Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 08 września 2014 roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku VIII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Przemysław Wasilewski – spr. Sędziowie: SO Grażyna Zawadzka-Lotko

SO Krzysztof Kamiński

Protokolant Agnieszka Malewska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Białymstoku Wiesławy Sawośko-Grębowskiej

8 września 2014po rozpoznaniu w dniu 08 września 2014 roku

sprawy:

I.  P. Ł. oskarżonego o czyny z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., art. 191 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., art. 119 § 2 k.w. w zw. z art. 119 § 1 k.w.;

II.  P. M. oskarżonego o czyny z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., art. 191 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., art. 119 § 2 k.w. w zw. z art. 119 § 1 k.w.;

III.  A. C. oskarżonego o czyny z art. 288 § 1 k.k., art. 191 § 1 k.k., art. 119 § 2 k.w. w zw. z art. 119 § 1 k.w.;

na skutek apelacji wniesionych przez oskarżonych P. Ł. i P. M. oraz obrońcę oskarżonego A. C.

od wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 12 lutego 2014 roku, sygnatura akt XV K 1562/13

I.  Zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy uznając apelacje za oczywiście bezzasadne;

II.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. I. kwotę 516,60 (pięćset szesnaście złotych sześćdziesiąt groszy) złotych, w tym 96,60 (dziewięćdziesiąt sześć złotych sześćdziesiąt groszy) złotych podatku VAT, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

III.  Zwalnia oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

P. Ł. został oskarżony o to, że:

I.  w dniu 29 marca 2013 roku w B. w sklepie (...) przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z innymi ustalonymi osobami, umyślnie dokonał uszkodzenia drzwi wejściowych rozsuwanych do przedmiotowego sklepu w ten sposób, że sprawcy kopali w nie nogami, uderzali w nie pięściami i barkami, szarpali za nie, uderzali w nie łopatą do śniegu, w wyniku czego doszło do ich spaczenia, wykrzywienia i spadku skrzydeł drzwiowych z prowadnic, uszkodzenia prowadnic, skrzydeł oraz części mechanicznych, w wyniku czego powstały straty w wysokości 8.610,- złotych na szkodę sklepu (...), przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności będąc uprzednio skazanym za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

II.  w dniu 29 marca 2013 roku w B. w sklepie (...) przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z ustalonymi osobami usiłował dokonać zaboru w celu przywłaszczenia artykułów spożywczych w postaci 10 sztuk butelek alkoholu różnego rodzaju oraz słodyczy i wędlin o łącznej wartości 310 złotych, na szkodę sklepu (...) w ten sposób, że umieścił je w koszyku i usiłował wynieść za stanowiska kasowe bez dokonania za nie opłaty, jednak zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na postawę personelu sklepu, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności będąc uprzednio skazanym za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

III.  w dniu 29 marca 2013 roku w B. w sklepie (...) przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z ustalonymi osobami stosował wobec pracownika ochrony P. G. groźbę bezprawną pozbawienia życia oraz przemoc fizyczną w postaci szarpania za ubranie, popychania, w celu zmuszenia pokrzywdzonego do odstąpienia od prawnej czynności służbowej polegającej na ujęciu sprawcy kradzieży, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności będąc uprzednio skazanym za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 191 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

IV.  w dniu 29 marca 2013 roku w B. w sklepie (...) przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z ustaloną osobą kierował groźby karalne pozbawienia życia i pobicia pod adresem pracownika ochrony P. G., przy czym groźby te wzbudziły w zagrożonym uzasadnioną obawę ich spełnienia, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności będąc uprzednio skazanym za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

P. M. został oskarżony to, że:

V.  w dniu 29 marca 2013 roku w B. w sklepie (...) przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z ustalonymi osobami, umyślnie dokonał uszkodzenia drzwi wejściowych rozsuwanych do przedmiotowego sklepu w ten sposób, że sprawcy kopali w nie nogami, uderzali w nie pięściami i barkami, szarpali za nie, uderzali w nie łopatą do śniegu, w wyniku czego doszło do ich spaczenia, wykrzywienia i spadku skrzydeł drzwiowych z prowadnic, uszkodzenia prowadnic, skrzydeł oraz części mechanicznych, w wyniku czego powstały straty w wysokości 8.610,- złotych na szkodę sklepu (...), przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności będąc uprzednio skazanym za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

VI.  w dniu 29 marca 2013 roku w B. w sklepie (...) przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z ustalonymi osobami usiłował dokonać zaboru w celu przywłaszczenia artykułów spożywczych w postaci 10 sztuk butelek alkoholu różnego rodzaju oraz słodyczy i wędlin o łącznej wartości 310 złotych, na szkodę sklepu (...) w ten sposób, że umieścił je w koszyku i usiłował wynieść za stanowiska kasowe bez dokonania za nie opłaty, jednak zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na postawę personelu sklepu, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności będąc uprzednio skazanym za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

