Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 września 2014 roku.

Sąd Okręgowy w Świdnicy w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

przy udziale Andrzeja Mazurkiewicza Prokuratora Prokuratury Okręgowej,

po rozpoznaniu dnia 9 września 2014 roku

sprawy K. K.

syna E. i J. z domu J. ur. (...) w B.

oskarżonego z art. 280 § 1 kk i art. 156 § 1 pkt 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

i R. S.

syna S. i K. z domu C. ur. (...) w B.

oskarżonego z art. 280 § 1 kk i art. 156 § 1 pkt 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 64 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego w Kłodzku

z dnia 6 maja 2014 roku, sygnatura akt II K 486/13

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. W. S. z Kancelarii Adwokackiej w K. 516, 60 złotych tytułem kosztów nie opłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu K. K. z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. C. z Kancelarii Adwokackiej w Z. Śl. 516, 60 złotych tytułem kosztów nie opłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu R. S. z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

IV.  zwalnia oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych związanych z postępowaniem odwoławczym zaliczając wydatki za to postępowanie na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt IV Ka 543 / 14

UZASADNIENIE

Prokurator Rejonowy w Bystrzycy Kłodzkiej oskarżył K. K. i R. S. o to, że w nocy z 21 na 22 kwietnia 2013 roku w B., woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu, używając przemocy wobec S. R. polegającej na wielokrotnym uderzaniu go i kopaniu w rożne części ciała, a zwłaszcza w okolice pleców, klatki piersiowej i głowy oraz przeciągnięciu przez klatkę schodową do piwnicy, zabrali mu w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie 14 zł w bilonie oraz odzież w postaci spodni sztruksowych koloru czarnego, butów sportowych koloru białego, bawełnianej koszuli w kratkę, kurtki z kapturem koloru czarnego w kratkę o łącznej wartości strat 74 zł na szkodę S. R., powodując przy tym u niego obrażenia ciała w postaci ogólnych potłuczeń ciała, szczególnie głowy i klatki piersiowej, stłuczenia mózgu, krwiaka przymózgowego, złamania kości podstawy i sklepienia czaszki, złamania żeber po stronie lewej, stłuczenia obu płuc, krwiaków okularowych, złamania 1 zęba w szczęce górnej, licznych siniaków, otarć skóry, a nadto niedosłuch prawostronny i niedowidzenie prawostronne, skutkujące ciężkim uszczerbkiem na zdrowiu w postaci realnie zagrażającej życiu, przy czym R. S. czynu tego dopuścił się w warunkach powrotu do przestępstwa, będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 15 czerwca 2010 roku, sygn., akt VI K 764/10 za czyn z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk i art. 297 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym jej zawieszeniem na okres próby 3 lat, zarządzoną następnie do wykonania postanowieniem Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 29 sierpnia 2011 roku, sygn. akt VI Ko 607/11, którą odbywał w okresie od dnia 09 grudnia 2011 roku do dnia 13 września 2012 roku.

to jest o czyn z art. 280 § 1 kk i art. 156 § 1 pkt 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk wobec K. K., a wobec R. S. o czyn z art. 280 § 1 kk i art. 156 § 1 pkt 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i w zw. z art. 64 § 1 kk

Sąd Rejonowy w Kłodzku wyrokiem z dnia 6 maja 2014r. sygn. akt II K 486/13:

I.  K. K. i R. S. uznał za winnych tego, że w nocy z 21 na 22 kwietnia 2013 roku w B., woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu, pobili S. R. narażając go na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo wystąpienie skutku określonego w artykule 156 § 1 kk lub 157 § 1 kk w ten sposób, że wielokrotnie bili go pięściami oraz kopali w różne części ciała, a następstwem pobicia był ciężki uszczerbek na zdrowiu pokrzywdzonego S. R. w postaci choroby realnie zagrażającej życiu z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. w postaci stłuczenia mózgu, krwiaka przymózgowego, złamania kości podstawy i sklepienia czaszki, złamania żeber po stronie lewej, stłuczenia obu płuc, krwiaków okularowych, złamania 1 zęba w szczęce górnej, licznych siniaków, otarć skóry, a nadto niedosłuchu prawostronnego i niedowidzenia prawostronnego, to jest czynu z art. 158 § 2 kk i za to na podstawie tego przepisu wymierzył K. K. karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności, a R. S. karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności

II.  R. S. uznał za winnego tego, że w nocy z 21 na 22 kwietnia 2013 roku w B., woj. (...), zabrał w celu przywłaszczenia buty sportowe koloru białego o wartości 20 złotych na szkodę S. R., to jest wykroczenia z art. 119 § 1 kw i za to na podstawie tego przepisu wymierzył mu karę 20 (dwudziestu) dni aresztu.

