Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 października 2014r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Izabela Baca

Protokolant: Krzysztof Musiał

po rozpoznaniu w dniu 2 października 2014r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa B. N.

przeciwko (...) S.A.z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej (...) S.A.z siedzibą w W.na rzecz powódki B. N.kwotę 76520zł 94gr (siedemdziesiąt sześć tysięcy pięćset dwadzieścia złotych dziewięćdziesiąt cztery grosze) z ustawowymi odsetkami:

od kwoty 75584zł od dnia 15 czerwca 2010r. do dnia zapłaty,

od kwoty 936zł 94gr od dnia 8 lipca 2010r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 9117zł tytułem kosztów procesu;

IV.  nakazuje uiścić stronie pozwanej na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego we Wrocławiu) kwotę 1905zł 97gr tytułem zwrotu wydatków na wynagrodzenie biegłych.

Sygn. akt I C 1177/10

UZASADNIENIE

Powódka B. N.wiosła o zasądzenie od strony pozwanej (...) S.A.z siedzibą w W.kwoty 75 584zł tytułem zadośćuczynienia za doznany uszczerbek na zdrowiu w wyniku wypadku komunikacyjnego, kwoty 1774zł 73gr tytułem zwrotu kosztów poniesionych związanych z wypadkiem, kwoty 2640zł 90gr tytułem zwrotu utraconych zarobków, wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 80 000zł od dnia 11 czerwca 2010r. do dnia zapłaty. Powódka wniosła nadto o zasądzenie od strony pozwanej na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Powódka wskazała, że dochodzone roszczenie związane jest z wypadkiem komunikacyjnym, który miał miejsce w nocy z 11 na 12 stycznia 2010r. na ulicy (...) we W., w którym została poszkodowana. Podała, że pojazd kierowany przez sprawcę zdarzenia ubezpieczony był polisą od odpowiedzialności cywilnej u strony pozwanej. Powódka wskazała, że na skutek wypadku doznała urazu głowy ze wstrząśnieniem mózgu, urazu twarzoczaszki, złamania kości nosa sitowia i oczodołów z obecnością płynu w obu zatokach szczękowych, komórkach sitowia i w przewodach nosowych z pęcherzykami powietrza, złamania poprzecznego przynasady dalszej kości łokciowej prawej z przemieszczeniem, złamania kości nosowych obustronnie, złamania blaszki pionowej kości sitowej, złamania ściany przedniej, bocznej i tylnej zatoki szczękowej prawej z drobnym odłamem kostnym w części tylnej zatoki, złamania podstawy wyrostka skrzydłowatego prawego ze złamaniem obu blaszek z płynem i powietrzem w dole łodkowatym, złamania ściany dolnej oczodołu prawego, wieloodłamowego złamania ograniczenia kostnego zatoki szczękowej lewej - wszystkich ścian, złamania ściany dolnej oczodołu lewego z odłamem pośrednim, a ponadto pojawiły się u niej zaburzenia neurologiczne i drżenia pozycyjne głowy. Powódka podała, że w chwili zdarzenia była czynna zawodowo, a od dnia wypadku stale przebywa na zwolnieniu chorobowym, co powoduje, że otrzymuje jedynie 80% podstawy swojego wynagrodzenia. Z tego tytułu utraciła zarobki w łącznej kwocie 2640zł 90gr. Wskazała, że po upływie 182 dni otrzymywania zasiłku chorobowego przyznano jej świadczenie rehabilitacyjne na okres 4 miesięcy. Rokowania co do jej stanu zdrowia są niekorzystne i nadal podlega leczeniu wielo-specjalizacyjnemu. Dodatkowo powódka podała, że w wyniku wypadku straciła również wiele rzeczy osobistych, dokumenty, środki pieniężne oraz karty płatnicze o łącznej wartości około 2000zł. Wskazała, że na skutek doznanych obrażeń przechodziła długotrwałe leczenie i rehabilitację w wielu ośrodkach medycznych i korzystała z pomocy wielu lekarzy różnych specjalności. W związku z wypadkiem poniosła koszty w wysokości 1756zł 73gr obejmujące: nabycie leków i samo leczenie (leki - 136zł 68gr, P. - 70zł), dojazd z W. do W. osób najbliższych dla poszkodowanej (np. paliwo o wartości 226zł 97gr), nocleg tychże osób i ich dojazd z hotelu do szpitala (1107zł — hotel, 190,80zł- taksówki) oraz inne wydatki.

Powódka podała, że zgłosiła pozwanemu ubezpieczycielowi szkodę pismem wysłanym w dniu 27 stycznia 2010r, a strona pozwana przyznała jej świadczenie w kwocie 20 000 zł z tytułu odpowiedzialności cywilnej oraz kwotę 1500zł z tytułu odpowiedzialności od następstw nieszczęśliwych wypadków. W ramach likwidacji szkody strona pozwana stwierdziła u powódki 30% uszczerbek na zdrowiu. Zdaniem powódki przyznane jej przez stronę pozwaną świadczenie jest rażąco niskie i niewspółmierne do doznanych przez nią cierpień fizycznych i urazu psychicznego oraz uszczerbku na zdrowiu.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana (...) S.A.z siedzibą w W.wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jej rzecz od powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Strona pozwana wskazała, że wypłaciła na rzecz powódki kwotę 30.000zł, przyjmując za podstawę wysokości tego świadczenia wszystkie okoliczności mające wpływ na rozmiar doznanej przez nią krzywdy, w tym rodzaj zastosowanego leczenia, długotrwałość i charakter leczenia oraz rozmiar rozstroju zdrowia. Podniosła, że odpowiedniość kwoty zadośćuczynienia ma służyć złagodzeniu doznanej krzywdy, a jednocześnie nie być źródłem wzbogacenia, zaś subiektywne poczucie krzywdy powódki nie może stanowić przesłanki wypłaty dalszego zadośćuczynienia. W zakresie roszczeń o odszkodowanie za koszty leczenia, strona pozwana zarzuciła, że powódka zarówno w toku postępowania likwidacyjnego, jaki i w niniejszym postępowaniu nie przedstawiła dowodów księgowych zakupu lekarstw. Nadto strona pozwana zarzuciła, że nieuzasadnione jest żądanie zapłaty kosztów nabycia emulsji do higieny intymnej - L.oraz opłaty dodatkowej – opłata nocna. Zdaniem strony pozwanej jako całkowicie nieuzasadnione jest także roszczenie powódki w zakresie odszkodowania z tytułu kosztów leczenia w ramach niepublicznej służby zdrowia. Strona pozwana zarzuciła, że konsultacje lekarskie wchodzą w zakres świadczeń z tytułu ubezpieczenia społecznego, a zatem w ramach tego ubezpieczenia powódka mogła korzystać z nieodpłatnej służby zdrowia. Koszt prywatnych wizyt lekarskich nie stanowi normalnego następstwa szkody w rozumieniu art. 361§1 kc. Dodatkowo strona pozwana zarzuciła, że koszty usług noclegowych wskazany w kopii faktury nr (...)z dnia 20 stycznia 2010r. poniesionych przez F. G. (1)wykraczają poza adekwatny związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy wypadkiem powódki a potrzebą noclegu osoby trzeciej we W.przez cały okres pobytu powódki w szpitalu. Podniosła, że przedłużenie pobytu prowadzi do zwiększenia rozmiarów szkody, a zatem strona pozwana nie jest zobowiązana do zapłaty za te wydatki, podobnie jak za koszty przejazdu taksówkami. Strona pozwana wskazała, że odpowiedzialność gwarancyjna w ramach ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych nie ma charakteru nieograniczonego. Odnośnie roszczenia o utracony dochód strona pozwana zarzuciła, że w myśl art. 38 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ustawy zakład ubezpieczeń nie odpowiada za szkody polegające na utracie środków pieniężnych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 11 stycznia 2010 r. o godzinie 23:35 przy ul. (...) we W. na wysokości ul. (...) w B. doszło do wypadku komunikacyjnego. A. K., kierujący ciągnikiem siodłowym m-ki M. o nr rej. (...) z naczepą-cysterną o nr rej. (...) jechał ul. (...) od strony ul. (...) w kierunku autostrady (...) i na wysokości ul. (...) w B. z n/n przyczyny zjechał na część jezdni dla kierunku przeciwnego i zderzył się z autobusem (...) m-ki (...) o nr rej. (...), którego kierujący jechał w kierunku przeciwnym. Po zderzeniu doszło do zapalenia się pojazdów . W wyniku zdarzenia zginął kierowca autobusu i jeden z jego pasażerów.