VII.  w dniu 29 marca 2013 roku w B. w sklepie (...) przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z ustalonymi osobami stosował wobec pracownika ochrony P. G. groźbę bezprawną pozbawienia życia oraz przemoc fizyczną w postaci szarpania za ubranie, popychania, w celu zmuszenia pokrzywdzonego do odstąpienia od prawnej czynności służbowej polegającej na ujęciu sprawcy kradzieży, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności będąc uprzednio skazanym za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 191 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

A. C. został oskarżony o to, że:

VIII.  w dniu 29 marca 2013 roku w B. w sklepie (...) przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z ustalonymi osobami, umyślnie dokonał uszkodzenia drzwi wejściowych rozsuwanych do przedmiotowego sklepu w ten sposób, że sprawcy kopali w nie nogami, uderzali w nie pięściami i barkami, szarpali za nie, uderzali w nie łopatą do śniegu, w wyniku czego doszło do ich spaczenia, wykrzywienia i spadku skrzydeł drzwiowych z prowadnic, uszkodzenia prowadnic, skrzydeł oraz części mechanicznych, w wyniku czego powstały straty w wysokości 8.610,- złotych na szkodę sklepu (...),

tj. o czyn z art. 288 § 1 k.k.

IX.  w dniu 29 marca 2013 roku w B. w sklepie (...) przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z ustalonymi osobami usiłował dokonać zaboru w celu przywłaszczenia artykułów spożywczych w postaci 10 sztuk butelek alkoholu różnego rodzaju oraz słodyczy i wędlin o łącznej wartości 310,- złotych, na szkodę sklepu (...) w ten sposób, że umieścił je w koszyku i usiłował wynieść za stanowiska kasowe bez dokonania za nie opłaty, jednak zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na postawę personelu sklepu, tj. o czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 278 § 1 k.k.

X.  w dniu 29 marca 2013 roku w B. w sklepie (...) przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z ustalonymi osobami stosował wobec pracownika ochrony P. G. groźbę bezprawną pozbawienia życia oraz przemoc fizyczną w postaci szarpania za ubranie, popychania, jak również wyrwał mu z ręki telefon komórkowy marki S. o wartości 100,- złotych, którym rzucił o ziemię powodując tym samym jego całkowite zniszczenie, przy czym działał w celu zmuszenia pokrzywdzonego do odstąpienia od prawnej czynności służbowej polegającej na ujęciu sprawcy kradzieży oraz powiadomienia Policji,

tj. o czyn z art. 191 § 1 k.k.

U. N. została oskarżona o to, że:

XI. w dniu 29 marca 2013 roku w B. w sklepie (...) przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z ustalonymi osobami, umyślnie dokonała uszkodzenia drzwi wejściowych rozsuwanych do przedmiotowego sklepu w ten sposób, że sprawcy kopali w nie nogami, uderzali w nie pięściami i barkami, szarpali za nie, uderzali w nie łopatą do śniegu, w wyniku czego doszło do ich spaczenia, wykrzywienia i spadku skrzydeł drzwiowych z prowadnic, uszkodzenia prowadnic, skrzydeł oraz części mechanicznych, w wyniku czego powstały straty w wysokości 8.610,- złotych na szkodę sklepu (...), tj. o czyn z art. 288 § 1 k.k.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Białymstoku z 12 lutego 2014 r. w sprawie o sygn. akt XV K 1562/13 oskarżony P. Ł. został uznany za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów opisanych w pkt I, III, IV i za to:

- za czyn opisany w pkt I na podstawie art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. został skazany na karę 1 (jednego) roku i 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności,

- za czyn opisany w pkt III na podstawie art. 191 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. skazany na karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności,

- za czyn opisany w pkt IV na podstawie art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. został skazany na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 85 k.k., art. 86 § 1 k.k. Sąd orzekł wobec oskarżonego P. Ł. karę łączną 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.

Oskarżony P. M. został uznany za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów opisanych w pkt V, VII i za to:

- za czyn opisany w pkt V na podstawie art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. został skazany go na karę 1 (jednego) roku i 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności,

- za czyn opisany w pkt VII na podstawie art. 191 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. został skazany na karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności,

Na podstawie art. 85 k.k., art. 86 § 1 k.k. Sąd orzekł wobec oskarżonego P. M. karę łączną 1 (jednego) roku i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności.

Oskarżony A. C. został uznany za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów opisanych w pkt VIII, X i za to:

- za czyn opisany w pkt VIII na podstawie art. 288 § 1 k.k. został skazany na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności,

- za czyn opisany w pkt X na podstawie art. 191 § 1 k.k. został skazany na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 85 k.k., art. 86 § 1 k.k. Sąd orzekł wobec oskarżonego A. C. karę łączną 1 (jednego) roku pozbawienia wolności.

