Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ca 590/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia

6 marca 2014r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący

SSO Piotr Starosta

Sędziowie

SO Tomasz Adamski (spr.)

SO Wojciech Borodziuk

Protokolant

sekr. sądowy Tomasz Rapacewicz

po rozpoznaniu w dniu 6 marca 2014r. w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa L. D.

przeciwko Gmine S.

o zapłatę

na skutek apelacji stron

od wyroku Sądu Rejonowego w Szubinie V Zamiejscowego Wydziału Cywilnego z siedzibą w Nakle nad Notecią

z dnia 7 maja 2013r. sygn. akt. V C 307/13

I oddala obie apelacje,

II zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 30 zł (trzydzieści) tytułem

zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt II Ca 590/13

UZASADNIENIE

Powódka L. D. wniosła pozew przeciwko Gminie S. o zapłatę łącznie kwoty 1.676,32 zł z ustawowymi odsetkami do dnia zapłaty z tym, że:

- 23 razy po 50 zł tytułem nienależnie pobranych opłat za świadczenia wykraczające poza

podstawę programową wychowania (...) z ustawowymi odsetkami od 21.01.2013r. do dnia zapłaty,

- 15 razy po 19,52 zł tytułem skapitalizowanych odsetek od kwoty 50 zł za okres od
21.01.2010r. do 20.01.2013r. z ustawowymi odsetkami od 21.01.2013r. do dnia zapłaty,

-

kwotę 18,97 zł tytułem skapitalizowanych odsetek od kwoty 50 zł za okres od 21.02.2010r. do 20.01.2013r. z ustawowymi odsetkami od 21.01.2013r. do dnia zapłaty,

-

kwotę 18,47 zł tytułem skapitalizowanych odsetek od kwoty 50 zł za okres od 21.03.2010 r. do 20.01.2013r. z ustawowymi odsetkami od 21.01.2013r. do dnia zapłaty,

-

kwotę 17,92 zł tytułem skapitalizowanych odsetek od kwoty 50 zł za okres od 21.04.2010 r. do 20.01.2013r. z ustawowymi odsetkami od 21.01.2013r. do dnia zapłaty,

-

kwotę 17,38 zł tytułem skapitalizowanych odsetek od kwoty 50 zł za okres od 21.05.2010 r. do 20.01.2013r. z ustawowymi odsetkami od 21.01.2013r. do dnia

zapłaty,

-

kwotę 16,83 zł tytułem skapitalizowanych odsetek od kwoty 50 zł za okres od 21.06.201 0 r. do 20.01.2013r. z ustawowymi odsetkami od 21.01.2013r. do dnia zapłaty,

-

kwotę 15,19 zł tytułem skapitalizowanych odsetek od kwoty 50 zł za okres od 21.09.2010r. do 20.01.2013r. z ustawowymi odsetkami od 21.01.2013r. do dnia zapłaty,

-

kwotę 14,66 zł tytułem skapitalizowanych odsetek od kwoty 50 zł za okres od 21.10.2010 r. do 20.01.2013r. z ustawowymi odsetkami od 21.01.2013r. do dnia zapłaty,

-

kwotę 14, 10 zł tytułem skapitalizowanych odsetek od kwoty 50 zł za okres od 21.11.201 Or. do 20.01.2013r. z ustawowymi odsetkami od 21.01.2013r. do dnia zapłaty.

Nadto powódka wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 617 zł.

W uzasadnieniu swego stanowiska powódka podała, że jej syn uczęszczał do (...) prowadzonego przez pozwaną Gminę S. Od września 2008r. do czerwca

2009r., od września 2009r. do czerwca 2010r. i od września 2010r. do listopada 2010r. powódka płaciła na rzecz pozwanego poza opłatami za (...) 50 zł miesięcznie tytułem świadczeń wykraczających poza podstawę programową wychowania (...). Podstawą tych opłat na rzecz pozwanej była uchwała Rady Gminy S. najpierw nr (...). z (...)., a potem nr (...) z (...) Uchwała ta okazała się bezprawna, gdyż Wojewódzki Sąd Administracyjny w B. wyrokiem z 2t.09.2007r. w sprawie (...) S.A. (...) stwierdził jej nieważność.

