Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 lutego 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Iwona Szybka

Sędziowie: SSA Ewa Chądzyńska (spr.)

SSA Anna Szczepaniak-Cicha

Protokolant: stażysta Przemysław Trębacz

po rozpoznaniu w dniu 13 lutego 2013 r. w Łodzi

sprawy M. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych III Oddziałowi w W.

o wysokość emerytury,

na skutek apelacji M. R.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Płocku z dnia 29 marca 2012 r., sygn. akt: VI U 160/12;

1.  prostuje oczywistą niedokładność zawartą w komparycji zaskarżonego wyroku przez dopisanie po słowach „znak E (...)” słów „i decyzji z dnia 8 grudnia 2011 roku”;

2.  oddala apelację.

III AUa 1034/12

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 29 marca 2012 r. Sąd Okręgowy w Płocku oddalił odwołanie M. R. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych III Oddziału w W. z dnia 15 marca 2011 r. przeliczającej emeryturę od 1 marca 2011 r. i od decyzji z dnia 8 grudnia 2011 r., mającej formę pisma skierowanego do wnioskodawczyni, o odmowie ponownego ustalenia wysokości emerytury od 1 marca 2011 r. na podstawie art. 110 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, tj. z zastosowaniem nowej kwoty bazowej obowiązującej od 1 marca 2011 r.

Sąd Okręgowy ustalił, że decyzją z dnia 18 kwietnia 2006 r. organ rentowy przyznał M. R. emeryturę wcześniejszą od 1 marca 2007 r. Do ustalenia podstawy wymiaru przyjęto zarobki stanowiące podstawę wymiaru składek z 10 kolejnych lat kalendarzowych 1997-2006, wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 260,30% i został ograniczony do wartości 250%, a kwota bazowa obowiązująca wówczas wynosiła 2059,92 zł. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynoszący 260,30% został wtedy ustalony wadliwie, gdyż organ rentowy obliczył go z zarobków za lata 2000-2006 z przekroczeniem maksymalnej podstawy wymiaru składek wynikającej z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 13 października 19 98 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009r. Nr 205 poz.1585 ze zm.). Prawidłowy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru, przy uwzględnieniu maksymalnej podstawy wymiaru składek i przy przyjęciu tzw. 13-tch pensji za rok 1999 i 2004 w latach, za które kwoty te były należne, obliczony z lat 1997-2006 wynosił 252,05%. Wypłata przyznanej wówczas emerytury została zawieszona, gdyż ubezpieczona kontynuowała zatrudnienie.

Kolejną decyzją z dnia 28 grudnia 2010 r. organ rentowy ponownie obliczył wysokość emerytury wnioskodawczyni od 1 stycznia 2011 r. i od tej daty podjął wypłatę świadczenia. Do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia organ przyjął wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru składek z 10 kolejnych lat kalendarzowych 2000-2009. Wskaźnik podstawy wymiaru wyniósł 259,49% (oczywiście ograniczony został do 250%). Obliczając ten wskaźnik organ rentowy powtórzył błąd z poprzedniej decyzji i wskaźnik ten został ponownie obliczony wadliwie, tj. z przyjęciem podstawy wymiaru składek z przekroczeniem maksymalnych dopuszczalnych kwot za lata 2000-2006. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru obliczony prawidłowo z lat 2000-2009 powinien wynosić 250,03%. Natomiast najkorzystniejszy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynoszący 250,99% dawało przyjęcie wówczas do podstawy wymiaru zarobków z lat 1998-2007. Do obliczenia wysokości emerytury przyjęto nową kwotę bazową 2716,71%.

