Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 23 września 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący – Sędzia SO Danuta Pacześniowska (spr.)

Sędziowie: SO Gabriela Sobczyk

SR (del.) Marcin Rak

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 23 września 2014 r.

sprawy z powództwa D. T. i W. T.

przeciwko P. T.

o alimenty

na skutek zażalenia obu stron

na postanowienie Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach

z dnia 10 czerwca 2014r., sygn. akt III RC 216/14

p o s t a n a w i a:

oddalić oba zażalenia.

SSR (del.) Marcin Rak SSO Danuta Pacześniowska SSO Gabriela Sobczyk

Sygn. akt III Cz 1401/14

Sygn. akt III Cz 1402/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy udzielił zabezpieczenia roszczenia w ten sposób, że zobowiązał pozwanego, do czasu prawomocnego zakończenia postępowania do łożenia na rzecz powódki D. T. kwoty 500 zł miesięcznie, a na rzecz małoletniej powódki W. T. 350 zł miesięcznie, płatnych z góry do 10 - go dnia każdego miesiąca z odsetkami ustawowymi w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat. W pozostałym zakresie wniosek o zabezpieczenie oddalił.

W uzasadnieniu wskazał, iż powódka D. T., działając w imieniu własnym oraz małoletniej córki W. domagała się od pozwanego zasądzenia na jej rzecz alimentów w wysokości 750 zł miesięcznie oraz na rzecz małoletniej po 700 zł miesięcznie. W uzasadnieniu pozwu wskazała, że miesięczny dochód pozwanego wynosi około 3.500 zł. Ona sama nie pracuje. Pozwany zaś nadużywa alkoholu i wydziela jej niewielkie kwoty na zakupy. Sąd pierwszej instancji ustalił, że małoletnia powódka W. T. urodziła się (...) i pochodzi ze związku małżeńskiego powódki D. T. z pozwanym. Pozostaje pod opieka matki. Leczy się pulmonologicznie. Koszty zakupu leków wynoszą 150 zł miesięcznie. Pozwany otrzymuje emeryturę w wysokości 2.480 zł. Dodatkowo podejmuje prace dorywcze.

Przywołując art. 27 kro, 133 § 1 kro i art. 753 § 1 kpc stwierdził Sąd, iż doszło do uprawdopodobnienia roszczenia, co pozwoliło na częściowe uwzględnienie wniosku i zabezpieczenie alimentów do kwot wskazanych w sentencji zaskarżonego orzeczenia. W ocenie Sądu kwoty te pozwolą na zaspokojenie podstawowych potrzeb powódek do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Odpowiadają również możliwościom zarobkowym pozwanego.

Orzeczenie to zaskarżyły obie strony.

Pozwany zarzucił naruszenie przepisów postępowania, a to art. 730 ¹ § 1 i 2 kpc przez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, ze powódki uprawdopodobniły roszczenie oraz interes w uzyskaniu zabezpieczenia. W oparciu o tak podniesiony zarzut wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia przez oddalenie wniosku o zabezpieczenie, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji oraz zasądzenie od powódek na rzecz pozwanego kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu podnosił, że powódki nie uprawdopodobniły, aby brak zabezpieczenia w jakikolwiek sposób miał uniemożliwić lub poważnie utrudnić wykonanie zapadłego orzeczenia lub w inny sposób utrudnić osiągnięcie celu postępowania, co prowadzi do wniosku, że udzielenie zabezpieczenia jest niezasadne. Nadto wywodził, że jego możliwości majątkowe i zarobkowe nie pozwalają na łożenie alimentów na rzecz powódek. Z uwagi na stan zdrowia nie jest w stanie podjąć dodatkowego zatrudnienia, a jedynym dochodem pozostaje świadczenie emerytalno – rentowe. Podnosił, że nie uchyla się od ciążącego na nim obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny. Wskazał, że przekazuje powódce kwoty pieniężne z przeznaczeniem na utrzymanie rodziny i w całości ponosi koszty utrzymania wspólnie zajmowanego mieszkania.