Dowód: notatka urzędowa z dnia 12 stycznia 2010 r. – k. 14-15.

W chwili zderzenia powódka B. N. była pasażerką autobusu (...). W czasie wypadku upadła na twarz i straciła przytomność. Nie pamięta, kto wyniósł ją z pojazdu.

Dowód: przesłuchanie powódki B. N. - k. 148 - 149.

Bezpośrednio po zdarzeniu powódka została przewieziona do (...) Szpitala (...) we W., gdzie o godzinie 2:00 przyjęto ją na Szpitalny Oddział Ratunkowy. Rozpoznano u powódki uraz głowy ze wstrząśnieniem mózgu, uraz twarzoczaszki, złamanie kości nosowej, sitowia i oczodołu prawego, złamanie prawej kości łokciowej, rany szarpane okolicy nosa i górnej wargi. Wykonano szycie rany szarpanej okolicy nosa i górnej wargi oraz przeprowadzono repozycję zamkniętą kości łokciowej prawej. Ustabilizowano złamanie w pełnym opatrunku gipsowym przedramiennym.

W dniu 12 stycznia 2010r. wykonano u powódki badanie TK głowy bez podania środka kontrastowego. Nie stwierdzono cech krwawienia śródczaszkowego ani złamania kości czaszki. Stwierdzono jednak płyn w obu zatokach szczękowych, komórkach sitowia i w przewodach nosowych z pęcherzykami powietrza. Nadto ustalono, że u powódki doszło do złamania kości nosowych obustronnie, złamania blaszki pionowej kości sitowej, złamania kości przedniej, bocznej i tylnej zatoki, złamania podstawy wyrostka skrzydłowego prawego ze złamaniem obu blaszek z płynem i powietrzem w dole łodkowatym. Nadto stwierdzono złamanie ściany dolnej oczodołu prawego, wieloodłamowe złamanie ograniczenia kostnego zatoki szczękowej lewej - wszystkich ścian, złamanie ściany dolnej oczodołu lewego z odłamem pośrednim.

Następnie, po przeprowadzeniu konsultacji ortopedycznej, laryngologicznej oraz neurologicznej, ze względu na ciężki uraz głowy, a szczególnie twarzoczaszki, przeniesiono powódkę celem dalszej obserwacji do Kliniki (...) ww. Szpitala. Tam powódkę obserwowano pod kątem ewentualnych zaburzeń neurologicznych po urazie głowy, których ostatecznie nie stwierdzono.

W dniu 13 stycznia 2010 r. powódka została przeniesiona do Kliniki (...) celem dalszego leczenia. W placówce tej nie stwierdzono wskazań do interwencji operacyjnej. W dniu 18 stycznia 2010 r. powódka została wypisana do domu z zaleceniem wykonania konsultacji okulistycznej oraz dalszego leczenia ortopedycznego.

Dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego z dnia 12.01.2010r. - k. 16 - 17,

karta informacyjna leczenia szpitalnego z dnia 18.01.2010r. - k. 18,

karta informacyjna z dnia 13.01.2010r. - k. 19,

wynik badania głowy z dnia 12.01.2010r. - k. 20,

badanie RTG z dnia 12.01.2010r. - k. 21.

Znajomy powódki F. G. (2) po zakończeniu hospitalizacji powódki przyjechał po nią do szpitala i taksówką oboje udali się do hotelu (...) przy ul. (...) we W.. Należność za przejazd taksówką w obie strony na tej trasie wyniosła 49zł 50gr. Ponieważ powódka nie czuła się dobrze, w hotelu spędzili 2 doby od 18 do 20 stycznia 2010r. Opłata z tego tytułu wyniosła łącznie 738zł.

Do W. powódka wróciła ze znajomym samochodem. Koszt przejazdu wyniósł 226zł 97gr.

Dowód: rachunek nr (...) - k. 50,

faktura VAT nr (...) - k. 49,

faktura VAT nr (...) - k. 52,

paragon z dnia 20.01.2010r. - k. 53,

przesłuchanie powódki B. N. - k. 148 - 149.

Powódka od 13 stycznia 2010r. przez 9 miesięcy przebywała na zwolnieniu lekarskim.

W okresie od 13.01.2010r do 26.01.2010r. wypłacono powódce wynagrodzenie na czas choroby w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, a od 27.01.2010r. do 13.07.2010r. zasiłek chorobowy w wysokości 80% podstawy wymiaru.

W dniu 9.08.2010r. ustalono uprawnienie powódki do świadczenia rehabilitacyjnego na okres 4 miesięcy, licząc od daty wyczerpania zasiłku chorobowego.

Dowód: zaświadczenie lekarskie - k. 22.

dokumentacja medyczna powódki - k. 31 - 40,

zaświadczenie z dnia 18.08.2010r. - k. 57.

orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 9.08.2010r. - k. 23,

przesłuchanie powódki B. N. - k. 149.

W okresie od 20 stycznia 2010r. do 21 maja 2010 r. powódka pozostawała pod opieką (...) w W.. W tym czasie, w okresie od 10 maja 2010r. do 21 maja 2010r. powódka korzystała z zabiegów rehabilitacyjnych na lewy oczodół.

W dniu 18 lutego 2010 r. w Poradni (...) (...)usunięto powódce pełny gips przedramienny. Po wykonaniu RTG kontrolnego stwierdzającego częściowy zrost - zdecydowano się na przedłużenie unieruchomienia longetą gipsową przedramienną o kolejne 2 tygodnie.

W dniu 4 marca 2010r. zdjęto powódce ostatecznie unieruchomienie gipsowe – po stwierdzeniu na zdjęciu kontrolnym pełnego zrostu kości łokciowej. Lekarz specjalista ortopeda opisał w tym dniu przemieszczenie złamania o 1/3 szerokości trzonu kości łokciowej do boku.

Dowód: dokumentacja medyczna powódki- k. 25-29,

zaświadczenie – k. 30,

przesłuchanie powódki B. N. - k. 148.

Powódka przez długi czas po zdarzeniu miała opuchniętą twarz. Po wygojeniu złamania kości nosowej skarży się na trudności z oddychaniem w związku ze skrzywioną przegrodą. Odczuwa dyskomfort z powodu skrzywienia nosa, blizny na twarzy i jej asymetrii.

Dowód: przesłuchanie powódki B. N. - k. 148 - 149.

Powódka od dnia 10.02.2010 r. leczy się również w (...) Wojewódzkiego Zespołu Publicznych Zakładów (...) w W.. W czasie wizyt podawała, iż od czasu wypadku, w którym zginęły dwie osoby, cierpi m.in. na kłopoty ze snem, koszmary senne, natłok myśli, silny lęk przed poruszaniem się środkami komunikacji miejskiej, spadek aktywności, brak apetytu i kłopoty z koncentracją uwagi. Rozpoznano u niej zaburzenie adaptacyjne - reakcję depresyjną (F43.2) i poddano powódkę farmakoterapii. Powódka w czasie wizyt u psychiatry skarżyła się, że jest załamana swoim wyglądem po wypadku.

