Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód - T. D. domagał się od pozwanego - T. M., zapłaty kwoty 15.067,50 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 23 stycznia 2013 roku do dnia zapłaty. W uzasadnieniu powód wskazał, że prowadzi działalność w zakresie produkcji masztów, ich montażu i projektowania. Powód podniósł, że w 2010 roku zawarł z pozwanym ustną umowę, w której zobowiązał się do wykonania projektu, serwisu, najmu i demontażu masztu pomiarowego w miejscowości W.. Powód podał, że w całości wykonał zawartą umowę - w dniu 7 marca 2011 roku zamontował maszt, a w dniu 13 lipca 2012 roku dokonał jego demontażu. Okres dzierżawy został w czasie jej trwania przedłużony o 4 miesiące, tak że łącznie trwała ona 16 miesięcy. Powód ostatecznie wystawił pozwanemu dwie faktury VAT: nr (...) na kwotę 70.540,50 zł z 14 listopada 2012 roku i nr (...) na kwotę 15.067,50 zł za dzierżawę przez okres dodatkowych 4 miesięcy. Powód w niniejszym postępowaniu dochodził należności z faktury VAT o numerze (...).

W odpowiedzi na pozew pozwany zażądał oddalenia powództwa i zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu. Pozwany potwierdził, że strony zawarły ustną umowę dotyczącą świadczenia usług montażu, wykonania projektu, serwisu, najmu oraz demontażu masztu pomiarowego m. in. w miejscowości W.. Pozwany wskazał, że w dniu 16 października 2012 r. powód w korespondencji e-mailowej potwierdził wynagrodzenie za wykonane prace na łączną kwotę 66.650 zł netto (81.979,50 zł brutto), płatne w 6 ratach miesięcznych po 11.108,33 zł netto (13.663,25 zł brutto). Pozwany dokonywał płatności zgodnie z ustaleniami. Następnie powód wystawił faktury VAT w sposób niezgodny z wcześniejszym porozumieniem. W ocenie pozwanego łączna wysokość wynagrodzenia za wykonane prace winna wynosić 99.739,50 zł (tj. 81.979,50 zł brutto ustalone w korespondencji e- mail z 16 października 2012 roku i 14.760 zł zgodnie z fakturą VAT o numerze (...)). Pozwany dokonał wpłat w wysokości łącznej 93.023,89 zł. Pozwany wskazał, że ostatnia rata miała wynosić 3.715,61 zł. Pozwany zakwestionował wskazanie powoda, iż wynagrodzenie za usługi będące przedmiotem niniejszego postępowania zostało ustalone zgodnie z cennikiem. Wynagrodzenie uzgodniono bowiem w korespondencji mailowej dnia 16 października 2013 roku.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 17 stycznia 2014 r. Sąd Rejonowy oddalił powództwo i obciążył powoda kasztami procesu. Sąd Rejonowy ustalił , iż powód prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą R. T. D.. Pozwany prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą E. T. M.. Powód zajmuje się projektowaniem, montażem, demontażem serwisem i dzierżawą masztów do pomiaru wiatru. Strony współpracowały ze sobą od 2009 roku. Treść umów łączących strony zazwyczaj była zawierana ustnie. Wynagrodzenie za usługi świadczone przez powoda było stałe i określone w treści cennika, który obowiązywał strony od 2009 roku. W 2010 roku strony ustnie zawarły umowę, zgodnie z którą powód zobowiązał się do wykonania projektu masztu, który miał być zamontowany w miejscowości W., jego montażu i demontażu oraz serwisu a także zgodził się na jego dzierżawę przez pozwanego na okres 12 miesięcy. Pozwany zaś miał zapłacić na rzecz powoda wynagrodzenie. Strony nie ustaliły wysokości wynagrodzenia, ale uzgodniły, że pozwany ureguluje wynagrodzenie po zakończeniu okresu dzierżawy masztu. Umowa dotycząca masztu w W. była pierwszą umową dzierżawy masztu zawartą między stronami. Jednocześnie po raz pierwszy w stosunkach łączących strony zapłata wynagrodzenia miała nastąpić po wykonaniu umowy. Powód zaprojektował maszt, a w dniu 7 marca 2011 roku zamontował go w miejscowości W.. Z uwagi na niesprzyjające warunki meteorologiczne okres badań przy użyciu masztu musiał zostać przedłużony. Strony ustnie ustaliły, że okres dzierżawy ulegnie przedłużeniu. Maszt został ostatecznie zdemontowany 13 lipca 2012 roku.

