Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 10 stycznia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Anatol Gul

Sędziowie: SO Piotr Rajczakowski

SO Aleksandra Żurawska

po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2013 r. w Świdnicy

na posiedzeniu niejawnym

zażalenia dłużników D. P. i A. P.

na postanowienie Sądu Rejonowego w Świdnicy z dnia 4 czerwca 2012 r., sygn. akt I Co 1674/11,

w sprawie z wniosku wierzyciela (...) Sp. z o. o. we W.

o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonce dłużnika

p o s t a n a w i a:

I.  uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu w Świdnicy do ponownego rozpoznania;

II.  odrzucić zażalenie dłużnika D. P..

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 4 czerwca 2012 r. Sąd Rejonowy nadał klauzulę wykonalności tytułowi wykonawczemu – nakazowi zapłaty z dnia 1 lutego 2010 r., wydanemu w postępowaniu upominawczym przez referendarza sądowego Sądu Rejonowego w Świdnicy, sygn. akt I Nc 666/10, także przeciwko małżonce dłużnika D. P. – A. P. z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością ustawową małżonków oraz orzekł o kosztach postępowania. W uzasadnieniu wskazał, że w rozpoznawanej sprawie zastosowanie znalazł przepis art. 787 § 1 kpc w brzmieniu sprzed zmiany z dnia
20 stycznia 2005 r., zgodnie z którym tytułowi egzekucyjnemu, wydanemu przeciwko osobie pozostającej w związku małżeńskim, sąd nada klauzulę wykonalności także przeciwko jej małżonkowi, z ograniczeniem jednak jego odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową. W toku postępowania sąd bada czy wierzytelność powstała w trakcie związku małżeńskiego, czy związek ten nadal trwa, czy małżonkowie podlegali ustrojowi wspólności ustawowej małżeńskiej i czy wierzytelność nie dotyczyła majątku odrębnego któregoś z małżonków. Uwzględniając powyższe, Sąd wskazał, że ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż wierzytelność powstała w czasie trwania związku małżeńskiego, który nadal trwa. Przyjął też, że pomiędzy małżonkami trwała i trwa wspólność ustawowa, gdyż małżonka dłużnika nie wykazała, aby małżonkowie ustanowili rozdzielność majątkową (art. 31 § 1 krio). Niewątpliwie też zobowiązanie zaciągnięte przez dłużnika nie dotyczyło majątku odrębnego, gdyż jego przedmiotem był kredyt na cele konsumpcyjne. W tych okolicznościach Sąd przyjął, że pełnione zostały wszelkie przesłanki, aby nadać klauzulę wykonalności przeciwko małżonce dłużnika, z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku wspólnego małżonków. Zauważył jednocześnie, że skoro został ustanowiony kurator dla nieznanej z miejsca pobytu A. P., to on przedstawia jej stanowisko, co wyczerpuje w tym wypadku obowiązek wysłuchania jej przed sądem.

W zażaleniu na powyższe postanowienie, wnosząc o jego zmianę przez oddalenie wniosku, dłużnik i małżonka dłużnika zarzucili:

-

naruszenie art. 787 kpc w brzmieniu sprzed zmiany z 20 stycznia 2005 r. w zw. z art. 41 krio w brzmieniu sprzed zmiany z 20 stycznia 2005 r. poprzez niewłaściwą ich wykładnię oraz zastosowanie, polegające na przyjęciu, że w przedmiotowej sprawie spełnione zostały wszystkie przesłanki nadania klauzuli wykonalności przeciwko małżonce dłużnika,

-

błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na przyjęciu, że wierzytelność, która powstała na skutek kredytu na cele konsumpcyjne, nie dotyczyła majątku odrębnego dłużnika,

-

błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na przyjęciu, że między małżonkami trwała i trwa nadal wspólność ustawowa,

-

rozpatrzenie zebranego materiału dowodowego w sprawie w sposób niewszechstronny, nielogiczny i sprzeczny z zasadami współżycia społecznego.

