Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 28 października 2014 r.

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu Wydział III Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący – Sędzia SO Ewa Adamczyk

Sędzia SO Agnieszka Skrzekut – sprawozdawca

Sędzia SO Tomasz Białka

po rozpoznaniu w dniu 28 października 2014 r.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku Skarbu Państwa - Prokuratora Okręgowego w Nowym Sączu

przy uczestnictwie J. B. i M. B.

o wpis hipoteki przymusowej

na skutek apelacji wnioskodawcy

od postanowienia Sądu Rejonowego w Zakopanem

z dnia 26 listopada 2012 r. sygn. akt Dz.Kw 7497/12

p o s t a n a w i a:

uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Zakopanem.

Sygn. akt III Ca 577/14

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 26.11.2012r. Sąd Rejonowy w Zakopanem oddalił wniosek Skarbu Państwa – Prokuratora Okręgowego w Nowym Sączu o wpis w KW (...)hipoteki przymusowej w kwocie 785 031,17 zł na podstawie postanowienia Prokuratora z dnia 27.03.2012r., sygn. akt (...) o zabezpieczeniu na mieniu uczestnika J. B.grożącej mu kary grzywny w kwocie 20 000 zł i roszczenia o naprawienie wyrządzonej szkody w kwocie 765 031,17 zł. Wnioskodawca domagał się obciążenia hipoteką nieruchomości objętej w/w księgą wieczystą, w której podejrzany figurował jako właściciel ułamkowej części udziału w prawie własności na prawach wspólności ustawowej wraz ze swoją żoną M. B..

Przyczyną oddalenia wniosku o wpis wskazaną w uzasadnieniu orzeczenia Sądu I instancji była okoliczność, że zgodnie z treścią art. 743 § 3 kpc postanowienie o zabezpieczeniu nie podlegające wykonaniu w drodze egzekucji, winno być zaopatrzone we wzmiankę o wykonalności nadaną przez sąd rejonowy. W tym zakresie Sąd I instancji odwołał się do uchwały 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 20.12.2007r. I KZP35/07, jak również poglądów doktryny.

Apelację od postanowienia Sądu Rejonowego wniósł Prokurator Okręgowy. Zaskarżając go w całości, zarzucił naruszenie przepisów prawa procesowego mające wpływ na wynik postępowania, a to art. 743 § 2 kpc, polegające na błędnym jego zastosowaniu przez uznanie, że postanowienie prokuratora o zastosowaniu zabezpieczenia majątkowego na nieruchomości podejrzanego, zaopatrzone we wzmiankę o natychmiastowej wykonalności na podstawie art. 462 § 1 kpk wymaga dodatkowego zaopatrzenia we wzmiankę o wykonalności nadaną przez sąd i nie stanowi samodzielnej podstawy wpisu do księgi wieczystej.

W wyniku podniesionego zarzutu apelujący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu, względnie o orzeczenie co do istoty sprawy, poprzez uwzględnienie wniosku i obciążenie hipoteką przymusową udziału przysługującego na prawach ustawowej wspólności małżeńskiej J. B. wraz z M. B..

Postanowieniem z dnia 13.03.2013r. w sprawie III Ca 66/13 Sąd Okręgowy rozpoznając apelację wnioskodawcy – apelację tę oddalił. W jego ocenie zachodziły jeszcze inne przyczyny, które nie mogły prowadzić do uwzględnienia wniosku i dokonania wpisu hipoteki niż te, na które zwrócił uwagę Sąd I instancji. Wskazał Sąd, iż w treści postanowienia Prokuratora nie określono w sposób wystarczający wysokości hipoteki stanowiącej sumę zabezpieczenia, a ponadto treścią przedmiotowego postanowienia Prokuratora objęto jedynie mienie podejrzanego, a przedmiotem obciążenia hipotecznego miało być zgodnie z wnioskiem także mienie żony podejrzanego.

W wyniku uwzględnienia skargi kasacyjnej złożonej przez wnioskodawcę, Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 11.07.2014r. w sprawie III CSK 257/13 uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Nowym Sączu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest uzasadniona, co skutkowało uchyleniem zaskarżonego postanowienia i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

W pierwszej kolejności, odnosząc się do przeszkody wpisu jaka stanowiła podstawę wydania przez Sąd Rejonowy postanowienia oddalającego wniosek o wpis hipoteki przymusowej, należy przyjąć, iż wzmianka o wykonalności prokuratorskiego postanowienia o zabezpieczeniu może pochodzić od Prokuratora, który wydał postanowienie. W takiej sytuacji nie jest konieczne zamieszczenie w/w wzmianki przez Sąd. Stanowisko takie zostało przedstawione w orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 12.02.2014r., IV CSK 275/13 (nie publ.), a przede wszystkim w postanowieniu Sądu Najwyższego, który rozpoznawał skargę kasacyjną od postanowienia Sądu Okręgowego zapadłego wcześniej w niniejszej sprawie.

W powołanym wyżej orzeczeniu Sąd Najwyższy nie podzielił również stanowiska Sądu Okręgowego co do istnienia dalszych przeszkód uniemożliwiających uwzględnienie wniosku.

I tak, okoliczność , iż w księdze wieczystej J. B. figuruje jako współwłaściciel na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej razem z M. B., a w treści postanowienia Prokuratora o zabezpieczeniu majątkowym ujawniono wyłącznie podejrzanego, nie stanowi podstawy do oddalenia wniosku o wpis hipoteki przymusowej. Wydanie postanowienia o zabezpieczeniu majątkowym na podstawie art. 291 § 1 i § 2 kpk i obciążeniu nieruchomości wspólnej podejrzanego i jego małżonka (w niniejszej sprawie udziału w nieruchomości wchodzącego do majątku wspólnego małżonków), to czynności należące do fazy postępowania zabezpieczającego. W toku tego postępowania wywołanego wydaniem postanowienia Prokuratora o zabezpieczeniu majątkowym i zakończonego odpowiednim wpisem hipoteki przymusowej, obejmującej elementy majątku wspólnego, jak wskazał Sąd Najwyższy ujawnia się przede wszystkim interes prawny beneficjentów zabezpieczenia, co usprawiedliwia tymczasową ingerencję w mienie małżonka podejrzanego.

Odnosząc się natomiast do drugiej z przeszkód uzasadniających oddalenie wniosku o wpis hipoteki opartej na treści art. 110 ¹ ustawy o księgach wieczystych i hipotece, również stanowisko to oraz przedstawiona na jego uzasadnienie argumentacja, w ocenie Sądu Najwyższego nie zasługiwały na uwzględnienie.

W świetle powyższego, uznając apelację za uzasadnioną, Sąd Okręgowy uchylił zaskarżone postanowienie i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji na podstawie art. 386 § 4 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc. W ponownym postępowaniu Sąd Rejonowy rozpozna wniosek o wpis hipoteki przymusowej z pominięciem omówionych wyżej przeszkód do jego dokonania.

(...)

(...)