Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 marca 2014 r.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSR Monika Rosłan - Karasińska

Protokolant: stażysta Agnieszka Łumińska

po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2014 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

przeciwko M. K.

o odszkodowanie

orzeka:

utrzymuje w mocy nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym przez Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie w dniu 15 stycznia 2013 roku w sprawie VI Np 2/13 w całości

Sygn. akt VI P 304/13

UZASADNIENIE

Strona powodowa (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. w pozwie z dnia 31 grudnia 2012 roku wniosła o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym i nakazanie pozwanej, byłej pracownicy – M. K. zapłaty kwoty 21.794,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 31 października 2012 roku do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych (pozew – k. 1 -2, wezwanie do zapłaty – k.10 (koperta), załączniki do pozwu – k. 11 – 36).

W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż pozwana była zatrudniona u powodowej spółki od dnia 12 października 2009 roku do dnia 29 lutego 2012 roku na stanowisku sekretarki. Stosunek pracy między stronami ustał na zasadzie porozumienia stron. Wskazano ponadto, iż strony w dniu 31 grudnia 2009 roku zawarły umowę o indywidualnej odpowiedzialności materialnej pozwanej za powierzone jej środki pieniężne. W dniu 28 lutego 2012 roku w wyniku inwentaryzacji kasy powód stwierdził brak kwoty 4.563,78 zł, co zostało potwierdzone przez pozwaną poprzez podpisanie protokołu. W tym samym dniu pozwana sporządziła oświadczenie, w którym zobowiązała się do zwrotu powyższej kwoty w terminie do dnia 30 czerwca 2012 roku. Po zakończeniu zatrudnienia pozwanej powód zwrócił się do swoich kontrahentów i ustalił, iż w kilkunastu przypadkach pozwana nie dokonała wpisów wpłat pieniężnych w raportach kasowych. W dniu 27 marca 2012 roku pozwana złożyła pisemne oświadczenie, w którym wskazała, iż poza brakiem środków pieniężnych w kasie w kwocie 4.563,78 zł, dodatkowy niedobór wynosi 14.071,39 zł, co łącznie stanowi kwotę 18.635,17 zł. Pozwana w dniu 29 lutego 2012 roku wpłaciła do kasy powoda kwotę 609,11 zł, a następnie w dniu 12 marca 2012 roku kwotę 500,00 zł. Pozostałą kwotę 17.526,06 zł pozwana zobowiązała się spłacić do dnia 31 sierpnia 2012 roku. Powód wskazał ponadto, iż dokonując dalszej weryfikacji działalności pozwanej ostatecznie we wrześniu 2012 roku ustalił, iż wysokość niedoboru z winy pozwanej wynosiła 23.429,17 zł. W dniu 18 września 2012 roku pozwana złożyła kolejne pisemne oświadczenie, w którym uznała odpowiedzialność za niedobór w kasie w wysokości 21.794 zł i zobowiązała się tę kwotę spłacić do dnia 30 października 2012 roku.

W dniu 15 stycznia 2013 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie, VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, w którym uwzględniono żądanie powoda (nakaz zapłaty - k.42).

Pozwana M. K. pismem z dnia 31 stycznia 2013 roku wniosła zarzuty od nakazu zapłaty, wnosząc o uchylenie nakazu zapłaty, oddalenie powództwa, a także o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów sądowych (zarzuty pozwanej od nakazu zapłaty - k.46).

W uzasadnieniu pozwana wskazała, iż nie kwestionuje faktu podpisania przez nią oświadczeń, w których stwierdzono braki środków pieniężnych w kasie spółki. Jednakże wskazuje, że oświadczenia te podpisała pod dużą presją, z obawy o sankcje, dlatego złożonych przez nią oświadczeń nie można potraktować jako uznania długu. W przypadku informacji o nieujawnieniu wpływów z wpłat dokonywanych przez kontrahentów za faktury sprzedaży wystawione przez powódkę, zdaniem pozwanej należy zauważyć, że faktury te wystawione były w 2011 roku, a pod koniec 2011 roku została przeprowadzona coroczna inwentaryzacja w spółce i wówczas nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości i braków, za które ponosiłaby odpowiedzialność. Pozwana podnosi ponadto, iż dodatkowy niedobór w kasie został stwierdzony ponad miesiąc po rozwiązaniu przez strony umowy (zarzuty pozwanej od nakazu zapłaty - k-47).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwana M. K. była zatrudniona w powodowej spółce (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. od dnia 12 października 2009 roku na stanowisku sekretarki, na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, z wynagrodzeniem zasadniczym początkowo ustalonym na kwotę 2.560,00 zł, następnie w dniu 29 kwietnia 2011 roku podwyższonym do kwoty 3.052,00 zł (okoliczność bezsporna: umowa o pracę na czas nieokreślony – k.20, zmiana warunków umowy o pracę – k.19).