Oskarżonych P. Ł., P. M. oraz A. C. uznał za winnych tego, że: w dniu 29 marca 2013 roku w B. w sklepie (...) przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu usiłowali dokonać kradzieży artykułów spożywczych w postaci 10 sztuk butelek alkoholu różnego rodzaju oraz słodyczy i wędlin o łącznej wartości 310,- złotych, na szkodę sklepu (...) w ten sposób, że umieścili je w koszyku i usiłowali wynieść za stanowiska kasowe bez dokonania za nie opłaty, jednak zamierzonego celu nie osiągnęli z uwagi na postawę personelu sklepu tj. popełnienia czynu z art. 119 § 2 k.w. w zw. z art. 119 § 1 k.w. i za to na podstawie art. 119 § 2 k.w. w zw. z art. 119 § 1 k.w. skazał ich, zaś na podstawie art. 11 § 3 k.w. w zw. z art. 119 § 1 k.w wymierzył im kary po 30 (trzydzieści) dni aresztu,

Oskarżoną U. N. uznał za winną popełnienia zarzucanego jej czynu opisanego w pkt XI i za to na podstawie art. 288 § 1 k.k. skazał ją na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonego P. Ł. kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył okres jego rzeczywistego pozbawienia wolności – zatrzymanie w dniach od 29 marca 2013 roku do 31 marca 2013 roku.

Na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonego P. M. kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył okres jego rzeczywistego pozbawienia wolności – zatrzymanie w dniu 4 kwietnia 2013 roku.

Na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonego A. C. kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył okres jego rzeczywistego pozbawienia wolności – zatrzymanie w dniach 4 kwietnia 2013 roku i 5 kwietnia 2013 roku.

Na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonej U. N. kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył okres jej rzeczywistego pozbawienia wolności – zatrzymanie w dniach 4 kwietnia 2013 roku i 5 kwietnia 2013 roku.

Na podstawie art. 46 § 1 k.k. zasądził od oskarżonych P. Ł., P. M., A. C. oraz U. N. na rzecz pokrzywdzonego (...) S.A. tytułem obowiązku naprawienia szkody kwoty po 2.152,50 (dwa tysiące sto pięćdziesiąt dwa 50/100) złotych.

Na podstawie art. 230 § k.p.k. nakazał zwrócić pokrzywdzonemu P. G.telefon S.opisany szczegółowo w wykazie dowodów rzeczowych nr I/178/2013 pod poz. 2 na k. 282.

Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. A. kwotę 504,- (pięćset cztery) złotych powiększoną o podatek VAT w wysokości 115,92 (sto piętnaście 92/100) złotych tytułem pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżonej U. N. w postępowaniu sądowym,

Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. I. kwotę 804,- (osiemset cztery) złotych powiększoną o podatek VAT w wysokości 184,92 (sto osiemdziesiąt cztery 92/100) złotych tytułem pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżonemu A. C. w postępowaniu przygotowawczym i sądowym.

Zwolnił wszystkich oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych w całości.

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł oskarżony P. M. zaskarżając w/w orzeczenie w zakresie kary, co do czynu opisanego w pkt. V (art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.).

Podniósł, iż został skazany na zbyt wysoką karę 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności. W jego ocenie Sąd I Instancji nie wziął pod uwagę okoliczności łagodzących, takich jak przyznanie się do winy. Wniósł o nadzwyczajne złagodzenie kary 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności do minimum przewidzianego w kodeksie oraz ponowne wymierzenie mu kary łącznej z zastosowaniem zasady pełnej absorpcji.

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł oskarżony P. Ł. , który zaskarżył orzeczenie w całości. Stwierdził, że został bezpodstawnie skazany za napaść na sklep (...) przy ulicy (...). Podał, iż w chwili obecnej jest zresocjalizowaną osobą z uwagi długi pobyt w zakładzie karnym, stąd jego ponowne osadzenie wywoła negatywne konsekwencje, co do jego osoby. W chwili obecnej ma silną wolę i leczy się w poradni zdrowia psychicznego.

Na podstawie art. 425 § 1, 2 i 3 k.p.k. i art. 444 k.p.k. obrońca oskarżonego A. C. zaskarżył powyższy wyrok w części dotyczącej oskarżonego A. C. – w całości.

Na podstawie art. 427 § 1 i 2 k.p.k. oraz art. 438 pkt 2, 3 i 4 k.p.k. wyrokowi temu zarzucił:

1/ w zakresie czynu opisanego w pkt. VIII:

- rażącą niewspółmierność orzeczonej kary 1 roku pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, poprzez wydanie jej wbrew dyrektywom wymiaru kary, która ma uwzględniać sposób zachowania się sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, sposób życia przed popełnieniem czynu zabronionego i zachowanie się po jego popełnieniu, a więc kwestii świadczących o tym, że oskarżonemu można postawić pozytywną prognozę kryminologiczną, a tym samym orzec w stosunku do niego niższą karę pozbawienia wolności z dobrodziejstwem warunkowego zawieszenia jej wykonania, pomimo spełnienia przesłanek do jego zastosowania, a przede wszystkim faktu, iż oskarżony jako jedyna osoba objęta aktem oskarżenia nie działał w warunkach recydywy, a przez to wymiar orzeczonej wobec niego kary winien być różny od kary wymierzonych pozostałym współsprawcom;