Po zakończeniu dzierżawy masztu powód zwrócił się do pozwanego z żądaniem zapłaty wynagrodzenia za dzierżawę masztu w W.. Pozwany zażądał obniżenia wynagrodzenia wynikającego z cennika jak również rozwiązania umów zawartych wcześniej a dotyczących dzierżawy innych obiektów niż ten w miejscowości W.. Sporna była również kwestia wynagrodzenia za prace wykonane w miejscowości D.. Strony prowadziły negocjacje dotyczące rozwiązania wszystkich kwestii spornych w tym w szczególności wynagrodzenia za dzierżawę masztu w W.. W dniu 16 października 2012 roku pozwany skierował do powoda korespondencję e-mail, w której wskazał, że z tytułu prac wykonanych w miejscowości W. oraz za dzierżawę masztu tam postawionego gotów jest zapłacić 38.250 zł netto za maszt, wysięgniki, kotwy, instalację odgromową (od tej kwoty zdaniem pozwanego należałoby odjąć 12.000 zł netto wpłacone na podstawie faktury nr (...)) , 2.000 zł netto za projekt, 2.400 zł netto za serwis, 1.700 zł netto za usługi alpinistyczne. Należność tę wraz wynagrodzeniem za maszt postawiony miejscowości D. miała być uregulowana w 6 ratach po 11.108,33 zł netto. W odpowiedzi powód odpisał, że uznaje sprawy związane z montażem w W. i D. za wstępnie ustalone. W zakresie rozwiązania wcześniej zawartych umów odpowiedział, że odmawia zmiany jakichkolwiek zawartych w nich warunków. Pismo zakończył prośbą do pozwanego, aby wskazał co chce zmienić w tych umowach. W dniu 17 października 2012 roku żona powoda D. D. skierowała do pozwanego drogą elektroniczną pismo, w którym poprosiła o przedstawienie harmonogramu spłat, gdyż chce wystawić pierwszą fakturę. Pozwany nie odpowiedział na to pismo. W późniejszym czasie pozwany przekazał powodowi projekty umów, których dotyczyły wcześniejsze pisma. W dniu 23 października 2012 roku pozwany skierował do powoda wiadomość e - mail, w której pytał, czy powód jest gotowy podpisać dokumenty. Na pismo to nie otrzymał odpowiedzi. Później strony prowadziły negocjacje celem rozwiązania spraw spornych dotyczących wynagrodzenia za roboty wykonane w W., rozwiązania uprzednio zawartych umów oraz inwestycji w miejscowości D.. Nie doszło jednak do zawarcia porozumienia.

W dniu 15 stycznia 2013 roku powód wystawił pozwanemu fakturę nr (...) na kwotę łączną 15.067,50 zł. W treści faktury powód podał, że na w/w kwotę składają się cztery należności w kwocie 3.766,88 złotych brutto za „przedłużenie dzierżawy (...), w miesiącach 03,04,05,06". W dniu 25 stycznia 2013 roku powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty złotych oraz dochodzonej niniejszym pozwem kwoty 15.067,50 zł. Pozwany nie uiścił należności na poczet faktury VAT o numerze (...)

Zdaniem sądu I instancji nie ulegało wątpliwości, iż w okresie czterech miesięcy po przedłużeniu pierwotnej umowy rocznej strony łączyła umowa dzierżawy. W myśl przepisu art. 693 § 1 k.c. przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. Umowa ma charakter odpłatny, czyli wydzierżawiający winien otrzymać stosowny czynsz. W niniejszej sprawie bezspornym było, że powód wykonał umowę. Pozwany nie zgłaszał w tym zakresie żadnych zastrzeżeń. Spór dotyczył jedynie wysokości czynszu za okres przedłużenia trwania umowy. Pozwany zakwestionował bowiem żądanie powoda, powołując się na okoliczność, iż żądane kwoty zostały ustalone na poziomie opłat za sprzedaż masztu, nie zaś dzierżawy.

