Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 października 2014r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 października 2014r. w S.

odwołania K. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia (...)r. Nr (...)

w sprawie K. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala, że ubezpieczonemu K. P. przysługuje prawo do emerytury od dnia (...).

Sygn. akt IV U 253/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia (...)r. znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.184 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił K. P. prawa do emerytury wskazując, że ubezpieczony nie udowodnił, iż do dnia 1 stycznia 1999r. ma wymagany staż ubezpieczeniowy 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Organ rentowy przyjął za udowodnione przez ubezpieczonego na datę 01.01.1999 r. okresy nieskładkowe: 9 dni, okresy składkowe: 24 lata, 4 miesiące i 2 dni tj. łącznie 24 lata, 4 miesiące i 11 dni, w tym staż pracy w warunkach szczególnych 18 lat, 8 miesięcy i 27 dni. Organ rentowy nie zaliczył ubezpieczonemu do stażu pracy okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców tj. od (...)r., z uwagi na to że w tym czasie ubezpieczony uczęszczał do szkoły oddalonej o 40 km od gospodarstwa, konieczność codziennych dojazdów do szkoły, uczestnictwa w zajęciach oraz przygotowaniu do zajęć wyklucza przyjęcie, że ubezpieczony wykonywał pracę w gospodarstwie stale i w wymiarze znaczącym dla funkcjonowania tego gospodarstwa.

Odwołanie od w/w decyzji złożył K. P. wnosząc o jej zmianę i ustalenie jej prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołania wskazał, że organ rentowy niezasadnie nie zaliczył mu do stażu ubezpieczeniowego okresu pracy w gospodarstwie rolnym, wskazał, że w okresie ferii i wakacji szkolnych pracował w gospodarstwie rolnym rodziców średnio 10 godzin, pomagał we wszystkich pracach polowych rodzicom oraz przy inwentarzu żywym (odwołanie k.2).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.3-5).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony K. P. ur. (...), w dniu (...)r. ukończył (...)rok życia. W dniu (...)r. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury. Na podstawie przedłożonych do wniosku dokumentów organ rentowy ustalił, że na dzień 1 stycznia 1999r. ubezpieczony udowodnił staż ubezpieczeniowy w wymiarze 24 lat, 4 miesięcy i 11 dni, z czego okresy składkowe wynoszą 24 lata, 4 miesięcy i 2 dni, a okresy nieskładkowe 9 dni. Ponadto organ rentowy uznał ubezpieczonemu staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 18 lat, 8 miesięcy i 27 dni. Organ rentowy nie zaliczył do stażu pracy ubezpieczonego okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców tj. od(...)r. z uwagi na to, że praca w gospodarstwie i jednoczesne pobieranie nauki w szkole średniej oddalonej o 40 km od gospodarstwa rolnego wyklucza, iż ubezpieczony wykonywał pracę w gospodarstwie rolnym rodziców stale i w wymiarze znaczącym dla funkcjonowania tego gospodarstwa. Z uwagi na brak wymaganych ustawą 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych decyzją z (...)r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu przyznania emerytury (decyzja z (...). k.23 akt emerytalnych).

Rodzice ubezpieczonego R. i L. małż. P. zamieszkali w M. byli na podstawie ustawy o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych właścicielami gospodarstwa rolnego o powierzchni 2,80 ha położonego we wsi M. (zaświadczenie k. 11 akt organu rentowego). K. P. mieszkał razem z rodzicami od urodzenia (poświadczenie zameldowania k. 10 akt organu rentowego).

K. P. od (...)r. chodził do Technikum (...) w W.. Przez pierwsze dwa lata w okresie zimowym mieszkał w internacie, a później dojeżdżał codziennie do szkoły z domu. Dojazd do szkoły zajmował ubezpieczonemu ok.1,5 godziny w jedną stronę. Ubezpieczony kończył zajęcia szkole najpóźniej o 14.25 i wracał do domu na godz. 16.00. Przed wyjazdem do szkoły ubezpieczony nie wykonywał żadnych prac gospodarskich. Po szkole natomiast ubezpieczony pomagał rodzicom w pracach w gospodarstwie rolnym tj. codzienny wieczorny obrządek, oraz w pracach polowych: orce, wywożeniu obornika, sianiu, sadzeniu ziemniaków, sianokosach, żniwach, wykopkach, wypasaniu krów. W wakacje ubezpieczony nigdzie nie wyjeżdżał i cały czas poświęcał na prace w gospodarstwie rolnym rodziców. W okresie wakacji czas jaki poświęcał na pomoc rodzicom w gospodarstwie znacznie przekraczała 4 godziny dziennie (zeznania ubezpieczonego k.10-10v, zeznania świadków: J. W. k.9v, B. Z. k. 9v-10).

Ubezpieczony miał rodzeństwo: starszą siostrę i młodszego brata, którzy w mniejszym stopniu, niż on pomagali w gospodarstwie rolnym rodziców. Praca ubezpieczonego w gospodarstwie rolnym była stała i miała istotne znaczenie dla jego funkcjonowania (zeznania ubezpieczonego k.10-10v, zeznania świadków: J. W. k.9v, B. Z. k. 9v-10).