2/ w zakresie czynu opisanego w pkt. IX:

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść polegający na uznaniu, iż oskarżony działając wspólnie i porozumieniu z P. Ł. oraz P. M. usiłował dokonać zaboru artykułów spożywczych o łącznej wartości 310 zł na szkodę sklepu (...), podczas gdy z okoliczności sprawy i dowodów wynika, że oskarżony wyłożył na taśmę większość produktów, które znajdowały się w koszyku i miał również zamiar wyłożyć pozostałe butelki alkoholu, która to czynność została przerwana przez ochroniarza sklepu (...), co jednoznacznie wskazuje na brak zamiaru dokonania kradzieży,

- obrazę przepisów postępowania, mająca wpływ na treść orzeczenia tj. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez dokonanie ustaleń faktycznych, w sposób niezgodny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego polegające na błędnym uznaniu, iż sam fakt pozostawania koszyka z alkoholem poza linią kas świadczy o chęci dokonania kradzieży, podczas gdy doświadczenie życiowe każe uznać taką sytuację za występująca dość często w życiu codziennym, a sam fakt istnienia tzw. linii kas, której przekroczenie może określać czy doszło do usiłowania kradzieży został przez Sąd wykreowany wyłącznie na potrzeby niniejszego postępowania;

3/ w zakresie czynu opisanego w pkt. X:

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść polegający na uznaniu, że oskarżony swoim zachowaniem wobec pracownika ochrony P. G. wyczerpał znamiona czynu z art. 191 § 1 k.k. min. poprzez stosowanie groźby bezprawnej oraz przemocy, podczas gdy nie ma obiektywnych przesłanek do uznania realności tejże groźby, a przebieg zdarzenia i dowody wskazują, iż nie doszło do użycia przemocy w stosunku do P. G..

Powołując się na powyższe wniósł o:

- zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie A. C. od popełnienia zarzucanych mu czynów w pkt. IX i X,

- wymierzenie oskarżonemu A. C. łagodniejszej kary z dobrodziejstwem warunkowego zawieszenia jej wykonania za czyn z pkt. VIII

ewentualnie

- o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy oskarżonego A. C. Sądowi Rejonowemu w Białymstoku do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył i ustalił, co następuje:

Wywiedzione apelacje oskarżonych P. Ł. i P. M. oraz obrońcy oskarżonego A. C. okazały się całkowicie bezzasadne i nie zasługiwały na uwzględnienie.

Zaczynając od najbardziej szczegółowej apelacji obrońcy oskarżonego A. C. w ocenie Sądu Okręgowego analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, dokonana pod kątem badania zasadności apelacji nie potwierdziła zawartych w niej zarzutów obrazy przepisów postępowania w zakresie czynu IX, błędu w ustaleniach faktycznych w zakresie czynu IX i X, jak również rażącej niewspółmierności kary w zakresie czynu VIII.

Odnosząc się do zarzutów naruszenia przez Sąd I Instancji zasady swobodnej oceny dowodów należy zaznaczyć, iż przyjęta w art. 7 k.p.k. zasada swobodnej oceny dowodów nie oznacza dowolności tej oceny. Jest to ocena, która uwzględniać musi kryteria obiektywne (logika, wiedza, doświadczenie życiowe) i która podlega kontroli procesowej w trybie odwoławczym, a organ w uzasadnieniu decyzji procesowej musi wyjaśnić swe stanowisko. Swobodne przekonanie Sądu musi być oparte na całokształcie okoliczności ujawnionych w toku postępowania sądowego (art. 92 k.p.k.). Oznacza to, że Sąd rozważyć musi wszystko to, co było przedmiotem przewodu sądowego i nie może wybierać poszczególnych fragmentów przeprowadzonych dowodów oderwanych od całości, lecz ma rozważyć każdy szczegół, a także jego znaczenie oraz stosunek do wszystkich będących w związku okoliczności. Dlatego też ustalenia faktyczne wyroku tylko wtedy nie wykraczają poza ramy swobodnej oceny dowodów, gdy poczynione zostały na podstawie wszechstronnej analizy przeprowadzonych dowodów, których ocena nie wykazuje błędów natury faktycznej czy logicznej, zgodna jest ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz prowadzi do sędziowskiego przekonania, odzwierciedleniem którego jest uzasadnienie orzeczenia (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 września 1974 r., II KR 114/74, OSNKW 1975/2/28, Lex 18929). Dokonując ustaleń faktycznych Sąd jest zatem związany dokonaną przez siebie oceną dowodów i nie może ustalać faktów sprzecznie z dowodami, którym dał wiarę i zarazem zgodnie z tymi, którym odmówił wiary (vide wyrok Sądu Najwyższego z 6 października 1976 r., Rw 343/76, OSNKW 1976/12158, Lex 19210).