III.  Zasądził od K. K. i R. S. solidarnie na rzecz pokrzywdzonego S. R. kwotę 5 000 (pięciu tysięcy) złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 21 października 2013 roku.

IV.  W pozostałej części powództwo oddalił.

V.  Na podstawie art. 63 § 1 kk na poczet orzeczonej wobec K. K. kary pozbawienia wolności orzeczonej w pkt I zaliczył okres tymczasowego aresztowania w sprawie od dnia 22 kwietnia 2013 roku do 12 czerwca 2013 roku.

VI.  Na podstawie art. 63 § 1 kk na poczet orzeczonej wobec R. S. kary pozbawienia wolności orzeczonej w pkt I zaliczył okres tymczasowego aresztowania w sprawie od dnia 22 kwietnia 2013 roku do 17 grudnia 2013 roku.

VII.  Na podstawie art. 230 § 2 kpk zarządził zwrot dowodów rzeczowych w sprawie pokrzywdzonemu S. R.

VIII.  Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. W. S. kwotę 2 021,12 złotych tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu K. K. z urzędu.

IX.  Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. C. kwotę 1505,52 złotych tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu R. S. z urzędu.

X.  Na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolnił oskarżonych w całości od obowiązku zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych, zaliczając wydatki poniesione w sprawie na rachunek tegoż Skarbu Państwa.

Z wyrokiem tym w całości nie pogodzili się oskarżeni, wnosząc apelacje za pośrednictwem obrońców z urzędu.

Obrońca oskarżonego K. K. na podstawie art. 438 pkt. 2, 4 kpk w zw. z art. 444 kpk w zw. z art. 425 § 2 zaskarżył wyrok na korzyść oskarżonego w części co do kary orzeczonej w punkcie I wyroku oraz co do uwzględnienia powództwa cywilnego pokrzywdzonego S. R. w punkcie III wyroku, zarzucając:

I.  Obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku:

a)  art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk poprzez dowolną ocenę wyjaśnień oskarżonych K. K. i R. S. wyrażającą się w uznaniu, że wynika z nich, iż oskarżeni wspólnie zanieśli S. R. do piwnicy , gdzie jeszcze wspólnie zadawali mu ciosy, podczas gdy:

- brak jest na to jednoznacznych dowodów, a z uwagi na to, że w piwnicy tej gromadzą się często osoby zażywające w niej środki odurzające, co nie pozwala wykluczyć, że cześć z obrażeń ciała pokrzywdzonego mogła zostać wywołana przez inne osoby;

- oskarżony R. S. po sprowadzeniu pokrzywdzonego do piwnicy wychodził jeszcze z mieszkania, co z uwagi na wcześniej okazany stopień agresji czyni prawdopodobnym, że mógł wówczas używać przemocy wobec pokrzywdzonego wywołując lub pogłębiając u niego doznane obrażenia;

b) art. 7 kpk w zw. z art. 415 § 3 kpk poprzez błędną ocenę wszystkich przeprowadzonych dowodów i uznanie, że stanowią one podstawę do rozpoznania w sprawie powództwa cywilnego, czego warunkiem powinno być ustalenie, kto i jakich działań na szkodę pokrzywdzonego się dopuścił, co przemawiało za pozostawieniem tego powództwa bez rozpoznania;

II. rażącą niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu K. K. kary trzech lat pozbawienia wolności, która jest kara rażąco surową wobec nieuwzględnienia okoliczności łagodzących, tj:

- zachowania oskarżonego wobec pokrzywdzonego polegającego na umożliwieniu mu mycia się i przekazaniu własnego ubrania oraz uprzedniej niekaralności za tego rodzaju przestępstwa;

