, skoro z późniejszych dokumentów wynika, że pod taką nazwą podmiot ten został zlikwidowany. Nadto stwierdził, że Sąd Rejonowy wskazując na uchybienia w procesie prywatyzacji działał z przekroczeniem granic swojej kognicji. W dalszej części uzasadnienia wnioskodawca zarzucił zaskarżonemu orzeczeniu naruszenie art. 23 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie znajduje uzasadnienia.

W pierwszym rzędzie Sąd Okręgowy zwraca uwagę, że zgodnie z art. 626[8] § 2 k.p.c. sąd wieczystoksięgowy, rozpoznając wniosek o wpis, bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do niego dokumentów oraz treść księgi wieczystej. Wynikające z tego przepisu wąskie ujęcie zakresu kognicji sądu wieczystoksięgowego oznacza, że sąd ten, oceniając zasadność zgłoszonego żądania wpisu, powinien czynić ustalenia wyłącznie na podstawie treści wniosku i dołączonych do niego dokumentów, a także badać stan rzeczy

ujawniony w księdze wieczystej w chwili złożenia wniosku (uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 16.12.2009 r. , II CZP 80/09, OSNC 2010, nr 6, poz. 84). Tym samym, w świetle art. 628[8] § 2 k.p.c. nie jest dopuszczalne, jako stanowiące przekroczenie granic kognicji sądu wieczystoksięgowego, m.in. dokonanie wpisu do księgi wieczystej na podstawie dokumentów nie dołączonych do wniosku (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10.10.2013 r., III CSK 10/13, LEX nr 1413546).

Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, że Sąd pierwszej instancji prawidłowo zastosował w sprawie art. 626[8] § 2 k.p.c. uznając, że brak podstaw do uwzględnienia wniosku z racji niewykazania za pomocą dokumentów przez wnioskodawcę tożsamości pomiędzy podmiotem ujawnionym w księdze wieczystej pod nazwą (...) Zakłady (...) w B. a podmiotem, którego dotyczyła bezpośrednia prywatyzacja, czyli (...) Kopalniami (...) w B.. Odpis wniosku skierowanego do Sądu z dni 22 kwietnia 1987 r. zawierający żądanie zmiany nazwy przedsiębiorstwa (...) Zakłady (...)na (...) Kopalnie (...), który jest oparty na stosownym zarządzeniu Ministra Budownictwa, Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, nie dowodzi tego, że do takiej zmiany faktycznie doszło. W dokumentach dołączonych do przedmiotowego wniosku brakuje bowiem orzeczenia sądu w tym przedmiocie, które w sposób bezpośredni potwierdzałoby tożsamość powyższych dwóch podmiotów. Tylko taki dokument, w myśl art. 626[8] § 2 k.p.c., mógłby stanowić podstawę wpisu zgodnego z żądaniem wnioskodawcy w księdze wieczystej KW nr (...). Z uwagi na jego brak Sąd Rejonowy słusznie oddalił wniosek. Zatem nie można zgodzić się z zarzutem wnioskodawcy, że Sąd ten wykazał się nadmiernym formalizmem, albowiem jego postępowanie nie wykraczało poza granice kognicji określone omawianym przepisem. Niedopuszczalnym przekroczeniem granic określonych w art. 626[8] § 2 k.p.c. byłoby natomiast uwzględnienie przedmiotowego wniosku, gdyż wtedy Sąd Rejonowy dokonałby wpisu do księgi wieczystej na podstawie dokumentów nie dołączonych do wniosku. Taka sytuacja nie mogłaby się spotkać z aprobatą Sądu Okręgowego. Biorąc pod uwagę ściśle formalny charakter postępowania wieczystoksięgowego nie mogą mieć znaczenia w sprawie twierdzenia podniesione przez wnioskodawcę w apelacji dotyczące otrzymania informacji z Sądu Rejonowego w Bydgoszczy XIII Wydziału Gospodarczego, że (...) Zakłady (...) od 1987 r. działało pod nazwą (...) Kopalnie (...), albowiem na potwierdzenie tej okoliczności brakuje wymaganego dokumentu. Takim z pewnością nie jest informacyjne pismo pochodzące z Sądu.

Nie budzi żadnego zastrzeżenia Sądu Okręgowego stanowisko Sądu pierwszej instancji, że wnioskodawca nie wykazał również jaki sposób prywatyzacji bezpośredniej przyjęto wobec (...) Kopalni (...) w B. i czy rzeczywiście prawa do przedmiotowej nieruchomości wpisanej w księdze wieczystej KW nr (...) wchodziły w skład majątku tego przedsiębiorstwa z chwilą prywatyzacji. Wbrew poglądowi wnioskodawcy, brak dokumentów w tym zakresie również stał na przeszkodzie dokonaniu wpisu zgodnego z wnioskiem.

Nadto Sąd Okręgowy w pełni podziela stanowisko Sądu Rejonowego, że nie ma podstaw do przyjęcia, że skoro w dziale II przedmiotowej księgi wieczystej wpisane jest zlikwidowane przedsiębiorstwo, jako podmiot wykonujący uprawnienia Skarbu Państwa, to istnieje domniemanie wynikające z art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity – Dz. U. 2014 r., poz. 518), zgodnie z którym zasobem nieruchomości Skarbu Państwa gospodarują starostowie, wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej. Tym samym słuszne jest stwierdzenie, że podmiot, który ma być wpisany w księdze wieczystej w miejsce zlikwidowanego przedsiębiorstwa państwowego powinien wykazać uprawnienie do wykonywania praw Skarbu Państwa względem tej nieruchomości.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. oddalił apelację wnioskodawcy jako niezasadną.