Należy bowiem pamiętać o tym, że przekonanie sądu orzekającego o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k. tylko wtedy, gdy:

-

jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (wspomniany już art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.),

-

stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.),

-

jest wyczerpujące i logiczne – z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego umotywowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 k.p.k.) (por. też wyrok Sądu Najwyższego z 03 marca 1998 roku, V KKN 104/98, Prokuratura i Prawo 1999/2/6, LEX 35095; wyrok Sądu Najwyższego z 28 kwietnia 1997 roku, IV KKN 58/97, Prokuratura i Prawo 1997/11/1, LEX 31393).

W ocenie Sądu Odwoławczego Sąd Rejonowy podczas orzekania wziął pod uwagę wszystkie te kryteria.

Ustosunkowując się do zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych, przypomnieć należy ugruntowane w tym przedmiocie orzecznictwo Sądu Najwyższego, iż „zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku jest tylko wówczas słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez Sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Zarzut ten nie może jednak sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu, wyrażonymi w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, lecz do wykazania, jakich konkretnych uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się Sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 1975 roku, II Kr 355/74, OSNPG 1075/9/83, LEX nr 16881).

W ocenie Sądu Okręgowego obrońca oskarżonego w złożonej apelacji przedstawia własną ocenę dowodów, którą niejako „zestawia” z oceną dowodów dokonaną przez Sąd I Instancji, przeprowadzoną w sposób prawidłowy (mając na uwadze zasady wynikające z art. 2 § 2 k.p.k., 4 k.p.k. i art. 424 § 1 k.p.k.). Sąd Rejonowy w pisemnych motywach wyroku należycie uzasadnił swoje stanowisko, w tym w kwestionowanym zakresie, wskazując przy tym – stosownie do dyspozycji art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. – fakty, jakie uznał za udowodnione lub nie udowodnione, na jakich oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych, które w efekcie doprowadziły do skazania oskarżonego za zarzucane mu przestępstwa i ukarania za wykroczenie

Okoliczność ta zwalnia Sąd Okręgowy zgodnie z poglądem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 lipca 2003 r., sygn. akt III KK 108/02 ( Lex 81194), od odnoszenia się w szerszym zakresie do wskazanych w apelacji zarzutów, gdyż byłoby to jedynie zbędnym powtórzeniem poglądów przedstawionych przez Sąd I Instancji.

Nie powielając z tych też względów uzasadnienia Sądu I Instancji nie sposób zgodzić się z zarzutami obrońcy oskarżonego w zakresie czynu IX, iż oskarżony A. C. nie miał zamiaru dokonania zaboru artykułów spożywczych, bowiem wyłożył na taśmę kasy, przed którą się znajdował, większość produktów. Skarżący starał się ponadto wykazać, że oskarżony miał również zamiar wyłożyć pozostałe butelki alkoholu znajdujące się w koszyku na ziemi, która to czynność została mu przerwana przez ochroniarza.

