Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 października 2014 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 października 2014 r. w O.

sprawy z odwołania E. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o wartość kapitału początkowego

na skutek odwołania E. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 26 listopada 2013r. znak (...)

z dnia 19 grudnia 2013r. znak (...)

orzeka:

zmienia zaskarżone decyzje w ten sposób, że do obliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjmuje wynagrodzenie E. P. za pracę w Państwowym Przedszkolu Nr (...) w O.: za rok 1986 w kwocie 45890 zł i za rok 1987 w kwocie 114534 zł.

UZASADNIENIE

E. P. odwołała się od decyzji z dnia 26.11.2013r. i 19.12.2013r. O/ZUS w P. odmawiającej jej ponownego ustalenia wartości kapitału początkowego z uwzględnieniem okresu jej zatrudnienia w Państwowym Przedszkolu Nr (...) w O. za lata 1986 i 1987.

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie. Wskazał, że nie ma podstaw do uwzględnienia przy naliczaniu kapitału początkowego wskazanego w zaskarżonej decyzji okresu zatrudnienia odwołującej się Państwowym Przedszkolu Nr (...) w O..

ZUS podniósł, że w okresie składkowym oraz w podstawie wymiaru nie uwzględnił odwołującej się okresów pracy oraz wynagrodzenia uzyskanego w okresie od 01.10. ł986r. do 31.08.1987r. z tytułu zatrudnienia w Przedszkolu Nr (...) O., ponieważ w świadectwie pracy z dnia 31.08.1987r. widnieje błędna data urodzenia. Natomiast w zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 10.05.2001r. wystawionym przez Przedszkole Niepubliczne (...) brak jest informacji czy jest ono następcą prawnym zlikwidowanego przedszkola czy tylko przechowuje dokumentację.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 22.01.2013r. E. P. ( ur. (...)) wystąpiła do (...) Oddział w P. z wnioskiem o ustalenie wartości kapitału początkowego. W wyniku rozpatrzenia tego wniosku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. dokonał jego obliczenia w decyzji z dnia 26.11.2013r. na podstawie przepisów ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ustalony odwołującej się decyzją z dnia 26.11.2013r. kapitał początkowy na dzień 01.01.1999r. wyniósł 52 331,51 złotych.

Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 01.01.1984r. do 31.12.1993r. Ustalony z tych lat wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 47,43%., zaś ustalona podstawa wymiaru kapitału początkowego wyniosła 579,07 złotych. Do obliczenia wartości kapitału początkowego O/ZUS uwzględnił odwołującej się 13 lat i 2 miesiące okresów składkowych.

W okresie składkowym oraz w podstawie wymiaru Oddział ZUS w zaskarżonej decyzji nie uwzględnił odwołującej się okresów pracy oraz wynagrodzenia uzyskanego w okresie od 01.10. 1986r. do 31.08.1987r. z tytułu zatrudnienia w Przedszkolu Nr (...) O., ponieważ w świadectwie pracy z dnia 31.08.1987r. widnieje błędna data urodzenia. Natomiast w zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 10.05.2001r. wystawionym przez Przedszkole Niepubliczne (...) brak jest informacji czy jest ono następcą prawnym zlikwidowanego przedszkola czy tylko przechowuje dokumentację.

W dniu 29.10.2013r. Inspektorat ZUS w O. zwrócił się do Przedszkola Niepublicznego (...) o nadesłanie informacji w jakim wymiarze czasu pracy odwołująca się była zatrudniona w okresie od 01.10.1986r. do 31.08.1987r. oraz o podanie czy Przedszkole Niepubliczne (...) jest prawnym następcą zlikwidowanego przedszkola, czy jedynie przechowawcą dokumentów. Wobec powyższego Zakład Ubezpieczeń Społecznych w decyzji z dnia 26.11.2013r. ustalił wartość kapitału początkowego z pominięciem okresu pracy w Przedszkolu Nr (...) O..

W dniu 12.12.2013r. E. P. wniosła za pośrednictwem ZUS odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych od powyższej decyzji ZUS, do którego dołączyła nowe dowody w postaci: poświadczonej za zgodność z oryginałem kopii umowy o pracę z Państwowym Przedszkolem Nr (...) w O. na okres od 01.09.1987r. do 31.08.1988r. oraz poświadczonej za zgodność z oryginałem kopii dowodu osobistego z którego wynika, że odwołująca się pracowała w Przedszkolu Nr (...).

W związku z powyższym organ rentowy dokonał ponownego rozpatrzenia sprawy i ponownego ustalenia wartości kapitału początkowego w decyzji z dnia 19.12.2013r. W efekcie do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy ponownie przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 01.01.1984r. do 31.12.1993r. Ustalony ponownie z tych lat wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 44,39%, zaś ustalona podstawa wymiaru kapitału początkowego wyniosła 541,95 złotych. W związku ze złożonymi dodatkowymi dowodami do obliczenia wartości kapitału początkowego O/ZUS uwzględnił odwołującej się 14 lat i 1 miesiąc okresów składkowych. Obliczony odwołującej ponownie kapitał początkowy ustalony na dzień 01.01.1999r. wynosi 53 435,03 złotych.