Z uwagi na to, że opłaty te zostały pobrane od powódki bez podstawy prawnej powódka pisemnie zwróciła się do pozwanej o ich zwrot. Pozwana pismem z dnia 06.11.2011 r. odmówiła powódce zwrotu uiszczonych przez nią pieniędzy.

Pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwana podała, że żądanie powódki jest bezzasadne, gdyż odpowiedzialność odszkodowawczą Gminy za bezprawie legislacyjne reguluje art. 417 1§ 1 k.c. W ocenie pozwanej sama bezprawność legislacyjna nie jest wystarczająca do powstania odpowiedzialności Gminy na podstawie tego przepisu. Konieczne jest także udowodnienie przez powódkę szkody i adekwatnego związku przyczynowego, czego zdaniem pozwanej powódka nie uczyniła. Pozwana podkreśliła, że choć faktycznie wyrokiem z 21.09.2007r. w sprawie (...) S.A. (...) Wojewódzki Sąd Administracyjny w B. stwierdził nieważność uchwały Rady Gminy S. z (...)., to organ nadzoru w zakresie zasadności i wysokości ustalonych opłat nie miał żadnych zastrzeżeń. Pozwana powołała się także na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 17.01.2006r. w sprawie U .6/2004, w którym Trybunał przypomniał, że opłata charakteryzuje się cechami podobnymi do podatku, z tym, że w przeciwieństwie do podatków jest świadczeniem ekwiwalentnym. Według pozwanej ponoszone przez powódkę opłaty miały charakter wyłącznie „symboliczny", w tym rozumieniu, że nie odzwierciedlały rzeczywistych kosztów ponoszonych przez Gminę, a zatem były ekwiwalentne, gdyż powinny być kilkakrotnie wyższe. Pozwana podkreśliła także, iż syn powódki korzystał z oferty świadczeń wykraczających ponad podstawę programową a w szczególności: -gier i zabaw wspomagających rozwój umysłowy dziecka,

- gier i zabaw badawczych rozwijających zainteresowanie otaczającym światem i
szczególnie te indywidualne zainteresowania i zdolności dziecka,

- zabaw i zajęć muzycznych, plastycznych, teatralnych, matematycznych, czytelniczych i

innych zaspokajających potrzebę aktywności i ciekawości dziecka,

2

-

zabaw tematycznych i dydaktycznych w tym przygotowanie do konkursów, przeglądów , imprez, wystaw , uroczystości i występów o charakterze zarówno lokalnym jak i szerszym,

-

gier i zabaw edukacyjnych utrwalających materiał programowy i powtarzanych w czasie przekraczającym realizację podstawy programowej.

Nadto pozwana zwróciła uwagę na stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego, inne niż zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w B., gdyż NSA orzekł, iż podstawowym kryterium decydującym o możliwości pobierania opłat jest czas pobytu dziecka w (...).

Pozwana zwróciła także uwagę, iż żądanie powódki w zakresie odsetek jest nieuzasadnione, gdyż świadczenie nienależne jest zaliczane do zobowiązań bezterminowych. Postawienie takiego zobowiązania w stan wymagalności następuje w

konsekwencji wezwania dłużnika przez wierzyciela do zapłaty, a zatem wezwanie to

przekształca dopiero zobowiązanie bezterminowe w terminowe.

Wyrokiem z dnia 7 maja 2013 roku w sprawie V C 307/13 Sąd Rejonowy w Szubinie, V Zamiejscowy Wydział Cywilny w Nakle nad Notecią zasądził od pozwanej Gminy S. na rzecz powódki L. D. kwotę 1.150,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 20 listopada 2012 roku do dnia zapłaty (pkt 1), oddalił powództwo w pozostałym zakresie (pkt 2), zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 414 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt 3), zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 203 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt 4) oraz nakazał ( ściągnąć od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Szubinie kwotę 58 zł tytułem nieuiszczonej opłaty (pkt 5).

