Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

PowódM. K.wniósł o uznanie za bezskuteczną w stosunku do niego umowy darowizny, bądź kupna – sprzedaży naczepy W. nr rej. (...), obecnie (...), rok produkcji 2007, zawartej między A. Ł. oraz pozwanym M. Ł. (1) w celu zaspokojenia wierzytelności wynikającej z prawomocnego wyroku wydanego przez Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 19.04.2011 r. w sprawie VII P 756 /10. W uzasadnieniu powód wskazał, że wyrokiem z dnia 15 marca 2012 r. w sprawie I C 173/11 Sąd uznał za bezskuteczną w stosunku do niego umowę darowizny powyższej naczepy zawartej pomiędzy matką pozwanego M. Ł. (2) a jego bratem A. Ł.. Powództwo to było zabezpieczone zakazem zbywania przedmiotowej nieruchomości. Sprawa została prawomocnie zakończona w dniu 31 stycznia 2013 r., jednakże mimo to A. Ł. już w dniu 24 stycznia 2013r. sprzedał naczepę pozwanemu. W ocenie powoda działanie M. Ł. (2), jak i jej synów A. i M. miało służyć pokrzywdzeniu go jako wierzyciela, poprzez uchylenie się od odpowiedzialności za istniejące zobowiązania.

Powództwo u uznanie powyższej czynności prawnej za bezskuteczną przeciwko pozwanemu M. Ł. (1) wytoczył także powód B. G., będący w identycznej sytuacji, co M. K.. Pozew ten został wniesiony w celu zaspokojenia wierzytelności wynikającej z prawomocnego wyroku wydanego przez Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 25 października 2010 r. w sprawie VII P upr 24/10.

Zarządzeniem z dnia 11 lutego 2013 r. na podstawie art. 219 k.p.c. połączono sprawę z powództwa B. G. do wspólnego rozpoznania ze sprawą V C 356/13 z powództwaM. K.przeciwko temu samemu pozwanemu.

Pozwany – reprezentowany przez ojca W. Ł. – wniósł o odrzucenie pozwów wskazując, że sprzedał naczepę bratu, aby odzyskać zainwestowane w nią pieniądze.

Wyrokiem z dnia 25 czerwca 2013 r. Sąd Rejonowy w Szubinie:

1.  uznał za bezskuteczną w stosunku co do powoda M. K.umowę kupna -sprzedaży z dnia 24 stycznia 2013 r. naczepy ciągnikowej marki W., rok produkcji 2007, numer rejestracyjny (...), następnie (...) obecnie (...), zawartej pomiędzy pozwanym M. Ł. (1) a A. Ł., w celu zaspokojenia wierzytelności powoda M. K.wynikającej z prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 11 kwietnia 2011 r. w sprawie VII P 756/10.

2.  uznał za bezskuteczną w stosunku co do powoda B. G. umowę kupna -sprzedaży z dnia 24 stycznia 2013 r. naczepy ciągnikowej marki W., rok produkcji 2007, numer rejestracyjny (...), następnie (...) obecnie (...), zawartej pomiędzy pozwanym M. Ł. (1) a A. Ł., w celu zaspokojenia wierzytelności powoda B. G. wynikającej z prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 25 października 2010 r. w sprawie VII P upr 24/10,

3.  nakazał ściągnąć od pozwanego M. Ł. (1) na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Szubinie kwoty: 359 zł tytułem opłaty od pozwu w sprawie V C 356/13, 256 zł tytułem opłaty od pozwu w sprawie V C 357/13.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokami z dnia 15 marca 2012 r. w sprawie I C 173/11 i I C 199/11 Sąd w Nakle nad Notecią uznał za bezskuteczną zarówno w stosunku do powodaM. K., jak i do powoda B. G. umowę darowizny naczepy W., rok produkcji 2007, nr rej. (...), następnie(...)a obecnie (...), zawartej 02 czerwca 2010 r. pomiędzy matką pozwanego M. Ł. (2), a jego bratem A. Ł. w celu zaspokojenia wierzytelności powodów wynikających z wyroków wydanych na ich korzyść przez Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Bydgoszczy. W obu sprawach Sąd zabezpieczył powództwo, między innymi poprzez zakaz zbywania powyższej naczepy do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Sprawa I C 199/11 została prawomocnie zakończona w dniu 13 grudnia 2012r., po oddaleniu apelacji A. Ł.. Natomiast w sprawie I C 173/11 apelacja A. Ł. została oddalona w dniu 31 stycznia 2013 r. W obu sprawach Sąd ustalił, iż M. Ł. (2) i A. Ł. działali z pokrzywdzeniem wierzycieli.

