Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt X Ka 209/13

UZASADNIENIE

R. P. został oskarżony o to, że:

I.  w bliżej nie określonym okresie czasu lecz nie wcześniej niż w dniu 01 stycznia 2011 i nie później niż w dniu 27 stycznia 2011r. w P., na terenie posesji nr (...) znajdującej się na ul. (...), wykorzystując nieobecność osób, dokonał zaboru w celu przywłaszczenia kabli miedzianych oraz szlifierki kątowej o łącznej wartości 500 zł działając tym na szkodę K. J. (1), przy czym czynu tego dopuścił się ciągu pięciu lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 278 § 1 k.k. w zw. art. 64 § 1 k.k.;

II.  w bliżej nie określonym czasie lecz nie wcześniej niż w dniu 27 stycznia 2011 i nie później niż w dniu 09 marca 2011r. w P. na terenie posesji nr (...) znajdującej się na ul. (...), wykorzystując nieobecność osób, dokonał zaboru w celu przywłaszczenia dwóch tarcz kół (felg) oraz bębna koła do samochodu ciężarowego marki S. (...) powodując tym straty w wysokości 900 zł na szkodę K. J. (1), przy czym czynu tego dopuścił się ciągu pięciu lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 278 § 1 k.k. w zw. art. 64 § 1 k.k.

III.  w okresie czasu od dnia 09 marca 2011r. do dnia 10 marca 2011r. w P. na terenie posesji nr (...) znajdującej się na ul. (...), wykorzystując nieobecność osób, dokonał zaboru w celu przywłaszczenia tłoczyska hydraulicznego oraz ośki hydraulicznej do pojazdu marki S. (...), powodując tym straty w wysokości 1650 zł na szkodę K. J. (1), przy czym czynu tego dopuścił się ciągu pięciu lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 278 § 1 k.k. w zw. art. 64 § 1 k.k.

IV.  w bliżej nie określonym okresie czasu lecz nie wcześniej niż w dniu 10 marca 2011r. i nie później niż w dniu 30 marca 2011 r. w P. na terenie posesji nr (...) znajdującej się na ul. (...), wykorzystując nieobecność osób, dokonał zaboru w celu przywłaszczenia dwóch akumulatorów 12V 190Ah o łącznej wartości 1000 zł działając tym na szkodę K. J. (1), przy czym czynu tego dopuścił się ciągu pięciu lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 278 § 1 k.k. w zw. art. 64 § 1 k.k.

Wyrokiem z dnia 29 października 2012 r. w sprawie V K 586/11 Sąd Rejonowy w P. orzekł:

I.  oskarżonego R. P. (1) uznał za winnego tego, że:

1/ w dniu 9 marca 2011r. w P. na ulicy (...) dokonał zaboru w celu przywłaszczenia dwóch tarcz kół (felg) oraz bębna koła do samochodu ciężarowego marki S. (...) o łącznej wartości 900 złotych na szkodę K. J. (1) i ustalił, iż czyn ten wyczerpał dyspozycję art. 278 § 1 k.k.;

2/ w dniu 10 marca 2011r. w P. na ulicy (...) dokonał zaboru w celu przywłaszczenia tłoczyska hydraulicznego oraz ośki hydraulicznej do pojazdu marki S. (...) o łącznej wartości 1650 złotych na szkodę K. J. (1) i ustalił, iż czyn ten wyczerpał dyspozycję art. 278§1 k.k., a nadto, iż w/w czyny oskarżonego stanowią ciąg przestępstw w rozumieniu art. 91 §1 k.k. i za to na podstawie art. 278§1 k.k. w zw. z art. 91 §1 k.k. wymierzył oskarżonemu karę 8 (osiem) miesięcy pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres zatrzymania w dniach 30 i 31 marca 2011 roku, przyjmując jeden dzień pozbawienia wolności za równy dwóm dniom kary pozbawienia wolności;

III.  na podstawie art. 46 § 1 k.k. zobowiązał oskarżonego do naprawienia szkody poprzez wpłacenie na rzecz pokrzywdzonego K. J. (1) kwoty 2 550 (dwa tysięcy pięćset pięćdziesiąt złotych);