Sąd Rejonowy analizując materiał dowodowy przedłożony przez strony uznał, iż powód nie wykazał w sposób należyty wysokości żądanej należności. Powód nie zaproponował w ocenie sądu kryteriów, które w sposób dostateczny pozwoliłyby dokonać wyliczenia wysokości czynszu należnego powodowi za okres czterech miesięcy dzierżawy, na jaki przedłużono umowę. Sąd nie miał wątpliwości, iż przed rozpoczęciem wykonywania umowy dzierżawy strony nie ustaliły wysokości wynagrodzenia przysługującego pozwanemu za cały okres dzierżawy (wstępnie zawartej na okres 12 miesięcy). Wskazywał na tę okoliczność pozwany powołując się na zażyłe kontakty stron w okresie zawierania umowy dzierżawy. Pośrednio okoliczność tę potwierdzał fakt, że po raz pierwszy strony ustaliły, iż zaplata nastąpi po wykonaniu umowy przez powoda. Sąd miał na względzie, iż do przedłużenia umowy doszło telefonicznie, jednak żadna ze stron ani świadek nie wskazywali, by przy tej okazji doszło do dodatkowych ustaleń. Z żadnych - wykazanych przez strony - ustaleń stron nie wynikało bowiem , że w przypadku umowy obowiązywać będą należności określone stałym cennikiem. Nie bez znaczenia było, iż cennik dotyczył umów sprzedaży, gdzie dochodzi do przeniesienia własności masztu i zasada ekwiwalentności świadczenia niewątpliwie wymaga innych wysokości należności. Po wtóre powód na rozprawie w dniu 9 grudnia 2013 roku wskazał wysokość należności za okres przedłużonej umowy jako 1/12 części wynagrodzenia za roczną dzierżawę, pomnożoną razy ilość miesięcy (czyli 4). Jednocześnie w treści faktury VAT o numerze (...) powód wskazał czynsz za dzierżawę za jeden miesiąc okresu po przedłużeniu umowy jako kwotę złotych netto. Analizując jednak sposób wyliczenia proponowany przez powoda (czyli uwzględnienie przy miesiącach samej dzierżawy kwoty z pozycji „maszt" w cenniku) nie pozwala na ustalenie wysokości czynszu dzierżawy na poziomie żądanym przez powoda. Zakładając, iż pozwany nie ma rabatu 18% na wszystkie oferowane w cenniku pozycje, wartość pozycji „maszt", przy wysokości masztu 100 m wynosi 35.000,00 złotych. Zatem wyliczając metodą uwzględnienia 1/12 części wynagrodzenia za roczną dzierżawę, za jeden miesiąc winna powstać kwota 2.916,67 złotych netto (35.000:12= 2.916,67). Uwzględniając zaś rabat 18%, który przy rozliczeniach z pozwanym miał uwzględniać powód osiągnięto by kwotę 2.391,67 złotych netto (/35.000 - 35.000x18%/: 12= 2.391,67). Żadna z kwot nie odpowiada wartości czynszu żądanego przez powoda w fakturze VAT o numerze (...).

Nie sposób było również – zdaniem Sądu Rejonowego - stwierdzić, iż strony porozumiały się odnośnie wysokości czynszu w październiku 2012 roku. Wprawdzie negocjacje trwały, a sama D. D. w odpowiedzi na jedną z wiadomości pozwanego nadesłała wiadomość wzywającą do zaproponowania harmonogramu spłat. Jednak nie sposób uznać, iż stanowi to konsensus stron w przedmiocie ustalenia wysokości należności. Przede wszystkim należy wskazać, iż do odpowiedzi na wezwanie D. D. nie doszło. Po wtóre brak było jednoznacznego i czytelnego stanowiska samego powoda, podczas gdy nie wykazano, by ewentualne umocowania D. D. pozwoliły na podjęcie decyzji z tym zakresie. Wreszcie wystawienie przez powoda faktury VAT o numerze (...) w styczniu 2013 roku i obecne stanowisko w sprawie wskazują, iż do porozumienia stron w tym zakresie nie doszło. Mając powyższe na uwadze sąd stwierdził, iż nie jest możliwym ustalenie uzasadnionego zakresu żądania powoda, co powodował, iż na podstawie art. 693 § 1 k.c. a contrario w związku z art. 6 k.c. powództwo oddalił. O kosztach postępowania sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 99 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.