W dniu 31 grudnia 2009 roku strony zawarły umowę o indywidualnej odpowiedzialności materialnej pozwanej za powierzone jej mienie, w której pozwana oświadczyła, iż przyjmuje odpowiedzialność materialną za powierzone środki pieniężne będące w kasie pracodawcy z obowiązkiem zwrotu lub wyliczenia się (okoliczność bezsporna: umowa o odpowiedzialności indywidualnej za powierzone mienie – k.22).

Pod koniec 2011 roku przeprowadzono u powoda coroczną inwentaryzację, która nie ujawniła żadnych nieprawidłowości pomiędzy gotówką, którą dysponowała pozwana, a saldem wykazywanym w raporcie kasowym (okoliczność bezsporna: zarzuty od nakazu zapłaty – k.47; zeznania świadka R. O. – k.92).

Powodowa spółka przeprowadziła kolejną inwentaryzację polegającą na wysłaniu do kontrahentów sald, celem potwierdzenia ich wysokości. Wykazała ona niezgodności przesłanych przez kontrahentów sald z raportem kasowym. Inwentaryzacja kontrolna przeprowadzona w kasie pozwanej w dniu 28 lutego 2012 roku doprowadziła do stwierdzenia u niej braku w wysokości 4.563,78 zł (zeznania świadka R. O. – 92; zeznania świadka P. M. – k.120).

Pozwana w dniu 28 lutego 2012 roku sporządziła pisemne oświadczenie, w którym zobowiązała się do zwrotu kwoty 4.563,78 zł w terminie do dnia 30 czerwca 2012 roku (protokół z inwentaryzacji z dnia 28 lutego 2012 roku – k. 10 (koperta); oświadczenie pozwanej z dnia 28 lutego 2012 roku - k.10 (koperta), zeznania świadka R. O. – k. 92).

Po stwierdzeniu niedoboru w kasie, strony zgodnie ustaliły, iż łączący je stosunek pracy ustaje na zasadzie porozumienia stron w dniu 28 lutego 2012 roku (rozwiązanie umowy o pracę – k.18).

W dniu 29 lutego 2012 pozwana wpłaciła do kasy powoda kwotę 609,11 zł, a następnie w dniu 12 marca 2012 roku kwotę 500,00 zł, spłacając tym samym część zadłużenia (okoliczność bezsporna: oświadczenie pozwanej z dnia 27 marca 2012 roku – k.10 (koperta).

W dniu 27 marca 2012 roku w kolejnym pisemnym oświadczeniu, pozwana oświadczyła, iż poza brakiem środków pieniężnych ujawnionych w kasie powodowej spółki (...) Sp. z o.o. w W. w wysokości 4.563,78 zł, w wyniku kontroli dokumentów oraz przeprowadzonych uzgodnień sald z kontrahentami pozostały niedobór wynosi 14.071,39 zł. Oświadczyła ponadto, iż powyższe zestawienie jest potwierdzone w zestawieniu sporządzonym przez Główną Księgową Spółki i Dyrektora Oddziału, którego kopię otrzymała w dniu 27 marca 2012 roku. Na dzień 27 marca 2012 roku łączny ujawniony brak środków pieniężnych w kasie wynosił 18.635,17 zł. W związku z dokonaniem przez pozwaną dwóch wpłat na rzecz strony powodowej w łącznej wysokości 1.109,11 zł (kwotę 609,11 zł – w dniu 29 lutego 2012 roku; kwotę 500,00 - w dniu 12 marca 2012 roku), pozwana zobowiązała się do zapłaty pozostałej należności w wysokości 17.526,06 zł w terminie do dnia 31 sierpnia 2012 roku (oświadczenie pozwanej z dnia 27 marca 2012 roku; zeznania świadka P. M. – k.120-121).