Dowód: historia choroby z (...) – k. 31-40

Powódka zdecydowała się na leczenie psychiatryczne, gdyż nie mogła wymazać z pamięci wypadku. Cierpiała z powodu wyrzutów sumienia, ponieważ dla niej kierowca autobusu zatrzymał się na stacji benzynowej. Powódka była przeświadczona, że gdyby nie ten postój, nie doszłoby później do zderzenia. Z powodu koszmarów sennych powódka skarżyła się na bezsenność.

Dowód: przesłuchanie powódki B. N. - k. 148 - 149.

W wyniku wypadku z dnia 11 stycznia 2010 r. powódka w zakresie narządów ruchu doznała złamania dalszej przynasady prawej kości łokciowej. Po zastosowanym leczeniu zachowawczym i postępowaniu usprawniającym pozostaje ograniczenie ruchomości prawego nadgarstka, niewielkie zaniki mięśni prawego przedramienia, zespół bólowy i poczucie pogorszenia sprawności. Uszczerbek na zdrowiu powódki w tym zakresie jest stały i wynosi obecnie 10%.

Zakres cierpień fizycznych i psychicznych powódki w związku z doznanymi w dniu 11 stycznia 2010 r. obrażeniami narządów ruchu był znaczny z uwagi na odczuwany przez nią ból, konieczność pobytu w szpitalu, pozostawanie w ciężkim i niewygodnym unieruchomieniu w opatrunku gipsowym, wykonywanie ćwiczeń usprawniających oraz ograniczenia w sprawności.

Ze względu na doznane w wypadku obrażenia narządów ruchu powódka wymagała częściowej pomocy osób trzecich przez okres ok. 2 miesięcy. Obejmowało to okres pozostawania w unieruchomieniu gipsowym i pierwsze dni po jego zdjęciu, gdy sprawność prawej kończyny górnej była jeszcze niedostateczna. Było to związane początkowo ze znacznymi dolegliwościami bólowymi, następnie z zastosowanym leczeniem. Pomoc ta początkowo konieczna była przy niektórych czynnościach higienicznych, związanych z ubieraniem się, praktycznie we wszystkich czynnościach związanych z nieco większym wysiłkiem, zwłaszcza z koniecznością jednoczesnego użycia obu kończyn górnych, przenoszenia przedmiotów, układania ich wysoko. Można przyjąć, że pomoc innych osób w tym okresie czasu była powódce potrzebna przeciętnie w ciągu ok. dwóch godzin dziennie. Następnie powódka wymagała częściowej pomocy osób trzecich przez okres kolejnego miesiąca w wymiarze jednej godziny dziennie, co wynikało z braku dostatecznej sprawności prawej kończyny górnej. Dotyczyło to pomocy we wszystkich czynnościach związanych z dużym wysiłkiem, zwłaszcza z koniecznością użycia tylko prawej lub jednoczesnego użycia obu kończyn górnych, przenoszenia ciężkich przedmiotów. Powódka ze względu na doznane urazy narządów ruchu obecnie nie wymaga pomocy innych osób w codziennych czynnościach.

Doznane przez powódkę w wypadku urazy narządów ruchu nie powodują istotnych ograniczeń w wykonywaniu przez nią czynności zawodowych w ciągu ośmiu godzin pracy. Nie oznacza to, że powódka będąc w pracy i pisząc na komputerze nie może odczuwać żadnych dolegliwości ze strony prawego nadgarstka.

Rokowania na przyszłość powódki są umiarkowanie dobre. Powódka nie odzyskała pełnej ruchomości w prawym stawie nadgarstkowym. Poczucie utrzymującego się pogorszenia sprawności może jeszcze ulec poprawie po większym dostosowaniu się powódki do pozostających ograniczeń. Powódka obecnie już nie wymaga systematycznego leczenia usprawniającego. Wystarczające jest postępowanie w postaci ćwiczeń wykonywanych we własnym zakresie w domu, które mają na celu utrzymanie obecnego zakresu sprawności. Ze względu na tendencję do pojawiania się nasilenia zespołu bólowego mogą zaistnieć okresowe wskazania do zastosowania cyklu zabiegów fizjoterapeutycznych, możliwego do uzyskania na zasadach refundacji przez NFZ.

Z doświadczenia lekarskiego wynika, że ludzie po urazach kręgosłupa szyjnego skutkujących znaczącymi ograniczeniami ruchomości zwykle okazują to w czasie wykonywania prostych czynności np. mówienia, spoglądania na bok, czytania dokumentów itp. Powódka w czasie badania przez biegłego nie ograniczała w uchwytny sposób ruchów kręgosłupa szyjnego.

Dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii i chirurgii urazowej A. W. wraz z opinią uzupełniającą – k. 167-168, k. 208-209.

W badaniu fizykalnym nie stwierdza się u powódki ograniczenia ruchomości odcinka szyjnego kręgosłupa. Brak jest cech klinicznych bólu korzeniowego. Bezpośrednim skutkiem wypadku u powódki w zakresie narządów ruchu było opisane złamanie przynasady dalszej kości łokciowej prawej z bocznym przemieszczeniem o 1/2 szerokości trzonu, leczone zachowawczo próbą nastawienia ręcznego oraz pełnym unieruchomieniem gipsowym przedramiennym

Późnymi następstwami wypadku z punktu widzenia ortopedycznego są nadto:

1.  stan po złamaniu przynasady dalszej kości łokciowej prawej z przemieszczeniem bocznym o 1/2 szerokości trzonu, leczone zachowawczo z uzyskaniem pełnego zrostu kostnego;

2.  częściowe uszkodzenie nerwu łokciowego prawego.

Wykonane testy neurologiczne na funkcjonowanie ręki prawej wykazują ewidentne częściowe uszkodzenie nerwu łokciowego prawego, jako skutek wypadku ze stycznia 2010r. Dotyczy to zarówno części czuciowej, co powódka opisuje jako parestezje na poziomie palca IV i V oraz strony łokciowej ręki prawej. Odnośnie zaburzeń motorycznych stwierdza się zaniki mięśniowe na poziomie dłoni i kłębika palca V prawego. Powódka przytrzymuje przedmiot w ręce prawej poprzez przywiedzenie, czyli działanie mięśnia przywodziciela kciuka prawego (nerw łokciowy prawy), a nie poprzez zgięcie w stawie międzypaliczkowym kciuka, czyli nie poprzez działanie zginacza długiego kciuka (nerw pośrodkowy prawy). Jednak siła zgięciowa - mięśnia przywodziciela kciuka jest wyraźnie osłabiona w porównaniu z ręką zdrową, czyli lewą. Wyraźnie widoczne jest upośledzenie działania mięśni międzykostnych prawych unerwionych przez nerw łokciowy prawy. U powódki stwierdza się także charakterystyczną cechę neurogennych zaników mięśniowych mięśni kłębika palca V prawego oraz zaniku mięśni dłoni prawej na poziomie mięśni międzykostnych prawych. Zgięcie w stawach śródręczno -palcowych II-V, za który to ruch odpowiedzialne są mięśnie międzykostne (n. łokciowy) - jest wyraźnie osłabione. Objawia się to w badaniu klinicznym osłabionym zaciskaniem ręki prawej w pięść. Również wyprost w stawach międzypalcowych -jest osłabiony w porównaniu ze stroną zdrową, czyli lewą. Za ww. ruch odpowiedzialne są także m. międzykostne (n. łokciowy). Odchylenie łokciowe-( n. łokciowy) - jest o 15 stopni mniejsze w porównaniu ze stroną lewą. Osłabienie funkcji mięśnia zginacza łokciowego nadgarstka prawego powoduje ograniczenie odwiedzenia łokciowego do kąta = 25 stopni, podczas gdy po stronie zdrowej wynosi 40 st.