Powyższy wyrok Sąd I instancji wydał w oparciu o następujące ustalenia faktyczne: Syn powódki A. D. uczęszczał do (...) prowadzonego przez pozwaną w okresie od września 2008r. do listopada 201 Or. z przerwami wakacyjnymi. Zajęcia dla wszystkich dzieci, niezależnie od wieku, nie przekraczające 5 godzin były bezpłatne. Gdy dziecko pozostawało w (...) ponad 5 godzin, to na podstawie uchwały Rady Gminy S. rodzice byli zobowiązani uiścić opłatę stałą w kwocie 50 zł. Syn powódki pozostawał w (...) ponad 5 godzin, dlatego też powódka uiszczała co miesiąc tą opłatę stałą. Osobno powódka płaciła także za wyżywienie syna i zajęcia dodatkowe takie jak rytmika czy język angielski.

W ramach zajęć ponad podstawę programową dzieci były np. przygotowywane do

konkursów, uroczystości i występów o charakterze zarówno lokalnym jak i szerszym. Z dziećmi, które przebywały w (...) do 5 godzin dziennie również były prowadzone w/w zajęcia ponad podstawę programową. Nauczyciele wiedzieli, które z dzieci pozostają krócej i wtedy pracowali z tymi dziećmi w ramach bezpłatnych 5 godzin. Z pozostałymi dziećmi - między innymi z synem pozwanej - prowadzono zajęcia ponad podstawę programową w czasie, kiedy zostawały one ponad 5 godzin. Wtedy dzieci z całego (...) łączono w jedną grupę, która również jak te grupy do południa, liczyła około 20 osób. Z grupą do południa jak i po południu pracował jeden nauczyciel.

Wyrokiem z dnia 21.09.2010. Wojewódzki Sąd Administracyjny w B. stwierdził nieważność uchwały Rady Gminy S. z (...) nr (...), na podstawie której pozwana pobierała od powódki opłatę stałą w kwocie 50 zł. W uzasadnieniu tego wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał, iż zgodnie z art 14 ust 5 ustawy z 07.09.1991 r. o systemie oświaty odpłatność za świadczenia w prowadzonych przez gminę przedszkolach publicznych może dotyczyć jedynie nauczania i wychowania przekraczającego wymagane, bezpłatne minimum programowe. Zatem w uchwale ustalającej odpłatność powinny być zawarte jasno określone konkretne świadczenia i ich cena. Umożliwiało to bowiem zweryfikowanie czy w tych świadczeniach nie objęto świadczeń bezpłatnych, a nadto umożliwiało rodzicom wybór dodatkowych, odpłatnych świadczeń odpowiadających ich sytuacji finansowej i potrzebom dziecka. W związku z tym uznano, iż stała opłata nie odzwierciedlała zasady ekwiwalentności dodatkowych świadczeń. Wojewódzki Sąd Administracyjny w B. również stwierdził nieważność uchwały Rady Gminy S. z (...) nr (...) co do opłat za (...) z tym, że w stanie prawnym po 01.09.201 Or. opłaty pobierane na podstawie art. 14 ust. 5 ustawy z 07.09.1991r. o systemie oświaty ustalane są za czas przekraczający bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę określony przez organ prowadzący, przy czym czas bezpłatnych świadczeń nie może być krótszy niż 5 godzin dziennie.

Sąd dał wiarę przesłuchanej w charakterze świadka E. F.. Świadek ten pełni funkcję dyrektora (...) i podlega pozwanej niemniej jednak jej zeznania należy uznać za obiektywne. Zeznania tego świadka były bowiem były spójne i wzajemnie się uzupełniały z okolicznościami przedstawionymi w pozwie przez powódkę. Nadto świadek szczerze przyznała, iż zajęcia ponad podstawę programową prowadzone były zarówno z dziećmi, które przebywały w (...) bezpłatnie do 5 godzin jak i z tymi, które przebywały dłużej. Nauczyciele organizowali to w ten sposób, że w pierwszej kolejności prowadzili te zajęcia z dziećmi zostającymi w (...) krócej. Natomiast z

4

pozostałymi dziećmi o ile pozostawały powyżej 5 godzin. Warunki do prowadzenia tych zajęć były takie same jak do południa, gdyż wtedy łączono wszystkie pozostające dzieci w jedną grupę liczącą również około 20 osób.

