Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 października 2014r.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Ostrołęce Wydział III

w składzie:

Przewodnicząca: SSO Bożena Bielska

Protokolant: sekretarz sądowy Przemysław Dudziński

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 października 2014r. w O.

sprawy z odwołania J. D. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania J. D. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 28 czerwca 2012 r. nr (...)

orzeka:

1.  zmienia zaskarżoną decyzję i od dnia 01.06.2012r. przelicza J. D. (2) emeryturę przy przyjęciu przeciętnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wyliczonej z 20 lat kalendarzowych: od 1963r. do 1979r. i od 1986r. do 1988r. i WWPW 55,67%,

2.  w pozostałym zakresie oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28.06.2012r. odmówiono J. D. (1) przeliczenia podstawy wymiaru emerytury.

W odwołaniu o tej decyzji J. D. (1) wniosła o uwzględnienie przy wyliczaniu wysokości emerytury kwot uzyskanych przez nią z tytułu zatrudnienia w Urzędzie P.-Telekomunikacyjnym M. w okresie od 15.07.1962r. do 31.07.1965r. i od 01.04.1966r. do 16.07.1984r., w tym za lata 1964-1968 przyjęcia kwot z legitymacji ubezpieczeniowej.

W uzasadnieniu wskazała, iż zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu wystawiła jej Poczta Polska Rejonowy Urząd Poczty w O., wskazano tam jednak zaniżone kwoty, nie uwzględniono bowiem dodatków funkcyjnych, kasowych, wysługi lat i premii. Za lata 1964-1968 powinny natomiast zostać przyjęte kwoty widniejące w jej legitymacji ubezpieczeniowej.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie. Wskazał, iż w dniu 01.06.2012r. J. D. (1) złożyła kolejny wniosek o przeliczenie podstawy wymiaru emerytury z uwzględnieniem wynagrodzenia z legitymacji ubezpieczeniowej a w dniu 12.06.2012r. dołączyła dodatkowe dokumenty uzyskane z Poczty Polskiej. Zaskarżoną decyzją z dnia 28.06.2012r. odmówiono jej przeliczenia podstawy wymiaru emerytury, ponieważ nie zostały spełnione warunki określone w art. 111 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury wyliczony z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu wyniósł bowiem 49% i był niższy od aktualnie obowiązującego, obliczonego na podstawie zaświadczeń wystawionych przez zakład pracy na druku Rp-7 z dnia 31.10.1997r. i 10.01.2001r., wynoszącego 52,25%.

Ostatecznie J. D. (1) domagała się przyjęcia do wyliczania wysokości emerytury kwot wynagrodzeń za lata 1964-1968 z legitymacji ubezpieczeniowej a za pozostałe lata zatrudnienia w Urzędzie P.-Telekomunikacyjnym M. zgodnie ze stawkami wynikającymi z akt osobowych, w tym: premii, nagród za lata 1975-1978, ekwiwalentu za sorty mundurowe, 13-tek i 14-tek, dodatku za wysługę lat, dodatku służbowego, dodatku kasowego, dodatku kierowniczego, dodatku zmianowego, dodatku za godziny nadliczbowe, dodatku za przechowywanie broni, dodatku za konwojowanie i dodatku na Dzień Łącznościowca oraz przeliczenia emerytury.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Decyzją z dnia 02.06.1997r. przyznano J. D. (1) prawo do emerytury od dnia 28.05.1997r. Podstawa wymiaru emerytury została obliczona z wynagrodzenia z lat 1978-1980 a ustalony z tego okresu WWPW wyniósł 45,53%. Podstawą do jego wyliczenia było Rp-7 z dnia 31.07.1995r., wystawione przez Pocztę Polską Rejonowy Urząd Poczty w O. za lata 1980-1984.

Z akt emerytalnych wynika, iż w dniu 30.01.2001r. J. D. (1) złożyła wniosek o przeliczenie podstawy wymiaru emerytury przez przyjęcie do jej ustalenia wynagrodzenia z 20 lat wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu (k. 34a.e.). Złożyła wówczas nowe dowody, w tym zaświadczenie Rp-7 z dnia 10.01.2001r., wystawione przez Pocztę Polską Rejonowy Urząd Poczty w O. za lata 1962-1976. Na podstawie nowo przedłożonych dowodów ZUS decyzją z dnia 05.02.2001r. dokonał przeliczenia podstawy wymiaru emerytury z 20 lat: 1963-1979, 1986-1988, ponieważ wyliczony z tych lat WWPW wyniósł 52,25% i był wyższy od poprzednio przyjętego 45,53%.

J. D. (1) wniosła odwołanie od tej decyzji ZUS, domagając się przyjęcia za lata 1964-1968 wynagrodzeń wskazanych w legitymacji ubezpieczeniowej oraz przyjęcia z pozostałe lata wyższych zarobków. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 10.10.2001r., wydanym w sprawie XIIIU2506/01 odwołanie to zostało oddalone.

W dniu 01.06.2012r. J. D. (1) złożyła do ZUS kolejny wniosek o przeliczenie podstawy wymiaru emerytury z uwzględnieniem wynagrodzenia z legitymacji ubezpieczeniowej (k. 141a.e.) a w dniu 12.06.2012r. dołączyła dodatkowe dokumenty uzyskane z Poczty Polskiej. Były to angaże i pisma z jej akt osobowych a dotyczące wysokości wynagrodzenia (k. 143-168a.e.). Po zbadaniu tych dokumentów zaskarżoną decyzją z dnia 28.06.2012r. odmówiono jej przeliczenia podstawy wymiaru emerytury. ZUS uznał, że nie zostały spełnione warunki określone w art.111 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury wyliczony z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu wyniósł bowiem 49% i był niższy od aktualnie obowiązującego, obliczonego na podstawie zaświadczeń wystawionych przez zakład pracy na druku Rp-7 z dnia 31.10.1997r. i 10.01.2001r., wynoszącego 52,25%.

Ta decyzja ZUS jest obecnie przedmiotem odwołania.

J. D. (1) nie zgadzała się z wynagrodzeniem za lata 1962-1984, przyjętym przy wydawaniu tej decyzji. Wnosiła o uwzględnienie przy wyliczaniu wysokości emerytury kwot uzyskanych przez nią z tytułu zatrudnienia w Urzędzie P.-Telekomunikacyjnym M., w tym kwot wynagrodzeń za lata 1964-1968 z legitymacji ubezpieczeniowej a za pozostałe lata zatrudnienia zgodnie ze stawkami wynikającymi z akt osobowych, w tym: dodatku służbowego, premii, dodatku za wysługę lat, nagród za lata 1975-1978, ekwiwalentu za sorty mundurowe, 13-tek i 14-tek, dodatku zmianowego, dodatku za godziny nadliczbowe, dodatku kasowego, dodatku za przechowywanie broni, dodatku za konwojowanie, dodatku kierowniczego i dodatku na dzień Łącznościowca oraz przeliczenia emerytury.

W ocenie Sądu odwołanie jest zasadne częściowo.

Z akt ZUS wynika, iż odwołująca była zatrudniona w Urzędzie P.-Telekomunikacyjnym M.: na ½ etatu od 15.07.1962r. do 30.04.1964r., a w pełnym wymiarze czasu pracy od 01.05.1964r. do 31.07.1965r. oraz od 01.04.1966r. do 16.07.1984r. (świadectwo k. 5a.r.). Ze świadectwa tego wynika nadto, iż odwołująca przebywała na urlopach bezpłatnych i wychowawczych w okresie 01.10.1968r. do 31.05.1969r. (urlop wychowawczy), od 17.07.1979r. do 31.12.1979r. (urlop wychowawczy), od 16.04.1980r. do 16.07.1982r. (urlop wychowawczy) i od 17.07.1982r. do 16.07.1984r. (urlop bezpłatny).

Żądania odwołującej dotyczyły zarobków osiągniętych w okresie tego zatrudnienia.

Na okoliczność wysokości osiąganego w w/w okresach wynagrodzenia J. D. (1) złożyła do ZUS zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp-7, wystawione: w dniu 31.07.1995r. (za lata 1980-1984 – k. 9a.e.), w dniu 10.01.2001r. (za lata 1962-1976 – k. 36-37a.e.). Nadto złożyła angaże i pisma z akt osobowych a dotyczące wysokości wynagrodzenia (k. 143-168a.e.) oraz kserokopię legitymacji ubezpieczeniowej (k. 135-139a.e.), gdzie wpisano wynagrodzenie za lata 1964-1968.

Organ rentowy wydając zaskarżoną decyzję oparł się na kwotach wynikających z w/w Rp-7 oraz angażach i pismach dotyczących wynagrodzeń. Nie uwzględnił zaś kwot wynikających z legitymacji ubezpieczeniowej, a z dotyczących lat 1964-1968.

Odwołująca wywodziła w toku postępowania, że nie może przedstawić innych Rp-7 z prawidłowymi kwotami, gdyż jej dokumentacja płacowa już nie istnieje. W ocenie Sądu co do zasady należy podzielić stanowisko odwołującej, iż wysokość poszczególnych składników jej wynagrodzenia można ustalić w oparciu o dokumentację zastępczą.

Zgodnie z § 21 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. nr 237 z 2011r., poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia. W wyroku z dnia 7 grudnia 2006r. (I UK 179/06, LEX nr 342283) Sąd Najwyższy stwierdził, iż przepisy rozporządzenia regulującego postępowanie o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, zawierające ograniczenia dowodowe, nie mają zastosowania w postępowaniu sądowym, opartym na zasadzie swobodnej oceny dowodów.