- niewchodzenia przez oskarżonego w konflikty z prawem w ostatnich latach przed wydaniem wyroku, oraz nieuwzględnienia postulatu wewnętrznej sprawiedliwości wyroku, który w tym przypadku przemawiał za potraktowaniem oskarżonego K. K. łagodniej od oskarżonego R. S., co przemawiało za orzeczeniem kary nie wyższej niż 2 lata pozbawienia wolności i rozważeniem warunkowego zawieszenia jej wykonania na okres próby lat 5;

Mając na uwadze wskazane zarzuty wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku:

a)  w pkt. I poprzez znaczne złagodzenie kary pozbawienia wolności do kary nie wyższej niż 2 lata pozbawienia z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 5 lat;

b)  w pkt. III poprzez pozostawienie powództwa cywilnego bez rozpoznania, względnie o:

1.  uchylenie zaskarżonego wyroku w wyżej wskazanym zakresie i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Kłodzku do ponownego rozpoznania.

Obrońca R. S. zaskarżył wyrok w części dotyczącej orzeczenia o karze, zarzucając rażąca niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu kary 3 lat pozbawienia wolności za czyn z art. 158 § 2 kk i kary 20 dni aresztu za czyn z art. 119 § 1 kw w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości przypisanych oskarżonemu R. S. czynów wynikającej z podrzędnej roli oskarżonego w pobiciu pokrzywdzonego S. R., niskiej wartości zabranych pokrzywdzonemu butów, zachowania się oskarżonego w czasie prowadzonego postępowania, jak również w czasie prowadzonego postępowania karnego w niniejszej sprawie.

Wskazując na powyższy zarzut wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części przez wymierzenie oskarżonemu kary pozbawienia z warunkowym zawieszeniem jej wykonania za czyn z art. 158 § 2 kk i kary łagodniejszego rodzaju za czyn z art. 119 § 2 kw.

Sąd Okręgowy zważył co następuje;

Apelacje okazały się nieskuteczne.

Sformułowany w apelacji oskarżonego K. K. zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wynikać z wadliwej oceny materiału dowodowego, stanowi tylko nieprzekonującą polemikę z ustaleniami wyroku. Sąd meriti przy ocenie materiału dowodowego w całej rozciągłości respektował zasady logicznego rozumowania oraz wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego, o których mowa w art. 7 kpk, w efekcie czego doprowadził do prawdziwych ustaleń faktycznych. Podstawa faktyczna wyroku nie może być skutecznie zakwestionowana wobec ujawnionych w sprawie dowodów obciążających obu oskarżonych. W pierwszej kolejności to zeznania samego pokrzywdzonego, który pomimo podeszłego wieku, wpływu spożytego alkoholu przed zdarzeniem a także doznanych od oskarżonych dotkliwych obrażeń ciała, z tym w obrębie głowy, zapamiętał przebieg zdarzenia i bezpośrednio po zdarzeniu opisał role obu oskarżonych, co podtrzymał konsekwentnie przed sądem. S. R. zeznał m.in. że obaj oskarżeni pobili go w mieszkaniu, następnie rozebrali do naga i zaprowadzili do piwnicy, jeden z oskarżonych popchnął go na betonową posadzkę, po czym cyt. „ obaj zaczęli mnie okładać. Jeden kopał, drugi bił, potem wylali wodę z wiaderka..” k. 27 akt, i dalej cyt. „kiedy zaciągnęli mnie na dół do piwnicy to jeszcze mnie tam kilka razy uderzyli. Ja już wtedy nie ruszałem się celowo, żeby mnie przestali bić..” k. 103 akt. Tej treści zeznania znajdują potwierdzenie w równie konsekwentnych wyjaśnieniach oskarżonego R. S. (k. 43, 65, 180 i 299 akt), który wprost przyznał, że obaj z K. K. bili pokrzywdzonego, kopali w różne części ciała, potem zaciągnęli po schodach do piwnicy i zadali mu wtedy kilka uderzeń rękami i kopnięć nogami.