W dniu 24 stycznia 2013r. A. Ł. sprzedał naczepę W. swojemu bratu – pozwanemu M. Ł. (1) pomimo, iż sprawa I C 173/11 w tym czasie nie była prawomocnie zakończona, a sprawa I C 199/11 była już dla niego rozstrzygnięta niekorzystnie.

Już w sprawie I C 173/11 i IC 199/11 Sąd ustalił, iż wszczęta przez powodów egzekucja wyroków wydanych przez Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Bydgoszczy przeciwko M. Ł. (2) okazała się bezskuteczna. Nadto w tych sprawach Sąd ustalił, iż komornik działający przy tutejszym Sądzie prowadzi przeciwko M. Ł. (2) wiele postępowań egzekucyjnych, gdzie stan zaległości dłużniczki wobec różnych wierzycieli przekracza 901.644,71 zł. Egzekucja wobec niej jest całkowicie bezskuteczna. W sprawach tych Sąd ustalił także, iż w toku postępowania egzekucyjnego z wniosku innych wierzycieli komornik uzyskał wiedzę o innych działaniach dłużniczki polegających na wyzbyciu się majątku na rzecz członków rodziny. Wobec dłużniczki było prowadzone postępowanie o wyjawienie majątku, gdzie M. Ł. (2) przyznała, że w zasadzie go nie posiada. W tutejszym Sądzie były prowadzone sprawy z powództwa innych wierzycieli również o uznanie za bezskuteczną czynności prawnej dokonanej przez M. Ł. (2) z pozostałymi członkami swojej rodziny.

W dniu 8 kwietnia 2013 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy w sprawie XV GU 5/13 ogłosił upadłość dłużniczki M. Ł. (2) prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą (...) Hurtownia (...) z siedzibą w N., obejmującą likwidację majątku upadłego.

Przechodząc do rozważań prawnych Sąd Rejonowy na wstępie zwrócił uwagę na treść art. 527 § 1, 2 i 3 k.c., art. 531 § 1 i 2 k.c., po czym wskazał, że w sprawie zaistniała sytuacja opisana w art. 531 § 2 k.c., albowiem pomimo ubezskutecznienia w sprawach I C 173/11 i I C 199/11 umowy darowizny naczepy pomiędzy dłużniczką M. Ł. (2) a A. Ł., A. Ł. sprzedał przedmiotową naczepę bratu M..

Zdaniem Sądu pozwany wiedział, że zarówno jego matka jak i jego brat A. działali ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli i że umowa kupna sprzedaży ma na celu udaremnienie wykonania wyroków wydanych w sprawie I C 173/11 i I C199/11.

Sąd uznał za niewiarygodne przyczyny sprzedaży naczepy wskazywane przez pełnomocnika pozwanego – jego ojca W. Ł.. Twierdzenie, że A. Ł. sprzedał bratu naczepę przed zakończeniem sprawy I C 173/11 przez omyłkę jest całkowicie niewiarygodne i nielogiczne. A. Ł. bowiem już w grudniu 2012 r. wiedział o prawomocnym zakończeniu identycznej sprawy I C 199/11 z powództwa B. G., w której zostało przesądzone, że wierzyciel może zaspokoić się z naczepy W.. Nadto A. Ł. w dniu 24 stycznia 2013 r. wiedział, że sprawa IC 173/11 nie jest jeszcze prawomocnie zakończona i że obowiązuje w niej zabezpieczenie powództwa poprzez zakaz zbywania naczepy. Sąd uznał także , iż twierdzenie pełnomocnika pozwanego, iż A. Ł. i M. Ł. (1) są również wierzycielami swojej matki jest wskazywane na użytek tego procesu. Poza tym w żaden sposób nie zostało to udowodnione. Jednocześnie Sąd zaznaczył, że fakt ogłoszenia upadłości dłużniczki nie ma znaczenia z punktu widzenia powództw skierowanych przeciwko M. Ł. (1).

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, iż powodowie wykazali, że A. Ł. sprzedając naczepę W. działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a pozwany o tym wiedział. Dlatego też powództwa należało uwzględnić.

Sąd na podstawie art. 113 ust. l ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 98 § 1 k.p.c. i 108 § 1 k.p.c. nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Szubinie nie uiszczone opłaty od poszczególnych powództw.