Zatem powódka płacąc stałą opłatę 50 zł nie uzyskiwała dla swojego dziecka wyjątkowych świadczeń ponad podstawę programową, gdyż takie same świadczenia oferowano dzieciom, które przebywały bezpłatnie do 5 godzin i z którymi pracowano w pierwszej kolejności do południa. Nadto gdy dziecko pozostawało ponad 5 godzin, za co już płacili rodzice, to nie miało zaoferowanych lepszych warunków do indywidualnego rozwoju, gdyż grupy dzieci były tak samo liczne jak do południa i pracował z nimi także tylko jeden nauczyciel.

W tak ustalonym stanie faktycznym sąd pierwszej instancji - w ramach rozważań prawnych - wskazał, że bezsporne jest, iż wyrokiem z dnia 21.09.2010r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w B. stwierdził nieważność uchwały Rady Gminy S. z (...) nr (...), na podstawie której pozwana pobierała od powódki opłatę stałą w kwocie 50 zł.

Fakt, iż organ nadzoru w zakresie zasadności i wysokości ustalonych opłat przez pozwaną nie miał żadnych zastrzeżeń nie może mieć znaczenia w tej sprawie , skoro w/w wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wyeliminował uchwałę pozwanej z (...) nr (...) z obrotu prawnego.

W ocenie Sądu o wyniku tej sprawy nie może przesądzać także wyrok Naczelnego ( Sądu Administracyjnego, na który powołała się pozwana, wydany 24.01.2013r. na skutek skargi kasacyjnej innej gminy. Przede wszystkim wyrok ten dotyczył innego stanu prawnego, obowiązującego po 01.09.201 Or., gdzie zakres bezpłatnych świadczeń udzielanych przez (...) publiczne odwoływał się do czasu przebywania dziecka w (...) do 5 godzin , a nie do realizacji podstawy programowej. Nadto Sąd w tamtej sprawie, na podstawie konkretnych danych, indywidualnie analizował czy opłata miała charakter symboliczny. Natomiast w tej sprawie pozwana takich dowodów nie wskazała.

Zgodnie z art. 405 k.c. kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.

Natomiast art. 410 § I i 2 k.c. stanowi, że przepisy artykułów poprzedzających stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego. Świadczenie zaś jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był

5

zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.

Skoro zaś pozwana w okresie od września 2008r. do listopada 201 Or. pobierała od powódki opłatę stałą 50 zł na podstawie nieważnej uchwały Rady Gminy S., to Sąd uznał powództwo w tym zakresie za uzasadnione.

Sąd jedynie uznał częściowo za niezasadne roszczenie powódki w zakresie żądania odsetek.

Zgodnie bowiem z art. 481 § k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Natomiast zgodnie z art. 476 k.c. dłużnik dopuszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świadczenia w terminie, a jeżeli termin nie jest oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela. Nie dotyczy to wypadku, gdy opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Źródłem zobowiązania pozwanej w tej sprawie jest nienależne świadczenie uzyskane na podstawie uchwały, która okazała się nieważna. Zobowiązania z tego tytułu powstają w dacie spełnienia takiego świadczenia, a wobec tego, że nie wskazują terminu w jakim dłużnik powinien zwrócić świadczenie zaliczane są do zobowiązań bezterminowych. Jeżeli zaś termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania, a zatem wezwanie to przekształca zobowiązanie bezterminowe w terminowe (art. 455 k.c).

Zgodnie zaś z art. 455 k.c. spełnienie świadczenia przez dłużnika powinno nastąpić niezwłocznie po wezwaniu go przez wierzyciela, a termin "niezwłocznie" należy rozumieć jako "realny", w którym dłużnik przy uwzględnieniu okoliczności miejsca i czasu oraz regulacji art. 354 i art. 355 k.c. będzie w stanie dokonać zapłaty.

W sprawie bezsporne było, że powódka wezwała pozwanego do zapłaty nienależnego świadczenia w kwocie 1.150 zł pismem z dnia 29.10.2012r., które to żądanie wpłynęło do pozwanego na pewno w dniu 06.11.2012r., gdyż w tym dniu udzielił powódce odpowiedzi na jej pismo. Powódka zaś wyznaczyła pozwanemu 14 dniowy termin do zapłaty.