Natomiast oskarżony K. K. przyznał pobicie pokrzywdzonego wspólnie z R. S. przez zadawanie ciosów pięściami i kopaniu po całym ciele. Ten oskarżony zaprzeczył tylko swemu udziałowi w sprowadzaniu pokrzywdzonego do piwnicy i kontynowaniu tam pobicia, ale przed sądem ostatecznie wyjaśnił także , że cyt. „ nie wykluczam, że mogłem go sprowadzić do piwnicy” k. 300 v. Apelujący obrońca tego oskarżonego nie wykazał zaistnienia przekonujących podstaw dowodowych do różnicowania stopnia agresji działania oskarżonych ani wykluczenia, by oskarżony K. K. nie spowodował obrażeń ciała pokrzywdzonego, skoro sam oskarżony przyznał zadawanie pokrzywdzonemu ciosów rękami w okolice twarzy( k.48 akt), a dalej konsekwentnie wyjaśniał cyt.„ uderzaliśmy go obaj, uderzaliśmy go pięściami po całym ciele i kopaliśmy go po całym ciele” (k. 59 akt).

W świetle tej treści dowodów osobowych, przy jednoczesnym braku dowodów przeciwnych, zawarte w apelacji wątpliwości co do faktu wspólnego udziału obu oskarżonych w pobiciu pokrzywdzonego także w piwnicy, a nadto ewentualnego spowodowania obrażeń ciała pokrzywdzonego przez osoby inne, niż oskarżeni, należy uznać za oczywiście chybione. Sam apelujący nie jest przekonany o słuszności swego wywodu, skoro gołosłownie twierdzi cyt.” R. S. po sprowadzeniu pokrzywdzonego do piwnicy wychodził jeszcze z mieszkania …mógł używać przemocy wobec pokrzywdzonego …”, nadto apelujący wbrew treści przytoczonych wyjaśnień oskarżonych i zeznań pokrzywdzonego snuje nieuzasadnione dowodowo hipotezy oraz przypuszczenia, że pokrzywdzony nieświadomie i samodzielnie zszedł do piwnicy albo to tylko R. S. go tam zaprowadził, a następnie pobił.

Wątpliwości nie wzbudza ocena prawna przypisanych oskarżonym czynów z art. 158 § 2 kk, zaś R. S. dodatkowo z art. 119§ 1 kw, którą Sąd Rejonowy także należycie uzasadnił.

Skoro obaj oskarżeni współdziałali w brutalnym pobiciu pokrzywdzonego, a jednocześnie nie sposób wyodrębnić szczególnego działania któregoś z oskarżonych, które pozwalałoby przypisać mu spowodowanie konkretnego obrażenia ciała pokrzywdzonego ( istotą konstrukcji art. 158 kk jest niemożność ustalenia, który z uczestników pobicia zadał cios pociągający za sobą skutki decydujące o kwalifikacji prawnej ), to zarzut błędności ustaleń faktycznych, skutkujący także uwzględnieniem powództwa adhezyjnego, okazał się zupełnie nietrafiony. Tak więc bezpodstawnym byłoby wnioskowane w apelacji obrońcy K. K. pozostawienie powództwa cywilnego bez rozpoznania.

W kontekście ujawnionych w procesie okoliczności przedmiotowo- podmiotowych przypisanych oskarżonym czynów i dyrektyw art. 53 kk, nie sposób zgodzić się z zarzutami obu apelacji rażącej niewspółmierności wymiaru kary w rozumieniu przepisu art. 438 pkt 4 kpk, w szczególności w zakresie kar po 3-ch lata pozbawienia wolności za czyn z art. 158 § 2 kk. Całkowicie bezkrytycznie apelujący obrońcy postulują obniżenie wymiaru kary do poziomu umożliwiającego następnie zastosowanie dobrodziejstwa probacji, zatem nie wyższej niż 2 lata pozbawienia wolności. Jak to trafnie ustalił Sąd I instancji, obaj oskarżeni podczas libacji alkoholowej z błahego powodu dopuścili się brutalnego pobicia starszego człowieka i spowodowali u niego ciężkie obrażenia ciała, dotkliwe dla pokrzywdzonego i skutkujące kosztowną hospitalizacją. Ponadto oskarżeni po pobiciu pokrzywdzonego porzucili go w ustronnym miejscu, w którym tylko szczęśliwym trafem został odnaleziony i udzielono mu ratującej życie pomocy medycznej. Ustalonego przez Sąd Rejonowy udziału oskarżonych w ramach współsprawstwa nie sposób zróżnicować, przyjmując rolę któregoś z nich za podrzędną, jak tego bezpodstawnie domagają się apelujący. Tym samym stopień zawinienia obu oskarżonych należy uznać za wysoki. Przedmiotowego pobicia oskarżeni dopuścili się w ramach recydywy ogólnej, zaś patrząc na całokształt ustalonych w wyroku okoliczności przedmiotowego czynu, zdecydowanie wskazać należy, iż oskarżeni K. K. i R. S. są sprawcami zdemoralizowanymi, wymagającymi intensywnej resocjalizacji w warunkach izolacyjnych. Wymierzone kary, nawet nie w połowie ustawowego zagrożenia określonego w art. 158 § 2 kk ( górna granica zagrożenia to przecież 8 lat pozbawienia wolności) stanowią rozstrzygnięcia wręcz bardzo umiarkowane. Uwzględniają one także przyznanie się oskarżonych do winy ( akcentowane w apelacji obrońcy oskarżonego R. S.), która to postawa procesowa obniżenia tych kar wywołać już nie może.