Ponowne ustalenie wysokości emerytury, tj. z uwzględnieniem dalszego stażu pracy, nastąpiło na mocy decyzji z dnia 15 marca 2011 r. Organ rentowy skorygował wówczas wskaźnik wysokości podstawy wymiaru i ustalił, że wynosi on 250,99% obliczony z zarobków z lat 1998-2007. Natomiast wskaźnik wysokości podstawy wymiaru obliczony z zarobków przypadających w części po przyznaniu świadczenia, tj. z lat 2001-2010, jest niższy i wynosi 250,45%. W decyzji tej organ rentowy zastosował kwotę bazową ostatnio przyjętą do obliczenia świadczenia.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że odwołanie nie jest uzasadnione i podlega oddaleniu na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy wywiódł powołując się na treść art. 110 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, że nie ma podstaw do ponownego ustalenia wysokości emerytury odwołującej się od 1 marca 2011 r. z zastosowaniem nowej kwoty bazowej obowiązującej od 1 marca 2011 r., gdyż wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury z lat 2001- 2010 wynosi 250,45% i jest niższy od prawidłowo obliczonego wskaźnika z lat 1998-2007 wynoszącego 250,99%, który powinien być poprzednio przyjęty.

Powyższe rozstrzygnięcie zaskarżyła odwołująca się w całości w drodze apelacji.

Apelująca wniosła o zmianę wyroku i ustalenie wysokości emerytury z zastosowaniem nowej kwoty bazowej obowiązującej od 1 marca 2011 r. Skarżąca zarzuciła, że organ rentowy, wydając decyzję z dnia 15 marca 2011 r., nie był uprawniony do zmiany okresu przyjętego do obliczenia podstawy wymiaru emerytury. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru przyjęty z zarobków z lat 2000-2009, skorygowany przez organ rentowy, wynosił 250,03%, a zatem jest niższy od wskaźnika 250,45% obliczonego z zarobków z lat 2001-2010, przypadających w części po przyznaniu emerytury. Uzasadnia to przeliczenie świadczenia na podstawie art. 110 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z zastosowaniem nowej kwoty bazowej z marca 2011 r. Zdaniem skarżącej korygując błędnie obliczone wskaźniki z zarobków z lat 2000-2006, organ rentowy nie wydał nowych decyzji, co było dla skarżącej niekorzystne i pozbawiło ją możliwości skorzystania z przeliczenia emerytury z zastosowaniem aktualnej kwoty bazowej.

Sąd Apelacyjny w Łodzi zważył, co następuje:

Apelacja nie jest uzasadniona, gdyż wyrok Sądu Okręgowego odpowiada prawu. Przepis art. 110 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) stanowi, że wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie od podstawy wymiaru ustalonej w sposób określony w art. 15, z uwzględnieniem ust. 3, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego przypadającą w całości lub w części po przyznaniu świadczenia, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego.