6

Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził odsetki od kwoty i. 150 zł ( 23x 50 zł) od daty 20.11.2012r. a w pozostałym zakresie co do odsetek powództwo oddalił uznając je z w/w powodów za nieuzasadnione.

O kosztach orzeczono zgodnie z art 100 k.p.c. i 108 § I k.p.c. .

Powódka wygrała bowiem częściowo tj. w 69% , dlatego też Są d zasądził od pozwanej na jej rzecz kwotę 414 zł tytułem takiej części zastępstwa procesowego (600 zł x 69%=414 zł). Natomiast w pozostałej części powódka przegrała , dlatego też Sąd zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 203 zł tytułem zwrotu części kosztów zastępstwa procesowego (600 zł x 31% = 186 zł +17 zł opłata skarbowa od pełnomocnictwa = 203 zł).

Powódka była w całości zwolniona od uiszczenia opłaty, dlatego też Sąd nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Szubinie kwotę 58 zł tytułem zwrotu nieuiszczonej opłaty.

Apelację od powyższego wyroku Sądu Rejonowego w Szubinie, V Zamiejscowego Wydziału Cywilnego w Nakle nad Notecią wywiodła pozwana wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości, wniosła też o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Apelująca zarzuciła wyrokowi Sadu Rejonowego w Szubinie naruszenie prawa materialnego tj. art. 405 i 410 §1i i 2 kc poprzez ich zastosowanie oraz przepisu art. 411 pkt 2 i 417 1 kc poprzez ich niezastosowanie.

W uzasadnieniu apelacji pozwana ponowiła swoją dotychczasową argumentację, a sprowadzającą się do twierdzenia, że to art. 417 1kc, a nie art. 405 i 410 kc normuje odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego za tzw. bezprawie legislacyjne. Dla takiej zaś odpowiedzialności niezbędne jest wykazanie przez powódkę: niezgodnego z prawem działania gminy, szkody i adekwatnego związku przyczynowego między działaniem a szkodą. Powódka zaś szkody, a nie też związku przyczynowego między ewentualna szkoda a działaniem gminy nie wykazała, tym samym zaś brak jest podstaw do zasądzenia odszkodowania, zwłaszcza, że dziecko powódki uczęszczało do (...) poza 5-godzinnym czasem i korzystało z zajęć ponadprogramowych, zaś ponoszona przez powódkę opłata miała charakter symboliczny.

Apelację od wyroku wywiodła też powódka, zaskarżając wyrok co do punktu 2, tj.

7

w części oddalającej powództwo i domagając się jego zmiany poprzez zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kwoty 499,30 zł i zarzucając naruszenie przez sąd I instancji art. 414 kc. Uzasadniając swą apelację powódka podniosła, że pozwana winna wynagrodzić powódce korzystanie z jej pieniędzy, pobranych od niej bezpodstawnie, a to można uczynić zasądzając odsetki ustawowe od pobranych kwot od daty ich pobrania, a nie od daty wezwania do ich zwrotu, jak przyjął sąd.

Powódka wniosła też o oddalenie apelacji pozwanej oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych podnosząc, że wyrok sądu w części zasądzającej roszczenie jest prawidłowy, a uzasadnienie rozstrzygnięcia w tym zakresie przekonujące.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanej oraz apelacja powódki były niezasadne.

Na wstępie czynionych tu rozważań stwierdzić należało, że w ocenie Sądu Odwoławczego, Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne z rozważeniem całokształtu materiału dowodowego, bez przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów, o której mowa w treści art. 233 § 1 k.p.c. Wobec tego, Sąd Okręgowy podzielił poczynione ustalenia Sądu I instancji i przyjmuje je za własne. Podobnie sąd odwoławczy podziela wywód prawny poczyniony przez sąd rejonowy. Nie było zatem w niniejszej sprawie konieczności ich ponownego tu przytaczania.