W ocenie Sądu Odwoławczego z tego rodzaju twierdzeniami obrońcy nie sposób się zgodzić, bowiem pracownik ochrony P. G. (k. 8-11, 29v-30, 436-437v) podał, że wiedział jak oskarżony A. C. wraz z P. M. wspólnie robili zakupy, wskazując iż zaobserwował dziwne zachowanie oskarżonego A. C., który wyłożył na taśmę jakieś drobne rzeczy, zaś koszyk z wódką usiłował przepchnąć w kierunku oskarżonego P. Ł. tak aby ten odebrał go od niego. Świadek nie miał żadnych wątpliwości obserwując oskarżonego, iż jego zamiarem było ominięcie płacenia za włożone do koszyka butelki z wódką, zaś drobne zakupy znajdujące się na taśmie, miały jedynie częściowo odwrócić uwagę sprzedawczyni od tego co zamierzał zrobić. Tym bardziej, że jego dalsze zachowanie upewniło świadka, co do jego intencji, bowiem skierowane do niego groźby wypełniły wprawdzie znamiona innego czynu, jednakże z pewnością dodatkowo potwierdzały, iż oskarżony A. C. nie chciał płacić za te towary. Co istotne w trakcie zdarzenia na pytanie sprzedawczyni kto zapłaci za wódkę, oskarżony A. C. nie wyraził woli dokonania zapłaty. Wręcz odwrotnie oskarżony poczuł się w pewien sposób osaczony i zrozumiał, że nie uda mu się wynieść alkoholu bez dokonania zapłaty, tak jak to zamierzał, będąc w porozumieniu z pozostałymi oskarżonymi. Zaczął uciekać, chcąc uniknąć konsekwencji swojego wcześniejszego zachowania. Poza tym sugestia obrońcy oskarżonego, że sam fakt pozostawania koszyka poza linią kas nie świadczy o chęci dokonania kradzieży i jest dość często praktykowany w życiu codziennym, jest niezgodne z rzeczywistością. Trudno uwierzyć, że ustawienie pełnego nieopłaconego kosza z zakupami za linią kas w pobliżu współdziałającego w zdarzeniu kolegi jest działaniem typowym, skoro taśma podająca towary kasjerce znajdowała się po przeciwnej stronie i zupełnie nie wiadomo w jaki sposób kasjerka miałaby podnieść z ziemi kupowane przez oskarżonego towary znajdujące się w koszyku stojącym na podłodze. Poza tym każdy przeciętny kupujący nie przesuwa nogą nieopłaconych towarów poza linię kas, tak aby nie zauważył tego kasjer. W ten sposób, co oczywiste w sposób uzasadniony można narazić się na posądzenie o chęć zaboru towarów. Zupełnie inną sytuacją jest przesunięcie pustego kosza poza „umowną linię kas”, aby wkładać zakupione i policzone już przez sprzedawcę towary do koszyka. Poza tym, to że oskarżony chciał zapłacić za towary wyłożone na taśmę (rzeczy o znikomej wartości w porównaniu z towarami pozostawionymi w koszyku, w zasadzie nie zmienia stanu faktycznego, bowiem najcenniejszymi rzeczami, które oskarżony zamierzał ukraść i tak był alkohol. Z zeznań kasjerki E. R. wynika, że na taśmie znalazły się „jakieś owoce i wędlina” (k. 141v). Nie ma najmniejszego wpływu na treść przypisanego oskarżonemu wykroczenia precyzyjne ustalenie wartości towarów znajdujących się w koszyku, ponieważ kwalifikacja zdarzenia pod kątem odpowiedzialności w/w za wykroczenie na pewno nie uległaby zmianie. Należałoby także podkreślić, że przedmiotem kradzieży lub przywłaszczenia (wykroczenia z art. 119 § 1 k.w.) może być tylko taka cudza rzecz ruchoma, której wartość nie przekracza 420 zł.

Przechodząc do kolejnego zarzutu skarżącego w zakresie czynu X to zauważyć należy, że świadek P. G. wskazał, że widział jak J. C. schował alkohol pod kurtkę. Później oskarżony próbował przekroczyć linię kas ze schowanym alkoholem, na co świadek zareagował w ten sposób, że próbował go zatrzymać. A. C. wraz z pozostałymi oskarżonymi usiłował rozchylić drzwi żeby uciec. Wówczas wspólnie oskarżony i jego koledzy popychali i szarpali P. G. pracownika ochrony, żeby odstąpił od ich zatrzymania. Świadek podkreślił również, że widząc, że ochrona nie przyjeżdża, wyjął swój telefon i usiłował zadzwonić na policję, czego nie udało mu się wykonać, bowiem telefon został mu wyrwany i rzucony na ziemię. Oskarżeni, w tym i oskarżony A. C., chcieli wydostać się ze sklepu i z tego też względu używali przemocy w stosunku do ochroniarza, aby nie utrudniał im ucieczki. Także świadek E. T. (k. 15v-17v, 440-441) pracownica sklepu zeznała, że oskarżeni szarpali się z ochroniarzem. Ponadto A. C. w kurtce ukrywał wódkę, celowo odpychając ochroniarza, aby uniknąć kontroli. Świadek podała, że widząc rozwój sytuacji zdecydowała się włączyć przycisk napadowy.

W ocenie Sądu Okręgowego nie ulega wątpliwościom, że z zeznań naocznych świadków zdarzenia ewidentnie wynika, że oskarżony A. C. stosował przemocy w stosunku do ochroniarza, aby uniemożliwić mu zatrzymanie jego, jak i pozostałych współsprawców oraz powiadomienie policji. Zresztą świadek po zdarzeniu został przeniesiony do innego sklepu, ponieważ obawiał się spełnienia gróźb, które padły ze strony oskarżonych podczas zdarzenia. Zdaniem Sądu Odwoławczego sekwencja zdarzeń wskazuje na usprawiedliwione w oczach obiektywnego obserwatora wzbudzenia u P. G. obaw spełnienia gróźb wystosowanych przez sprawców pod jego adresem. W niczym powyższego nie zmienia zdanie jednej z pracownic sklepu, że świadek zawsze wyglądał na przestraszonego.

Przechodząc do ostatniego zarzutu obrońcy oskarżonego A. C., tj. rażącej niewspółmierności kary w zakresie czynu VIII z a/o to zostanie on omówiony łącznie z zarzutem rażącej niewspółmierności kary zawartym w apelacji oskarżonego P. M. w zakresie czynu V z a/o.

W ocenie Sądu Okręgowego orzeczona względem oskarżonego A. C. kara 1 roku pozbawienia wolności, jak i oskarżonego P. M. 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności nie nosi cech rażącej niewspółmierności w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k.