Sąd Okręgowy zważył:

Zażalenie A. P.podlegało uwzględnieniu, aczkolwiek z innych przyczyn niż to wskazuje skarżąca. Z akt sprawy wynika bowiem, że wezwanie na posiedzenie Sądu w dniu 15 czerwca 2011r skierowane do małżonki dłużnika powróciło z relacją poczty: „zwrot- nie podjęto w terminie”. Sąd Rejonowy, zapewne po powzięciu wątpliwości odnośnie miejsca zamieszkania małżonki dłużnika, zwrócił się do policji o ustalenie czy A. P.zamieszkuje pod wskazanym adresem. Z pisma policji / k. 13 / wynikało, iż od dłuższego czasu wraz z mężem zamieszkuje ona w Belgii, zaś z rodziną utrzymuje sporadyczne kontakty. Informacje te policja otrzymała od ojca A. P. W. G.. Pismem z dnia 31 października 2011r wierzyciel oświadczył, iż miejsce pobytu A. P. nie jest mu znane, wniósł o ustanowienie dla niej kuratora oraz przedłożył informację z Urzędu Gminy w M., z której wynikało, że A. P.w dalszym ciągu jest zameldowana na stałe w G.nr (...). Postanowieniem z dnia 10 maja 2012r Sąd Rejonowy ustanowił dla nieznanej z miejsca pobytu uczestniczki kuratora w osobie adw. J. K..

W ocenie Sądu Okręgowego ustanowienie w tej sytuacji kuratora dla uczestniczki A. P.wydaje się być przedwczesne. Przede wszystkim nie można bowiem przyjąć, by wierzyciel w niniejszej sprawie uprawdopodobnił, iż miejsce pobytu małżonki dłużnika rzeczywiście nie jest znane, skoro nie została nawet podjęta próba uzyskania informacji o aktualnym adresie uczestniczki od jej ojca czy innych krewnych. Wątpliwości musi budzić również i to, że Sąd podejmując decyzję o ustanowieniu kuratora nie zwrócił się najpierw do ojca A. P.z prośbą o podjęcie się tej roli bądź też o wskazanie innej osoby bliskiej, która chciałby taką funkcję pełnić. Zgodnie z przepisem art. 144 § 1 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc warunkiem ustanowienia kuratora jest uprawdopodobnienie przez wnioskodawcę, że miejsce pobytu uczestnika nie jest znane. Ustanowienie kuratora bez tego warunku, rodzi bardzo poważne konsekwencje, gdyż powoduje nieważność postępowania toczącego się z jego udziałem. W tych okolicznościach więc koniecznym było uchylenie zaskarżonego postanowienia, celem wyjaśnienia czy rzeczywiście miejsce pobytu A. P.nie jest znane oraz czy ktoś z osób jej bliskich nie mógłby pełnić roli kuratora w sytuacji, gdyby okazało się, że aktualnego miejsca pobytu nie da się ustalić. Z tych więc względów w oparciu o przepis art. 386 § 4 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc i art. 13 § 2 kpc orzeczono jak w pkt I postanowienia.

Zażalenie dłużnika D. P. podlegało natomiast odrzuceniu, stosownie do treści art. 373 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc i art. 13 § 2 kpc, albowiem dłużnik nie jest uczestnikiem postępowania o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko jego małżonkowi w trybie art. 787 kpc i w związku z tym nie jest legitymowany do zaskarżenia orzeczenia wydanego w tym przedmiocie (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 16 października 2008 r., III CZP 85/2008). W konsekwencji nieuzasadnione było również żądanie kuratora przyznania na jego rzecz kwoty 60 zł tytułem nieopłaconej reprezentacji dłużnika jako osoby nieznanej z miejsca pobytu, zważywszy, że postanowieniem z dnia 10 maja 2012 r. Sąd Rejonowy ustanowił kuratora jedynie dla małżonki dłużnika – A. P..