Obecnie istnieje wskazanie do rewizji nerwu na poziomie złamania, z ewentualną neurolizą (uwolnieniem) nerwu oraz jego transpozycją. Ewentualny zabieg operacyjny rewizji nerwu winien być jednak poprzedzony wykonaniem badania (...).

W wyniku doznanego urazu w wypadku oraz po zastosowaniu w późniejszym etapie rehabilitacji domowej przez powódkę można mówić o średnio dobrym wyniku leczenia odnośnie ruchomości stawów sąsiadujących ze złamaniem. Ruch zgięcia czynnego oraz biernego nadgarstka prawego w kierunku dłoniowy oraz grzbietowym jest ograniczony o 20 stopni w porównaniu ze stroną zdrową.

U powódki poza ustalonym już uprzednio 10% długotrwałym uszczerbkiem na zdrowiu w związku ze zmianami strukturalnymi w miejscu złamania oraz w związku z zaburzeniami czynnościowymi ruchomości nadgarstka prawego, stwierdza się także 10% długotrwały uszczerbek na zdrowiu w związku z zaburzeniami neurologicznymi.

Dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii i traumatlogii J. D. – k. 234-258.

W wyniku urazu doznanego w wypadku doszło u powódki także do uszkodzenia i przerwania ciągłości twardych struktur kostnych, jak i miękkich tkanek twarzy, tj. błony śluzowej, skóry i tkanki podskórnej, nerwów obwodowych. Następstwem urazu były rany szarpane w okolicy nosa i wargi górnej. Nadto nastąpiło u powódki przemieszczenie się odłamów kostnych, przerwanie ciągłości naczyń krwionośnych, obrzęki i pojawienie się płynu (krwi) z pęcherzykami powietrza w przewodach nosowych, w zatokach szczękowych i komórkach sitowia.

Takie wieloodłamowe złamanie kości często nastręcza problemy dla chirurga przy wyborze opcji leczenia. Trudności dostępu do złamanych głębiej struktur kostnych, ilość czy wielkości odłamów kostnych może uniemożliwić zreponowanie i ustabilizowanie tych odłamów do stanu sprzed urazu, bez spowodowania pogłębienia obrażeń. W przypadku powódki zdecydowano się na zastosowanie leczenia zachowawczego i obserwację celem oceny wskazań do leczenia operacyjnego. Przy multifragmentalnym złamaniu ścian zatok czasami odstępuje się od zabiegu operacyjnego ze względu na możliwość pogorszenia stanu zdrowia pacjenta. W przypadku powódki ze względu na zbyt dużo odłamów kostnych odstąpiono zatem od zabiegu.

Powódka w związku z wypadkiem doznała stałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 42%, z czego:

1. uszkodzenie powłok twarzy (blizny, ubytki), oszpecenie bez zaburzeń funkcji – 3%,

2. uszkodzenie nosa z zaburzeniami oddychania – 15%,

3. utrata całkowita dwóch zębów – 2 % (za każdy ząb po 1 %),

4. uszkodzenie częściowe lub całkowite nerwu trójdzielnego – 17%,

5. złamanie szczęki wygojone z przemieszczeniem odłamów bez zaburzeń czynności stawu skroniowo-żuchwowego – 5 %.

Złamanie ściany przedniej, bocznej i tylnej zatoki szczękowej prawej z drobnym odłamem kostnym w części tylnej zatoki oraz lewej (tj. stan po wieloodłamowym złamaniu ograniczenia kostnego zatoki szczękowej lewej - wszystkich ścian bez zaburzeń czynności stawu skroniowo-żuchwowego), nie leczone, trwale spowodowało zmniejszenie światła zatoki szczękowej prawej i lewej.

Stan po złamaniu obustronnie kości nosowych leczonych zachowawczo bez nastawienia odłamów, skutkuje u powódki trwałym skrzywieniem nosa wraz z przegrodą, po źle zrośniętych odłamach kostnych. Taki stan wraz z trwałym zmniejszonym światłem zatoki szczękowej prawej i lewej może wpływać na upośledzenie toru oddychania. Doznane obrażenia twarzoczaszki uzasadniają przyjęcie, że uszkodzenie nosa spowodowało u powódki zaburzenie oddychania. W wyniku urazu automatycznie uszkodzone zostały bowiem poprzez odłamy kostne błony śluzowe i przerwana została ciągłość naczyń krwionośnych i nerwów, wobec czego musiało dojść do zaburzeń oddychania. Dodatkowo zablokowały oddychanie obrzęki i skrzywienie przegrody nosa. Zaburzenia oddychania potwierdza badanie TK z 12 stycznia 2010r, w którym stwierdzono płyn w obu zatokach szczękowych, komórkach sitowia i w przewodach nosowych z pęcherzykami powietrza. Jeśli bowiem stwierdzono płyn z pęcherzykami powietrza, oznacza to, że powietrze, które znajdowało się w przewodach nosowych i w zatokach szczękowych, nie mogło się wydostawać na zewnątrz. Skoro powódkę przywieziono na ostry dyżur nieprzytomną, to musiała ona zostać zaintubowana. U pacjenta nieprzytomnego zapada się bowiem język, a u powódki dodatkowo niedrożny był tor nosowy, co stanowiło zagrożenie życia. Te zaburzenia oddychania występowały w pierwszym etapie leczenie po wypadku, ale skrzywienie przegrody nosa, jak i zmniejszenie światła zatoki przynosowej upośledza obecnie tor oddychania.

W wyniku urazu uszkodzeniu częściowemu uległy, zaburzając czucie, gałęzie końcowe nerwu trójdzielnego unerwiające m.in. obszary: zęby szczęki, skórę i błonę śluzową przedniej części nosa, błonę śluzową jamy nosowej, skórę wargi górnej, błonę śluzową zatoki szczękowej, komórki sitowe, zatokę klinową oraz skórę policzka.

Stwierdzone w dokumentacji lekarskiej obrażenia w postaci: złamania twarzoczaszki, złamania kości nosowych obustronnie, złamania kości blaszki pionowej kości sitowej, wieloodłamowego złamania ograniczenia kostnego zatoki szczękowej lewej wszystkich ścian, złamania ściany przedniej, bocznej i tylnej zatoki szczękowej prawej z drobnym odłamem kostnym w części tylnej zatoki, złamania ściany dolnej oczodołu prawego, złamania ściany dolnej oczodołu lewego z odłamem pośrednim oraz rany szarpanej okolicy nosa i wargi górnej musiały uszkodzić odgałęzienia końcowe nerwu trójdzielnego. Sam opis urazu w karcie choroby wskazuje na to, że uszkodzenie nerwu trójdzielnego nastąpiło, jednak z wyłączeniem nerwu żuchwowego. W związku z przebiegiem nerwu trójdzielnego nie mogło dojść do opisanych urazów bez jego uszkodzenia. Przerwanie ciągłości nerwów pozostawiono do samoistnego wygojenia. Jednakże nerwy, w miejscu gdzie wystąpiło przesunięcie odłamów kostnych i uszkodzenie błon śluzowych, uległy całkowitemu trwałemu uszkodzeniu. Ich funkcje przejęły nerwy sąsiednie, gdyż organizm ludzki ma tę zdolność, że tkanka nerwowa może ulec samoistnej regeneracji naprawczej przywracając czucie w danym obszarze unerwienia gałęzi końcowych nerwu.

