Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 10 września 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w następującym składzie:

Przewodniczący SSO Elżbieta Kala (spr.)

Sędziowie: SO Barbara Jamiołkowska

SO Wojciech Wołoszyk

po rozpoznaniu w dniu 10 września 2014r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

z wniosku (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w T.

z udziałem M. S. (1) i M. S. (2)

oraz z wniosku (...) w P.

z udziałem M. S. (1)

o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej

na skutek zażalenia wnioskodawcy (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w T. na postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia

8 maja 2014r., sygn. akt VIII XV Gzd 34/12

postanawia:

oddalić zażalenie.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dn. 8 maja 2014r., Sąd Rejonowy w Bydgoszczy na mocy art. 13 § 2 k.p.c w zw. z art. 355 § 1 k.p.c w zw. z art. 376 ust. 1 prawa upadłościowego i naprawczego postanowił umorzyć postępowanie dotyczące M. S. (1).

W uzasadnieniu orzeczenia Sąd wskazał, że wnioskodawczyni (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w T. złożyła wniosek o orzeczenie wobec uczestników M. S. (1) i M. S. (2) zakazu prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu na okres 10 lat. W uzasadnieniu wnioskodawczyni podniosła, że uczestnicy jako członkowie zarządu spółki (...) Spółka z o.o w K., mimo zaistnienia stanu niewypłacalności spółki, nie złożyli w terminie wniosku o ogłoszenie jej upadłości.

Sąd Rejonowy wskazał też, że postanowieniem Sądu Okręgowego w Poznaniu z dn. 14 stycznia 2013 r. uczestnik M. S. (1) został całkowicie ubezwłasnowolniony z powodu zespołu psychoorganicznego otępiennego pochodzenia naczyniowego.

W ocenie Sądu Rejonowego odpowiedzi wymagało zatem pytanie, czy w zaistniałej sytuacji faktycznej rozstrzyganie o ewentualnej konieczności orzeczenia zakazu wobec uczestnika M. S. (1) nie stało się zbędne ? Sąd Rejonowy zwrócił przy tym uwagę na okoliczność, że sankcja z art. 376 prawa upadłościowego i naprawczego ma m.in. odstraszać od zachować, które stanowiłyby naruszenie prawa i zabezpieczać przed lekceważeniem prawnych rygorów prowadzenia działalności gospodarczej, zabezpieczać przed wyrządzaniem szkody wierzycielom, a wreszcie ma powodować wyeliminowanie z obrotu gospodarczego osób, które nie są w stanie sprostać podstawowym wymaganiom prowadzenia działalności gospodarczej. Sankcja ta ma przy tym eliminować osoby, które mają przymiot zdolności działania w takim obrocie czy to jako przedsiębiorcy, czy też jako organy osób prawnych. Takiego przymiotu zdaniem Sądu Rejonowego został pozbawiony uczestnik M. S. (1), który został postanowieniem sądu ubezwłasnowolniony całkowicie. Uczestnik nie może zatem uczestniczyć czynnie w obrocie gospodarczym , gdyż utracił pełną zdolność do czynności prawnych, a przedsiębiorcą może być tylko taka osoba fizyczna, która ma pełną zdolność do czynności prawnych w rozumieniu art. 11 k.c.

Sąd Rejonowy stwierdził przeto, że przez ubezwłasnowolnienie M. S. (1) został już wyeliminowany z obrotu gospodarczego, co w ocenie sądu czyniło zbędnym prowadzenie postępowania i rozstrzyganie, czy w stosunku do uczestnika zaszły przesłanki skutkujące orzeczeniem pozbawienia go prawa prowadzenia działalności gospodarczej. Sąd Rejonowy dodał też, że ewentualny zakaz nie skutkowałby na przyszłość tj. po hipotetycznym uchyleniu ubezwłasnowolnienia, lecz rozpocząłby bieg po uprawomocnieniu się postanowienia, a zatem byłby równoczesny z trwającym ubezwłasnowolnieniem.

Zażalenie na to postanowienia złożył wnioskodawca wnosząc o jego uchylenie.