Sąd Okręgowy podziela to stanowisko SN a znajdzie ono bezpośrednie zastosowanie w niniejszej sprawie. Wydając orzeczenie w niniejszej sprawie Sąd Okręgowy dysponował dokumentacją dotyczącą stażu pracy i wynagrodzenia odwołującej, tj. jej aktami osobowymi, uzyskał też z archiwum przepisy obowiązujące u pracodawcy odwołującej w spornym okresie a dotyczące składników wynagrodzenia (k. 198a.s.). Odwołująca złożyła nadto oryginał legitymacji ubezpieczeniowej (k. 83a.s.). Na jej żądanie Sąd uzyskał również akta osobowe innych pracowników tego samego Urzędu Telekomunikacyjnego: E. K., U. M. i D. F. (1).

Z akt osobowych J. D. (3) wynika, że była zatrudniona na stanowisku asystenta na ½ etatu w okresie od 15.07.1962r. do 30.04.1964r., a następnie w pełnym wymiarze czasu pracy: na stanowisku telefonistki od 1.05.1964r. do 31.12.1964r, starszej telefonistki od 1.01.1965r. do 31.07.1965r., asystenta od 1.04.1966r. do 30.09.1968r. Następnie w okresie od 1.10.1968r. do 31.05.1969r. korzystała z urlopu bezpłatnego. Odwołująca ponownie zatrudnienie podjęła od 01.06.1969r. i pracowała na stanowisku: asystenta od 1.06.1969r. do 30.09.1970r., starszego asystenta od 1.10.1970r. do 31.12.1975r., kontrolera od 01.01.1976r. do 16.07.1979r. Następnie korzystała z urlopu bezpłatnego w okresie od 17.07.1979r. do 31.12.1979r. Począwszy od dnia 01.01.1980r. była zatrudniona na stanowisku kontrolera do dnia 15.04.1980r., zaś od 16.04.1980r. do 16.07.1984r. ponownie korzystała z urlopu bezpłatnego.

Sąd w toku postępowania na okoliczność składników wynagrodzenia otrzymywanych przez odwołującą przesłuchał również świadków, pracowników tego samego Urzędu Telekomunikacyjnego: D. F. (1) i B. O. (1).

D. F. (1) pracowała w Urzędzie Pocztowym w M. od 14.08.1978r. do 2005r. na stanowisku asystenta w różnych działach: ekspedycja, rozmównica, nadawczy, dział paczkowy, kasa główna oraz na stanowisku kontrolera. Pytana o składniki wynagrodzenia odwołującej zeznała, że wynagrodzenie J. D. (3) miało składniki stałe i zmienne, w zależności od zajmowanego stanowiska. Zeznała, że odwołująca na stanowisku kontrolera miała dodatek kontrolerski, kierowniczy, za przechowywanie broni, dodatek zmianowy za pracę na zmianie popołudniowej, tzw. sorty mundurowe, premie. Zeznała też, że asystent miał dodatek kasowy tam, gdzie był obrót pieniężny oraz dodatki: zmianowy, kasowy i premię, telefonistki miały dodatek nocny, zmianowy i dodatek szkodliwy. Wskazywała również, że pracownicy otrzymywali 13-tki i 14-tki, przy czym 14-tka to nagroda z okazji Dnia Łącznościowca a dodatek zmianowy był określony stawką za godzinę, zaś dodatek za przechowywanie broni był określony stałą kwotą.

Świadek B. O. (1) pracowała w Urzędzie P.- Telekomunikacyjnym w M. od 1966 do 2002r. jako telegrafistka, kontroler i naczelnik. Świadek zeznała, ze gdy zaczęła pracować, J. D. (1) była już zatrudniona na stanowisku kasjerki a potem na stanowisku kierowniczo-kontrolerskim, przy czym w angażu miała stanowisko kontrolera urzędu. Świadek zeznała, iż odwołująca na stanowisku kasjerki miała dodatek kasowy, zmianowy, 13-kę, 14-tkę, nagrody i premie, przy czym premie wypłacano do 30% wynagrodzenia. Na stanowisku kierowniczo - kontrolerskim miała takie same dodatki i nadto jeszcze dodatek kontrolerski. Także i ona wskazywała, iż dodatek zmianowy był to dodatek za tzw. popołudniówki, czyli pracę po południu. Świadek zeznała, iż odwołująca dostawała również dodatek za broń, bo czasami jeździła do banku po pieniądze i dodatek dostawała za konkretny wyjazd, był też oddzielny dodatek za przechowywanie broni.

Na fakt otrzymywania w/w dodatków wskazywała również J. D. (3). Na ostatniej rozprawie wskazała, iż otrzymywała dodatek za konwojowanie i za przechowywanie broni, to były dwa oddzielne dodatki, przy czym dodatek za przechowywanie broni miał stałą wysokość miesięczną.

W toku postępowania w sprawie, w celu oceny zasadności żądań J. D. (3), Sąd postanowieniem z dnia 22.11.2012r. dopuścił dowód z opinii biegłej z zakresu rachunkowości, H. G., w celu ustalenia wysokości zarobków uzyskiwanych przez J. D. (1) w okresie zatrudnienia w Poczcie Polskiej od 15.07.1962r. do 15.07.1984r. Sąd zaznaczył, że przy sporządzaniu opinii biegła powinna uwzględnić dokumentację osobową i płacową zawartą w aktach ZUS i aktach osobowych odwołującej, w tym okresy urlopów bezpłatnych i pobierania zasiłków oraz wskazać, czy możliwe jest ustalenie, jakie składniki wynagrodzeń zostały ujęte w kwotach wynagrodzenia za lata 1964-1968, wskazanych w legitymacji ubezpieczeniowej i z czego wynikają różnice w kwotach wynagrodzenia za w/w lata wskazane w legitymacji i wskazane w zaświadczeniach Rp-7.

Biegła w lutym 2013r. sporządziła opinię, w której wyliczyła wynagrodzenie za lata 1962-1980 (k. 35-60a.s.), przy czym co do lat 1966-1980 sporządziła opinię w II wariantach:

- wariant I - przyjęto, że odwołującej nie wypłacano ekwiwalentu za sorty mundurowe

- wariant II - przyjęto, że odwołującej od 1966r. wypłacano ekwiwalent za sorty mundurowe w kwocie miesięcznej 223,20 zł.

W obu wariantach biegła uwzględniła oprócz wynagrodzenia zasadniczego dodatek służbowy, premię i dodatek stażowy.

Na rozprawie w dniu 09.04.2013r. J. D. (1) złożyła do akt nowy dokument - pismo z 15.10.1974r., przyznające jej za okres III kwartału premię w wysokości 200zł miesięcznie i domagała się uwzględnienia tej premii. Nadto oświadczyła, że nie dostawała sortów mundurowych, dostawała tylko fartuch i kołnierzyki. Miała również zastrzeżenia do wyliczonych przez biegłą kwot wynagrodzeń za 1964r. i 1966r.

W konsekwencji Sąd dopuścił dowód z opinii uzupełniającej biegłej H. G. celem ustosunkowania się do zastrzeżeń odwołującej zgłoszonych na tej rozprawie co do wyliczeń na str. 5 opinii oraz celem uwzględnienia angażu złożonego w dniu 09.04.2013r. na rozprawie i wyliczenia WWPW we wszystkich wersjach oraz wskazania najkorzystniejszej wersji.

W opinii uzupełniającej z dnia maja 2013r. (k. 95-106a.s.) biegła H. G. podtrzymała swoje wyliczenia co do wynagrodzeń z lat 1964 i 1966. Nadto uwzględniając złożone na rozprawie w dniu 09.04.2013r. pismo Obwodowego (...) Telekomunikacyjnego w C. z dnia 15.10.1974r., którego nie było w aktach osobowych odwołującej, do wynagrodzeń ustalonych w opinii z lutego 2013r. za rok 1974 biegła doliczyła kwotę premii w wysokości 600zł za okres III kwartału 1974r. (3 m-ce x 200 zł).

W opinii uzupełniającej biegła wyliczyła wynagrodzenie bez kwot z tytułu sortów mundurowych - wobec oświadczenia odwołującej na rozprawie w dniu 09.04.2013r., że nie otrzymywała sortów mundurowych. Biegła wskazała jednak, że swoje wcześniejsze przypuszczenia co do tego, że odwołująca otrzymywała umundurowanie (lub ekwiwalent) oparła na piśmie Obwodowego (...) Telekomunikacyjnego z dnia 23.07.1965r. W piśmie tym, załączonym do akt osobowych, Urząd uzależniał zwolnienie odwołującej z pracy z dniem 31.07.1965r. od uregulowania należności za umundurowanie w kwocie 1.150,47zł. Ponadto w świadectwie pracy z dnia 16.07.1984r. podano wysokość ekwiwalentu pieniężnego za sorty mundurowe w kwocie 459 zł i dlatego w jednym z wariantów opinii głównej z lutego 2013r. przyjęła, że odwołująca mogła otrzymywać umundurowanie bądź ekwiwalent z tego tytułu.

Do opinii uzupełniającej z maja 2013r. zastrzeżenia wniosła odwołująca, domagając się uwzględnienia w wyliczeniach dodatków do wynagrodzenia: dodatku służbowego, dodatku za wysługę lat, dodatku zmianowego, dodatku za godziny nadliczbowe, dodatku kasowego, dodatku za przechowywanie broni, dodatku za konwojowanie, dodatku kierowniczego, nagród za lata 1975-1978, ekwiwalentu za sorty mundurowe, 13-tek i 14-tek, dodatku na Dzień Łącznościowca oraz premii. Na okoliczność otrzymywanych składników wynagrodzenia wniosła o przesłuchanie świadka D. F. (1) oraz o dopuszczenie dowodu z akt osobowych D. F. (1), U. M. i E. K..