Na skutek wypadku komunikacyjnego doszło także do urazu wargi górnej wyrostka zębodołowego z całkowitą utratą dwóch zębów, co wymaga dodatkowego leczenia stomatologicznego uzupełnieniem protetycznym. Brak takiego leczenia może w przyszłości mieć wpływ na funkcjonowanie narządu żucia, w tym także na prawidłowe działanie stawu skroniowo-żuchwowego.

Zaopatrzone rany szarpane w okolicy nosa i wargi górnej pozostawiły blizny, które wpływają na estetykę twarzy powódki.

Dowód: opinia biegłego z zakresu chirurgii szczękowo-twarzowej J. B. wraz z opinią uzupełniającą – k. 426 - 430, 477 - 480,

ustna uzupełniająca opinia biegłego J. B. - k. 512 - 514 (00:08:45, 00:11:15, 00:12:54, 00:14:00, 00:15:14, 00:16:28, 00:19:45, 00:21:57, 00:23:00, 00:24:59, 00:26:59, 00:37:59).

Następstwem wypadku są u powódki zaburzenia nerwicowe i depresyjne oraz pogorszenie ogólnego stanu zdrowia psychicznego. Skutki wypadku mogą mieć przy tym negatywny wpływ na funkcjonowanie powódki w przyszłości. Powódka skarży się poczucie oszpecenia twarzy oraz zamiany osobowości, które wystąpiły u niej po wypadku.

Badania testowe u powódki wykazały średni poziom depresji z często odczuwanym smutkiem i przygnębieniem, lękiem o przyszłość, poczuciem zupełnej niewydolności, brakiem prawdziwego zadowolenia, stałym potępieniem siebie, poczuciem niechęci do siebie, ciągłą gotowością do płaczu, stałym zdenerwowaniem i rozdrażnieniem, utratą zainteresowania innymi ludźmi, poczuciem niskiej wartości, trudnościami w mobilizacji, męczliwością psychiczną, zaburzeniem snu i apetytu oraz lękiem o własne zdrowie. U powódki stwierdza się także brak stabilności i równowagi emocjonalnej, niską tolerancję na stres oraz negatywne stany emocjonalne w sytuacjach stresowych. Objawy te wskazują na zaburzenia depresyjne, które z dużym prawdopodobieństwem mogą być skutkiem wypadku.

Dowód: opinia biegłej sądowej z zakresu psychologii B. J. wraz z opinią uzupełniającą– k. 290-292, 365.

Powódka wydatkowała następujące kwoty:

- w związku z nabyciem w dniu 18.01.2010r. balsamu do twarzy N. i emulsji do higieny intymnej L. - kwotę 38zł 14gr,

- na zakup w dniu 20.01.2010r. płynu D., N., P. i K. D. łącznie kwotę 52zł 47gr, a na nabycie A. kwotę 9zł 36gr,

- w dniu 21.01.2010r. za wykonanie P. kwotę 70zł,

- kwotę 60zł 58gr na przejazd taksówką na trasie B. - D.- B. w W.,

- kwotę 44zł za przejazd taksówką w dniu 24.01.2010r. na trasie S.- B. w W.,

- kwotę 36zł za przejazd taksówką w dniu 26.01.2010r. na trasie B. S.w W.,

- kwotę 26zł za wykonanie zdjęcia do dokumentów.

Dowód: faktura VAT nr (...) - k. 46,

faktura VAT nr (...) - k. 47,

rachunek nr (...) - k. 51,

faktura VAT nr (...) - k. 48,

rachunek nr (...) - k. 54,

rachunek z dnia 26.01.2010r. - k. 55,

faktura VAT nr (...) - k. 56.

(...) (...). z o.o, której pojazd prowadził kierowca, uczestniczący w wypadku, posiadała ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) S.A.- okoliczność niesporna między stronami.

Pismem z dnia 27.01.2010r, doręczonym dnia 19.02.2010r, pełnomocnik powódki zgłosił szkodę stronie pozwanej, wnosząc o wypłatę powódce zaliczki na poczet odszkodowania na koszty leczenia i rehabilitację.

Dowód: pismo z dnia 27.01.2010r. - k. 58 - 59, k. 9-20 akt szkody nr (...).

Dodatkowo w dniu 12 lutego 2010r. sporządzono formularz zgłoszenia szkody, podpisany przez pełnomocnika powódki.

Dowód: zgłoszenie szkody z dnia 12.02.2010r. – k. 23 akt szkody nr (...).

Następnie w piśmie z dnia 12.03.2010r. pełnomocnik wniósł o wypłatę powódce przez stronę pozwaną świadczenia z tytułu ubezpieczenia NW.

Dowód: pismo z dnia 12.03.2010r. - k. 61 - 62.

W dniu 12.03.2010r. w toku postępowania likwidacyjnego chirurg ustalił uszczerbek na zdrowiu powódki związany z wypadkiem na 17%.

Dowód: orzeczenie zaoczne o stanie zdrowia z dnia 12.03.2010r. - k. 38 - 43 akt szkody nr (...).

Pismem z dnia 28 kwietnia 2010r. skierowanym do pełnomocnika powódki, strona pozwana poinformowała go, iż przyznała powódce tytułem zadośćuczynienia kwotę 20.000zł. Następnie w piśmie z dnia 18 maja 2010r. ubezpieczyciel oświadczył pełnomocnikowi powódki, że przyznano jej z tytułu NW kwotę 1500zł.

Dowód: pismo z dnia 28.04.2010r. - k. 68 - 69,

pismo z dnia18.05.2010r. - k. 70.

Powódce wypłacono te kwoty. - okoliczność niesporna między stronami.

Następnie w toku postępowania przeprowadzonego przez stronę pozwaną chirurg w dniu 14 maja 2010r. ustalił u powódki 25% uszczerbek na zdrowiu, a neurolog w dniu 17 maja 2010r. 5% uszczerbek.

Dowód: opinie lekarskie - k. 66, 67.

Pełnomocnik powódki pismem z dnia 31.05.2010r, doręczonym w dniu 7.06.2014r, wezwał stronę pozwaną do zapłaty tytułem zadośćuczynienia dalszej kwoty 80.000zł, a tytułem odszkodowania kwoty 3774zł 73gr. Wskazał m.in, że powódka na nabycie leków wydatkowała 136zł 68gr, na P. 70zł, na dojazd z W. do W. osób najbliższych 226zł 97gr na paliwo, a 2000zł za taksówkę, na nocleg tych osób w hotelu 1107zł i przejazdy taksówkami 190zł 80gr. Wraz z pismem złożono kopie faktur i rachunków.

Dowód: pismo z dnia 31.05.2010r. - k. 80 - 84, a nadto w aktach szkody nr (...).

W piśmie z dnia 8.10.2010r. skierowanym do pełnomocnika powódki strona pozwana poinformowała go o wypłacie dalszej kwoty zadośćuczynienia w wysokości 10.000zł oraz 200zł odszkodowania, obejmującego koszty przejazdów.

Dowód: pismo z dnia 8.10.2010r. - w aktach szkody nr (...).

Powódce wypłacono dodatkowo tytułem zadośćuczynienia kwotę 10.000zł oraz 200zł tytułem zwrotu kosztów przejazdu.

Dowód: arkusz likwidacyjny z dnia 7.10.2010r. - w aktach szkody nr (...).

Przy tak poczynionych ustaleniach faktycznych Sąd zważył, co następuje:

Powództwo co do zasady zasługiwało na uwzględnienie.