W dniu 28 września 2012 roku pozwana podpisała kolejne oświadczenie u notariusza, w którym oświadczyła, iż w wyniku dodatkowej weryfikacji ujawniono dodatkowe braki gotówki. Łączny, ujawniony brak środków pieniężnych w kasie wynosił 23.429,17 zł, z czego pozwana dokonała wpłaty w wysokości 1.109,11 zł. Pozostałą do zapłaty kwotę w wysokości 21.794,00 zł pozwana zobowiązała się uregulować na rzecz powódki do dnia 30 października 2012 roku (oświadczenie z dnia 18 września 2012 roku – k.10(koperta); zeznania pozwanej – k.123).

Powyższy stan faktyczny, Sąd ustalił na podstawie twierdzeń powoda, w tym zeznań Prezesa spółki A. F. (k.122), częściowo twierdzeń pozwanej M. K. (k. 91-92; k. 122-123) oraz zeznań świadka R. O. (k.92-93), świadka P. M. (k.119-121), a także akt osobowych pozwanej dołączonych do niniejszej sprawy oraz dokumentów złożonych do akt przez strony, oświadczeń stron.

Zgromadzone w niniejszej sprawie dowody, Sąd ocenił jako w pełni wiarygodne. Na żadnym etapie rozpoznawania sprawy, strony postępowania nie zakwestionowały jakiegokolwiek dowodu, nie podniosły jego nieautentyczności lub niezgodności ze stanem rzeczywistym. Były one zatem nie tylko spójne wewnętrznie, ale i korespondowały ze sobą tworząc logiczną całość, dlatego też stanowiły podstawę ustalonego przez Sąd stanu faktycznego w niniejszej sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo spółki (...) Sp. z o.o. w W. przeciwko pozwanej M. K. zasługuje na uwzględnienie.

Strona powodowa, pozwem z dnia 31 grudnia 2012 roku zażądała zasądzenia na jej rzecz od pozwanej M. K. kwoty 21.794,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 31 października 2012 roku do dnia zapłaty oraz kosztów procesu. Podstawą tego roszczenia były wyliczone na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji braki w kasie pozwanej. Powyższe zostało potwierdzone przez pozwaną poprzez podpisanie oświadczeń, w których pozwana zobowiązała się do zwrotu brakującej kwoty. Pierwsze oświadczenie pozwana sporządziła w dniu 28 lutego 2012 roku, kolejne w dacie 27 marca 2012 roku oraz ostatnie sporządzone przed notariuszem w dniu 18 września 2012 roku.

Pozwana w toku procesu próbowała wykazać, iż braki pieniężne w jej kasie nie powstały z jej winy, a sporządzone przez nią oświadczenia, w których zobowiązała się do zwrotu należnych kwot, zostały przez nią sporządzone pod dużą presją, z obawy o sankcje i dominującą pozycję pracodawcy.

Dział V kodeksu pracy określa zasady odpowiedzialności materialnej pracowników. W Rozdziale I, w przepisach art. 114 – 123 k.p. ustawodawca określił zasady odpowiedzialności pracownika za szkodę wyrządzoną pracodawcy wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych. Odpowiedzialność ta została oparta na zasadzie winy, a jej zakres uzależniony został od jej rodzaju i stopnia. Dlatego też zasadnicze znaczenie ma rozróżnienie winy nieumyślnej dla której podstawę odpowiedzialności stanowią przepisy art. 114 kp i nast. Odpowiedzialność pracownika, który spowodował szkodę swemu pracodawcy z winy nieumyślnej jest ograniczona zgodnie z art. 119 kp do wysokości jego trzymiesięcznego wynagrodzenia. Natomiast szkoda wynikła z działań zawinionych umyślnie na podstawie art. 122 kp rodzi odpowiedzialność pracownika do pełnej wysokości spowodowanej przez niego szkody.

Szczególnie zaostrzoną odpowiedzialność pracowników ustawodawca przewidział jednak w Rozdziale II, za mienie im powierzone, w przepisach od art. 124 do 127 k.p. Zaostrzony reżim tej odpowiedzialności polega nie tylko na tym, iż pracownicy odpowiadają za szkodę zawsze w pełnej wysokości, ale również na tym, iż w przepisach tych została przyjęta konstrukcja winy domniemanej pracownika, któremu pracodawca powierzył mienie z obowiązkiem wyliczenia się z niego. Dla uwolnienia się od takiej odpowiedzialności pracownik musi wykazać, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych, w szczególności wskutek niezapewnienia przez pracodawcę warunków umożliwiających zabezpieczenie mienia (art. 124 § 3 k.p.).