Apelację od powyższego wyroku Sądu Rejonowego wniósł pozwany zaskarżając go w całości i wnosząc o jego uchylenie i oddalenie powództwa lub przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia. W uzasadnieniu skarżący podał, iż strony ubezskutecznionej przez Sąd pierwszej instancji umowy są także wierzycielami M. Ł. (2), zatem nie mogli oni działać z pokrzywdzeniem innych wierzycieli, albowiem w ten sposób pokrzywdziliby samych siebie.

Powód M. K.ustosunkowując się do apelacji pozwanego wniósł o jej oddalenie jako całkowicie niezasadnej.

Pismem z dnia 7 kwietnia 2014 r. powód B. G. oświadczył, że cofa powództwo wraz ze zrzeczeniem się roszczenia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Na wstępie Sąd Okręgowy wskazuje, że powód B. G. już na etapie postępowania odwoławczego złożył oświadczenie o cofnięciu pozwu i zrzeczeniu się roszczenia z uwagi na fakt skutecznego wyegzekwowania swojej wierzytelności od A. Ł.. Oświadczenie to wywarło skutek z momentem jego złożenia, co oznacza, że nie istnieje już przedmiot żądania ani przedmiot rozstrzygnięcia w zakresie objętym cofnięciem pozwu. Wobec tego Sąd Okręgowy kierując się treścią art. 386 § 3 k.p.c. uchylił punkt 2 zaskarżonego wyroku i umorzył postępowanie z powództwa B. G. przeciwko M. Ł. (1) (punkt 1).

Jeżeli zaś chodzi o sprawę z powództwa M. K., apelacja pozwanego była niezasadna. Sąd pierwszej instancji poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne z rozważeniem całokształtu materiału dowodowego, które to ustalenia Sąd odwoławczy w całości akceptuje i przyjmuje za własne.

Sąd Rejonowy prawidłowo zastosował w sprawie art. 527 § 1 k.c. oraz art. 531 § 2 k.c. trafnie przyjmując, że pozwany wiedział o okolicznościach uzasadniających uznanie czynności dłużnika za bezskuteczną. Niewątpliwie pozwany w chwili zawarcia umowy miał rzeczywistą wiedzę o wszystkich przesłankach ubezskutecznienia czynności dłużnika – jego matki M. Ł. (2) – polegającej na darowaniu naczepy W. bratu pozwanego A. Ł.. Wiedza ta pochodziła nie tylko z faktu prawomocnego zakończenia sprawy I C 199/11, czy też będącej jeszcze w toku sprawy I C 173/11, w których Sąd uznał za bezskuteczną umowę dłużniczki z A. Ł.. Jak wynika z obszernych ustaleń Sądu pierwszej instancji, całe dotychczasowe postępowanie pozwanego, jak również pozostałych członków rodziny, zmierzało do uchylenia się od zaspokojenia wszystkich wierzycieli M. Ł. (2). Miały temu służyć przesunięcia majątkowe dokonywane pod różnymi tytułami, w których uczestniczył również pozwany. W świetle materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, celem udaremnienia zaspokojenia wierzycieli zawarto także umowę sprzedaży z dnia 24 stycznia 2013 r. Zatem ponad wszelką wątpliwość stwierdzić należy, że skarga pauliańska wywiedziona przez powodaM. K.zasługiwała w całości na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Rejonowego, że twierdzenia pozwanego dotyczące tego, iż jest on również wierzycielem M. Ł. (2) zostały podniesione wyłącznie na użytek niniejszego procesu. Nie mają one zresztą żadnego poparcia w materiale dowodowym.

Nadto wskazać należy, że dokumenty przedłożone przez pozwanego na okoliczność wyzbycia się przez niego naczepy – na co powoływał się już po złożeniu apelacji – absolutnie nie dowodzą tego, że odstąpił on od umowy sprzedaży i zwrócił naczepę A. Ł.. Dokument prywatny w postaci oświadczenia nie jest wystarczający na udowodnienie tej okoliczności /k.146/. Jeżeli zaś chodzi o przedłożone potwierdzenia wykonania przelewów /k.144-145/, niewiadomo z jakiego tytułu widniejące na nich wpłaty zostały poczynione i czego one dotyczą. Biorąc pod uwagę powyższe, nie sposób oprzeć się wrażeniu, że przedłożenie powyższych dokumentów – niczego nie wnoszących do sprawy – stanowi kolejną próbę co najmniej odłożenia w czasie konieczności zaspokojenia wierzytelności powoda M. K., co nie może spotkać się z aprobatą Sądu Okręgowego.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację pozwanego w pozostałej części jako niezasadną (punkt 2).