Powyższy wyrok zaskarżył powód, zarzucając mu w szczególności : sprzeczność istotnych ustaleń stanu faktycznego z treścią zebranego materiału dowodowego mająca wpływ na treść rozstrzygnięcia wyrażająca się przyjęciem przez Sąd I instancji za ustalony fakt, iż strony nie dokonały ustalenia wysokości wynagrodzenia za dzierżawę masztu pomiarowego postawionego w miejscowości W. w ogóle, podczas gdy z materiału dowodowego wynika, iż nie doszło jedynie do ustalenia wynagrodzenia w wysokości innej aniżeli ta, która wynika z obowiązującego w tamtym czasie strony cennika, naruszenie prawa materialnego poprzez niezastosowanie art. 384 § 1 kc i uznanie, iż ustalony przez powoda cennik nie znajduje zastosowania w stosunkach między stronami, podczas gdy posługiwały się nim niezmiennie od 2009 r., przy realizacji kilku tożsamych umów, tym samym bez wątpienia był on znany pozwanemu i doręczony przed zawarciem przedmiotowej umowy. Ponadto powód zarzucił wyrokowi Sądu Rejonowego mające wpływ na treść zaskarżonego wyroku naruszenie prawa procesowego w postaci art. 232 kpc poprzez przyjęcie że powód nie wywiązał się z obowiązku udowodnienia okoliczności, z których wywodzi skutki prawne, podczas, gdy powód zaoferował logiczne, wzajemnie się uzupełniające dowody w postaci dokumentów takich jak cennik obowiązujący w chwili zawarcia umowy, kosztorys postawienia masztu w W. i w innych miejscowościach, faktury za wcześniej zrealizowane inwestycje, fakturę za 12 miesięczną dzierżawę i usługi dodatkowe wykonane w W., oraz fakturę za 4 miesięczny okres dzierżawy, a także korespondencję mailową między stronami potwierdzająca, że strony stosowały cennik ustalony przez powoda, że zamiarem stron było zastosowanie go także i przy umowie dotyczącej masztu w W., w konsekwencji, powód uzasadnił swoje roszczenie i jego wysokość, zarzucił też naruszenie art. 233 kpc przez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, wyciągnięcie wniosków sprzecznych z doświadczeniem życiowym i wbrew logicznej analizie, pominięcie dokumentu w postaci kosztorysu postawienia masztu w W. w konsekwencji czego Sąd I instancji uznał, iż cennik z 2009 r, nie wiązał pozwanego, a powód nie udowodnił swego roszczenia w sposób należyty.