Okoliczności faktyczne związane z wypadkiem komunikacyjnym z dnia 11.01.2010r. pozostawały poza sporem (art. 229 kpc i art. 230 kpc).

Przy ocenie skutków wypadku dla powódki Sąd oparł się na dowodach z dokumentacji medycznej oraz opiniach biegłych sądowych: J. D., A. W., B. J. i J. B..

Powódka zgłosiła zarzuty do opinii biegłego sądowego z zakresu ortopedii i chirurgii urazowej A. W., jednak po sporządzeniu przez niego opinii uzupełniającej, opinii tych już nie kwestionowała. Strony nie kwestionowały także opinii biegłego sądowego z zakresu ortopedii i traumatologiiJ. D.

Natomiast strona pozwana wniosła zarzuty do opinii biegłej sądowej z zakresu psychologii B. J. co do stwierdzenia, iż zaburzenia depresyjne i nerwicowe u powódki są następstwem wypadku. W odpowiedzi na powyższy zarzut biegła wskazała, że podstawą opinii poza wywiadem diagnostycznym były badania testowe, istnieje duże prawdopodobieństwo, że opisane zaburzenia związane są właśnie z traumą przebytą w czasie wypadku. Strona pozwana po doręczeniu jej opinii uzupełniającej nie wniosła już zarzutów do niej.

Sąd nie oparł się na opinii biegłej sądowej H. B.. Jak zasadnie podniosła powódka opinia ta jest niekompletna i została sporządzona w taki sposób, iż budzi wątpliwości co do jej rzetelności. Biegła nie odniosła się do wszystkich urazów powódki i nie sprecyzowała jednoznacznych wniosków w opinii. Podstawę ustaleń faktycznych co do urazu twarzoczaszki stanowiła zatem opinia biegłego z zakresu chirurgii szczękowo-twarzowej J. B.. Pomimo, iż strona pozwana zakwestionowała ustalenia tj opinii, Sąd uznał ją za rzetelną i spójną, z przyczyn wskazanych w dalszej części uzasadnienia wyroku.

Sąd uznał w zasadzie za wiarygodne przesłuchanie powódki B. N.. W zakresie jednak szkody, jaką powódka poniosła w wyniku wypadku, przesłuchanie to było podstawą ustaleń faktycznych w takim zakresie, w jakim znajdowało ono potwierdzenie w przedłożonych przez powódkę dokumentach.

Odpowiedzialność strony pozwanej za skutki powyższego wypadku pozostawała bezsporna. Wynikała ona z art. 822§4 kc w związku z art. 436§1 kc. Sporna między stronami była jednak wysokość należnego powódce zadośćuczynienia oraz odszkodowania.

Jak podkreśla się w orzecznictwie, przy ocenie wysokości należnego zadośćuczynienia (art.445§1kc) należy uwzględniać przede wszystkim nasilenie cierpień, długotrwałość choroby, rozmiar kalectwa, trwałość następstw zdarzenia oraz konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w życiu osobistym i społecznym (por: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10.06.1999r, II UKN 681/98, OSNAP 2000/16/626). Zauważyć należy, iż pojęcie „sumy odpowiedniej” użyte w art. 445§1 kc w istocie ma charakter niedookreślony, niemniej jednak w judykaturze wskazane są kryteria, którymi należy się kierować przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia. Zadośćuczynienie przewidziane w art. 445 kc ma przede wszystkim charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty sumy symbolicznej, czy też określonej sztywnymi regułami, lecz musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość. (por: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.09.2001r, III CKN 427/00, LEX 52766). Zadośćuczynienie winno uwzględniać doznaną przez poszkodowanego krzywdę, na którą składają się cierpienia fizyczne w postaci bólu i innych dolegliwości oraz cierpienia psychiczne, polegające na ujemnych uczuciach przeżywanych bądź w związku z cierpieniami fizycznymi, bądź w związku z następstwami uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, zwłaszcza trwałymi lub nieodwracalnymi. Przy ocenie więc „odpowiedniej sumy” należy brać pod uwagę wszelkie okoliczności danego wypadku, mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 03.02.2000r., I CKN 969/98, LEX nr 50824).

Odnośnie doznanego przez powódkę uszczerbku na zdrowiu w zakresie narządów ruchu, Sąd oparł się na opiniach dwóch biegłych: A. W. i J. D.. Biegli zgodnie stwierdzili, że u powódki przyjąć należy 10% długotrwałym uszczerbkiem na zdrowiu w związku ze zmianami strukturalnymi w miejscu złamania przynasady dalszej kości łokciowej prawej oraz w związku z zaburzeniami czynnościowymi ruchomości nadgarstka prawego. Dodatkowo biegły sądowy J. D. po wykonaniu opisanych przez niego testów neurologicznych ustalił 10% długotrwały uszczerbek na zdrowiu powódki w związku z zaburzeniami neurologicznymi. Łącznie uszczerbek ten wynosi ostatecznie 20%. Istotne jest, że po zastosowanym leczeniu i rehabilitacji powódki pozostaje opisane ograniczenie ruchomości prawego nadgarstka, niewielkie zaniki mięśni prawego przedramienia oraz zespół bólowy. Zakres cierpień fizycznych i psychicznych powódki, a zatem krzywdy, był - jak ustalono - znaczny. W związku z doznanymi w wypadku obrażeniami odczuwała ona silny ból, pozostawała w ciężkim i niewygodnym unieruchomieniu w opatrunku gipsowym, wymagała rehabilitacji.

Powódka doznała w wypadku także poważnego urazu twarzoczaszki. Ustalając wpływ tegoż urazu na zdrowie powódki, Sąd oparł się na opinii biegłego z zakresu chirurgii szczękowo-twarzowej J. B.. Strona pozwana zakwestionowała wnioski tej opinii. Zarzuciła, że biegły nie wyjaśnił, z jakich przyczyn przyjął, iż u powódki wystąpiły zaburzenia oddychania. Biegły wskazał zaś, że doznane obrażenia twarzoczaszki, w tym uszkodzenie nosa, musiało spowodować u powódki te zaburzenie. Dodatkowo wystąpiły u niej obrzęki i skrzywienie przegrody nosa. Istotne jest jednak, co podkreślił biegły w uzupełniającej ustnej opinii, iż także badanie TK z dnia 12 stycznia 2010r. wskazywało na zaburzenie oddychania. Stwierdzono w nim bowiem płyn z pęcherzykami powietrza, co pozwala na przyjęcie, że powietrze, które znajdowało się w przewodach nosowych i w zatokach szczękowych, nie mogło się wydostawać na zewnątrz. Zaburzenia oddychania występują u powódki także obecnie, a to poprzez skrzywienie w wyniku urazu przegrody nosa oraz zmniejszenie światła zatoki przynosowej.

Strona pozwana zarzuciła nadto, iż biegły ustalił, że w wyniku urazu doszło u powódki do uszkodzenia nerwu trójdzielnego. Jak ustalono powódka doznała rozległego urazu twarzoczaszki, a opis urazu w karcie choroby wskazuje na to, że musiało dojść do uszkodzenia nerwu trójdzielnego. Biegły, wskazując na przebieg tego nerwu, podkreślił, że musiał on zostać uszkodzony. Należy mieć przy tym na względzie, że jest to uszkodzenie trwałe, choć jego funkcje przejęły nerwy sąsiednie. Biegły uzasadnił także wysokość przyjętego stałego uszczerbku na zdrowiu, wskazując, iż nie przyjął maksymalnego 20% uszczerbku w tym zakresie, a 17%, a to z uwagi na fakt, iż nie zostało uszkodzone odgałęzienie nerwu trójdzielnego, tj. nerw żuchwowy. Ustalenie procentowego stałego uszczerbku na zdrowiu należy do sfery wiadomości specjalnych, a biegły w ocenie Sądu wskazał tak na zakres urazu, jak i jego konsekwencje dla zdrowia powódki. Wobec powyższego Sąd uznał, iż okoliczności sporne w tym zakresie zostały już dostatecznie wyjaśnione i oddalił wniosek strony pozwanej o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego biegłego z zakresu chirurgii twarzowo - szczękowej (art. 217§2 kpc w brzmieniu sprzed nowelizacji). W myśl art. 286 kpc sąd może zażądać opinii od innych biegłych ,,w razie potrzeby”. Potrzeba taka nie może być jedynie wynikiem niezadowolenia strony z niekorzystnej dla niej opinii poprzedniego biegłego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10.01.2002r, II CKN 639/99, Lex nr 5313).