Zgodnie z art. 6 k.c. w zw. z art. 300 k.p. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Jak wynika ze stanu faktycznego, pozwana M. K. pracowała w spółce (...) Sp. z o.o. w W. na stanowisku sekretarki, prowadząc samodzielnie kasę spółki. Komputery w powodowej spółce są zabezpieczone hasłem. Jeżeli jakaś inna osoba zmodyfikowałaby coś w raporcie kasowym tzn. w systemie, wykasowując jakikolwiek dowód, to w takiej sytuacji pozwana miałaby niezgodność pomiędzy saldem wykazanym w raporcie kasowym, a gotówką w sejfie. Wówczas pozwana powinna zaistniałą sytuację zgłosić swojemu przełożonemu, co w przedmiotowej sprawie nie miało miejsca (zeznania świadka P. M. – k.121). Pozwana nie udowodniła zatem, że szkoda, tj. braki pieniężne w kasie, powstała z przyczyn od niej niezależnych.

W przedmiotowej sprawie kluczowa okazała się ocena złożonych przez pozwaną oświadczeń, w kontekście uznania przez nią długu.

Zgodnie z zapatrywaniem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 lutego 2005 r. ( IV CK 492/04) uznanie roszczenia wymaga wyraźnego oświadczenia woli lub też innego jednoznacznego zachowania się dłużnika wobec wierzyciela, z którego wynika, że dłużnik uznaje roszczenie za istniejące. Za wystarczające uznaje się tzw. uznanie niewłaściwe, stanowiące jedynie oświadczenie wiedzy, jakim może być tzw. uzgodnienie salda.

Ponadto Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 marca 2003 roku w sprawie o sygn. I CKN 11/01 wskazał jednoznacznie, iż uznanie roszczenia występuje w każdym wypadku wyraźnego oświadczenia woli lub też innego jednoznacznego zachowania się dłużnika wobec wierzyciela, z którego wynika, że dłużnik uważa roszczenie za istniejące.

W ocenie Sądu nie sposób zgodzić się z twierdzeniami strony pozwanej, wskazującymi na nieuznanie przez nią długu. Sama bowiem, już po rozwiązaniu stosunku pracy ze stroną powodową, uczyniła na jej rzecz dwie wpłaty tytułem spłaty zadłużenia, pierwszą w dniu 29 lutego 2012 roku w wysokości 609,11 zł, a drugą w dniu 12 marca 2012 roku w wysokości 500,00 zł. Składając zeznania w przedmiotowej sprawie, pozwana przyznała, iż przedmiotowe wpłaty zostały przez nią dokonane tytułem spłaty części zadłużenia (zeznania pozwanej – k.123). Niewątpliwie częściowa spłata zadłużenia przez pozwaną świadczy w przedmiotowej sprawie o uznaniu przez nią długu.

Nie sposób również dać wiarę twierdzeniom pozwanej, w których wskazała, iż oświadczenia o uznaniu długu podpisała pod dużą presją, a także z obawy o ewentualne sankcje. Pozwana sporządziła bowiem trzy oświadczenia o uznaniu długu. Pierwsze w dniu 28 lutego 2012 roku, kiedy to jeszcze była zatrudniona u powoda, natomiast drugie w dniu 27 marca 2012 roku, a ostatnie w dniu 18 września 2012 roku, kiedy to pozwana nie była już pracownikiem powoda. Nie można zatem tłumaczyć faktu sporządzenia oświadczeń jakąkolwiek obawą przed sankcjami, bowiem poza sankcjami prawnymi, tj. skierowaniem sprawy na drogę postępowania sądowego, pozwanej nie groziły już żadne sankcje od powoda.

Podkreślić ponadto należy, iż także wpłaty dokonane przez pozwaną datowane są na dzień 29 lutego 2012 roku oraz dzień 12 marca 2012 roku, a zatem po rozwiązaniu już umowy o pracę. Powyższe również wyklucza czynnik działania pozwanej pod przymusem. Tym bardziej, że w swoich zeznaniach pozwana wskazuje, iż „nikt nie wiedział, że działałam pod przymusem”, a także, że „nie wiedziała dlaczego podpisałam kolejne oświadczenia” (zeznania pozwanej – k.123).

Z przedstawionych powyżej względów, Sąd uznał roszczenie spółki (...) Sp. z o.o. w W. o zasądzenie od pozwanej M. K. należności w wysokości 21.794,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 31 października 2012 roku za uzasadnione.

Wobec powyższego - na podstawie art. 496 k.p.c. – należało utrzymać w mocy nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym przez Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie w dniu 15 stycznia 2013 roku w sprawie o sygn. VI Np. 2/13.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak na wstępie.