Sąd uwzględnił ten wniosek, na rozprawie w dniu 17.12.2013r. przesłuchał D. F. (1). Nadto na tej rozprawie Sąd zwrócił się do Poczty Polskiej z prośbą o podanie czy Urząd P.-Telekomunikacyjny, gdzie pracę świadczyła J. D. (1) w M. w latach 1962-1984, był urzędem pocztowym pierwszej klasy czy urzędem pocztowym drugiej klasy, a jeśli nastąpiła zmiana klasy urzędu to z jaką dokładnie datą. Okoliczność ta miała bowiem znaczenie dla ustalenia wysokości dodatków przysługujących odwołującej.

Po otrzymaniu odpowiedzi z Poczty, Sąd postanowieniem z dnia 17.01.2014r. dopuścił dowód z opinii uzupełniającej biegłej H. G. na okoliczność ustalenia wysokości zarobków uzyskiwanych przez J. D. (4) w okresie zatrudnienia w Poczcie Polskiej od 15.07.1962r. do 15.07.1984r.i wyliczenia WWPW. Przy sporządzaniu opinii biegła miała uwzględnić dodatkowo treść zeznań świadka D. F. (1) i ostateczne stanowisko odwołującej co do otrzymywania sortów mundurowych oraz treść pisma Poczty Polskiej z 07.01.2014r., treść przepisów dotyczących wynagrodzeń pracowników Poczty Polskiej w spornym okresie, dokumentację osobową i płacową zawartą w aktach ZUS i aktach osobowych odwołującej, w tym okresy urlopów bezpłatnych i pobierania zasiłków. W opinii biegła miała też wskazać, czy możliwe jest ustalenie, jakie składniki wynagrodzeń zostały ujęte w kwotach wynagrodzenia za lata 1964-1968, wskazanych w legitymacji ubezpieczeniowej i z czego wynikają różnice w kwotach wynagrodzenia za w/w lata wskazanych w legitymacji i wskazanych w zaświadczeniach Rp-7.

Następnie na wniosek biegłej Sąd uzyskał z Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju przepisy resortowe - Zarządzenia Ministra Łączności, regulujące zasady wynagradzania pracowników Przedsiębiorstwa Poczta Polska, Telegraf i Telefon w latach 1962-1980r. (k. 198a.s.) i przesłał je biegłej.

W opinii z czerwca 2014r. (k. 206-238a.s.) biegła wypowiedziała się odnośnie żądanych przez odwołującą kwot premii, nagród za lata 1975-1978, ekwiwalentu za sorty mundurowe, 13-tki i 14-tki, dodatku za wysługę lat, dodatku służbowego, dodatku kasowego, dodatku kierowniczego, dodatku zmianowego, dodatku za godziny nadliczbowe, dodatku za przechowywanie broni, dodatku za konwojowanie. Wyliczyła wynikające z materiału dowodowego kwoty wynagrodzenia zasadniczego oraz kwoty premii, nagród za lata 1975-1978, ekwiwalentu za sorty mundurowe i dodatków.

Mając na uwadze załączone do akt dokumenty biegła sporządziła opinię i wyliczyła WWPW w dwóch opcjach:

- opcja I – przyjęto za lata 1962-1980 wynagrodzenia ustalone na podstawie dokumentów dołączonych do akt sprawy oraz podanych w opinii norm prawnych,

- opcja II – przyjęto za lata 1962-1963, 1969– 1979 wynagrodzenia ustalone w opinii jak w opcji I, za lata 1964-1968 wynagrodzenia według wpisów w legitymacji ubezpieczeniowej, za rok 1980 wynagrodzenie według zaświadczenia z dnia 31 lipca 1995r. z k. 9 a.e.

Biegła wskazała iż najkorzystniejszy WWPW świadczenia odwołującej wyliczony na podstawie wynagrodzeń ustalonych w opinii wynosi:

- według założeń opcji I opinii – 55,67%,

- według założeń opcji II opinii – 57,02%.

Do tej opinii J. D. (1) w piśmie z dnia 04.07.2014r. wniosła zastrzeżenia, które dotyczyły uwzględnienia w stażu pracy nieprawidłowych okresów urlopów bezpłatnych, nie uwzględnienia dodatku za pracę zmianową, dodatku za przechowywanie broni, dodatku za konwojowanie, dodatku stażowego, premii, 13-tek, dodatkowych kwot na Dzień Łącznościowca, zmiany wysokości kwoty za sorty mundurowe w stosunku do pierwszej opinii w sprawie. W piśmie tym odwołująca wskazała m.in., że jako kasjer pracowała na zmiany, jednego dnia rano a drugiego po południu, pracowała też w soboty.

W opinii uzupełniającej z sierpnia 2014r. (k. 262-281a.s.) biegła podtrzymała swoje stanowisko co do okresów urlopów bezpłatnych, nadal nie uwzględniła 13-tek, dodatkowych wypłat na Dzień Łącznościowca, premii (poza uwzględnionymi we wcześniejszych opiniach). Wskazała też, że przy sporządzaniu opinii uwzględniała dokumenty znajdujące się w aktach osobowych innych osób, załączone do akt sprawy. Akta te nie pozwoliły jednak na wykazanie iż odwołująca mogła otrzymywać inne dodatki (poza ustalonymi w opinii) i w jakiej ewentualnie wysokości.

Biegła wskazała, że odwołująca uzyskiwała wynagrodzenie w PPTiT do 1980r. W aktach osobowych U. M. znajduje się zaś informacja o wysokości wypłat z wynagrodzenia osobowego w okresie od stycznia 1989r. do marca 1990r. W aktach osobowych D. F. (1) znajduje się informacja o wysokości wynagrodzenia otrzymywanego w latach 1999-2012. W aktach osobowych E. T. K. znajduje się informacja o wynagrodzeniach uzyskanych w latach 1988-1990.

Biegła, wyliczyła jednak – w oparciu o twierdzenia odwołującej – kwoty premii uznaniowych, dodatków za ochronę z bronią (konwojowanie) oraz pracę na drugiej zmianie. Wskazała w opinii, iż wysokość ewentualnych w/w dodatków ustaliła hipotetycznie, przy założeniu, że świadczona praca uprawniała do wskazanego dodatku i za hipotetycznie przyjęty czas. Biegła, pozostawiając możliwość uznania wyliczonych w opinii hipotetycznych premii uznaniowych, dodatków za ochronę z bronią (konwojowanie) oraz pracę na drugiej zmianie do uznania Sądu, przedstawiła wyliczenia WWPW z uwzględnieniem założeń wcześniejszych opcji opinii oraz uwzględnieniem tych dodatków.

Wobec podtrzymywania przez odwołującą zastrzeżeń, ponawianych w piśmie z dnia 01.09.2014r. i z dnia 03.09.2014r., Sąd na rozprawie w dniu 22.10.2014r. przesłuchał zawnioskowanego przez odwołującą świadka B. O. (1). Zeznania tego świadka zostały już omówione w pierwszej części uzasadnienia. Następnie, oceniając w/w materiał dowodowy i sporządzone w sprawie opinie Sąd uznał, iż wystarcza on do wydania merytorycznego rozstrzygnięcia w sprawie.

Zdaniem Sądu do ustalenia wysokości emerytury – w oparciu o w/w opinie biegłej H. G. - należy zaliczyć J. D. (1) kwoty wynagrodzeń zasadniczych i dodatków, ostatecznie wyliczonych przez biegłą w opinii z czerwca 2014r., według opcji I, tj. przy przyjęciu za lata 1962 – 1980 wynagrodzeń ustalonych w opinii na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, aktach osobowych oraz pisma o wysokości premii w roku 1974, złożonego przez odwołującą się na rozprawie w dniu 09.04.2013r. Wyliczony wg tej opcji WWPW wyniósł 55,67%, do jego wyliczenia przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w z 20 lat kalendarzowych: od 1963r. do 1979r. i od 1986r. do 1988r. Ponieważ nowo wyliczony WWPW był wyższy od dotychczas przyjętego, zasadnym było też żądanie przeliczenia emerytury.

Zdaniem Sądu do ustalenia wysokości emerytury nie podlegają zaś zaliczeniu kwoty wynagrodzeń za lata 1964-1968, wpisane w legitymacji ubezpieczeniowej. Za te lata Sąd przyjął kwoty wyliczone w opinii biegłej.

W ocenie Sądu podstawy orzekania nie mogą stanowić kwoty wyliczone przez biegłą w opcji II.

Ustalając wysokość wynagrodzeń według założeń opcji II opinii biegła przyjmowała za lata 1962 1963, 1969– 1979 wynagrodzenia ustalone w opinii jak w opcji I, za lata 1964-1968 zaś wynagrodzenia według wpisów w legitymacji ubezpieczeniowej, a za rok 1980 wynagrodzenie według zaświadczenia z dnia 31.07.1995r. z k. 9a.e.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176.

Zgodnie zaś z § 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 1985r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent podstawę wymiaru emerytur i rent, ustala się od wynagrodzenia z tytułu wykonywania pracy w ramach stosunku pracy, z uwzględnieniem wypłaconych zamiast tego wynagrodzenia świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Przepis § 4 ust. 1 w/w Rozporządzenia stanowi zaś, że do ustalenia podstawy wymiaru dla pracowników uspołecznionych zakładów pracy nie przyjmuje się tych składników wynagrodzenia w gotówce i w naturze z tytułu wykonywania pracy w ramach stosunku pracy, od których nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, z uwzględnieniem ust. 2-5. Przy ustalaniu, czy istnieje obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne od określonych składników wynagrodzeń, stosuje się przepisy obowiązujące w okresie, z którego wynagrodzenie jest uwzględniane w podstawie wymiaru (§ 4 ust. 2).