Ustalając zakres krzywdy, doznanej przez powódkę w wyniku urazu twarzoczaszki, Sąd miał na względzie, iż był to uraz rozległy, w wyniku którego doszło u powódki do uszkodzenia tkanek twarzy, powodującego u niej szczególny dyskomfort, wynikających z pozostałych po wygojeniu skóry blizn, wpływających na estetykę twarzy. Nadto u powódki nos po wygojeniu pozostał skrzywiony, co wpływa tak na wygląd powódki, jak i - co istotniejsze - na zaburzenie oddychania, na co zresztą wskazywała powódka w trakcie przesłuchania. Uszkodzeniu uległ także nerw trójdzielny. Powódka straciła dwa zęby, doszło u niej do załamania szczęki z przemieszczeniem odłamu. Złamanie ścian zatoki szczękowej prawej z drobnym odłamem kostnym, nieleczony z uwagi na stan powódki w trakcie hospitalizacji, spowodował u niej zmniejszenie światła zatoki szczękowej prawej i lewej.

Rozmiar doznanej przez powódkę krzywdy określa nie tylko poniesiony przez nią uszczerbek na zdrowiu i związane z nim cierpienia fizyczne, ale w takim samym stopniu także cierpienia psychiczne. Na cierpienia te niewątpliwie wpływa świadomość powódki, iż w wyniku wypadku, w którym uczestniczyła jako pasażerka autobusu (...), zginęły dwie osoby, a autobus spłonął. Wypadek był taką traumą dla powódki, że powracał w koszmarach sennych. Jego następstwem są obecnie zaburzenia nerwicowe i depresyjne powódki oraz pogorszenie jej ogólnego stanu zdrowia psychicznego. Na cierpienia psychiczne ma także istotny wpływ fakt, iż powódka czuje się oszpecona, w wyniku wypadku na skutek upadku doznała bowiem rozległego urazu twarzoczaszki. Powódka nadal odczuwa smutek i przygnębienie, lęk o przyszłość, oraz pozostałe objawy opisane w opinii biegłej sądowej B. J., wskazujące na zaburzenia depresyjne. Z opinii biegłej wynika przy tym, iż istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że zaburzenia te są następstwem wypadku, a zatem powinny być one uwzględnione przy ustaleniu rozmiaru krzywdy doznanej przez powódkę.

Biorąc pod uwagę te wszystkie okoliczności, Sąd uznał, iż odpowiednie zadośćuczynienie z tytułu doznanej przez powoda krzywdy wynieść powinno 130.000zł Strona pozwana uiściła na rzecz powódki z tego tytułu kwotę 30.000zł. Powódka w niniejszym procesie żądała zasądzenia tytułem zadośćuczynienia kwoty 75584zł i Sąd co do tego żądania na podstawie art. art.445§1 kc w związku z art. 444§1 kc uwzględnił powództwo.

W myśl art. 444§1 kc w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Powódka wniosła o zasądzenie odszkodowania, obejmującego 2640zł 90gr tytułem utraconego wynagrodzenia i kwoty 1774zł 73gr wydatkowanej na zakup leków, leczenie, dojazd z W. do W. osób najbliższych powódki, nocleg tych osób, jak i dojazd z hotelu do szpitala oraz inne wydatki związane z wypadkiem.

Niewątpliwie powódka w związku z wypadkiem przebywała na zwolnieniu lekarskim, w związku z czym początkowo pobierała zasiłek chorobowy, a następnie świadczenie rehabilitacyjne. Okoliczności te powódka wykazała. Pomimo jednak, iż strona pozwana w piśmie procesowym z dnia 19 kwietnia 2011 r. zarzuciła, że roszczenie powódki w zakresie utraconego dochodu nie zostało w żaden sposób wykazane, a przedłożone przez nią dokumenty nie stanowią wystarczającego dowodu na okoliczność utracenia dochodu we wskazanej wysokości, powódka, reprezentowana przez pełnomocnika procesowego - radcę prawnego, nie złożyła stosownych wniosków dowodowych celem wykazania wysokości ww wynagrodzenia, a ciężar dowodu w tym zakresie w myśl art. 6 kc spoczywał na powódce. W związku z tym powództwo co do tego żądania podlegało oddaleniu.

Powódka celem wykazania kwot wydatkowanych na leki przedłożyła dwie faktury. Sąd uznał, że wydatki objęte fakturą nr (...) w kwocie 38zł 14gr na środki higieny osobistej nie można uznać za pozostające w adekwatnym związku przyczynowym z wypadkiem. W takim związku nie pozostaje bowiem zakup balsamu do twarzy i ciała oraz emulsji do higieny intymnej. Powódka przedłożyła nadto fakturę nr (...) na kwotę 61zł 83gr. Zważywszy na uraz twarzoszaszki, jakiego doznała powódka, w tym utratę 2 zębów, celowy był zakup D. w płynie, tj. preparatu o działaniu ściągającym i łagodnie przeciwzapalnym na błony śluzowe jamy ustnej. Zasadnie także powódka nabyła środek przeciwbólowy, jakim jest K. D.. Uzasadnione było także nabycie przez powódkę leku nasennego, jakim jest N.. Powódka po zdarzeniu miała w nocy koszmary senne, które powodowały u niej bezsenność. W związku z dramatycznymi przeżyciami związanymi z wypadkiem celowe było również nabycie P.. Jednak w toku procesu powódka nie wykazała, by to w wyniku wypadku cierpiała na nadciśnienie tętnicze, stąd Sąd nie uwzględnił kwoty 9zł 36gr wydatkowanej przez nią na zakup leku A.. Wydatki na leki z tej faktury, pozostające w związku z wypadkiem, wyniosły zatem 52zł 47gr. Nadto w związku z urazem twarzoczaszki zasadne było wykonanie u powódki w dniu 21.01.2010r. P., tj. zdjęcia rentgenowskiego struktur szczęki, za które powódka uiściła kwotę 70zł. Należy wskazać przy tym, iż odpis tej faktury oraz rachunku nr (...) zostały uwierzytelnione przez pełnomocnika powódki, jak i zresztą pozostałych faktur i rachunków, które uwzględniono przy ustaleniu wysokości należnego powódce odszkodowania.

