Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 kwietnia 2014 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Joanna Radzyńska-Głowacka

Protokolant Sylwia Kochowska

po rozpoznaniu w dniu 10 kwietnia 2014 roku w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa M. K.

przeciwko Skarbowi Państwa – Komendantowi Stołecznemu Policji

o zapłatę

1.  zasądza od Skarbu Państwa – Komendanta Stołecznego Policji na rzecz M. K. kwotę 568,49 zł (pięćset sześćdziesiąt osiem złotych 49/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 21 grudnia 2011 roku do dnia zapłaty;

2.  w pozostałej części powództwo oddala;

3.  nie obciąża M. K. kosztami zastępstwa procesowego pozwanego;

4.  nakazuje pobrać od M. K. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie kwotę 994,41 zł (dziewięćset dziewięćdziesiąt cztery złote 41/100) tytułem wydatków poniesionych tymczasowo ze Skarbu Państwa.

Sygn. akt I C 992/12

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 16 kwietnia 2012 r. powód M. K. wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa – Komendanta Stołecznego Policji kwoty 31.914,91 zł oraz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał, że przedmiotem sporu jest kwota potrącona przez pozwanego z tytułu kar umownych za opóźnienie powoda w realizacji robót, z należnego powodowi wynagrodzenia za zrealizowane roboty budowlane.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. K. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą M. K. Usługi (...) zawarł z pozwanym w dniu 24 maja 2011 r. umowę na roboty budowlane nr (...), w wyniku przeprowadzonego postępowania o zamówienia publiczne w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie art. 10 ust. 1 i art. 39 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych. Na podstawie zawartej umowy zobowiązany był wykonać prace budowlane polegające na remoncie budynku nr (...) w Oddziale Prewencji Policji przy ulicy (...) w P. (dowód: bezsporne, potwierdzone umową wraz z załącznikami – k. 14 – 56v).

Jako termin zakończenie realizacji prac, w § 1 ust. 4a umowy, wskazano 30 dni kalendarzowych od dnia podpisania umowy (dowód: umowa – k. 14).

W dniu 25 maja 2011 r. został podpisany protokół wprowadzenia na budowę. W protokole i w dzienniku budowy wskazano, że wykonawca do robót remontowych przystąpi z dn. 31 maja 2011 r. (dowód: protokół wprowadzenia na budowę – k. 57, wpis w dzienniku budowy – k. 58).

Powód wykonał zlecone umową pracę oraz prace dodatkowe (bezsporne).

W związku z koniecznością wykonania dodatkowych prac sporządzono protokół konieczności, w którym przewidziano zwiększenie wynagrodzenia z tytułu umowy o kwotę 34.100 zł oraz wydłużenie termin zakończenia realizacji prac o 20 dni kalendarzowych (dowód: protokół konieczności – k. 60-62). Protokół nie został zaakceptowany przez pozwanego (bezsporne).

Powód na własne ryzyko kontynuował wykonywanie prac (dowód: zeznania powoda – k. 202-203).

Powód zwracał się do pozwanego z wnioskiem o przesuniecie terminu zakończenia realizacji zadania, jednak bezskutecznie (dowód: pismo powoda z dnia 10 lipca 2011 r. – k. 66, wpisy w dzienniku budowy – k. 69-71).

Powód wpisem do dziennika budowy z dnia 8 sierpnia 2011 r. oraz pismem z dnia 5 sierpnia 2011 zgłosił gotowość przekazania prac i wezwał pozwanego do przystąpienia do odbioru (dowód: pismo – k. 72, wpis do dziennika budowy – k. 73).

W dniu 16 sierpnia 2012 r. na spotkaniu w sprawie odbioru końcowego stwierdzono konieczność wykonania dodatkowych prac (dowód: notatka służbowa – k. 156, lista obecności – k. 157)

Pozwany dokonał odbioru przedmiotu umowy 28 sierpnia 2011 r. (dowód: protokół odbioru robót budowlanych – k. 74 - 77).