Skarżąca ani w odwołaniu ani w apelacji nie kwestionuje matematycznych wyliczeń organu rentowego dotyczących wskaźników wysokości podstawy wymiaru obliczonych z poszczególnych okresów przyjętych do podstawy wymiaru emerytury. Spór w tej sprawie sprowadza się do kwestii czy organ rentowy był uprawniony, na skutek weryfikacji akt emerytalnych skarżącej, do dokonania korekty błędnie obliczonych w przeszłości wskaźników wysokości podstawy wymiaru emerytury oraz do zmiany okresu, którego obliczono podstawę wymiaru emerytury. Analizując zasadność roszczenia skarżącej trzeba zaznaczyć, że korygowanie błędnych decyzji organów rentowych, nawet wynikających z ich własnej niestaranności, mieści się interesie publicznym, choć wymaga uwzględnienia zasady proporcjonalności, tak aby realizacja ważnych celów publicznych nie przeważała nad interesem jednostki. Dokonanie przez organ rentowy kwestionowanych przez apelującą czynności było zdaniem Sądu Apelacyjnego dopuszczalne w okolicznościach rozpoznawanej sprawy. Przede wszystkim korekta ta nie miała wpływu na prawo skarżącej do emerytury ani na wysokość pobieranego przez skarżącą świadczenia, gdyż każdorazowo wysokość emerytury była obliczana przy zastosowaniu wskaźnika ograniczonego do 250%. Apelująca nie została zatem pozbawiona nabytych praw majątkowych. Z tych też przyczyn organ rentowy, korygując wskaźniki wysokości podstawy wymiaru, nie był obowiązany do wydawania nowych decyzji dotyczących okresów sprzed 1 marca 2011 r., gdyż obliczenia te nie miały wpływu na wysokość pobieranej emerytury. Zdaniem Sądu Apelacyjnego organ rentowy wydając decyzję z dnia 15 marca 2010 r. i odmawiając zastosowanie nowej kwoty bazowej decyzją z dnia 8 grudnia 2011 r., był też uprawniony do stwierdzenia, że poprzedni wskaźnik wysokości podstawy wymiaru powinien być ustalony z lat 1998-2007 i wynosił 250,99%. Był bowiem wyższy od wskaźnika z lat 2000-2009, który po korekcie podstawy wymiaru składek za lata 2000-2006 wynosił 250,03%. Należy też zauważyć, że skarżąca w apelacji nie kwestionuje obniżenia wskaźnika z wartości 259,49%, obliczonego przez organ rentowy przy wydawaniu decyzji z dnia 28 grudnia 2010 r., do wartości 250,03%, lecz kwestionuje jedynie przyjęcie innego dziesięciolecia do obliczenia podstawy wymiaru emerytury, tj. lat 1998-2007 zamiast przyjętych poprzednio lat 2000-2009. Skorygowanie powyższych błędów organu rentowego nie pozostaje w opozycji do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia z dnia 28 lutego 2012 r. w sprawie K 5/11 stwierdzającego niezgodność art. 114a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) z art. 2 i art. 67 Konstytucji RP, gdyż korekty dokonane przez organ rentowy nie doprowadziły do pozbawienia skarżącej prawa do emerytury ani do obniżenia jej wysokości.

Rozpoznając żądanie wnioskodawczyni o ponowne ustalenie wysokości emerytury z zastosowaniem nowej kwoty bazowej, organ rentowy był obowiązany do prawidłowego wyliczenia poprzedniego wskaźnika wysokości podstawy wymiaru tego świadczenia celem porównania go ze wskaźnikiem obliczonym z zarobków z okresu przypadającego w części po przyznaniu emerytury. Prawidłowe wyliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru, który winien być poprzednio przyjęty doprowadziło do stwierdzenia, iż wskaźnik z lat 2001-2010, tj. z okresu przypadającego w części po przyznaniu emerytury wynosi 250,45% i jest niższy od wskaźnika z lat 1998-2007, który wynosi 250,99%. Z tych względów odmowa ponownego ustalenia wysokości emerytury na podstawie art. 110 powołanej wyżej ustawy emerytalnej była zgodna prawem.

Kierując się powyższymi motywami Sąd Apelacyjny w Łodzi oddalił apelację (punkt 2 wyroku) na podstawie art. 385 k.p.c., nie znajdując podstaw do jej uwzględnienia.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego należy stwierdzić, że odwołanie M. R. dotyczy także decyzji organu rentowego z dnia 8 grudnia 2011 r. Decyzja ta ma formę pisma organu rentowego skierowanego do wnioskodawczyni, lecz w istocie stanowi decyzję odmawiającą ponownego ustalenia wysokości emerytury od 1 marca 2011 r. z zastosowaniem kwoty bazowej obowiązującej w marcu 2011 r. Decyzja ta została wydana w związku z wnioskiem ubezpieczonej z dnia 20 lipca 2011 r. złożonym do protokołu w organie rentowym. Dlatego na mocy art. 350 § 1 k.p.c. Sąd Apelacyjny w punkcie 1 swego wyroku sprostował oczywistą niedokładność w wyroku Sądu Okręgowego dopisując tę decyzję w komparycji zaskarżonego wyroku.