IV.  na podstawie art. 230 § 2 k.p.k. zwrócił firmie Skup (...) w W. ul. (...) dowody rzeczowe w postaci czterech formularzy przyjęcia odpadów, wyszczególnione w wykazie dowodów rzeczowych pod pozycjami 1 - 4 na karcie 28 akt;

V.  uniewinnił oskarżonego od popełnienia czynów zarzuconych mu w punktach I i IV aktu oskarżenia;

VI.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata E. W. kwotę 844, 32 (osiemset czterdzieści cztery złoty trzydzieści dwa groszy) tytułem wynagrodzenia za obronę sprawowaną z urzędu, w tym równowartość podatku od towarów i usług VAT;

VII.  zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych, które przejął na rachunek Skarbu Państwa.

Apelację od wyroku złożył obrońca oskarżonego zaskarżając wyrok na korzyść oskarżonego w części co do pkt I oraz III.

Obrońca oskarżonego w apelacji zarzucił wyrokowi:

1. obrazę przepisów prawa materialnego, tj.:

- art. 278 § 1 k.k. poprzez przyjęcie, że oskarżony R. P. dokonał zarzucanych mu aktem oskarżenia czynów,

- art. 46 § 1 k.k. poprzez zobowiązanie oskarżonego do naprawienia szkody poprzez wpłacenie na rzecz pokrzywdzonego K. J. (1) kwoty 2550 zł., mimo iż oskarżony odbywa karę pozbawienia wolności i nie ma dochodów ani oszczędności. Oskarżony nie osiąga dochodów, nie posiada majątku, więc z uwagi natrudzą sytuację finansową i rodzinną nie jest on w stanie tych kosztów ponieść.

- art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 pkt 1 k.k. poprzez ich niezastosowanie.

2. obrazę przepisów postępowania tj. :

- art. 5 § 2 k.p.k. i art. 7 k.p.k. poprzez załamanie nakazu rozstrzygania wszelkich wątpliwości, których nie da się usunąć na korzyść oskarżonego poprzez dokonanie oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego w sposób dowolny, a nie swobodny oraz poprzez takie zinterpretowanie materiału dowodowego zebranego w sprawie, aby obciążał oskarżonego, czym Sąd Rejonowy naruszył jedna z zasad postępowania.

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt I oraz III i uniewinnienie oskarżonego od popełniania zarzucanych mu czynów, ewentualnie o zawieszenie wykonania orzeczonej wobec oskarżonego kary na okres próby oraz nie zasądzenie na rzecz pokrzywdzonego obowiązku naprawienia szkody z uwagi na trudną sytuację finansową i rodzinną oskarżonego ewentualnie uchylenie wyroku w części co do pkt I i III i przekazanie sprawy sądowi rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł również oskarżony.

Oskarżony zaskarżył przedmiotowy wyrok w części co do pkt I I III i orzeczeniu temu zarzucił:

Obrazę przepisów prawa materialnego tj.

art. 46 § 1 k.k. poprzez zobowiązanie oskarżonego do naprawienia szkody pomimo odbywania kary pozbawiania wolności i trudnej sytuacji finansowej

art. 69 § 1 i 2 k.k. oraz art. 70 § 1 pkt 1 k.k. poprzez ich niezastosowanie.

Podnosząc powyższe zarzuty oskarżony wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt I i III poprzez zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności na okres 3 lat próby, nie zasądzanie na rzecz K. J. (1) obowiązku naprawienia szkody z uwagi na trudną sytuację materialną. Ponadto oskarżony wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu z uwagi na popełnienie przez funkcjonariuszy Policji przestępstwa w postępowaniu przygotowawczymi sądowym.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Wniesione w sprawie apelacje należało uznać za oczywiście bezzasadne, a podnoszone w nich argumenty nie mogły skutecznie podważyć stanowiska sądu I instancji. Zważyć przy tym należało, iż wniesione przez oskarżonego i jego obrońcę środki odwoławcze w zasadzie koncentrują się wokół kwestii wymiaru kary. Co prawda obrońca podnosi zarzut naruszenia prawa materialnego i procesowego skutkujący przypisaniem oskarżonemu sprawstwa jednakże, poza lakonicznym i ogólnikowym stwierdzeniem zaistnienia takowych nie zgłasza konkretnych okoliczności , których zaistnienie uzasadniałoby twierdzenia obrońcy.