W uzasadnieniu skarżący wskazał, że całkowite ubezwłasnowolnienie uczestnika pozostaje bez wpływu na toczące się względem niego postępowanie w przedmiocie orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej. Wnioskodawca podniósł, iż ubezwłasnowolnienie może być w każdej chwili uchylone i nie ma pewności co do tego kiedy uchylenie takiego postanowienia nastąpi. Dodał, ze całkowity okres na jaki może być orzeczony zakaz wynosi dziesięć lat, a w sytuacji uchylenia całkowitego ubezwłasnowolnienia uczestnika przed upływem tego okresu, doszłoby do naruszenia ochrony udzielonej uczestnikom obrotu gospodarczego. Zdaniem wnioskodawcy, argumenty przedstawione przez Sąd I instancji byłyby prawidłowe gdyby sad miał pewność, że ubezwłasnowolnienie uczestnika nie zostanie uchylone przed upływem okresu na jaki miałby być orzeczony ewentualny zakaz.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Zażalenie pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, iż jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dn. z dnia 22 sierpnia 2007 r. III CSK 45/07, OSP 2009/3/34 485060, Sąd nie jest związany wnioskiem, o którym mowa w art. 373 Prawa upadłościowego i naprawczego.

Brzmienie tego przepisu wskazuje, że sąd może orzec na okres oznaczony w ustawie zakaz prowadzenia działalności gospodarczej oraz zakaz sprawowania określonych funkcji, przy czym, przy zastosowaniu reguł wykładni językowej, zapis artykułu 373 należy rozumieć jako zakreślenie sądowi możliwych granic, w których ma prawo orzec o zakazie, a nie nałożenie takiego obowiązku, nawet w wypadku, gdy sąd stwierdzi istnienie przesłanek do orzeczenia zakazu.

W dalszej kolejności, Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Rejonowego zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia. W szczególności na uwzględnienie zasługuje argument Sądu Rejonowego, iż zbędnym było orzekanie wobec uczestnika M. S. (1) zakazu prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu, w sytuacji, gdy został on całkowicie ubezwłasnowolniony zgodnie z postanowieniem Sądu Okręgowego w Poznaniu z dn. 14.01.2013 r. Słusznie wskazał Sąd Rejonowy, że orzeczeniem tym uczestnik został pozbawiony pełnej zdolności do czynności prawnych, a tym samym wyeliminowany z obrotu gospodarczego, czy to jako przedsiębiorca czy też jako członek organu osób prawnych. Zatem, jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy osiągnięty został cel jakiemu ma służyć zakaz wynikający z art. 373 prawa upadłościowego i naprawczego.

Odnosząc się natomiast do stanowiska wnioskodawcy zawartego w zażaleniu stwierdzić należy, że nie zasługuje ono na uwzględnienie.

Przede wszystkim fakt, że wnosił on we wniosku o orzeczenie zakazu wobec uczestnika na okres dziesięciu lat nie znaczy, że sąd w przypadku jego uwzględnienia co do zasady, orzekł by ten zakaz właśnie na taki okres.

Ponadto, zbędne są rozważania wnioskodawcy dotyczące ewentualnego uchylenia ubezwłasnowolnienia uczestnika przed upływem okresu na który zostałby orzeczony wobec niego zakaz przez sąd upadłościowy. W chwili bowiem orzekania przez tenże sąd, do takiego uchylenia nie doszło, a zgodnie z art. 316 k.p.c § 1 k.p.c sąd wydaje orzeczenie, biorąc za podstawę stan rzecz istniejący w chwili zamknięcia rozprawy (w niniejszym wypadku wobec uczestnika M. S. (1)). Zatem rozważania na temat ewentualnych, przyszłych decyzji sądowych dotyczących statusu prawnego uczestnika nie mogą mieć znaczenia dla oceny prawidłowości rozstrzygnięcia przez Sąd Rejonowy. Wnioskodawca nie jest bowiem w stanie wykazać, że sąd upadłościowy orzekłby wobec uczestnika zakaz na maksymalny okres dziesięciu lat oraz tego, że przed upływem tego okresu orzeczone wobec uczestnika ubezwłasnowolnienie zostałoby uchylone. Skarżący nie wykazał też aby w chwili obecnej toczyło się jakiekolwiek postępowanie w przedmiocie uchylenia ubezwłasnowolnienia uczestnika ani tego, że zaskarżone postanowienie w jakikolwiek sposób narusza prawa i ochronę uczestników obrotu gospodarczego.

Mając powyższe na względzie, zażalenie pozwanego, jako bezzasadne należało oddalić na podstawie art. 385 kpc w związku z art. 397 § 2 kpc.