Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 20 listopada 2014 roku

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Trybunalskim

w składzie następującym :

Przewodniczący: Sędzia SO Beata Łapińska

Sędziowie: SO Agnieszka Leżańska

SR del. Marzena Foltyn-Banaszczyk (spr.)

Protokolant: Renata Kabzińska

po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa R. W.

o ustalenie zatrudnienia w warunkach szczególnych

w przedmiocie zażalenia powoda na postanowienie Sądu Rejonowego Sądu Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 8 października 2014 roku w sprawie sygn. akt IV P 75/14

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem wydanym w dniu 8 października 2014 roku Sąd Rejonowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie z powództwa R. W. o ustalenie zatrudnienia w warunkach szczególnych zawiesił postępowanie na podstawie art.177 § 1 pkt 6 k.p.c.

W uzasadnieniu postanowienia Sąd Rejonowy wskazał, że pozwem z dnia 19 maja 2014 roku powód R. W. wniósł o ustalenie pracy w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze w nieistniejącym już Przedsiębiorstwie (...) w P.. Zarządzeniem z dnia 2 września 2014 roku powód został zobowiązany do wskazania jako strony pozwanej następcy prawnego nieistniejącego już pracodawcy. W wyznaczonym terminie powód nie wykonał zobowiązania. Skoro powód jako pozwanego wskazał podmiot nieistniejący, a nie wykonał zarządzenia o wskazaniu jego następcy prawnego zdaniem Sądu Rejonowego uzasadniało to zawieszenie postępowania w sprawie na podstawie art. 177 § 1 pk. 6 k.p.c.

Zażalenie na powyższe postanowienie w dniu 16 października 2014 roku wniósł powód R. W. zaskarżając je w całości. Skarżący zarzucił zaskarżonemu postanowieniu naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 177§ 1 pk. 6 k.p.c. poprzez nieuzasadnione przyjęcie, że w terminie wyznaczonym przez Sąd nie wskazał następcy prawnego w sytuacji, gdy skarżący nie miał rzeczywistej możliwości ustalenia tego podmiotu w terminie wyznaczonym przez Sąd. Podnosząc powyższy zarzut Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i nie zawieszanie postępowania w sprawie. Jednocześnie skarżący podał jako następcę prawnego (...) wP. Miejski Zakład (...) w P. Sp. z o.o.

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył, co następuje:

Zażalenie jest o tyle uzasadnione, iż w wyniku jego uwzględnienia zachodzą podstawy do uchylenia zaskarżonego postanowienia.

Trafny jest zarzut naruszenia przepisów postępowania, tj. art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. poprzez jego zastosowanie w sprawie, aczkolwiek z innych przyczyn niż wskazane w zażaleniu.

Pozew złożony w niniejszej sprawie został skierowany przez R. W. przeciwko nieistniejącej osobie, tj. przeciwko Przedsiębiorstwu (...) w P., co expressis verbis wynikało z treści pozwu.

W dacie wytoczenia powództwa wskazane przez powoda jako strona pozwana Przedsiębiorstwo (...) w P. nie posiadało zdolności sądowej.

Zgodnie z art. 64 k.p.c. zdolność sądową, to jest zdolność występowania w procesie w charakterze strony, posiadają osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki nie będące osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną. Tak rozumiana zdolność sądowa jest atrybutem zdolności prawnej, gdyż zdolność prawna w zasadzie warunkuje zdolność sądową. Zdolność prawna to możność posiadania praw i obowiązków z zakresu prawa cywilnego. Należy ją odróżnić od zdolności do czynności prawnej, która oznacza zdolność do nabywania praw w drodze własnych czynności prawnej.

Zdolność sądowa i zdolność procesowa należą do bezwzględnych przesłanek procesowych (art. 64 k.p.c.). Brak tych przesłanek sąd bierze pod uwagę z urzędu w każdym stanie sprawy ( art. 202 zd.3 k.p.c.).

W przypadku stwierdzenia, iż okoliczności te istniały już w dacie wytoczenia powództwa (tzw. pierwotny brak przesłanek procesowych) obligatoryjne jest wydanie postanowienia odrzucającego pozew (art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c.). Orzeczenie to musi poprzedzać podjęta przez sąd próba uzupełnienia tego braku (art. 199 § 2 k.p.c.). Postępowanie sanujące braki regulują przepisy art. 70 § 1 k.p.c. i 71 k.p.c. W tym celu sąd obowiązany jest wyznaczyć odpowiedni termin stronie na uzupełnienie braku (wskazanie następcy prawnego niesiniejącego podmiotu). Oczywiście wyznaczenie takiego terminu jest celowe wyłącznie w sytuacji, gdy braki te dadzą się usunąć.

Wystąpienie omawianej przesłanki procesowej po dacie wytoczenia powództwa (brak następczy) prowadzi do zawieszenia postępowania na podstawie art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c.

Inna sytuacja procesowa zachodzi, gdy występuje brak formalny pozwu w postaci braku adresu pozwanego czy braku dokładnej nazwy strony pozwanej. Powód zatem w trybie uzupełnia braków formalnych pozwu (art. 130 k.p.c.) może uściślić oznaczenie strony pozwanej, jeżeli nie prowadzi ono do naruszenia tożsamości stron, a mylne oznaczenie strony pozwanej nie daje podstawy do odrzucenia pozwu. Uściślenie oznaczenia strony czy uzupełnienie braku formalnego w postaci podania adresu strony odbywa się zatem po wezwaniu do uzupełnienia braku formalnego pozwu pod rygorem zwrotu pozwu, a gdy braki ujawnią się w toku procesu pod rygorem zawieszenia postępowania w trybie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. Jednocześnie uściślenie oznaczenia stron procesu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych może mieć miejsce w ramach czynności wyjaśniających. Usunięcie tych braków dotyczy jednakże wyłącznie podmiotu, który posiada zdolność sądową.

W świetle przedstawionych rozważań należało uznać, iż Sąd Rejonowy błędnie zakwalifikował brak zdolności sądowej po stronie pozwanej jako brak formalny pozwu i w konsekwencji błędnie zastosował przepisy postępowania cywilnego zmierzające do uzupełnienia tego braku. W sprawie zachodzi konieczność usunięcia braku w zakresie zdolności sądowej wskazanego jako pozwany Przedsiębiorstwa (...) w P., a w przypadku gdy brak taki nie da się usunąć, odrzucenie pozwu.

Pozwany w zażaleniu wskazał jako następcę prawnego Przedsiębiorstwa (...) w P. - Miejski Zakład (...) w P. Sp. z o.o.

Sąd Rejonowy zatem uwzględni tę okoliczność, mając również na uwadze, że ponieważ brak zdolności sądowej odnosi się do podmiotu będącego stroną procesową, to konieczną przesłanką uzupełnienia takiego braku jest zachowanie tożsamości stron, a więc takiego stanu rzeczy, w którym zarówno przed uzupełnieniem jak i po uzupełnieniu braku zdolności sądowej stroną pozostaje ta sama jednostka. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2009 roku, II CSK 681/08, Legalis; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2004 roku, I CK 131/04, OSNC 2005/9/156).

Mając powyższe na uwadze należało stwierdzić, iż zaskarżone postanowienie zostało wydane z naruszeniem przepisu art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c., a to z kolei stosowanie do treści art. 386 § 4 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. prowadziło do uchylenia zaskarżonego orzeczenia w całości.