Powódka W. T. zaskarżyła postanowienie zawarte w punkcie 2 i 3 w części oddalającej jej wniosek. Zarzuciła błąd w ustaleniach faktycznych polegający na błędnym uznaniu, iż małoletnia ma 5, a nie 7 lat oraz przyjęciu, że nie ma szczególnych potrzeb w sytuacji, gdy leczy się pulmonologicznie, co wiąże się z comiesięczną koniecznością zakupu leków. Nadto zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego, a to art. 135 kro przez jego błędne niezastosowanie i wydanie rozstrzygnięcia w oderwaniu od usprawiedliwionych potrzeb małoletniej oraz majątkowych i zarobkowych możliwości pozwanego. W ocenie żalącej Sąd naruszył również art. 753 § 1 kpc przez jego błędną wykładnię skutkującą błędnym uznaniem, że pozwany w trakcie trwania postępowania nie jest zobowiązany do pokrywania uzasadnionych potrzeb małoletniej.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty powódka domagała się zmiany zaskarżonego orzeczenia przez uwzględnienie w całości wniosku o zabezpieczenie oraz zasądzenia kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Zażalenia nie mogły odnieść skutku.

Wbrew zarzutom zażaleń rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji należy uznać za trafne. Dokonane przez Sąd pierwszej instancji ustalenia faktyczne i prawne Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne. Należy zgodzić się z Sądem meriti, że strona powodowa uprawdopodobniła roszczenie co do zasady, konsekwencją czego było udzielenie na jej rzecz zabezpieczenia w kwotach odpowiednio po 500 zł na rzecz D. T. oraz 350 zł na rzecz małoletniej W. T.. Należy zgodzić się również z argumentacją Sądu Rejonowego, że konieczną przesłanką do udzielenia zabezpieczenia w sprawach o alimenty zgodnie z art. 753 kpc jest uprawdopodobnienie istnienia roszczenia na tyle wiarygodnie, by na podstawie poczynionych przez Sąd ustaleń można było uznać za uprawdopodobnione fakty, na które strona się powołuje.

Odnosząc się do zarzutów podniesionych przez pozwanego wskazać należy, że celem zabezpieczenia roszczenia alimentacyjnego nie jest zapewnienie egzekucyjnego wykonania przyszłego wyroku, jak skarżący wywodzi w zażaleniu, lecz natychmiastowe dostarczenie uprawnionemu środków utrzymania. Artykuł 753 kpc jest w tym przypadku przepisem szczególnym w relacji do art. 731 kpc, który przewiduje, że zabezpieczenie nie może zmierzać do zaspokojenia roszczenia. Zezwala on mianowicie na zobowiązanie obowiązanego do uiszczania na rzecz uprawnionego określonych sum pieniężnych. Dokonując zabezpieczenia na tym etapie postępowania Sąd Rejonowy powinien zatem był wziąć pod uwagę nie tylko ocenę tego, czy roszczenie powódki zostało uprawdopodobnione, ale winien był też dokonać oceny wniosku o zabezpieczenie w świetle zgromadzonego materiału dowodowego, co w niniejszej sprawie, w ocenie Sądu Okręgowego, uczynił w sposób prawidłowy, poza jedną okolicznością dotyczącą wieku małoletniej, nie mającą jednak wpływu na wysokość dochodzonej kwoty, przy ustaleniu potrzeb małoletniej na 700 zł.

Nie można również pominąć okoliczności, że Sąd udzielając zabezpieczenia opiera się jedynie na uprawdopodobnieniu istnienia roszczenia, co stanowi odejście od ścisłego formalizmu dowodowego. Tym samym uwzględnienie zgłaszanego wniosku następuje w przypadku, gdy strona wykaże, choć w sposób nie dający pewności, że powołane okoliczności są wiarygodne i prowadzą do uznania opisanego na ich podstawie stanu faktycznego. Stanowi to więc rygor zdecydowanie słabszy niż w przypadku konieczności udowodnienia tych przesłanek. Istotne jest jednak zwrócenie uwagi, że w orzecznictwie wskazuje się, że uprawdopodobnienie nie może w zasadzie opierać się na samych twierdzeniach strony. Uprawdopodobnienie roszczenia w postępowaniu zabezpieczającym, wymaga od uprawnionego aby przedstawił i należycie uzasadnił twierdzenia, które stanowią podstawę dochodzonego roszczenia, zarówno co do okoliczności faktycznych, na których opiera się roszczenie jak i podstawy prawnej roszczenia, która powinna być również prawdopodobna (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 17 lipca 2013r., I ACz 1182/13).