Zdaniem powoda Sąd I instancji częściowo dobrze ustalił stan faktyczny. Wskazał, że strony współpracowały ze sobą od 2009 r, oraz że wynagrodzenie za usługi świadczone przez powoda było stałe i określone w treści cennika, który strony obowiązywał od 2009 r. Następnie słusznie stwierdził, że strony zawarły ustnie umowę, zgodnie z którą powód zobowiązał się do zaprojektowania, montażu, demontażu i serwisu masztu a także jego dzierżawy pozwanemu przez okres 12 miesięcy. Następnie strony przedłużyły okres dzierżawy na kolejne 4 miesiące. Pozwany zaś miał zapłacić powodowi wynagrodzenie po zakończeniu okresu dzierżawy masztu. Błędnie natomiast sąd ustalił, iż strony nie ustaliły wysokości wynagrodzenia. Strony nie ustaliły jedynie wynagrodzenia innego niż to wskazane w cenniku, którym posługiwały się niezmiennie od 2009 r. Co więcej, obie strony miały świadomość, iż cennik ten obowiązuje także i przy tej umowie. Wynika to z zeznań powoda i świadka pani D. D.. Świadczyć o tym może także fakt, iż pozwany po kilkukrotnych wezwaniach do zapłaty rozpoczął negocjacje, które miały na celu obniżenie wynagrodzenia należnego powodowi zgodnie z cennikiem. Fakt ten tylko potwierdza, że w braku odmiennych ustaleń zastosowanie znajdzie, zgodnie z art. 384 kc, cennik ustalony przez powoda. Zauważył to także Sąd I instancji, który w części dotyczącej ustaleń faktycznych sam stwierdza, co następuje: „Po zakończeniu dzierżawy masztu powód zwrócił się do pozwanego z żądaniem zapłaty wynagrodzenia za dzierżawę masztu w W.. Pozwany zażądał obniżenia wynagrodzenie wynikającego z cennika”. Jest to ustalenie jak najbardziej prawidłowe, w przeciwieństwie do późniejszych rozważań Sądu. Sąd nie zastosował art. 384 § 1 kc, zgodnie z którym „Ustalony przez jedną ze stron wzorzec umowy, w szczególności ogólne warunki umów, wzór umowy, regulamin, wiąże drugą stronę, jeżeli został jej doręczony przed zawarciem umowy.” Jednoznacznie w doktrynie i judykaturze wskazuje się, że cenniki stanowią wzorce umowne i to mimo tego, że kreują treść umowy w zakresie konkretnego, szczegółowego postanowienia. Zgodnie zaś z brzmieniem art. 384 § l kc, wzorzec umowny wiąże druga stronę w zasadzie po spełnieniu tylko jednej przesłanki - musi on być doręczony drugiej stronie przed zawarciem umowy. W konsekwencji, do związania wzorcem dochodzi, automatycznie, gdy spełnione zostaną wymagania określone ustawą. W przedmiotowej sprawie cennik ustalony przez powoda wiązał pozwanego, gdyż był mu doręczony przed zawarciem umowy, co więcej, jego treść była mu doskonale znana, wielokrotnie też był on stosowany przy realizacji podobnych umów zawartych między powodem i pozwanym. Zdaniem powoda Sąd w uzasadnieniu wskazuje, że z żadnych, wskazanych przez strony, ustaleń nie wynikało, że w przypadku tej umowy obowiązywać będą należności określone stałym cennikiem. Sąd błędnie zatem przyjął, iż dla zastosowania cennika wymagane są jeszcze jakieś dodatkowe ustalenia. Wręcz przeciwnie, tylko odmienne ustalenia stron mogą wyłączyć stosowanie doręczonego drugiej stronie cennika. W niniejszej sprawie strony nie ustaliły innej wysokości wynagrodzenia, ani nie wskazały innych podstaw do jego wyliczenia. W przedmiotowej sytuacji mamy do czynienia z obrotem podwójnie profesjonalnym, naturalnym w stosunkach między przedsiębiorcami jest posługiwanie się różnego rodzaju wzorcami umownym. Powód ustalił w 2009 r. cennik świadczonych przez siebie usług i stosował go we wszelkich umowach zawieranych zarówno z pozwanym jak i z innymi kontrahentami. Sam pozwany nie kwestionuje, że poprzednie umowy były realizowane w oparciu o ten właśnie cennik. Sąd I instancji zauważa, iż cennik dotyczył umowy sprzedaży i jest to jeden z powodów dla których nie znajduje on zastosowania w niniejszej sprawie. Jednakże z dokumentu tego nic takiego nie wynika, dokument nosi tytuł „Cennik netto - kratownicowe maszty pomiarowe”, następnie są wskazane ceny różnych modeli i elementów masztu a także usług dodatkowych. Pozwany powołując się na okoliczność, że żądane kwoty zostały ustalone na podstawie poziomu opłat za sprzedaż masztu a nie dzierżawy, nie wywiązał się z obowiązku udowodnienia tego faktu, zgodnie z art. 6 kc w zw. z 232 kpc. Pozwany zaczął negować stosowanie cennika dopiero przed sądem. Strony zgodnie stwierdziły, że ten właśnie cennik będzie miał zastosowanie w związku z realizacją umowy dzierżawy a nie sprzedaży masztu pomiarowego w miejscowości W., świadczyć o tym, może chociażby fakt, że pozwany chciał negocjować wysokość wynagrodzenia obniżając je w stosunku do tego wynikającego z cennika. Nie ma zatem znaczenia, że wcześniej stosowany był do umów sprzedaży masztów. Sąd zwraca uwagę, iż ze względu na ekwiwalentność świadczeń umowa ta wymaga przyjęcia innego wynagrodzenia, niż tego, co zostało przewidziane dla umów sprzedaży. Zauważyć jednak należy, że zgodnie z zasadą swobody umów, strony mają kompetencję i swobodę w zakresie ustalenia wysokości wynagrodzenia należnego za wykonanie umowy. Pozwany z powodem realizowali wiele tożsamych umów. Strony zawarły m.in. umowy dzierżawy masztów pomiarowych postawionych w miejscowościach C., J., J., G., mimo umownego rocznego okresu dzierżawy zostały one przedłużane na dalszy okres 12 miesięcy, każda, w efekcie czego ogólna cena dzierżawy wyniosła 73500,00zł,( 24 miesiące przy miesięcznym czynszu 3062,50 zł) tym samym cena dzierżawy przekraczała cenę sprzedaży masztu wraz z niezbędnymi usługami dodatkowymi, a mimo to nigdy nie było to zanegowane przez powoda tak jak ma to miejsce w niniejszym przypadku.