Powód wystawił i doręczy pozwanemu fakturę VAT nr (...) z dnia 6 października 2011 r. na kwotę 139.914,91 zł brutto (dowód: faktura VAT – k. 129).

Pozwany wypłacił powodowi kwotę w wysokości 108.000 zł, obciążając go kwotą w wysokości 31.914,91 zł tytułem kar umownych za opóźnienie w realizacji prac – 61 dni (dowód: bezsporne, potwierdzone notą obciążeniową – k. 131).

Powód pismem z dnia 3 grudnia 2011 r., doręczonym pozwanemu w dniu 13 grudnia 2011 r. wezwał do zapłaty potrąconej kwoty w terminie 7 dni (dowód: pismo wraz ze zwrotnym poświadczeniem odbioru – k. 133 – 135)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie okoliczności, które nie były sporne w niniejszej sprawie oraz dokumentach złożonych do akt sprawy, których autentyczność nie była przez strony kwestionowana i nie budziła wątpliwości Sądu. Sąd wziął również pod uwagę zeznania świadków R. Z. (k. 180), A. Z. (k. 190), J. D. (1) (k. 194), J. D. (2) (k. 197), A. S. (k. 199), które były wiarygodne, korelowały z dokumentami znajdującymi się w aktach sprawy i potwierdzały przebieg oraz sposób wykonania umowy przez powoda. Sąd dał również wiarę zeznaniom powoda M. K., które były spójne i znajdowały potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie.

Sąd pominął dowód z opinii biegłego B. N., bowiem w ustalonym stanie prawnym nie miała ona znaczenia dla rozpoznania niniejszej sprawy.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części co do kwoty 568,49 zł. W pozostałej części powództwo podlegało oddaleniu.

Ustalony przez Sąd stan faktyczny był w przeważającej części bezsporny. Różnice w stanowiskach stron wynikały przede wszystkim z oceny prawnej działań stron przy wykonywaniu łączącej je umowy.

Roszczenie powoda dotyczyło nienależnego jego zdaniem naliczenia kary umownej za opóźnienie w realizacji umowy na roboty budowlane nr (...). W ocenie powoda pozwany niezasadnie naliczył karę umowną za opóźnienie w wykonaniu przez niego umowy.

Jak stanowi art. 483 § 1 kc można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

Strony zawarły umowę o roboty budowlane w wyniku przeprowadzonego postępowania o zamówienia publiczne w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie art. 10 ust. 1 i art. 39 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych. Zgodnie z § 1 ust 4 lit. a przedmiotowej umowy wykonawca zobowiązany był do realizacji robót budowlanych w terminie do 30 dni kalendarzowych od dnia podpisania umowy. Za każdy dzień opóźnienia w dotrzymaniu powyższego terminu strony przewidziały karę umowną w wysokości 0,3% wartości umowy (§ 9 ust. 1 lit. c umowy). W § 11 pkt. 3 umowy strony wskazały, że wszelkie zmiany umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności.

W toku wykonywania umowy strony nie zawierały aneksu do umowy oraz nie zawierały innych umów na wykonanie robót dodatkowych.

W trakcie wykonywania prac przez powoda pozwany zgłaszał konieczność wykonania prac dodatkowych. Sporządzono protokół konieczności, w którym wskazano prace dodatkowe, mające zostać wykonane oraz wskazano, że okres wykonania prac zostanie wydłużony o 20 dni kalendarzowych. Protokół konieczności został podpisany przez inspektorów nadzoru oraz kierownika robót. Osoby te nie były uprawnione do dokonywania zmian w łączącej strony umowie. Sam protokół konieczności, podpisany przez osoby nieumocowane do reprezentowania stron w obrocie prawnym, jest jedynie dokumentem dotyczącym kwestii technicznych, a więc czynnością faktyczną, której nie można przypisać charakteru dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy o roboty budowlane (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2006 r., II CSK 327/06). Protokół mógł stanowić jedynie podstawę do sporządzenie umowy na roboty dodatkowe w trybie art. 67 ust. 1 pkt 5 Prawo zamówień publicznych. Zauważyć należy, że powód miał świadomość tego faktu. Ze złożonych przez niego zeznań wynika bowiem, że kontynuował prace na własne ryzyko licząc na akceptację zmian i podpisanie aneksu przez osoby upoważnione.