Orzekając w sprawie Sąd miał na uwadze w/w przepisy. Wprawdzie w legitymacji ubezpieczeniowej wskazano kwoty wynagrodzeń za lata 1964-1968, lecz nie wiadomo, jakie sumy i z jakich tytułów wypłacone składają się na widniejące tam kwoty. Dostępny w sprawie materiał dowodowy nie pozwolił na ustalenie powyższego. Biegła w opiniach wskazała, że nie jest możliwe ustalenie dokładnie, z czego wynikają różnice między kwotami wyliczonymi przez zakład pracy w Rp-7, wyliczonymi przez nią i wskazanymi w legitymacji ubezpieczeniowej, przy czym z opinii wynika, że kwoty wyliczone przez biegłą częściowo są inne niż wskazywane przez zakład pracy w zaświadczeniach Rp-7, składanych do ZUS i do Sądu. W tej sytuacji nie wiadomo, czy w legitymacji wpisano tylko kwoty, od których istniał obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne. Zauważyć przy tym należy, że J. D. (1) w toku postępowania domagała się uwzględnienia kwot 13-tek i 14-tek oraz dodatkowych kwot wypłacanych na Dzień Łącznościowca i wskazywała, iż otrzymywała je w każdym roku zatrudnienia, a więc również w latach 1964-1968. Opierając się na twierdzeniach odwołującej należałoby więc uznać, iż kwoty w legitymacji zawierają m.in. 13-tki i 14-tki oraz dodatkowe kwot wypłacane na Dzień Łącznościowca. Z opinii biegłej z sierpnia 2014r. wynika zaś, że kwoty z tego tytułu nie podlegały oskładkowaniu, nie mogą więc stanowić podstawy wymiaru emerytury. Jednocześnie nie wiadomo, jakie były to dokładnie kwoty, dlatego nie można ich odjąć od sum wskazanych w legitymacji. Tego typu wątpliwości spowodowały więc, że nie można do ustalania podstawy wymiaru emerytury odwołującej przyjmować kwot wskazanych w legitymacji.

Wyliczając w opinii z czerwca 2014r. kwoty wg opcji II biegła przyjęła za 1980r. sumy widniejące w zaświadczeniu Rp-7 z k. 9a.e. W zaświadczeniu tym wskazano wynagrodzenie odwołującej za lata 1980-1984, przy czym za 1980r. wskazano kwotę 18.896zł a za lata 1981-1984 wskazano, iż odwołująca miała urlop bezpłatny. Zdaniem Sądu za 1980r. nie można przyjąć kwoty wskazanej w w/w zaświadczeniu – z tych samych przyczyn co kwot z legitymacji ubezpieczeniowej. Biegła w opinii wynagrodzenie za 1980r. wyliczyła na kwotę 15.852zł. Wyliczenia te oparła o dokumentację osobową odwołującej, w tym angaże, w których wskazano poszczególne składniki wynagrodzenia, które łącznie składają się na sumę 15.852zł. Tylko w takim przypadku wiadomym jest, czy te składniki podlegały oskładkowaniu. Także więc i z tego powodu nie można przyjąć opinii w opcji II.

J. D. (1) domagała się wyliczenia przez biegłą zarobków wraz dodatkami za cały okres zatrudnienia w Urzędzie P.-Telekomunikacyjnym M..

Biegła wyliczając to wynagrodzenie wskazała, że w opinii uwzględniła okresy pracy odwołującej i korzystania z urlopów bezpłatnych i wychowawczych zgodnie z dokumentacją znajdującą się w aktach osobowych. Zdaniem Sądu niesłuszne są zastrzeżenia odwołującej, która podnosiła, iż urlopy zostały błędnie ujęte przez biegłą.

W opinii z dnia sierpnia 2014r. H. G. wskazała, że podaniem z dnia 31.03.1980r. odwołująca zwróciła się o udzielenie urlopu bezpłatnego na wychowanie dziecka na okres od 15.04.1980r. do 31.12.1980r. (k. 44 akt osobowych). Na podaniu widnieje wyrażenie zgody na ten urlop od 16.04.1980r. Urlop został udzielony zgodnie z pismem z dnia 15.04.1980r. od 16.04.1980r. do 31.12.1980r. (k. 45/1 akt osobowych). Zgodnie z podaniem z dnia 10.12.1980r. (k. 48 akt osobowych) odwołująca prosiła o przedłużenie urlopu bezpłatnego przysługującego z tytułu opieki nad dzieckiem na okres od 01.01.1981r. do 31.10.1982r. Zgodnie z pismem z dnia 15.12.1980r. urlopu udzielono na okres od 01.01.1981r. do 16.07.1982r. (k. 49/2 akt osobowych). Zgodnie z podaniem odwołującej z k. 50 akt osobowych, w dniu 16.07.1982r. kończył się jej okres urlopu wychowawczego. W związku z czym odwołująca zwróciła się o udzielenie od 17.07.1982r. 2-letniego urlopu bezpłatnego. Stosownie do pisma z 13.07.1982r. (k. 51 akt osobowych) w uwzględnieniu prośby, udzielono odwołującej urlopu bezpłatnego na okres od 17.07.1982r. do 16.07.1984r. Biegła zwróciła również uwagę, iż z zawartej w aktach osobowych opinii służbowej z dnia 21.08.1986r. wynika, że odwołująca przebywała na urlopie bezpłatnym z tytułu opieki nad dzieckiem m.in. od 16.04.1980r. do 16.07. 1982r. oraz na urlopie bezpłatnym od 17.07.1982r. do 16.07.1984r.

Z akt ZUS wynika, iż J. D. (1) była zatrudniona w Urzędzie P.-Telekomunikacyjnym M.: na ½ etatu od 15.07.1962r. do 30.04.1964r., a w pełnym wymiarze czasu pracy od 01.05.1964r. do 31.07.1965r. oraz od 01.04.1966r. do 16.07.1984r. (świadectwo k. 5a.r.). Ze świadectwa tego wynika nadto, iż odwołująca przebywała na urlopach bezpłatnych i wychowawczych w okresie od 01.10.1968r. do 31.05.1969r. (urlop wychowawczy), od 17.07.1979r. do 31.12.1979r. (urlop wychowawczy), od 16.04.1980r. do 16.07.1982r. (urlop wychowawczy) i od 17.07.1982r. do 16.07.1984r. (urlop bezpłatny).

Mając powyższe na uwadze należało uznać, że biegła H. G. w opinii przyjęła prawidłowe okresy urlopów bezpłatnych.

J. D. (1) domagała się uwzględnienia premii, nagród za lata 1975-1978, ekwiwalentu za sorty mundurowe, dodatku za wysługę lat, dodatku służbowego, dodatku kasowego, dodatku kierowniczego, dodatku zmianowego, dodatku za godziny nadliczbowe, dodatku za przechowywanie broni, dodatku za konwojowanie, 13-tek i 14-tek i dodatku na dzień Łącznościowca oraz przeliczenia emerytury.

Wydając rozstrzygnięcie Sąd oparł się na ostatecznych wyliczeniach biegłej, zawartych w opinii z czerwca 2014r. Opinia ta jest ostateczną opinią w sprawie, gdyż w późniejszej opinii z sierpnia 2014r. biegła odnosi się już tylko do zastrzeżeń odwołującej. Opinia z czerwca 2014r. uwzględnia też wyliczenia dokonane przez biegłą we wcześniej sporządzanych opiniach, gdyż w toku postępowania odwołująca składała jeszcze dodatkowe dokumenty dotyczące jej wynagrodzenia, Sąd uzyskał też dodatkowe wyjaśnienia z Poczty Polskiej i przepisy resortowe. Opinia z czerwca 2014r. uwzględnia więc kompleksowo materiał dowodowy.

Orzekając w niniejszej sprawie należało po pierwsze ocenić zasadność żądań odwołującej co do przyjęcia żądanych przez nią składników wynagrodzenia a w dalszej kolejności ustalić wysokość wynagrodzenia w danym roku i wyliczyć WWPW.

J. D. (1) domagała się uwzględnienia premii za każdy miesiąc w wysokości 30% wynagrodzenia miesięcznego wskazując, że początkowo była ona wypłacana co miesiąc a później kwartalnie.

Biegła H. G. w opinii z dnia 07.02.2013r. uwzględniła premie: za 1964r. w kwocie 1.920zł i za 1976r. w kwocie 500zł (k. 41a.s.) a w opinii uzupełniającej z maja 2013r. uwzględniła premię za 1974r. w kwocie 600zł (k. 97a.s.). W opinii uzupełniającej z dnia czerwca 2014r. biegła uwzględniła również premie regulaminowe w wysokości 30% wynagrodzenia zasadniczego za okres od 15.07.1962r. do 31.12.1964r. Takie same kwoty premii biegła przyjęła w opinii z czerwca 2014r.

Biegła nie uwzględniła natomiast premii za pozostałe okresy.

Sąd podziela to stanowisko biegłej.

Biegła uwzględniając premię za 1964r. oparła się na angażu znajdującym się w aktach osobowych J. D. (1), z którego wynika, że od 01.05.1964r. przyznano jej premię w wysokości 30% wynagrodzenia (k. 3/1 akt osob.). Uwzględniając premię, wypłaconą w październiku 1976r. biegła również oparła się o dane wynikające z angażu (k. 31 akt osob.). W opinii uzupełniającej z czerwca 2014r. biegła uwzględniła również premie regulaminowe w wysokości 30% wynagrodzenia zasadniczego za okres od 15.07.1962r. do 31.12.1964r.