Podkreślić bowiem należy, iż nie każda różnica w ocenie wymiaru kary może uzasadniać zarzut rażącej jej niewspółmierności, ale tylko taka, która jest natury zasadniczej, to znaczy jest niewspółmierna w stopniu niedającym się zaakceptować. Niewspółmierność rażąca to znaczna, "bijąca w oczy" różnica między karą wymierzoną, a karą sprawiedliwą, zasłużoną (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 30 maja 2003 r., II AKa 163/03, OSA 2003/11/113, LEX 81392). Nie może być zatem w ramach tej przyczyny odwoławczej dokonywana korekta w każdej sytuacji, w której sąd odwoławczy dochodzi do wniosku, że karę należałoby ukształtować nieco odmiennie, tj. że kara jest po prostu zbyt surowa lub zbyt łagodna. Chodzi jedynie o różnicę ocen o zasadniczym charakterze, sprowadzającą się do znacznej dysproporcji. W orzecznictwie podnosi się również, iż zarzut rażącej niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen, można podnosić jedynie wówczas, gdy kara jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy okoliczności popełnionego przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, innymi słowy – gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 1985 r., o sygn. V KRN 178/85, OSNKW 7-8/1985, poz. 60, LEX 20053).

W pierwszym rzędzie stwierdzić należy, iż w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku Sąd Rejonowy w sposób szczegółowy i wyczerpujący ustosunkował się do wszystkich okoliczności, które stosownie do art. 53 k.k. składają się na dyrektywy sądowego wymiaru kary. Faktem jest, że oskarżony A. C. jako jedyny nie działał w warunkach recydywy. Nie zmienia to jednocześnie tego, że jego zachowanie w czasie zdarzenia było niezwykle agresywne. Oskarżony pełnił w nim wiodącą rolę. Poza tym oskarżony A. C. nie przyznał się do winy, przedstawiając w zasadzie własną teorię, że to ochroniarz w sklepie zachowywał się w stosunku do niego źle i nie wiadomo z jakich względów go sprawdzał. Oskarżony P. M. był już uprzednio karany za przestępstwa przeciwko mieniu, stąd popełnił czyn w warunkach recydywy. Na jego korzyść przemawiało zaś to, że przyznał się do przedmiotowego czynu.

Co istotne oskarżeni znajdując się w sklepie zachowywali się wyzywająco, jawnie lekceważąc obowiązujące normy prawne i zasady współżycia społecznego. Działając wspólnie wymyślili sobie sposób na szybkie zdobycie alkoholu i żywności, nie bacząc na próby ich zatrzymania. Czuli się pewnie, będąc w przewadze liczebnej. Próbując uciec, kopali w drzwi sklepu nogami, uderzali łopatą, nie zważając na próby ich zatrzymania przez ochroniarza, czy też krzyki kasjerek, w efekcie dokonując znacznych uszkodzeń drzwi.

Sam wydźwięk społeczny popełnionego przez oskarżonych przestępstwa, poprzez sposób działania oraz brak skruchy czy chociażby refleksji nad swoim zachowaniem sprawił, że wymierzone zostały kary w wymiarze bezwzględnym. Oskarżony A. C. był uprzednio karany (k. 554), podobnie jak P. M. (k. 557-558), co również dodatkowo wskazywało, iż są oni osobami zdemoralizowanymi, którzy nie potrafią żyć w społeczeństwie bez wchodzenia w konflikt z prawem.

Zgodzić się należy w całej rozciągłości z Sądem I Instancji, iż w zachowaniu oskarżonych nie sposób dopatrzeć się zbyt wielu okoliczności łagodzących wobec faktu, że mimo wydanych wobec nich wyroków skazujących, nie zmienili swojego postępowania. Koniecznym jest wyeliminowanie oskarżonych ze społeczeństwa poprzez ich izolację, co winno skłonić skazanych do refleksji nad własnym zachowaniem i wyciągnięcia stosownych wniosków. W ocenie Sądu Okręgowego w stosunku do oskarżonych niezbędne jest radykalne oddziaływanie, aby przyjęte w społeczeństwie normy postępowania uznawali za własne. Poza tym należy podnieść, iż wymierzone kary zapobiegną poczuciu bezkarności oskarżonych będą bowiem stanowić realną dolegliwość i wykształcą w oskarżonych poczucie nieopłacalności popełniania tego typu czynów w przyszłości. W całej rozciągłości należy podzielić stanowisko Sądu I Instancji, iż jedynie kary o charakterze izolacyjnym będą zdatne do wytworzenia pożądanego efektu wychowawczo-zapobiegawczego w stosunku do oskarżonych. W sytuacji oskarżonych Sąd I Instancji trafnie przyjął negatywną prognozę kryminologiczną nie tylko z uwagi na ich sposób życia przed popełnieniem przypisanych im czynów, ale także sposób ich popełnienia.