Powód wskazywał też, iż należy też podważyć tezę Sądu o niedostatecznym udowodnieniu roszczenia. Jak Sąd słusznie zauważył, strony zawarły umowę dzierżawy. Jednym z essentialia negotii tej umowy jest czynsz przysługujący wydzierżawiającemu. Jest to umowa odpłatna i wzajemna. Powód wykonał swoje świadczenie w całości, co zresztą nigdy nie było kwestionowane. Jednakże pozwany nie spełnił ciążącego na nim obowiązku zapłaty czynszu. Sąd I instancji w uzasadnieniu wskazuje, że zgodnie z art.6 kc ciężar udowodnienia faktu, spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. W myśl ogólnych zasad procesowych na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie, a na stronie pozwanej spoczywa obowiązek wykazania, że powodowi jego roszczenie nie przysługuje. Powód nie tylko wykazał, że wywiązał się z ciążących na nim obowiązków wynikających z umowy dzierżawy, ale także wbrew twierdzeniom Sądu I instancji wykazał w sposób należyty wysokość należnego mu wynagrodzenia. Przede wszystkim powód przedstawił dokumenty takie jak cennik, zestawienie kosztów postawienia masztu w W., jak również faktury: faktury VAT nr (...). Sąd błędnie przyjął, iż na wysokość czynszu dzierżawnego składa się jedynie pozycja pierwsza cennika — maszt. To co nazywamy potocznie masztem jest bowiem pewną złożoną konstrukcją składającą z samego masztu (jako trzonu konstrukcji), z podstawy masztu, kotew i wysięgników. Fakt, iż dzierżawa masztu obejmuje powyższe pozycje jest bezsporny. W taki bowiem sposób rozpisywał tę usługę także pozwany m.in. w mailu z dnia 16 października 2012r., odrębnie rozpisując jedynie montaż, demontaż, serwisy oraz wykonanie projektu samego masztu. Co więcej, faktura VAT (...) z dnia 31.10.2012r., również przedstawiona przez powoda, obejmująca także wynagrodzenie za 12 miesięczną dzierżawę, wskazuje jako kwotę roczną dzierżawy 36750,00 zł netto, a 45202,50 zł brutto. Koresponduje z tym, także kolejny dokument przedstawiony przez powoda - kosztorys masztu w W.. Zgodnie z zestawieniem przedstawionym przez powoda faktura na okres 12 miesięcznej dzierżawy została wystawiona zgodnie z niniejszymi cenami: dzierżawę masztu 100 m (12 miesięcy) — MASZT SUMA: 36750,00 zł netto, na którą składa się cena konstrukcji 35000 zł netto z uwzględnieniem 12 miesięcznego upustu w wysokości 18% - 28. 700 zł , podstawy masztu – 400 zł netto , kotew – 1. 800 zł netto, wysięgników – 3.600 zł netto , malowania masztów – 2.250 zł netto. Strony zgodnie zdecydowały o przedłużeniu okresu dzierżawy na kolejne 4 miesiące. Za te dodatkowe miesiące dzierżawy została wyliczono wynagrodzenie proporcjonalnie do wysokości rocznego wynagrodzenia za dzierżawę i dało kwotę za jeden miesiąc 3062,50 zł netto (3766,88 zł brutto), z kolei za całość 12250 zł netto (15067,50 zł brutto). Na taką kwotę została wystawiona także faktura VAT nr (...).

Sąd I instancji wykazał się nieznajomością konstrukcji masztu pomiarowego. Przyjął, iż składa się on jedynie z jednego elementu konstrukcyjnego jakim jest maszt (trzon). Wyliczenia Sądu oparte na tylko jednej pozycji z cennika z góry było naznaczone błędem. Zestawienie, o którym mowa powyżej zawierało także kosztorys postawienia innych masztów, realizowanych na rzecz pozwanego przez powoda, we wszystkich widnieją te same ceny za takie same elementy konstrukcyjne lub usługi, wszystkie oparte na cenniku z 2009r. Fakt ten potwierdzają następnie faktury wystawione przez powoda pozwanemu z tytułu realizacji innych przedmiotowych umów, również znajdujące się w aktach sprawy. Sąd I instancji w przedmiotowej sprawie nie dokonał wszechstronnej oceny dowodów oraz przekroczył granice swobodnej oceny dowodów, dokonując jej w sposób całkowicie dowolny. W konsekwencji doprowadziło to do uznania, iż powód nie udowodnił dochodzonego przez siebie roszczenia. Sąd Rejonowy pominął całkowicie kosztorys postawienia masztu w W.. Nadto wyprowadził z materiału dowodowego wnioski z niego nie wynikające. Błędnie ustalił, iż stron nie obowiązywał cennik z 2009r., opierając się na zeznaniach pozwanego, który stwierdził, że cennik ten wcześniej był stosowany w umowach sprzedaży masztów pomiarowych, nie zaś umowach dzierżawy, mimo że brak na to było innych dowodów, a nadto istniały dowody przeciwne, w tym korespondencja mailowa stron z dnia 16 października 2012r, z której wynikało, iż pozwany miał świadomość obowiązywania cennika, i chciał negocjacji, celem obniżenia wynagrodzenia powoda z niego wynikającego. Nadto, kosztorys postawienia masztu w W. zawierał wyszczególnienie pozycji składających się na maszt jako całości i wynagrodzenia za każdą z nich. Czynsz za jeden miesiąc dzierżawy, przyjęty w wystawionej pozwanemu fakturze, był prostym ilorazem ceny dzierżawy masztu za 12 miesięcy, wynikającej z faktury nr faktura VAT (...) , również wystawionej w oparciu o cennik z 2009 r. Wskazać także należy, że uznanie iż strony zawarły umowę o treści wyżej wskazanej, nie ustalając jakichkolwiek szczegółów dotyczących wysokości wynagrodzenia, przy jednoczesnym odroczeniu jego terminu zapłaty w całości po wykonaniu umowy jest wbrew zasadom doświadczenia życiowego, w szczególności, iż całkowita wartość obu umów — pierwszej i drugiej, przedłużającej okres dzierżawy - oscyluje w granicach 100 tys. zł.