Przystępując do rozpoznania apelacji Sąd Okręgowy w pierwszej kolejności wskazuje, że powódka w pozwie jako podstawę faktyczną swojego żądania wskazywała pobranie przez pozwaną bez podstawy prawnej opłaty, wskutek czego pozwana stała się bezpodstawnie wzbogacona, czyli roszczenia o zwrot tej kwoty od pozwanego upatruje w przepisach prawa cywilnego, art. 405 i nast. k.c. Niewątpliwie powódka spełniła na rzecz pozwanej świadczenie nienależne (pozbawione podstawy prawnej, która została skutecznie zakwestionowana w trybie postępowania administracyjnego), zatem może domagać się zwrotu spełnionego świadczenia na podstawie art. 410 k.c, przyjmując jako datę popadniecie pozwanej w opóźnienie, datę określoną przez powódkę w wezwaniu pozwanej do zwrotu uiszczonej opłaty (art. 455 k.c. w zw. żart, 481 k.c). Sąd wskazuje nadto, że art. 14 ustawy o systemie oświaty w brzmieniu do 2010 roku przewidywał możliwość pobierania opłaty jedynie w przypadku realizowania przez

8

(...) zajęć poza podstawą programową (a nie w czasie przekraczającym 5-godzinny pobyt dziecka w (...) jak argumentuje pozwana), z takich zaś zajęć dziecko powódki nie korzystało, co wprost wynika z niekwestionowanego przez strony stanu faktycznego ustalonego przez sąd I instancji (czego w swej apelacji pozwana zdaje się nie dostrzegać). Tym samym zaś brak jest podstaw do zastosowania w niniejszej sprawie regulacji opisanej w art. 411 pkt 2 kc, nie sposób bowiem uznać, by świadczenie spełniane przez powódkę bez podstawy prawnej w realiach niniejszej sprawy czyniło zadość zasadom współżycia społecznego.

Wywód poczyniony przez pozwaną, a sprowadzający się do konieczności zastosowania przez sąd regulacji opisanej w art. 417 1kc jest - przy tak sformułowanym żądaniu pozwu -bezprzedmiotowy i chybiony. Powódka bowiem nie domaga się od pozwanej świadczenia ( w trybie odpowiedzialności odszkodowawczej - wówczas w istocie koniecznym byłoby wykazania bezprawnego działania pozwanej gminy, wystąpienia szkody po stronie powódki i istnienie adekwatnego związku przyczynowego między działaniem gminy a wystąpieniem szkody - ale jedynie zwrotu świadczenia spełnionego na rzecz pozwanej gminy bez podstawy prawnej. W tym zaś przypadku zastosowanie znajdują przepisy odpowiedzialności z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, a nie reżimu odpowiedzialności odszkodowawczej za czyn niedozwolony.

Co do daty wymagalności świadczenia z tytułu zwrotu nienależnego świadczenia, to sąd odwoławczy w pełni podziela wywód poczyniony przez sąd I instancji zgodnie z którym obowiązek świadczenia po stronie gminy powstał z chwilą upływu terminu ( odkreślonego w wezwaniu do zapłaty sformułowanym przez powódkę (art. 455 k.c. w zw. żart. 481 k.c), dalej idące żądanie powódki nie zasługiwało na uwzględnienie. Kwestionowanie zaś powyższego rozstrzygnięcia w apelacji powódki - bez jakiejkolwiek argumentacji prawnej - było jedynie polemiką z rozstrzygnięciem sądu.

Wobec tego, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 kpc apelacje - jako nieuzasadnione - oddalił.

Jednocześnie sąd odwoławczy orzekł w przedmiocie kosztów postępowania odwoławczego zasądzając od pozwanej na rzecz powódki kwotę 30 zł (art. 100 kpc w zw. z art. 108 § 1 kpc), pozwana bowiem przegrała postępowanie apelacyjne przy wartości przedmiotu zaskarżenia 1.150zł, zaś powódka postępowanie apelacyjne przy wartości przedmiotu zaskarżenia wynoszącej niespełna 500 zł. Kwota ta odpowiada

9

różnicy w wysokości wynagrodzeniu pełnomocników stron będących radcami prawnymi w postępowaniu apelacyjnym przed sądem okręgowym (w przypadku apelacji powódki winna ona zapłacić na rzecz pozwanej 60 zł, zaś w przypadku apelacji pozwanej winna ona zapłacić na rzecz powódki 90 zł, co po potrąceniu tych kwot daje 30 zł zasądzone od

pozwanej na rzecz powódki).