W ocenie Sądu Okręgowego wymierzone oskarżonemu A. C. kara 1 roku pozbawienia wolności oraz oskarżonemu P. M. kara 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności w wymiarze bezwzględnym są karami adekwatnymi do stopnia winy oraz stopnia społecznej szkodliwości czynów. Zgodnie bowiem z trafnym poglądem wyrażonym przez Sąd Apelacyjny w Łodzi z dnia 10 grudnia 1998 roku w sprawie II AKa 229/98 (LEX 36755), jeżeli fakt toczenia się postępowania karnego przeciwko sprawcy nie powoduje zmiany jego postępowania, oznacza to konieczność odstąpienia od pobłażliwego podejścia do tego sprawcy i sięgnięcia po radykalniejsze środki. Ponadto, gdyby kara pozbawienia wolności miała nie prowadzić do poprawy etycznej, a co najmniej - jurydycznej, nie byłaby przewidziana w ustawodawstwie karnym, które m.in. osiągnięcie takich celów przez stosowanie kar przewiduje.

Reasumując wymierzone kary nie noszą cech rażącej niewspółmierności i są adekwatne do stopnia społecznej szkodliwości popełnionego czynów oraz winy oraz uwzględniają warunki i właściwości osobiste oskarżonych.

Przechodząc do ostatniej apelacji oskarżonego P. Ł., który zaskarżył orzeczenie w całości, wskazując iż jest osobą zresocjalizowaną i nie powinien znajdować się w zakładzie karnym to wskazać należy, że jego wina w zakresie zarzucanych mu czynów nie budzi żadnych wątpliwości. Oskarżony nie przyznając się do winy starał się urealnić tezę, że wszedł do sklepu (...) tylko dlatego, że czekał na autobus komunikacji i zmarzł. W ocenie Sądu Okręgowego tego rodzaju twierdzenia to jedynie jego linia obrony, mającą za zadanie uchronić go przed odpowiedzialnością karną. Nie ulega wątpliwości, że całe zdarzenie zostało pomiędzy oskarżonymi wcześniej omówione i ustalony został podział zadań miedzy nimi, poza tym każdy z nich stanowił wsparcie dla pozostałych, co wynika z relacji zarówno ochroniarza, jak i pozostałych świadków zdarzenia.

Nie powielając uzasadnienia Sądu I Instancji, jak i wcześniejszych rozważań Sądu Odwoławczego zauważyć należy, że sam przebieg wydarzeń wynikał z zeznań ochroniarza i innych pracowników sklepu (...) oraz pozostałych dowodów zgromadzonych w sprawie, w tym częściowo z wyjaśnień oskarżonego P. M.. Świadek P. G. wskazał, iż oskarżony P. Ł. stojący za linią kas podbiegł do niego i zaczął grozić mu pozbawieniem życia, a w tym samym czasie A. C. zabierał z półek 2 butelki alkoholu. Później nastąpiła wspólna ucieczka ze sklepu, podczas której uszkodzeniu uległy drzwi wejściowe. W ocenie Sądu Okręgowego zachowanie oskarżonego wypełniło znamiona zarzucanych mu czynów popełnionych wspólnie i w porozumieniu z pozostałymi współoskarżonymi.

Co więcej istotą współsprawstwa nie jest to, by każdy ze sprawców ze sobą współdziałających wypełnił wszystkie znamiona przypisanego im przestępstwa, lecz to, aby współsprawcy dokonali go wspólnie - tj. aby wspólnie wyczerpali dyspozycję danego przepisu. Powyższa konstrukcja nie wyklucza i takich sytuacji, w których dana osoba żadnego ze znamion czasownikowych nie wypełnia, lecz jej działania stanowią jeden z niezbędnych elementów wspólnego działania i są związane w podziałem ról - klasycznym przykładem powyższego jest tzw. stanie na czatach przy popełnieniu kradzieży w włamaniem (w yrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 3 lipca 2013 r. w sprawie o sygn. II aka 198/13, LEX nr 1342401).

Ponadto zastrzeżeń nie można również mieć w ocenie Sądu Okręgowego do wymierzonych oskarżonemu P. Ł. kar jednostkowych w wymiarze za I czyn - 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności, za III czyn - 8 miesięcy pozbawienia wolności i za czyn IV – 6 miesięcy pozbawienia wolności i kary łącznej 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz ukarania za wykroczenie na karę 30 dni aresztu. W ocenie Sądu w/w kary są karami jak najbardziej sprawiedliwymi i słusznymi.

Zaskarżony wyrok nie jest dotknięty innymi wadami, które powinny być brane przez Sąd Odwoławczy z urzędu.

Z tych wszystkich względów Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu rozstrzygnięto na podstawie § 2 ust. 3, § 14 ust. 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U.2013.461 j.t.).

Na mocy art. 624 § 1 k.k. w zw. z art. 634 k.p.k. Sąd Okręgowy zwolnił oskarżonych od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze uznając, iż przemawia za tym ich sytuacja majątkowa. Oskarżeni mają bowiem do odbycia bezwzględne kary pozbawienia wolności, stąd w tym okresie ich możliwości zarobkowe będą ograniczone.