W konsekwencji powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i uwzględnienie powództwa w całości poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 15.067,50 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty od dnia 23 stycznia 2013r do dnia zapłaty oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, wg norm przepisanych, jak również o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą, w tym kosztów zastępstwa procesowego, wg norm przepisanych.

W uzupełnieniu apelacji z dnia 4 sierpnia 2014r. powód złożył dodatkowe wnioski dowodowe w przedmiocie przeprowadzenia dowodu z dokumentów.

Pozwany nie złożył odpowiedzi na apelację.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie , co skutkowało koniecznością zmiany zaskarżonego wyroku.

Na wstępie należy stwierdzić , iż w oparciu o art. 381 kpc Sąd Okręgowy oddalił jako spóźnione wnioski dowodowe zawarte w piśmie z 4 sierpnia 2014r. , gdyż nic nie stało na przeszkodzie aby dowód z tych dokumentów, obejmujących umowy zawarte między stronami w 2012r. , przeprowadzić już w toku postępowania przed Sądem Rejonowym.

Nie zmienia to jednak oceny zasadności apelacji.

Słusznie powód zarzucił Sądowi I instancji w szczególności sprzeczność istotnych ustaleń stanu faktycznego z treścią zebranego materiału dowodowego poprzez przyjęcie za ustalony fakt, iż strony nie dokonały ustalenia wysokości wynagrodzenia za dzierżawę masztu pomiarowego postawionego w miejscowości W.. Niezależnie od bezspornego faktu, iż strony współpracowały ze sobą od kilku lat, nie można przyjąć aby nawet w takich okolicznościach zawierały umowę dzierżawy w ogóle nie ustalając wysokości wynagrodzenia. Czym innym jest bowiem ustalenie terminu płatności czynszu, który miał nadejść po zakończeniu umowy dzierżawy, a czym innym określenie jego wysokości. Zasadnie powód wskazuje, iż zawarcie umowy dzierżawy bez ustalenia jakichkolwiek szczegółów dotyczących wysokości wynagrodzenia, przy jednoczesnym odroczeniu jego terminu zapłaty w całości po wykonaniu umowy jest wbrew powszechnie znanym zasadom doświadczenia życiowego, biorąc pod uwagę w szczególności wartość umów oraz zawodowy charakter działalności prowadzonej przez strony.