Z przytoczonych wyżej względów także podnoszone w apelacji oskarżonego K. K. postępowanie wobec pokrzywdzonego, polegające na polewaniu go wodą i przekazaniu własnych spodni, nie stanowi okoliczności mogącej wpłynąć na zredukowanie wymierzonej kary, skoro następnie obaj oskarżeni przenieśli pokrzywdzonego do piwnicy i tam kontynuowali jego pobicie.

Obniżenia kary wobec oskarżonego K. K. nie może wywołać argument apelacji, że jego uprzednie skazanie za występek rozboju z art. 280 § 1 kk wyrokiem pod sygn. akt II K 170/07 Sądu Rejonowego w Kłodzku powinno ulec zatarciu z mocy prawa. W wyroku tym oprócz skazania na karę 2-ch lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania orzeczono także grzywnę, zaś w myśl art. 76 § 2 kk zatarcie tego rodzaju skazania nie może nastąpić przed wykonaniem m. in. kary grzywny. Omawiane skazanie nadal figuruje w Krajowym Rejestrze Karnym – dane pozyskane w dniu 31.07.2014r. dla potrzeb postępowania apelacyjnego (k. 500-501 akt). Niezależnie od powyższego godzi się podnieść, że omawiane dane zawierają adnotacje o dodatkowych skazaniach K. K. dwoma kolejnymi wyrokami Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 28.05.2013r. sygn.akt II K 187/13 i z dnia 12.11.2013r. sygn.akt II K 407/13, w obu przypadkach za czyny przeciwko mieniu z art. 279 § 1 kk i na kary bezwzględne pozbawienia wolności. Fakty te wzmacniają dotychczasowe wnioski Sądu Rejonowego o zdemoralizowaniu oskarżonego i konieczności jego resocjalizacji w warunkach zakładu karnego.

Natomiast w odniesieniu do zarzutu niewspółmierności kary wymierzonej oskarżonemu R. S. za przypisane mu wykroczenie z art. 119 § 1 kw ( a nie, jak to zarzuca apelacja z art.119 § 2 kw) także nie można podzielić zasadności argumentu apelacji, iż skoro wartość przedmiotu zaboru jest bardzo niska, to oskarżony zasługuje na karę łagodniejszego rodzaju. Przecież gdyby wartość przedmiotu zaboru nie była „niska”- w tym przypadku 20 złotych, to czyn nie zostałby zakwalifikowany jako wykroczenie. Dalej akcentuje apelujący wzgląd na stopień społecznej szkodliwości czynu, ale nie wskazuje, które okoliczności działania oskarżonego miałyby umniejszać przyjęte przez Sąd Rejonowy okoliczności dokonania kradzieży butów na szkodę bezbronnego pokrzywdzonego, a nadto fakt uprzedniej karalności sądowej oskarżonego. Dlatego też nie występują uzasadnione powody do obniżenia wymierzonej kary 20 dni aresztu.

Mając na względzie powyższe Sąd Odwoławczy orzekł jak na wstępie.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej obu oskarżonym w postępowaniu odwoławczym orzeczono na podstawie §14 ust.2 pkt.4 oraz § 19 ust.1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu – Dz.U. Nr 163 poz.1348 z późn. zm.

O kosztach sądowych postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 636 § 1 kpk w zw. z art. 624 § 1 kpk uznając za uzasadnione zwolnienie oskarżonych od ich ponoszenia, a to wobec orzeczenia kar izolacyjnych oraz braku po ich stronie majątku i dochodów.