Niezasadny był także zarzut strony pozwanej, iż nie pozostają w związku przyczynowym z wypadkiem koszty przyjazdu z W. i pobytu we W. osoby trzeciej. Powódka nie zamieszkiwała we W., a jak wynika z opinii biegłego sądowego A. W. ze względu na doznane w wypadku obrażenia narządów ruchu wymagała częściowej pomocy osób trzecich przez okres ok. 2 miesięcy. Było to związane początkowo ze znacznymi dolegliwościami bólowymi. Pomoc ta w tym okresie konieczna była przy niektórych czynnościach higienicznych, związanych z ubieraniem się, praktycznie we wszystkich czynnościach związanych z nieco większym wysiłkiem, zwłaszcza z koniecznością jednoczesnego użycia obu kończyn górnych, przenoszenia przedmiotów, układania ich wysoko. Powódka nie byłaby zatem w stanie bez pomocy znajomego odbyć podróży na trasie W. - W.. Nadto powódka odczuwała jeszcze tak silne dolegliwości bólowe, że po zakończeniu hospitalizacji zmuszona była jeszcze 2 noce pozostać we W., a poniesione w tego tytułu wydatki - jak wynika z faktur przedłożonych przez powódkę wyniosły 738zł (369zł x 2). Konieczne było także przewiezienie powódki ze szpitala przy ul. (...) do hotelu przy ul. (...) we W.. Nawet gdyby znajomy dysponował wówczas samochodem, to nie musiał powódki przewieść nim ze szpitala, zwłaszcza że nie zamieszkuje on we W. i trasa ta nie musiała być mu znana. Powódka wykazała, że koszt przejazdu taksówką na trasie z hotelu do szpitala i z powrotem wyniósł 49zł 50gr i zważywszy na obrażenia powódki odniesione w wypadku pozostaje on z nim w adekwatnym związku przyczynowym. Także w adekwatnym związku przyczynowym z wypadkiem pozostaje koszt zakupu w dniu 20.01.2010r. paliwa na kwotę 226zł 97gr. Zważywszy, iż trasa W. - W. obejmuje ok. 360 km, powódka mogłaby z tego tytułu żądać zasądzenia max. kwoty ok. 300zł (360 km x 0,8358zł). Ponieważ strona powodowa uiściła z tego tytułu kwotę 200zł, a wykazany koszt to 226zł 97gr, do zapłaty z tego tytułu pozostała kwota 26zł 97gr.

Powódka jednak nie udowodniła pozostałych kosztów przejazdu taksówką. I tak na odpisie faktury nr (...)na kwotę 62zł 40gr brak jest daty. Powódka nie wykazała nadto, z jakich przyczyn korzystała z taksówki na trasie wskazanej w fakturze. Nie wykazała także okoliczności uzasadniających wydatkowanie przez nią za przejazd w W.w dniu 24.01.2010r. na trasie S. (...)- B. (...)kwoty 44zł oraz w dniu 26.01.2010r. na trasie B. (...)- S. (...)kwoty 36zł. Powódka nie udowodniła także, iż w związku przyczynowym z wypadkiem pozostaje wydatkowanie przez nią w dniu 21.01.2010r. kwoty 26zł na zdjęcie.

Podkreślić należy, iż powódka w niniejszym procesie była reprezentowana przez pełnomocnika procesowego, będącego radcą prawnym. Powinna była zatem wskazać dokładnie, jakie to ,,inne wydatki" poniesione w związku z wypadkiem składały się na kwotę 1756zł 73gr dochodzonego odszkodowania. Pomimo zarzutu strony pozwanej w tym zakresie, pełnomocnik powódki nie wskazał dokładnie tych wydatków, nie powołał okoliczności uzasadniających każdy z nich i nie złożył stosownych wniosków dowodowych celem ich wykazania.

Łącznie wydatki, które Sąd uznał za udowodnione w niniejszym procesie, obejmują kwotę 936zł 94gr (52zł 47g + 70zł + 738zł + 49zł 50gr + 26zł 97gr). Sąd zatem na podstawie art. 444§1 kc co do tej kwoty uwzględnił powództwo.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia orzeczono na podstawie art.481§1kc w związku z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22.05.2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Zawiadomienie o zdarzeniu z dnia 11.01.2010r. strona pozwana otrzymała w dniu 19.02.2010r, a żądania w zakresie odszkodowania sprecyzowano pismem doręczonym dnia 7.06.2010r, składając z nim odpisy faktur i rachunków, uwierzytelnione przez pełnomocnika powódki, wskazujące na poniesione przez nią wydatki. Zdaniem Sądu przy zachowaniu należytej staranności możliwe było w terminie 1 miesiąca od zgłoszenia szkody, tj. do dnia 12.03.2010r. ustalenie doznanej przez powódkę krzywdy, skoro orzeczenie lekarskie w tym zakresie sporządzono dnia 12.03.2010r. Jednak w piśmie z dnia 31.05.2010r. pełnomocnik powódki wyznaczył stronie pozwanej termin 7 dni na zapłatę dalszej kwoty zadośćuczynienia. W pozwie wskazał, że termin ten liczy od wysłania pisma. Jednak w powołanym piśmie wskazał on stronie pozwanej, iż termin ten liczony powinien być od daty doręczenia pisma, a zatem od dnia 7.06.2010r. Strona pozwana powinna więc uiścić dalsze należne powódce zadośćuczynienie w terminie do dnia 14.06.2010r. Nie uiszczając go w tym terminie pozostawała zatem od dnia 15.06.2010r. w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia. Jednak powódka dopiero w ww piśmie sprecyzowała swoje roszczenia co do odszkodowania. Strona pozwana powinna była zatem w terminie 1 miesiąca, tj. do dnia 7.07.2010r. wypłacić kwotę należną powódce z tego tytułu. Nie uiszczając jej w terminie strona pozwana pozostawała w opóźnieniu w zapłacie kwoty 936zł 94gr od dnia 8.07.2010r.

Mając powyższe na względzie na podstawie powołanych przepisów, Sąd orzekł jak w punktach I i II sentencji wyroku.

O kosztach procesu rozstrzygnięto na podstawie art. 100 zd. 2 kpc. Powódka uległa bowiem jedynie co do ok. 95,70% żądania pozwu. Na zasądzoną kwotę 9117zł składa sie: kwota 4000zł opłaty od pozwu, 1500zł zaliczki na opinie biegłych sądowych, 3600zł wynagrodzenia pełnomocnika procesowego i 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Pełnomocnik powoda wniósł o zasądzenie na rzecz powoda tytułem wynagrodzenia pełnomocnika procesowego kwoty 7200zł. Sąd uznał, że ani charakter sprawy, ani wkład pracy pełnomocnika powoda w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia nie uzasadniał zasądzenia tych kosztów w zakresie wyższym od stawki minimalnej. W świetle art. 109§2 kpc i §2 ust. 1 i 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu Sąd ocenia wysokość podlegającego zwrotowi wynagrodzenia na podstawie autonomicznie określonych przesłanek i każdorazowo ocenia charakter sprawy, rzeczywisty nakład pracy pełnomocnika i podjęte przez niego w sprawie czynności (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 5.03.2014r, I ACz 309/14, Lex nr 1438133, uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 30.01.2007r, III CZP 130/06, OSNC 2008/1/1). Udzielenie pomocy prawnej w niniejszej sprawie z uwagi na jej charakter nie wymagało zwiększonego nakładu pracy pełnomocnika w stosunku do innych spraw tego rodzaju. W tych okolicznościach na podstawie powołanych przepisów, ustalając wysokość należnych powodowi kosztów procesu, Sąd przyjął 3600zł tytułem wynagrodzenia jego pełnomocnika.

Orzeczenie w przedmiocie kosztów sądowych znajdowało uzasadnienie w art.100 zd. 2 kpc w związku z art. 8 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Tytułem wynagrodzeń biegłych w toku procesu wydatkowano łącznie kwotę 3405zł 97gr, przy czym z zaliczki wpłaconej przez powódkę kwotę 1500żł. Strona pozwana zobowiązana jest więc do uiszczenia z tego tytułu na rzecz Skarbu Państwa kwoty 1905zł 97gr.

Mając powyższe na względzie, na podstawie powołanych przepisów, Sąd orzekł jak w punktach IV sentencji wyroku.