Należy przy tym wskazać , iż jak prawidłowo stwierdził Sąd Rejonowy, przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. Wynika to wprost z treści art. 693 § 1 k.c. Umowa dzierżawy ma zatem ma charakter odpłatny, a wysokość czynszu jest jednym z essentialia negotii. Można stwierdzić, iż w takiej sytuacji w ogóle nie doszłoby do zawarcia umowy dzierżawy, gdyby nie określono wysokości czynszu. Pozwany jednak nie kwestionował przecież czynszu za niesporny okres, co już samo w sobie wskazuje iż takowy czynsz został ustalony. Słusznie zatem podnosi powód, iż z materiału dowodowego wynika jedynie, że nie doszło do ustalenia wynagrodzenia za sporny okres w wysokości innej niż wynikająca z obowiązującego cennika. Sąd Rejonowy bezpodstawnie przyjął, że ustalony przez powoda cennik nie znajduje zastosowania w stosunkach między stronami, w sytuacji gdy był on znany pozwanemu z wcześniejszej współpracy, czym naruszył art. 384 § 1 kc. Jest to sprzeczne z samymi ustaleniami Sądu I instancji, który słusznie stwierdził w uzasadnieniu, iż po zakończeniu dzierżawy masztu, kiedy powód zwrócił się do pozwanego z żądaniem zapłaty wynagrodzenia to zażądał obniżenia wynagrodzenia wynikającego z cennika. Tak wiec pozwany wiedział o istnieniu i stosowaniu cennika. Brak też jest jakichkolwiek dowodów aby pozwany na wcześniejszym etapie postępowania kwestionował cennik. Pisma pozwanego składane w toku negocjacji miały doprowadzić do obniżenia wynagrodzenia wynikającego właśnie z cennika. Nie znaczy to jednak , że wysokość czynszu nie była pozwanemu znana. Próbował on po prostu uzyskać obniżkę czynszu. Negocjacje zakończyły się niepowodzeniem ale nie można z tego faktu wywieść, iż nie ustalono wysokości czynszu za sporny okres. Taki wniosek byłby absurdalny, gdyż oznaczałby, że pozwany nie jest zobowiązany w ogóle do zapłaty czynszu. Pozwanemu nie udało się doprowadzić do obniżki czynszu, co oznacza że nie uległ on zmianie. Logicznym jest w takiej sytuacji, iż czynsz za dalsze cztery miesiące trwania umowy powód naliczył w wysokości pierwotnie ustalonej. Sąd I instancji błędnie przy tym stwierdził , iż rzeczony cennik dotyczył umowy sprzedaży. Cennik nosi nazwę „Cennik netto - kratownicowe maszty pomiarowe”, czyli nie wynika z niego jakoby miał dotyczyć wyłącznie umów sprzedaży a nie dzierżawy. Oczywiście taka nazwa cennika nie jest do końca jasna. Biorąc jednakże pod uwagę kilkuletnią współpracę stron, sąd odwoławczy nie ma wątpliwości, iż pozwany miał świadomość, iż cennik dotyczy również umów dzierżawy.

Sąd Rejonowy błędnie także przyjął, iż na wysokość czynszu dzierżawnego składa się jedynie pozycja pierwsza cennika — czyli sam maszt. Słusznie powód podniósł , iż w potocznym rozumieniu masztem tak naprawdę jest cała konstrukcja składającą z trzonu , podstawy masztu, kotew i wysięgników. Sam pozwany w mailu z dnia 16 października 2012r., wskazywał na takie pozycje jak wysięgniki czy też kotwy. Faktura nr (...) z 31.10.2012r., obejmująca przecież niekwestionowane przez pozwanego wynagrodzenie za 12-miesięczną dzierżawę, wskazuje jako kwotę roczną dzierżawy 36.750 zł netto. W sporządzonym kosztorysie wymieniono pod pozycją MASZT SUMA takie składniki jak : cena konstrukcji 35.000 zł netto z uwzględnieniem 12 miesięcznego upustu w wysokości 18% - 28.700 zł , podstawę masztu – 400 zł , kotwy – 1. 800 zł , wysięgniki – 3.600 zł , malowanie masztu – 2.250 zł , co daje łącznie 36.750 zł. Poza sporem jest , iż zgodnie zdecydowano o przedłużeniu okresu dzierżawy na dalsze 4 miesiące. Za te dodatkowe miesiące dzierżawy powód , zgodnie z ustalonym cennikiem , miał zatem prawo naliczyć czynsz proporcjonalnie do wysokości czynszu dotychczasowego. Daje to – za 4 miesiące – kwotę 15067,50 zł dochodzoną pozwem.

Wyżej stwierdzone uchybienia sądu I instancji doprowadzić musiały do zmiany zaskarżonego wyroku , gdyż – zdaniem sądu odwoławczego – nie ulega wątpliwości iż powód udowodnił zarówno zasadę jak i wysokość dochodzonego roszczenia. W takiej sytuacji Sąd Okręgowy – na podstawie art. 386 § 1 kpc – uwzględnił apelację i zmienił wyrok z 17 stycznia 2014r. , orzekając zgodnie z żądaniem pozwu. Pozwany został , na podstawie art. 98 kpc , obciążony kosztami postępowania za I instancję w wysokości 3.171 zł , na które składają się : koszty zastępstwa procesowego w wysokości 2.417 zł oraz opłata od pozwu w kwocie 754 zł. To samo dotyczy kosztów postępowania odwoławczego, w skład których weszły: opłata od apelacji w wysokości 754 zł a także koszty zastępstwa procesowego za II instancję w wysokości 1.200 zł.