Otóż sąd rejonowy ustalając stan faktyczny w tej sprawie oparł się na całokształcie materiału dowodowego, rozstrzygając przy tym kwestię wiarygodności poszczególnych dowodów, zaś pisemne uzasadnienie wskazuje na motywy takiej decyzji. Nie sposób zgodzić się z obrońcą, jakoby zaistniały w tej sprawie wątpliwości co do sprawstwa oskarżonego, bowiem prawidłowo oceniony materiał dowodowy w sposób kategoryczny przesądza to zagadnienie. Opierając się w tym zakresie na wyjaśnieniach samego oskarżonego, który poza przyznaniem się do winy, szczegółowo opisał przebieg podejmowanych przez siebie działań, jak również posiłkując się w tej w kwestii zeznaniami pokrzywdzonego, oraz dokumentacją i wypowiedziami pracownika Skupu (...) – P. K., można w sposób niewątpliwy odtworzyć przebieg inkryminowanych zdarzeń. Tym dowodom sąd I instancji przyznał walor wiarygodności i to one stały się podstawą rekonstruowanego stanu faktycznego w tej sprawie. Ocena pozostałych dowodów zgromadzonych w toku postępowania, w tym „wątpliwych”- jak nazywa je obrońca - zeznań funkcjonariuszy policji, została zaakceptowana przez sąd II instancji. Nietrafnie domaga się skarżący ekskulpacji oskarżonego w oparciu o wykazaną przez sąd meriti „nierzetelność” dokonujących czynności funkcjonariuszy, w sytuacji gdy pozostałe dowody zgromadzone w sprawie w sposób kategoryczny potwierdzają sprawstwo oskarżonego w zakresie ustalonym zaskarżonym wyrokiem. Zważyć wszak należy, iż sąd wyrokujący w sprawie uniewinnił oskarżonego od popełnienia tych czynów, co do których istniały istotne wątpliwości sugerujące brak sprawstwa po stronie oskarżonego.

Z tych też powodów sąd odwoławczy uznał nietrafność zgłaszanej przez obrońcę argumentacji zmierzającej do podważenia orzeczenia w części rozstrzygnięcia o winie R. P..

Przechodząc do kwestii wymiaru kary – co stanowi podstawę każdej z apelacji - sąd okręgowy uznał, iż kara wymierzona oskarżonemu R. P. za przypisane mu przestępstwa popełnione w ramach instytucji z art. 91§1 kk wbrew stanowisku skarżących nie nosi cech rażącej surowości.

Sąd rejonowy miarkując karę uwzględnił wszelkie okoliczności w sprawie, w szczególności fakt, iż był on dotychczas wielokrotnie karany, w tym także za przestępstwa przeciwko mieniu, zaś uprzednio wymierzone kary wraz ze środkiem probacji nie spełniły podstawowego celu, jakim było zapobieżenie powrotowi sprawcy na drogę przestępstwa.

Sąd I instancji wymierzył oskarżonemu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, zatem w granicach sankcji przewidzianej przez naruszony przez niego przepis. Za przestępstwo popełnione przez oskarżonego przepis art. 278 §1 kk przewiduje, bowiem możliwość orzeczenia przez sąd kary pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5, przy czym górna granica ustawowego zagrożenia ulega podwyższeniu, zgodnie z treścią art. 91§ 1kk o połowę. Na marginesie zauważyć należało zatem, iż wymierzona oskarżonemu kara 8 miesięcy pozbawienia wolności niewątpliwie oscyluje w dolnej granicy zagrożenia.