W decyzji tej poinformowano jednocześnie, że za okres zatrudnienia od 01.10.1986r. do 31.08.1987r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyjął odwołującej kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, ponieważ brak informacji czy Przedszkole Niepubliczne (...) w O. jest następcą prawnym po Państwowym Przedszkolu Nr (...) w O..

W toku postępowania sądowego Sąd pozyskał dokumentację osobową i płacową dotyczącą spornego okresu zatrudnienia, następnie dopuścił dowód z opinii biegłej sądowej celem ustalenia wysokości zarobków uzyskiwanych przez odwołująca się w Państwowym Przedszkolu Nr (...) w O..

E. P. była zatrudniona od 01 października 1986 roku do 31 sierpnia 1987 roku w Przedszkolu Nr (...) w O. – uzyskała wynagrodzenia stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w wysokości: w 1986 roku – 45.890,00 złotych i w 1987 roku - 114.534,00 złotych.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: dokumentacji zawartej w aktach rentowych (...)-2013, akt osobowych (k.23 a.s) oraz dowodu z opinii biegłej H. G. (k. 39-49).

Sąd zważył, co następuje:

Przedmiotem rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie była prawidłowość decyzji (...) w P. z dnia 26.11.2013r. i 19.12.2013r. odmawiającej E. P. ponownego ustalenia wartości kapitału początkowego z uwzględnieniem okresu jej zatrudnienia w Państwowym Przedszkolu Nr (...) w O. za lata 1986 i 1987.

Zgodnie z art. 174 ust. 2 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2004r. Nr 39, poz. 353, z późn. zm.) przy ustalaniu wartości kapitału początkowego zaliczanie okresów składkowych i nieskładkowych następuje według zasad określonych w art. 6 i 7 ustawy, a w myśl art. 6 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy, za okresy składkowe uważa się przypadające przed dniem 15 listopada 1991r. okresy zatrudnienia na obszarze Państwa Polskiego po ukończeniu 15 lat życia - w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, jeżeli w okresach tych pracownik pobierał wynagrodzenie lub zasiłki z ubezpieczenia społecznego.

Biegła sporządziła opinię, w której na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach ZUS oraz akt osobowych ustaliła, że odwołująca się była zatrudniona od 1 października 1986 roku do 31 sierpnia 1987 roku w Przedszkolu Nr (...) w O..

Biegła oparła się na załączonych do akt sprawy listy wypłat wynagrodzeń odwołującej się w roku 1987. Listy te obejmowały wypłaty dla pracowników płacy zasadniczej, dodatku funkcyjnego, stażowego, dodatkowych wynagrodzeń, wynagrodzeń za godziny nadliczbowe. Z list płac wynika, że odwołującej się w w/w okresie nie wypłacano dodatku za staż pracy. Zgodnie z art. 33 ustawy Karta Nauczyciela, nauczycielom w okresie objętym opinią przysługiwał dodatek za nieprzerwaną pracę w szkole, zwany dodatkiem za wysługę lat, w wysokości 1 % wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok pracy, wypłacany w okresach miesięcznych poczynając od czwartego roku pracy. indywidualnych nagród z zakładowego funduszu nagród. Z wykazu tego wynika, że odwołująca się zatrudniona w przedszkolu w okresie od 01 października 1986 roku uzyskała wynagrodzenie wypłacone z funduszu płac stanowiące podstawę wyliczenia nagrody w kwocie 45.890,00 złotych.

Biegła uwzględniła, że do ustalenia podstawy wymiaru dla pracowników uspołecznionych zakładów pracy nie przyjmuje się tych składników wynagrodzenia w gotówce i w naturze z tytułu wykonywania pracy w ramach stosunku pracy, od których nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. Przy ustalaniu, czy istnieje obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne od określonych składników wynagrodzeń, stosuje się przepisy obowiązujące w okresie, z którego wynagrodzenie jest uwzględniane w podstawie wymiaru. Zgodnie z Rozporządzeniem z dnia 27 grudnia 1983 roku powołanym na wstępie podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne pracowników uspołecznionych zakładów pracy stanowiły wypłaty pieniężne oraz wartość świadczeń w naturze zaliczone w myśl przepisów o klasyfikacji wynagrodzeń w jednostkach gospodarki uspołecznionej do wynagrodzeń osobowych. Wynagrodzenia osobowe obejmowały wynagrodzenia i inne świadczenia z tytułu pracy wypłacane lub wydawane w naturze pracownikom należne z tytułu stosunku pracy.