Biegła w opinii z czerwca 2014r. wskazała, że od 15.07.1962r. odwołująca została zatrudniona jako pracownik umysłowy w (...) M. – (...) na trzymiesięczny okres próbny, a po jego upływie na czas nieokreślony na stanowisku asystenta w wymiarze 4 godzin dziennie, wynagrodzenie miesięczne wynosiło 520zł, w stosunku do odwołującej miały zastosowanie przepisy Rozporządzenia Prezydenta Rzeczpospolitej z dnia 16.03.1928r. o umowie o pracę pracowników umysłowych (Dz. U z 1928 roku Nr 35 poz. 323 ze zm.). Od 01.05.1964r. nastąpiło zatrudnienie odwołującej na czas nieokreślony w (...) M. z powierzeniem obowiązków st. telefonistki, wynagrodzenie wg 12 grupy uposażenia + 30% premii. Wynagrodzenie było płatne w sposób i na warunkach określonych przepisami normującymi uposażenie pracowników p.p. „Poczta Polska Telefon i Telegraf, a pod względem świadczeń na równi z pracownikami mianowanymi na stałe w granicach postanowień § 9 dekretu z dnia 14.05.1946r. Nadal miały do niej też zastosowanie przepisy Rozporządzenia Prezydenta Rzeczpospolitej z dnia 16.03.1928r. o umowie o pracę pracowników umysłowych.

Biegła wskazała, że zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Łączności z dnia 18 września 1957r. w sprawie wprowadzenia regulaminów premiowania w państwowym przedsiębiorstwie "Polska Poczta, Telegraf i Telefon" oraz w przedsiębiorstwach Międzymiastowych Kabli Telekomunikacyjnych (Dz.U. z 1957r. nr 60 poz. .326 ze zm.) w stanie prawnym obowiązującym do 31.12.1964r. pracownicy otrzymywali premię za sprawne i bezusterkowe wykonywanie pracy. Stanowiska, do których przywiązana była premia, oznaczone są w tabelach zaszeregowań symbolem P. Premia wynosiła 30% miesięcznego uposażenia zasadniczego. Decyzję o zmniejszeniu lub pozbawieniu premii w przypadkach określonych rozporządzeniem wydawał na piśmie przełożony pracownika uprawniony do zatwierdzania wypłat premiowych. Od decyzji przysługiwało odwołanie.

Mając powyższe na uwadze biegła przyjęła, że do dnia 31.12.1964r. odwołującej przysługiwało prawo do otrzymywania premii regulaminowej. Wskazała, że w aktach osobowych nie stwierdziła pisemnych decyzji przełożonych o zmniejszeniu lub pozbawieniu premii odwołującej się, dlatego przyjęła, że odwołująca w w/w okresie od 15.07.1962r. do 31.12.1964r. otrzymywała premię regulaminową w wysokości 30%.

Biegła nie uwzględniła premii regulaminowych za okres od 01.01.1965r. do 31.12.1972r. Uzasadniając to stanowisko w opinii uzupełniającej z czerwca 2014r. biegła wskazała, iż z dniem 01.01.1965r. stosownie do Rozporządzenia Ministra Łączności z dnia 06.08.1966r. (Dz.U z 1966r. Nr 43 poz. 256) w sprawie wprowadzenia regulaminów premiowania w państwowym przedsiębiorstwie (...), Telegraf i Telefon", regulaminy premiowania określały przepisy wydane w drodze zarządzenia przez Ministra Łączności w porozumieniu z Przewodniczącym Komitetu Pracy i Płac oraz w uzgodnieniu z Zarządem Głównym Związku Zawodowego (...) i ogłoszone w Dzienniku Łączności. Straciło moc rozporządzenie Ministra Łączności z dnia 18.09.1957r. Według Zarządzenia Nr 71 Ministra Łączności z dnia 16.11.1966r. wchodzącego w życie z dniem 01.07.1966r. (Dz. Łączności Nr 3 poz. 4) premiowaniu według zasad określonych w regulaminie podlegali zatrudnieni w centralach węzłowych i zbiorczych, których wykaz ustalał Minister Łączności. Obejmowało to pracowników zatrudnionych na stanowisku kontrolera nie pobierającego dodatku służbowego, starszej telefonistki i telefonistki, starszej telegrafistki i telegrafistki oraz stażystów (praktykantów) na stanowiskach zgłoszeniowych, łączeniowych, wymiany telegramów, informacyjnych i pomocniczych. Regulamin nie ustalał dolnej wysokości premii indywidualnej. Premia była uzależniona od miejsca zatrudnienia (centrala węzłowa lub zbiorcza) oraz od oceny pracy (bardzo dobra, dobra, dostateczna, niedostateczna). Pracownikom posiadającym niedostateczną ocenę pracy premia nie przysługiwała.

Biegła wskazała, że z dostępnych dokumentów nie wynika, czy odwołująca była zatrudniona w w/w centralach ustalanych przez Ministra Łączności (brak wykazu w dokumentach), dlatego nie jest możliwym wyliczenie premii regulaminowej.

Odnosząc się do premii regulaminowej za okres od 01.01.1973r. biegła wskazała, że premia nie przysługiwała osobom pobierającym dodatek służbowy, co wynika z Zarządzenia nr 48 Ministra Łączności z dnia 05.10.1973r. (Dz. Łączności Nr 21 poz. 175). Na podstawie tych przepisów wprowadzono nowe regulaminy premiowania pracowników p.p. PPTT. Premia wypłacana na podstawie regulaminów nie przysługiwała min. pracownikowi pobierającemu dodatek służbowy.

Biegła wskazała, że z akt osobowych odwołującej wynika, iż prawo do dodatku służbowego przyznano od 01 stycznia 1973r., dlatego od tej daty nie przysługiwała jej premia regulaminowa.

Jak już wskazano wyżej, biegła uwzględniła natomiast premie uznaniowe. Biegła podniosła, że pracownikom pobierającym dodatek służbowy w okresach szczególnych spiętrzeń w pracy, wymagających dla pracowników znacznego, ponadprzeciętnego nakładu pracy dla sprawnego ich pokonania mogły być na okres przejściowy przyznawane premie uznaniowe. Premie te mogły być przyznane w granicach do 500 zł miesięcznie na okres od 1 do 3 miesięcy w ramach posiadanego w dyspozycji osobowego funduszu płac. Z dniem 01.11.1977r. wysokość premii uznaniowych mogła wynosić do 1.200zł miesięcznie (Dz. Łączności Nr 9 poz. 86). Od 01.10.1979r. premia maksymalna została podwyższona do kwoty 1.500 zł miesięcznie (Dz. Łączności Nr 9 poz. 66). Premia regulaminowa nadal nie przysługiwała dla pracowników pobierających dodatek specjalny.

Biegła wskazała, że w opinii uwzględniła ustalone na podstawie dostępnych dokumentów premie uznaniowe.

Sąd podziela w/w stanowisko biegłej, gdyż znajduje ono oparcie w aktach osobowych J. D. (1) i w przepisach dotyczących wynagrodzeń, obowiązujących w w/w okresie. Biegła w opinii uzupełniającej z sierpnia 2014r. szczegółowo odniosła się też do zastrzeżeń odwołującej odnośnie nie uwzględnionych premii.

J. D. (1) domagała się uwzględnienia dodatku za wysługę lat, tj. dodatku za nieprzerwany czas pracy (stażowego). Dodatek ten biegła wyliczyła w opinii z lutego 2013r. i wskazała, iż przysługiwał on odwołującej od 01.10.1970r.

W opinii z sierpnia 2014r. biegła szczegółowo odniosła się do zastrzeżeń odwołującej, która podnosiła, iż w/w dodatek powinien być jej zaliczony od początku zatrudnienia. Biegła w opinii tej wskazała, że zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 5.09.1957r. w sprawie uposażenia pracowników państwowego przedsiębiorstwa "Polska Poczta, Telegraf i Telefon" (Dz.U. z 1957r. nr 49 poz. 236 ze zm.), uchylonym z dniem 01.10.1972r., pracownicy zatrudnieni w pełnym wymiarze czasu pracy otrzymywali dodatek za nieprzerwany czas pracy w zależności od stażu pracy w państwowym przedsiębiorstwie (...), Telegraf i Telefon" po dniu 22.07.1944. Pracownik, z którym po dniu 30.09.1960r. rozwiązano stosunek pracy i z którym następnie zawarto stosunek pracy, tracił prawo do zaliczenia przepracowanego uprzednio czasu pracy w państwowym przedsiębiorstwie (...), Telegraf i Telefon" do stażu pracy. Okres pracy, mógł być zaliczony do stażu pracy uzasadniającego przyznanie dodatku za nieprzerwany czas pracy za zgodą Ministra Łączności.

Biegła wskazała, że zgodnie z pismem z dnia 13.09.1971r. Dyrektor Okręgu decyzją z 11.09.1971r. zaliczył odwołującej okres pracy do stażu uzasadniający wypłatę dodatku za nieprzerwany staż od roku obrachunkowego 1970/1971, tj. okres pracy od 01.05.1964r. do 31.07.1965r. ((k. 15 części B akt osobowych). W opinii uwzględniła więc dodatek stażowy począwszy od roku 1970/71, tj. zgodnie z w/w decyzją.

Biegła zaznaczyła, że zgodnie z informacjami kierowanymi do odwołującej oraz notatkami do obliczenia dodatku, znajdującymi się w aktach osobowych wskazywano min. podstawy wyliczenia dodatku stażowego oraz jego wysokość:

- za okres od 01 października 1970r. do 30 września 1971r. (k. 16 akt osobowych),

- za okres od 01 października 1971r. do 30 września 1972r. (k. 15 akt osobowych),

- za okres od 01 października 1972r. do 30 września 1973r. (k. 16 akt osobowych- powtórzona numeracja),

- za okres od 01 października 1973r. do 30 września 1974r. (k. 23 akt osobowych),

- za okres od 01 października 1974r. do 30 września 1975r. (k. 25, 26 akt osobowych).