Odnosząc się do zarzutu podnoszonego w apelacji dotyczącego kwestii warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności wskazać należy, iż zgodnie z art. 69 kk sąd może warunkowo zawiesić wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności nie przekraczającej 2 lat pozbawienia wolności, jeżeli jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Niewątpliwym jest, iż sąd I instancji decydując o wymiarze kary, właściwie zastosował dyrektywy wyrokowania w tej mierze prawidłowo oceniając zarówno stopień winy oskarżonego, stopień społecznej szkodliwości czynów, potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, jak również cele zapobiegawcze

i wychowawcze, jakie powinna ona spełnić. Kluczowym zatem warunkiem przy zastosowaniu tego środka probacyjnego jest strona podmiotowa, a kryterium wyznacza konkretne zachowanie się sprawcy przed popełnieniem czynu jak i po jego dokonaniu. (VIDE 2002.01.24 wyrok s. apel. II AKa 267/01 Prok. i Pr. 2004/4/18 w Łodzi).

Ani rodzaj dobra naruszonego przestępstwem, ani skutki przestępczego zachowania nie mogą mieć wpływu na ocenę sądu, czy oskarżony zasługuje na dobrodziejstwo warunkowego zawieszenia wykonania kary. Zgodnie, bowiem z treścią art. 69 k.k., warunkowo zawieszając wykonanie kary, sąd bierze pod uwagę przede wszystkim postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa (§ 2), a także ocenia, czy warunkowe zawieszenie kary będzie wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa (§ 1). Innymi słowy, na warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary zasługują jedynie sprawcy, co, do których istnieje pozytywna prognoza resocjalizacyjna na przyszłość. Dotychczasowa postawa i sposób życia muszą, zatem wskazywać na to, że mimo niewykonania kary zostaną osiągnięte cele kary,

a w szczególności, iż sprawca nie powróci ponownie na drogę przestępstwa.

Analizując postawę oskarżonego, o czym już wcześniej traktował sąd odwoławczy, a w szczególności fakt jego uprzedniej wielokrotnej karalności, w tym za przestępstwo tożsame, jak również dostrzegając, iż orzeczone wcześniej kary nie uchroniły go przed popełnieniem kolejnych przestępstw, uznać należało, iż jedynie kara 8 miesięcy pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania jest karą sprawiedliwą, adekwatną do stopnia winy oskarżonego, charakteru zarzucanych mu czynów, a także realizującą społeczny i indywidualny cel kary.

Co do kwestionowanego przez obu skarżących środka karnego jaki został wymierzony w pkt. III wyroku, sąd odwoławczy nie podzielił ich stanowiska.

Otóż art. 46 §1kk zakłada, że w razie skazania sąd może orzec, a na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka, obowiązek naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody w całości albo w części lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

W toczącym się postępowaniu pokrzywdzony K. J. zeznając na rozprawie w dniu 1 lutego 2012r – vide k. 202 zgłosił żądanie naprawienie szkody, zatem w świetle przywołanej powyżej regulacji sąd I instancji zobligowany był do wydania rozstrzygnięcia w tej kwestii.

Jednocześnie w czasie kontroli odwoławczej Sąd Okręgowy nie dopatrzył się zaistnienia bezwzględnych przesłanek odwoławczych wskazanych w art. 439 k.p.k.

Uwzględniając sytuację finansową i życiową, w jakiej obecnie znajduje się oskarżony oraz okoliczność, iż wymierzona została mu kara pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, sąd II instancji, kierując się zasadą słuszności wyrażona w art. 624 §1kpk zwolnił go od ponoszenia kosztów postępowania odwoławczego przejmując te na rachunek Skarbu Państwa.

Z uwagi na fakt, że oskarżony R. P. korzystał w instancji odwoławczej z pomocy obrońcy z urzędu, Sąd Okręgowy na podstawie art. 618 § 1 pkt 11 kpk zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokat E. W. kwotę 420 zł powiększoną o stawkę VAT tytułem nieopłaconej pomocy prawnej, udzielonej oskarżonemu z urzędu. Wynagrodzenie obrońcy zostało przyznane zgodnie z minimalnymi stawkami za czynności adwokackie, określonymi w §2 i §14 ust.2 pkt. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku (Dz.U. 2002, nr 163, poz 1348 z późn. zm.)w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.