Nagrody z zakładowego funduszu nagród obejmowały nagrody wypłacane z tego funduszu, tworzonego na podstawie odrębnych przepisów w uspołecznionych zakładach pracy. Wypłaty nagród z zakładowego funduszu nagród nie podlegały składkom na ubezpieczenie społeczne. Zgodnie z dokumentami załączonymi do akt ZUS odwołująca się w dniu 01 października 1986 roku posiadała staż pracy 2 lata. Według umowy o pracę dotyczącej zatrudnienia odwołującej się od 01 września 1987 roku, załączonej do akt III U 59/14 (k. 5), odwołująca się miała wykształcenie: studium kulturalno – oświatowe Zgodnie z Uchwałą Nr 97 Rady Ministrów z dnia 08 sierpnia 1983 roku w sprawie wynagradzania nauczycieli (MP z 1985 roku Nr 36 poz. 242 ze zm.) od 01 września 1986 roku wynagrodzenie zasadnicze nauczycieli posiadających staż od 2 do 4 lat i ukończone studium nauczycielskie wynosiło 10.400,00 złotych. Od 01 września 1987 roku wynagrodzenie zasadnicze nauczycieli posiadających staż od 2 do 4 lat i ukończone studium nauczycielskie wynosiło 13.500,00 złotych.

Mając powyższe na uwadze, przyjmując, że odwołująca się pracowała w pełnym wymiarze czasu pracy i nie korzystała w okresie zatrudniania z urlopów bezpłatnych i wychowawczych wynagrodzenie zasadnicze w miesiącach październiku – grudniu 1986 roku i sierpniu 1987 roku wynosiło 10.400,00 złotych.

Stosownie do art. 48 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 roku Karta Nauczyciela (tj. Dz. U z 2006 roku Nr 97 poz. 674 ze zm.) dla nauczycieli tworzyło się zakładowy fundusz nagród w wysokości 8,5% wynagrodzeń osobowych. Wysokość i zasady przyznawania indywidualnych nagród z tego funduszu określały odrębne przepisy.

Zgodnie z Ustawą z dnia 10 lipca 1985 roku o rocznych nagrodach z zakładowego funduszu nagród w państwowych jednostkach organizacyjnych nie będących przedsiębiorstwami państwowymi (Dz. U z 1985 roku Nr 32 poz. 141 ze zm.) roczną nagrodę z zakładowego funduszu nagród, ustalało się w wysokości 8,5 % sumy wynagrodzeń otrzymanych przez pracownika z tytułu stosunku pracy w ciągu roku, za który była przyznawana nagroda, z uwzględnieniem składników wynagrodzeń określonych w art. 10. Nagroda przysługiwała pracownikowi po przepracowaniu w jednym zakładzie pracy całego roku.

Podstawę do ustalenia wysokości nagrody dla pracownika stanowiły dokonane w ciągu roku, w ramach wynagrodzeń osobowych, wypłaty pieniężne za czas efektywnie przepracowany oraz wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy, po wyłączeniu 50% i 100% dodatków za pracę w godzinach nadliczbowych oraz nagród. Za wypłaty pieniężne, o których mowa wyżej, nie uważało się świadczeń w naturze lub ekwiwalentów za świadczenia przysługujące w naturze.

Mając powyższe na uwadze biegła przyjęła, że wynagrodzenie wykazane jako podstawa naliczenia nagrody w kwocie 45.890,00 złotych, stanowiło wynagrodzenie wypłacone z osobowego funduszu płac i podlegało składkom na ubezpieczenie społeczne. Obejmowało ono z dużym prawdopodobieństwem oprócz wypłaty wynagrodzenia zasadniczego wypłatę za przepracowane godziny ponadnormatywne. Takie też założenie przyjęto przy dokonywaniu wyliczeń w opinii. Wynagrodzenie za godziny nadliczbowe w roku 1986 ustalono jako różnicę pomiędzy przysługującym wynagrodzeniem zasadniczym i wypłatami z osobowego funduszu wskazanymi jako podstawa naliczenia nagrody rocznej.

Przy uwzględnieniu powyższego biegła określiła, że E. P. zatrudniona od 01 października 1986 roku do 31 sierpnia 1987 roku w Przedszkolu Nr (...) w O. – uzyskała wynagrodzenia stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w wysokości: w 1986 roku – 45.890,00 złotych i w 1987 roku - 114.534,00 złotych.

W ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy świadczy o tym, że E. P. była zatrudniona od 1 października 1986 roku do 31 sierpnia 1987 roku w Przedszkolu Nr (...) w O. – uzyskała wynagrodzenia stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w wysokości: w 1986 roku – 45.890,00 złotych i w 1987 roku - 114.534,00 złotych.

Sąd uznał, że opinia biegłej jest rzetelna i prawidłowa, tym bardziej, że żadna ze stron nie kwestionowała tej opinii. Na rozprawie poprzedzającej wydanie wyroku pełnomocnik ZUS pozostawił sprawę do uznania Sądu.

W ocenie Sądu opinia biegłego właściwie określa zarobki odwołującej się, bo prawidłowe były założenia biegłej.

W tej sytuacji Sąd uznał, że istnieją podstawy do zaliczenia E. P. do ustalenia kapitału początkowego okresu jej zatrudnienia od 1 października 1986 roku do 31 sierpnia 1987 roku w Przedszkolu Nr (...) w O. i przyjęcie do obliczenia wskaźnika wysokości wynagrodzenia za pracę w wysokości w 1986 roku – 45.890,00 złotych i w 1987 roku - 114.534,00 złotych.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 47714 §2 k.p.c. Sąd Okręgowy dokonał stosownej zmiany zaskarżonej decyzji.

1