Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 2 lipca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Leszek Dąbek (spr.)

Sędziowie: SO Gabriela Sobczyk

SR (del.) Beata Majewska-Czajkowska

Protokolant Aldona Kocięcka

po rozpoznaniu w dniu 2 lipca 2014 r. na rozprawie

sprawy z wniosku M. K.

z udziałem B. K. i D. K.

o stwierdzenie nabycia spadku po K. K.

na skutek apelacji uczestnika postępowania B. K.

od postanowienia Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 2 października 2012 r., sygn. akt I Ns 1515/12

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego.

SSR (del). Beata Majewska-Czajkowska SSO Leszek Dąbek SSO Gabriela Sobczyk

Sygn. akt III Ca 343/14

UZASADNIENIE

Wnioskodawca M. K. wniósł o stwierdzenie nabycia spadku po jego babci K. K..

Uzasadniając wniosek twierdził, że K. K. zamarła 28 12 2011r.

nie pozostawiając testamentu i jej spadkobiercami ustawowymi są: syn B. K. oraz wnuki M. K. i D. K..

Uczestnik postępowania D. K. poparł wniosek.

Uczestnik postępowania B. K. nie zajął stanowiska w sprawie.

Sąd Rejonowy w Gliwicach w postanowieniu z dnia 2 10 2012r. stwierdził, że spadek po K. K. nabyli na podstawie ustawowego porządku dziedziczenia: syn B. K. w ½ części, wnuk M. K. syn J.

w ¼ części, wnuk D. K. syn J. w ¼ części oraz orzekł, że strony ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

Orzeczenie zaskarżył uczestnik postępowania B. K. ,

który wnosił o otwarcie i ogłoszenie testamentu spadkodawczyni z dnia 29 01 2007r. oraz o zmianę zaskarżonego postanowienia przez stwierdzenie, że spadek po K. K. nabył na podstawie testamentu w całości B. K.,

bądź jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Zarzucił, że przy ferowaniu postanowieniu popełniono błąd w ustaleniach faktycznych przez przyjęcie – na podstawie nieprawdziwego zapewnieniu spadkowego wnioskodawcy – że spadkodawczyni nie pozostawiła testamentu,

co w konsekwencji doprowadziło do naruszenia regulacji art. 926 § 2 k.c.

(w apelacji popełniono błąd maszynowy podając, że naruszono regulację art. 926 § 2 k.p.c.).

W uzasadnieniu apelacji między innymi podnosił, że spadkodawczyni pozostawiła ważny testament notarialny sporządzony w dniu w dniu 29 01 2007r.,

w którym do całości spadku powołała syna B. K..

Wnioskodawca M. K. oraz uczestnik postępowania D. K. wnieśli o oddalenie apelacji.

Nie kwestionowali oni faktu sporządzenia testamentu przez K. K.

ani ważności tego testamentu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Sąd pierwszej instancji trafnie zakwalifikował roszczenie wnioskodawcy, a następnie prawidłowo rozpoznała sprawę i w zgromadzonym w sprawie materiale wydał prawidłowe orzeczenie.

Zakwestionowane w apelacji ustalenie o nie pozostawieniu

przez spadkodawczynie testamentu oparł bowiem na informacjach zawartych w złożonym przez wnioskodawcę i nie zakwestionowanym przez uczestników postępowania zapewnieniu spadkowym, stąd też podniesiony w apelacji zarzut popełnienia przy ferowaniu zaskarżonego orzeczenia obłędu

w ustaleniach faktycznych i naruszenia regulacji art. 926 § 2 k.c. jest oczywiście bezzasadny.

Po wydaniu zaskarżonego postanowienia ujawniono jednak, że spadkodawczyni pozostawiła testament.

Dziedziczenie testamentowe wyprzedza dziedziczenie oparte na ustawowym porządku dziedziczenia (art. 926 § 2 k.c.) i okoliczność pozostawienia

przez spadkodawcę testamentu sąd uwzględnia z urzędu (art. 670 k.p.c.).

Dlatego pominięcie przez Sąd Rejonowy przy ferowaniu zaskarżonego orzeczenia okoliczności pozostawienie przez spadkodawczynię testamentu

(bez jego winy), jest zatem równoznaczne z nie rozpoznaniem w tym zakresie istoty sprawy, a rozpoznanie przez Sąd odwoławczy tego zagadnienia (kardynalnego dla ostatecznego rozstrzygnięcia sprawy) pozbawiłoby uczestników postępowania możliwości zweryfikowania prawidłowości wydanego orzeczenia

w drodze jego zaskarżenia zwykłym środkiem zaskarżenia (pozbawiłoby ich jednej z instancji).

W połączeniu z okolicznością, że otwarcia i ogłoszenia testamentu – stosownie do regulacji art. 649 § 1 k.p.c. w związku z art. 646 § 1 k.p.c. - dokonuje sąd spadku (w tym wypadku Sąd Rejonowy w Gliwicach), skutkować to musiały uchyleniem zaskarżonego orzeczenia i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

Reasumując, zaskarżone postanowienie jest wadliwe i dlatego apelację uczestnika postępowania B. K. jako uzasadnioną uwzględniono, orzekając jak w sentencji w oparciu o przepis art. 386 § 4 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

Rozpoznając ponownie sprawę Sąd Rejonowy dokona otwarcia i ogłoszenia testamentu K. K. sporządzonego w formie aktu notarialnego w dniu 29 01 2007r. przed notariuszem A. C. (Rep. A nr 542/2007), następnie, mając na uwadze wyniki postępowania dowodowego, ponownie orzeknie w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po zmarłej K. K..

SSR (del.) Beata Majewska – Czajkowska SSO Leszek Dąbek SSO Gabriela Sobczyk