Dlatego ostatecznie uznać należało, że wobec nie zawarcia przez strony aneksu do umowy bądź nowej umowy na roboty dodatkowe termin na realizację zamówienia nie został skutecznie zmieniony i upływał 23 czerwca 2011 r.

Na uwzględnienie zasługiwała natomiast argumentacja powoda, który wskazywał opóźnienie związane z wprowadzenie na teren budowy. Zgodnie bowiem z § 2 ust. 2 lit a łączącej strony umowy zamawiający zobowiązał się do protokolarnego wprowadzenia wykonawcy na terem robót w terminie do 5 dni roboczych licząc od dnia podpisania umowy. Umowa podpisana została 24 maja 2011 r., natomiast w protokole wprowadzenia na budowę zastrzeżono możliwość rozpoczęcia przez powoda robót dopiero w dniu 31 maja 2011 r., co było związane ze zwiększoną obecnością sił policyjnych na terenie jednostki i w żaden sposób nie wynikało z winy powoda. Uznać zatem należało, że ze względu na działanie pozwanego i umożliwienie rozpoczęcia robót z dwudniowym opóźnieniem nie można było żądać kary umownej za okres 2 dni opóźnienia w realizacji zamówienia.

Mając na uwadze powyższe, wobec opóźnienia w wykonaniu robót o 61 dni (od 23 czerwca do 23 sierpnia) uwzględniając dwudniowe opóźnienie w rozpoczęciu robót z winy pozwanego zasadnym było nałożenie przez pozwanego na rzecz powoda kary umownej za 59 dni opóźnienia w wysokości 31.346,42 zł (0,3% x 59 x 177.098,42). Pozwany w wystawionej nocie obciążeniowej nałożył na wykonawcę karę w wysokości 31.914,91 zł. Uznać zatem należało, że niezasadnie naliczona została kara umowna w kwocie 568,49 zł (31.914,91 – 31.346,42).

Kwota ta jest zatem nienależnym świadczeniem w rozumieniu art. 410 § 2 kc podlegającym zwrotowi od pozwanego na rzecz powoda na podstawie art. 405 kc.

Odsetki od powyższej kwoty należne są na podstawie art. 481 § 1 i 2 kc od dnia wyznaczonego przez powoda w wezwaniu do zapłaty skierowanego do pozwanego.

W punkcie 2 wyroku Sąd oddalił powództwo z nieuwzględnionym zakresie.

W punkcie 3 wyroku Sąd orzekł o kosztach procesu, postanawiając na podstawie art. 102 kpc nie obciążać powoda kosztami zastępstwa procesowego pozwanego. W ocenie Sądu zachodzi przypadek szczególnie uzasadniony przewidziany tym przepisem. Oczywistym jest, że powód wykonując zamówienie działał w dobrej wierze i w uzasadnionym przekonaniu, że termin wykonania zamówienia zostanie wydłużony, w związku z czym nie zostanie na niego nałożona kara umowna. Mimo faktu, że jego roszczenie w przeważającej części podlegało oddaleniu, w całym toku procesu był on przekonany o zasadności swojego żądania i dlatego, zdaniem Sądu zachodzą podstawy do nieobciążania go kosztami zastępstwa procesowego pozwanego, tym bardziej, że pozwany poprzez zlecanie robót dodatkowych, na których wykonanie powód nie musiał się zgadzać odniósł pośrednio korzyść. Nie musiał bowiem zawierać kolejnej umowy, wykonanie której prowadziłoby do ponoszenia kolejnych kosztów .

W punkcie 4 wyroku Sąd nakazał pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa kwotę 994,41 zł tytułem wydatków poniesionych tymczasowo ze Skarbu Państwa na wynagrodzenie biegłego sądowego, na podstawie art. 83 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.