Ubezpieczony przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego i złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (okoliczności niesporne, oświadczenia zawarte we wniosku o emeryturę k. 2 akt emerytalnych ubezpieczonego).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego K. P. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art.184 ust.1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009r. Nr 153, poz.1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego przewidzianego w art.32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy ,tj. w dniu 1 stycznia 1999r. osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz osiągnęli okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27 ustawy, a także nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. W myśl przywołanego wyżej art.32 ust.1 i 4 ustawy pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, a w myśl przywołanego wyżej art.27 ustawy wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Zgodnie z §4 ust.1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 ze zm.) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A załącznika do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury w w/w wieku jeżeli ma wymagany okres zatrudnienia (co najmniej 25 lat mężczyzna), w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Ponadto zgodnie z §2 ust.1 przedmiotowego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Rozstrzygnięcie niniejszej sprawy wymagało zbadania, czy ubezpieczony spełnia przesłankę wymaganego okresu 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Poza sporem pozostawało bowiem, że ubezpieczony osiągnął wymagany ustawą wiek z dniem (...)r., spełniła przesłankę 15 –letniego stażu pracy w warunkach szczególnych oraz złożył wniosek za pośrednictwem organu rentowego o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym na dochodu budżetu państwa.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również, traktując je, z zastrzeżeniem art. 56, jak okresy składkowe przypadające przed dniem (...)r., okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

W przedmiotowej sprawie ubezpieczonemu K. P. brakuje do 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych 7 miesięcy i 19 dni i co do zasady o taki okres może być uzupełniony okres ubezpieczenia o okres pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia a przed (...)r. Zgodnie z wytycznymi doktryny i orzecznictwa, aby można było zaliczyć okres pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia traktując je jako okresy składkowe ubezpieczony musi wykazać, iż pracował w gospodarstwie rolnym rodziców co najmniej 4 godziny dziennie. W przedmiotowej sprawie zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci zeznań ubezpieczonego K. P. (k.10-10v), zeznań świadków: J. W. (k.9v), B. Z. (k. 9v-10) wykazał w sposób nie budzący żadnych wątpliwości, iż ubezpieczony w okresie od (...)r. pracował w gospodarstwie rolnym rodziców w wymiarze przekraczającym cztery godziny dziennie w okresie wakacji letnich od 1 lipca do 1 września każdego roku: (...)(8 miesięcy) i 17 dni lipca w roku (...). Ubezpieczony w okresie wakacji letnich nigdzie nie wyjeżdżał, pracował w gospodarstwie rolnym całe dnie od rana do wieczora przy wszystkich pracach polowych takich jak: sianokosy, żniwa, wykopki, orka oraz przy inwentarzu żywym rano i wieczorem. Sąd obdarzył wiarygodnością dowód z zeznań wymienionych świadków oraz dowód z zeznań ubezpieczonej. Wymienione dowody są spójne, logiczne i korespondują ze sobą. Mając na uwadze realia pracy w gospodarstwie rolnym w tamtym czasie, kiedy to wszystkie prace wykonywane były ręcznie, a rolnicy dysponowali jedynie sprzętem konnym do pracy w gospodarstwie angażowane były całe rodziny w tym dzieci, które pracowały jak dorośli przy wszystkich pracach polowych i przydomowych. Należy mieć również na uwadze, że ze względu na brak mechanizacji prace rolnicze były wykonywane znacznie dłużej niż obecnie, szczególnie w okresie letnim praca była od rana do wieczora. W ocenie Sądu zatem zebrany w sprawie materiał dowodowy daje podstawy do zaliczenia ubezpieczonej okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców w wymiarze 8 miesięcy i 17 dni jako okresu pracy w okresie wakacji szkolnych w latach (...), czyli nawet więcej niż to jest niezbędne dla udowodnienia przez ubezpieczonego przesłanki „ogólnego stażu ubezpieczenia” 25 lat. Ubezpieczonej brakuje bowiem jedynie okresu 7 miesięcy i 19 dni. Mając na uwadze okoliczność przyznaną przez ubezpieczonego, że przez pierwsze dwa lata nauki w okresie zimowym mieszał w internacie, oraz, że w okresie nauki szkolnej na pracę w gospodarstwie rolnym poświęcał średnio 3 godziny dziennie (k. 10v) oraz mając na uwadze konieczność dojazdu ubezpieczonego do szkoły i długość dnia w okresie zimowym, wiosennym i jesiennym Sąd uznał, iż co prawda ubezpieczony pomagał rodzicom w pracach gospodarczych w miarę potrzeb, ale nie ma realnych możliwości, aby ubezpieczony poza okresem wakacji pracował w gospodarstwie co najmniej 4 godziny dziennie każdego dnia.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd uznał, że odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie i dlatego na podstawie art.477 ^{( 14 )}§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że ubezpieczonemu K. P. przysługuje prawo do emerytury od(...)tj. od osiągnięcia przez niego (...)roku życia.