Kwoty dodatku wskazane w w/w notatkach zgodne były z kwotami wynikającymi z norm prawnych obowiązujących w tym czasie. Wysokość dodatku w początkowym okresie uzależniona była od lat pracy i grupy uposażenia zasadniczego. Dodatek początkowo był określony kwotowo w zależności od grupy uposażenia i lat pracy, a nie procentem od wynagrodzenia. Dodatek był obliczany za okres od października do września kolejnego roku. Zmiana wysokości dodatku następowała od października. Biegła wskazała, że 5% dodatku przysługiwało odwołującej dopiero od października 1973r. do września 1975r. a od października 1975r. przysługiwało 10% dodatku stażowego (k. 269-270a.s.).

J. D. (1) domagała się też zaliczenia nagród. Do tego składnika wynagrodzeń biegła H. G. odniosła się w opinii z lutego 2013r. Biegła wskazała, że z adnotacji na karcie załączonej do akt osobowych i akt ZUS wynika, że odwołująca otrzymała nagrody: w roku 1975 – 1.423zł, w roku 1976 – 2.068zł, w roku 1977 – 2.440 zł i w roku 1978 – 2.938zł. Biegła dodała, że w latach 1975-1976 nagrody nie stanowiły podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne albowiem nie były zaliczane do osobowego funduszu płac. Na podstawie dostępnych dokumentów nie można zaś ustalić, czy ewentualnie nagrody wypłacone w latach 1977-1978 podlegały składkom na ubezpieczenie społeczne.

Zdaniem Sądu należy podzielić w/w stanowisko biegłej. Z akt osobowych odwołującej nie wynika, aby otrzymała nagrody także w innych okresach. Biegła wydając opinię uwzględniła także przepisy dotyczące podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. W świetle opinii biegłej nagrody wskazane w opinii nie podlegają uwzględnieniu.

J. D. (1) domagała się nadto zaliczenia dodatku służbowego. Dodatek ten biegła wyliczyła w opinii z lutego 2013r. i wskazała, iż przysługiwał on odwołującej od 01.10.1973r. W opinii z czerwca 2014r. biegła uznała jednak, że dodatek służbowy przysługiwał odwołującej od 01.01.1973r. Zajmując takie stanowisko biegła powołała się na odpowiednie przepisy regulujące kwestię wynagradzania pracowników PPTT. Wskazała, że zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Łączności z dnia 18 września 1957r. w sprawie dodatków służbowych dla pracowników państwowego przedsiębiorstwa (...), Telegraf i Telefon (Dz.U. z 1957r. Nr 60 poz. 325) do 31 grudnia 1964r. pracownicy mianowani lub którym powierzono pełnienie obowiązków na stanowiskach określonych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia otrzymywali dodatki służbowe w wysokości ustalonej w tym załączniku.

Biegła wskazała, że odwołująca została pracownikiem mianowanym z dniem 01 stycznia 1973r., wcześniej była pracownikiem kontraktowym. Stanowisko pracy odwołującej nie było wymienione w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia. Mając powyższe na uwadze biegła przyjęła, że w okresie do 01.01.1973r. odwołującej nie przysługiwało prawo do dodatku służbowego.

Biegła wskazała nadto, że stosownie do Rozporządzenia Ministra Łączności z dnia 22 grudnia 1964r. w sprawie dodatku służbowego dla pracowników państwowego przedsiębiorstwa "Polska Poczta, Telegraf i Telefon" (Dz.U. Nr 3 poz. 11 ze zm.) obowiązującego do 30 września 1972r. pracownik mianowany na stanowisko określone w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia otrzymywał dodatek służbowy w wysokości ustalonej w tym załączniku.

Pracownik mógł otrzymać dodatek służbowy tylko z jednego tytułu. Pracownikowi pobierającemu dodatek służbowy nie przysługiwała premia oraz dodatki za pracę w ambulansach i przy konwojowaniu poczty na kolejach i traktach, za pracę w rozdzielniach, za pracę przy przeładunku oraz dodatek kasowy.

Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 15 sierpnia 1972r. w sprawie uposażenia pracowników państwowego przedsiębiorstwa "Polska Poczta, Telegraf i Telefon" (Dz.U. z 1972r. Nr 39 poz. 255 ze zm.) pracownicy państwowego przedsiębiorstwa (...), Telegraf i Telefon", byli uposażeni od 01 października 1972r. (akt obowiązujący do 01 kwietnia 1978r.) według zasad określonych w rozporządzeniu. Ustanowiono:

1) z dniem 1 października 1972r. - stawki uposażenia zasadniczego w wysokości od 1.000 zł w najniższej grupie uposażenia do 7.000zł w najwyższej grupie uposażenia,

2) z dniem 1 października 1973r. - stawki dodatku służbowego w wysokości od 100zł w najniższej stawce do 3.500 zł w najwyższej stawce.

Biegła wskazała wysokość dodatków służbowych wg obowiązujących stawek w okresie do dnia 30 września 1973r. i wskazała, że w okresie od 01 stycznia 1973r. najniższy, przysługujący pracownikowi mianowanemu dodatek służbowy wynosił 100zł i taki dodatek przyjęła w okresie od 01.01.1973r. do 30.09.1973r. (k. 213a.s., k. 215a.s.).

Wysokość dodatku służbowego, wynikająca z dokumentów załączonych do akt sprawy za okres od 01.01.1973r., została ustalona przez biegłą w opinii z lutego 2013r. W opinii tej biegła uwzględniła dodatek za okres od 01.10.1973r. do 15.04.1980r.

Łącznie biegła uwzględniła więc dodatek służbowy za okres od 01.01.1973r. do 15.04.1980r.

Sąd podziela stanowisko biegłej, gdyż opera się ono na dokumentacji zawartej w aktach osobowych oraz przepisach obowiązujących w spornym okresie, a dotyczących zasad wynagradzania. Z opinii z czerwca 2014r. jednoznacznie wynika, że dodatek służbowy przysługiwał pracownikom mianowanym lub zatrudnionym na określonych stanowiskach wymienionych w wykazie, odwołująca została pracownikiem mianowanym od 01.01.1973r., a jej stanowiska nie wymieniono w wykazie, dlatego nie przysługuje jej za okres wcześniejszy dodatek służbowy. Jak już wskazano wyżej, z dokumentacji osobowej odwołującej wynika, iż w okresie od 16.04.1980r. do 16.07.1984r., a więc do końca zatrudnienia, miała ona udzielone nieprzerwanie urlopy bezpłatne, dlatego za ten okres dodatek służbowy jej nie przysługiwał.

J. D. (1) domagała się nadto zaliczenia dodatku kasowego. Biegła uwzględniła ten dodatek za okres od 15.07.1962r. do 30.09.1972r. a szczegółowe stanowisko w tej kwestii zawarła w opinii uzupełniającej z czerwca 2014r.

Wskazała, że zgodnie z 7 Rozporządzenia Ministra Łączności z dnia 18 września 1957r. w sprawie dodatków za nocną służbę oraz za specjalne i uciążliwe warunki pracy, przysługujących pracownikom państwowego przedsiębiorstwa "Polska Poczta, Telegraf i Telefon" i pracownikom przedsiębiorstw Międzymiastowych Kabli Telekomunikacyjnych (Dz.U. z 1957r. Nr 60 poz. 327 ze zm. – obowiązujący do 31 grudnia 1964r.) dodatek kasowy przysługiwał pracownikom zatrudnionym w urzędach i agencjach pocztowo-telekomunikacyjnych, jeśli czynności obrotów pieniężnych stanowiły ich zasadnicze zajęcie.

Dodatek za w/w czynności wynosił miesięcznie dla:

1) pracowników zatrudnionych w urzędach pozaklasowych I, II i III klasy- 80 zł

2) pracowników zatrudnionych w urzędach IV i V klasy- 60 zł

3) pracowników zatrudnionych w pozostałych urzędach i agencjach pocztowo-telekomunikacyjnych - 40 zł.

Biegła wskazała, że zgodnie z pismem z k. 179a.s., Urząd P. – Telekomunikacyjny w M. w latach 70-tych był urzędem II klasy. Także z k. 67 akt osobowych U. M. wynika, że (...) w M. w 1979r. był urzędem II klasy. Biegła przyjęła, że powyższe odnosi się również do lat 60-tych i dlatego przyjęła, że odwołującej w okresie zatrudnienia od 15.07.1962r. do 30.04.1964r. przysługiwał dodatek kasowy w kwocie 80zł miesięcznie.

Z opinii wynika nadto, iż zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Łączności z dnia 22 grudnia 1964r. w sprawie dodatków dla pracowników państwowego przedsiębiorstwa (...), Telegraf i Telefon" pracownikom urzędów pocztowych, pocztowo-telekomunikacyjnych i telekomunikacyjnych IV klasy i wyższych klas, zatrudnionym w kasach głównych oraz w kasach operacyjnych (okienkach), pobierającym opłaty za usługi pocztowe i telekomunikacyjne oraz przyjmującym wpłaty i dokonującym wypłat pieniężnych, przysługiwał dodatek kasowy w wysokości 120zł miesięcznie dla kasjerów kas głównych oraz pracowników kas operacyjnych (okienek) wpłat i wypłat pieniężnych w urzędach II i III klasy. Za zgodą Ministra Łączności mógł być niektórym pracownikom kas operacyjnych (okienek) w urzędach o dużych obrotach przyznany dodatek w wysokości 200 zł miesięcznie (od 01 kwietnia 1967r. – 300 złotych). Ponieważ w aktach osobowych brak jest pisma przyznającego jej dodatek kasowy w wysokości 200zł lub 300zł miesięcznie, biegła przyjęła, iż odwołującej od 01.04.1966r. do 30.09.1972r. przysługiwał dodatek kasowy w kwocie 120zł.