Roszczenie powódki D. T. ma swoją materialną podstawę w art. 27 kro, zgodnie z którym, oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Ustalając ten obowiązek należy uwzględnić zasadę równej stopy życiowej, która „nie oznacza, że podział dochodów małżonków między poszczególnych członków rodziny ma być w pełni proporcjonalny do ich liczby, gdyż powinien być on dokonany z uwzględnieniem usprawiedliwionych potrzeb każdego z członków rodziny.” (Komentarz do art. 27 k.r.o., teza 8 [w:] Sychowicz Marek, Ciepła Helena, Kalus Stanisława, Domińczyk Tadeusz, Piasecki Kazimierz (red.), Czech Bronisław Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Lex Polonica).

Pozwem z 30 kwietnia 2014r. powódka D. T. domagała się zasądzenia na jej rzecz alimentów w kwocie po 750 zł miesięcznie, jak również udzielenia zabezpieczenia roszczenia alimentacyjnego odpowiednio w wysokości 600 zł miesięcznie. Koszty swojego utrzymania oszacowała na 750 zł. Uznać zatem należało, że powódka uprawdopodobniła istnienie usprawiedliwionych potrzeb jako osoby uprawnionej do świadczeń alimentacyjnych. Niemniej jednak, nie można pominąć, że zakres obowiązku alimentacyjnego, a zatem także udzielonego zabezpieczenia, winien uwzględniać wymogi określone art. 135 § 1 kro, a więc możliwości zarobkowe zobowiązanego. Te należało uznać za wykazane na obecnym etapie postępowania wyłącznie do kwoty 2.518,67 zł (wysokość pobieranej emerytury). Nie można również pominąć, że pozwany samodzielnie ponosi koszty utrzymania mieszkania.

Uwzględniając usprawiedliwione potrzeby powódki D. T., koszty utrzymania mieszkania, spłatę zobowiązań finansowych, dochód pozwanego, jak również koszty utrzymania powódki, należało uznać, że zabezpieczenie jej roszczenia w kwocie po 500 zł jest uzasadnione.

Odnosząc się natomiast do zażalenia małoletniej na rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 2 i 3 zaskarżonego postanowienia należy zwrócić uwagę na odmienną podstawę prawną tego żądania. Podstawą materialną roszczenia małoletniej powódki jest art. 133 § 1 kro oraz art. 135 § 1 kro, zgodnie z którym, zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonanie tego obowiązku może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego lub na świadczeniu finansowym. Małoletnia powódka domagała się zasądzenia od pozwanego alimentów w kwocie po 700 zł miesięcznie, jak również udzielenia zabezpieczenia roszczenia alimentacyjnego w kwocie 500 zł.

Koszty utrzymania małoletniej to 700 zł miesięcznie. Pozwany otrzymuje emeryturę w wysokości 2.518,67 zł netto. Uwzględniając przy tym okoliczność, że środki na zaspokojenie potrzeb małoletniej winny pochodzić od obydwojga rodziców uznać należało, że udzielone zabezpieczenie, mimo, że nie uwzględnia wszystkich wskazanych powyżej usprawiedliwionych potrzeb małoletniej powódki, mieści się w możliwościach majątkowych pozwanego, a zatem nie było podstaw do jej korygowania. Wbrew przy tym zarzutom zażalenia podkreślić należało, że Sąd ustalając wysokość świadczenia uwzględnił koszty związane z leczeniem dziecka.

Z uwagi na powyższe argumenty, na obecnym, początkowym etapie postępowania, rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego uznać należało za trafne i prawidłowe, przy uwzględnieniu praw powódek do świadczeń alimentacyjnych od pozwanego, zasad doświadczenia życiowego, a w szczególności aktualnego uprawdopodobnienia roszczenia przez powódki . Z tych względów, a także mając na uwadze argumentację Sądu pierwszej instancji, oddalono oba zażalenia.

Orzeczenie w przedmiocie zabezpieczenia roszczenia ma jedynie charakter tymczasowy, nietrwały. Jeżeli w toku dalszego postępowania zajdą okoliczności uzasadniające uchylenie lub zmianę powyższego orzeczenia, strony uprawnione są do zgłoszenia stosownych wniosków. Samo tylko orzeczenie w przedmiocie zabezpieczenia, nie przesądza również o ostatecznym rozstrzygnięciu sprawy.

Reasumując zaskarżone orzeczenie jest prawidłowe i dlatego zażalenia pozwanego i małoletniej powódki, jako bezzasadne, oddalono w oparciu o przepis art. 385 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc.

SSR (del.) Marcin Rak SSO Danuta Pacześniowska SSO Gabriela Sobczyk