Mając na uwadze w/w opinie należało zaliczyć J. D. (1) dodatek kasowy za okres od 15.07.1962r. do 30.04.1964r. w kwocie po 80zł miesięcznie a za okres od 01.04.1966r. do 30.09.1972r. dodatek kasowy w kwocie 120zł miesięcznie (z pominięciem okresów, w których miała urlopy bezpłatne).

Z akt osobowych odwołującej wynika, iż w okresie od 01.05.1964r. do 31.07.1965r. była ona zatrudniona na stanowisku telefonistki i starszej telefonistki, dlatego za ten okres nie przysługiwał jej dodatek kasowy. Kolejny stosunek pracy w Urzędzie Pocztowym odwołująca nawiązała od 01.04.1966r. i była zatrudniona na stanowisku asystent, w tym obsługując okienko kasowe.

Odwołującej od 01.01.1973r. nie przysługiwał zaś dodatek kasowy, bowiem jak już wcześniej wskazano, od 01.01.1973r. odwołująca otrzymywała dodatek służbowy a takim osobom nie przysługiwał już dodatek kasowy.

J. D. (1) domagała się przyjęcia ekwiwalentu za sorty mundurowe. W tym zakresie biegła sporządziła trzy opinie: w lutym 2013r., w maju 2013r. i w czerwcu 2014r.

Sąd orzekając, oparł się na opinii z czerwca 2014r., w której biegła uwzględniła ekwiwalent za okres 01.01.1969r. do 15.04.1980r.

Ze świadectwa pracy wynika, iż odwołująca w okresie od 15.07.1962r. do 30.04.1964r. była zatrudniona w wymiarze ½ etatu na stanowisku asystenta. Z pisma zakładu pracy z dnia 17.07.1962r. (k. 2 części B akt osobowych) wynika, iż nie przysługiwało jej prawo do otrzymania umundurowania. Odwołująca została zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy od 01.05.1964r. na stanowisku telefonistki.

W opinii z czerwca 2014r. biegła uwzględniła ekwiwalent za sorty mundurowe w okresie od 01.01.1969r. do 15.04.1980r. wskazała, że nie jest możliwe określenie wysokości ekwiwalentu za okres wcześniejszy, gdyż nie ma ku temu żadnych danych. Należy się z biegłą w tym zakresie zgodzić. Co do okresu do 31.12.1968r. biegła wskazała, iż zgodnie z Zarządzeniem Wewnętrznym Nr 6/W Ministra Łączności z 23 kwietnia 1966r.(Dz. Łączności Nr 7 poz. 77) pracownicy mogli według życzenia otrzymać ekwiwalent pieniężny za przysługujące im przedmioty umundurowania w wysokości kosztów ponoszonych przez (...). Koszty te wynikały z obowiązujących cen ewidencyjnych. Ekwiwalent był wypłacany za roczne okresy kalendarzowe w terminach ustalonych dla wydawania umundurowania. Ponieważ jednak brak jest danych odnośnie kosztów ponoszonych przez (...), nie można ustalić jego wysokości.

Ustalając ekwiwalent za okres od 01.01.1969r. biegła powołała się na przepisy Zarządzenia Wewnętrznego Nr 2/W Ministra Łączności z dnia 08 marca 1969r. w sprawie zmiany przepisów o zaopatrzeniu oraz gospodarce odzieżą (Dz. Łączności Nr 5 poz. 29). Z przepisów tych wynika, że pracownicy zatrudnieni w służbie wewnętrznej m.in. pracownicy służby okienkowej, kierowniczo – kontrolerskiej, rachunkowo – kasowej stosownie do wyrażonego życzenia otrzymywali na zasadzie częściowej odpłatności umundurowanie lub ekwiwalent pieniężny. Ekwiwalent przysługiwał w wysokości średniej rocznej dopłaty (...) do umundurowania, przewidzianej w rocznym planie osobowego funduszu płat tj. 1.238,40 zł rocznie. Ekwiwalent wypłacało się za lata kalendarzowe w okresie od 1 do 30 kwietnia każdego roku. Ekwiwalent przysługiwał w wysokości proporcjonalnej do liczby miesięcy przepracowanych w roku. Zgodnie z Zarządzeniem Nr 41 Ministra Łączności z dnia 03 lipca 1971r. (Dz. Łączności Nr 14 poz. 101) wchodzącym w życie z dniem 01 lipca 1971r., ekwiwalent pieniężny wynosił 1404 zł rocznie. Ekwiwalent wypłacało się za lata kalendarzowe w okresie od 1 do 30 kwietnia każdego roku. Według Zarządzenia Nr 7 Ministra Łączności z dnia 01 marca 1975r. zmieniającego przepisy o umundurowaniu pracowników (...) (Dz. Łączności Nr 10 poz. 66), które wchodziło w życie z dniem 01 marca 1975r., a w zakresie stawek ekwiwalentu za umundurowanie od 01 stycznia 1975r., ekwiwalent roczny za umundurowanie wynosił 1.668zł.

Mając na względzie powyższe należy uznać, iż biegła prawidłowo ustaliła wysokość ekwiwalentu. H. G. w opinii z sierpnia 2014r. odniosła się do zastrzeżeń odwołującej, która wskazywała na różne wyliczenia tego ekwiwalentu w różnych opiniach. Biegła w opinii z sierpnia 2014r. wskazała, że wysokość ekwiwalentu za sorty mundurowe z uwagi na brak przepisów resortowych w opiniach z 2013r. ustaliła tylko hipotetycznie. Wynika to również z treści tych opinii (str. 8 opinii z lutego 2013r. i str. 5 opinii z maja 2013r.). Przyjęła wtedy, że odwołującej wypłacano ekwiwalent w kwocie stanowiącej różnicę pomiędzy składnikami wynagrodzenia ustalonymi w opinii a wynagrodzeniem wpisanym w legitymacji ubezpieczeniowej. Przyjęto w jednym z wariantów opinii, że różnica ta wynikała z wysokości należnego jej ekwiwalentu za sorty mundurowe.

Biegła wskazała, że z uwagi na uzupełnienie materiału dowodowego o przepisy resortowe, w opinii z czerwca 2014 roku ustaliła ekwiwalent za odzież na podstawie tych norm.

J. D. (1) domagała się uwzględnienia dodatku zmianowego na stanowisku kasjerki i kontrolera i asystenta. Podnosiła, że był on przyznawany za pracę w godzinach popołudniowych i uzależniony od liczby przepracowanych godzin. Taki sam wniosek wypływa z zeznań świadków D. F. (1) i B. O. (1).

W ocenie Sądu odwołanie w zakresie zaliczenia tego dodatku podlegało oddaleniu. Podkreślić trzeba, iż należy dać wiarę odwołującej i świadkom co od zasady, iż taki dodatek był wypłacany, gdyż był on przewidziany dla pracowników wykonujących pracę zmianową. Nie wystarczy to jednak do zaliczenia tego dodatku. Dla uwzględnienia żądania konieczne było bowiem ustalenie, w jakim dokładnie okresie odwołująca wykonywała pracę zmianową oraz ustalenie dokładnej wysokości tego dodatku za każdy miesiąc i ustalenie, w jakiej wysokości był on rzeczywiście wypłacony. W oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie jest to możliwe, gdyż nie ma ewidencji czasu pracy odwołującej i nie można ustalić, w których dniach pracowała na II zmianę. Nie jest w tym zakresie wystarczające jej oświadczenie, iż pracowała zamiennie, tj. jednego dnia na I zmianę a kolejnego na II zmianę. Odwołująca korzystała przecież z urlopów, miała też zwolnienia lekarskie, to samo dotyczy pozostałych osób pracujących na zmiany i wymieniających się z odwołującą godzinami pracy. W załączonych do akt sprawy innych pracowników nie ma danych pozwalających na ustalenie, którego dnia odwołująca pracowała na I zmianę, a którego na II zmianę.

Zauważyć też trzeba, że biegła H. G. w opinii z czerwca 2014r. wskazała, iż z wpisu w legitymacji ubezpieczeniowej wynika, że od 01.04.1966r. odwołująca została zatrudniona na stanowisku asystenta – praca jednozmianowa.

Nadto w opinii z sierpnia 2014r. biegła podała konkretne przepisy, regulujące kwestię wypłacania dodatku zmianowego. Wskazała wówczas, iż z Zarządzenia Nr 33 Ministra Łączności z dnia 17 września 1979r. (Dz. Łączności Nr 9 poz. 68) wynika, iż od 01 października 1979r. min. kontrolerom zatrudnionym na drugiej zmianie przysługiwał dodatek w wysokości 10% godzinowej stawki wynagrodzenia zasadniczego wynikającego z posiadanej grupy wynagrodzenia. Biegła dodała, iż nie ustaliła norm wskazujących na to czy, w jakiej wysokości i na jakich zasadach taki dodatek mógł przysługiwać wcześniej a z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy nie wynika czas pracy odwołującej na drugiej zmianie.

Biegła w opinii z sierpnia 2014r. wyliczyła wprawdzie – w oparciu o twierdzenia odwołującej – kwoty dodatku za pracę na drugiej zmianie, lecz zdaniem Sądu wyliczeń tych nie można przyjąć za podstawę orzekania. Z opinii tej wynika jednoznacznie, iż wysokość ewentualnego dodatku zmianowego biegła ustaliła tylko hipotetycznie i za hipotetycznie przyjęty czas (k. 267-268a.s,. k. 275a.s.).

J. D. (1) domagała się uwzględnienia dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych. W ocenie Sądu odwołanie w zakresie zaliczenia tego dodatku podlegało oddaleniu. Należy tu odpowiednio odnieść uwagi dotyczące nieustalenia dokładnego czasu pracy, bowiem jest to dodatek za przekroczenie normy czasu pracy.

Wskazać też trzeba, że w opinii uzupełniającej z czerwca 2014r. (k. 211a.s.) biegła H. G. powołała się na dokument z akt osobowych odwołującej (k. 47/2 część B), w którym zaznaczono, że odwołująca nigdy nie pracuje dłużej niż 8 godzin. Nadto biegła w opinii z czerwca 2014r. podniosła, iż brak jest możliwości ustalenia ilości przepracowanych godzin.

Sąd podziela to stanowisko. Podnieść również należy, iż dokumenty zawarte w aktach osobowych innych pracowników tego samego Urzędu Telekomunikacyjnego: E. K., U. M. i D. F. (1), nie pozwoliły na ustalenie, ile godzin dziennie odwołująca faktycznie pracowała.

Oddaleniu z tych samych względów podlegało również żądanie zaliczenia dodatku za pracę w święta, niedziele i noce na stanowisku telefonistki.

W opinii z czerwca 2014r. biegła wskazała, że zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Łączności z dnia 18 września 1957r. w sprawie dodatków za nocną służbę oraz za specjalne i uciążliwe warunki pracy, przysługujących pracownikom państwowego przedsiębiorstwa "Polska Poczta, Telegraf i Telefon" i pracownikom przedsiębiorstw Międzymiastowych Kabli Telekomunikacyjnych (Dz. U z 1957r. Nr 60 poz. 327 ze zm. – obowiązujący do 31 grudnia 1964r.) pracownicy otrzymywali za pełnienie służby w porze nocnej od godziny 22 do 6 dodatek za każdą godzinę służby, przy czym czasu do 30 minut nie uwzględniało się, a czas ponad 30 minut liczyło się za całą godzinę. Dodatek za służbę nocną wynosił dla pracowników zatrudnionych w służbie telefonicznej, telegraficznej, konserwacji urządzeń telekomunikacyjnych, przeładunkowej i ekspedycyjno-rozdzielczej - 0,75 zł za godzinę, dla pozostałych pracowników 0,50 zł za godzinę.

W opinii z tej biegła wskazała nadto, że pracownikom zatrudnionym w jednozmianowych placówkach pocztowo-telekomunikacyjnych za pracę w niedziele i dni wolne od pracy w godzinach od 9 do 11 - bez względu na zajmowane przez nich stanowisko przysługiwał dodatek w kwocie 20 zł za każdy dyżur. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Łączności z dnia 22 grudnia 1964r. w sprawie dodatków dla pracowników państwowego przedsiębiorstwa "Polska Poczta, Telegraf i Telefon" za nocną służbę oraz za specjalne i uciążliwe warunki pracy uchylonym z dniem 01 października 1972r. ( Dz.U. z 1965 roku Nr 3 poz.12 ze zm) pracownicy otrzymywali za pełnienie służby w porze nocnej od godz. 22 do 6 dodatek za każdą godzinę służby, przy czym czasu do 30 minut nie uwzględniało się, a czas ponad 30 minut liczyło się za całą godzinę. Dodatek za służbę nocną dla pracowników zatrudnionych w służbie telefonicznej i telegraficznej, wynosił 0,75 zł za godzinę.

Biegła zaznaczyła, że z dokumentów załączonych do akt sprawy nie można ustalić w jakiej ewentualnie ilości godzin nocnych, nadliczbowych i świątecznych i w jakim okresie odwołująca się mogła pracować. Zdaniem biegłej nie ma więc możliwości uwzględnienia ewentualnego wynagrodzenia (dodatku) przysługującego odwołującej z tego tytułu.

Sąd podzielił w/w wnioski biegłej, gdyż uwzględniają one obowiązujące przepisy i dane wynikające z akt osobowych. Skoro dodatek za pracę w święta, niedziele i noce był wypłacany za każdą godzinę takiej pracy, to dla uwzględnienia żądania konieczne było ustalenie, w jakim dokładnie okresie odwołująca wykonywała pracę w takich godzinach oraz ustalenie dokładnej wysokości tego dodatku za każdy miesiąc. W oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie jest to możliwe, gdyż nie ma ewidencji czasu pracy odwołującej.

Oddalone zostało również żądanie zaliczenia dodatku za konwojowanie i dodatku za przechowywanie broni.

J. D. (1) na rozprawie w dniu 22.10.2014r. oświadczyła, że były to dwa oddzielne dodatki. Z zeznań odwołującej i świadka B. O. (1) wynika zaś, że dodatek za konwojowanie był wypłacany za każdą godzinę pracy konwojowania a dodatek za przechowywanie broni miał stałą wysokość.

Odnosząc się do tych dodatków, biegła w opinii uzupełniającej z dnia czerwca 2014r. wskazała, że stosownie do Zarządzenia Ministra Łączności z dnia 05 października 1973r. (Dz. Łączności Nr 21 poz. 174) pracownikom spoza (...) Pocztowej wyznaczonym do pełnienia służby ochronnej z bronią przysługiwał dodatek za pełnienie tej służby. Wysokość dodatku uzależniona była od częstotliwości pełnionej służby konwojowej w ciągu miesiąca oraz czasu trwania służby ochronnej. Biegła zaznaczyła też, że w aktach osobowych brak jest informacji o uprawnieniach do posiadania broni służbowej, zatwierdzenia do pełnienia służby z bronią, wydawaniu broni. Takie samo stanowisko zajęła w opinii z sierpnia 2014r.

Sąd podziela w/w stanowisko biegłej. Ponieważ wysokość dodatku za konwojowanie zależała od czasu trwania służby a nie można ustalić, ile godzin i w jakim okresie odwołująca pełniła taką służbę, nie jest możliwe ustalenie wysokości takiego dodatku. Zeznania świadków D. F. i B. O. nie wniosły nowych danych w kwestii ilości czasu, w którym odwołująca wykonywała czynności konwojowania.

Takie same wnioski płyną z opinii biegłej także co do dodatku za przechowywanie broni. Odnosząc się do zastrzeżeń odwołującej w zakresie w/w dodatku, biegła w opinii z sierpnia 2014r. wskazała, że zgodnie z zeznaniami świadka D. F. (1) odwołująca otrzymywała dodatek za przechowywanie broni, dodatek ten był stały, lecz na podstawie dostępnych przepisów i załączonych dokumentów nie ustalono dodatku za przechowywanie broni i jego wysokości. Biegła zaznaczyła również, że do akt sprawy załączono akta osobowe min. U. M.. W piśmie z dnia 17 listopada 1975r. (k. oznaczona nr 23) wskazano, że w/w została zatwierdzona do pełnienia służby z bronią palną. Z pisma tego nie wynika szczegółowo, jakiego rodzaju służba miała być pełniona i czy przysługiwał z tego tytułu dodatek i w jakiej wysokości.

W tej sytuacji nie można ustalić wysokości także i tego dodatku.

Biegła w opinii nie uwzględniła również 13-tek i 14-tek oraz dodatkowych wypłat przyznawanych na Dzień Łącznościowca. Odwołanie w tym zakresie podlegało oddaleniu.

W opinii z sierpnia 2014r. biegła zaznaczyła, że w dostępnym materiale dowodowym nie ma danych pozwalających na ustalenie kwot z tego tytułu. Skoro zaś nie można ustalić wysokości kwoty oraz tego, kiedy została ona wypłacona, nie ma możliwości jej uwzględnienia. Dodatkowo już tylko wspomnieć trzeba, że biegła w opinii z sierpnia 2014r. stanęła również na stanowisku, iż 13-tki, 14-tki i nagrody przyznawane min. w związku z uroczystym dniem (wg informacji odwołującej się Dzień Łącznościowca) w okresie zatrudnienia odwołującej nie stanowiły podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. Biegła w tym zakresie powołała się na stosowne przepisy, dlatego Sąd podziela to stanowisko.

J. D. (1) domagała się, aby za okres gdy była kontrolerem i kasjerem uwzględnić jej dodatek, który określała jako dodatek kierowniczy. Z opinii biegłej H. G. wynika jednak, że obowiązujące w spornym okresie przepisy nie przewidywały takiego dodatku, dlatego biegła go nie wyliczała i odwołanie w tym zakresie podlegało oddaleniu.

Po ustaleniu poszczególnych składników wynagrodzenia należało ustalić roczne wynagrodzenie J. D. (1). Biegła wskazała je ostatecznie w opinii z czerwca 2014r., gdzie w załącznikach podała wszystkie uwzględnione przez nią kwoty łącznie za dany rok.

Jak już zaznaczono wyżej, biegła wskazała wynagrodzenia odwołującej w latach 1961-1980 w dwóch opcjach:

- opcja I – przyjęto za lata 1962 – 1980 wynagrodzenia ustalone na podstawie dokumentów dołączonych do akt sprawy oraz podanych w opinii norm prawnych,

- opcja II – przyjęto za lata 1962 1963, 1969– 1979 wynagrodzenia ustalone w opinii jak w opcji I, za lata 1964-1968 wynagrodzenia według wpisów w legitymacji ubezpieczeniowej, za rok 1980 wynagrodzenie według zaświadczenia z dnia 31 lipca 1995 roku z k. 9 a.e.

Jak już Sąd wskazał na początku uzasadnienia, za podstawę orzekania przyjął opcję I. Przyczyny tego Sąd podał w pierwszej części uzasadnienia.

Wynagrodzenie odwołującej w latach 1962-1980 przy przyjęciu opcji I przedstawia się następująco:

Biegła w opinii wyliczyła też WWPW i wskazała jego najkorzystniejszą wersję.

Z opinii wynika też, że przy wyliczaniu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru najkorzystniejszą wersją będzie przyjęcie WWPW wyliczonego przy przyjęciu przeciętnej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia w okresie 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu. WWPW wyliczony z 20 lat w opcji I stanowi 55,67%. Ponieważ WWPW przy przyjęciu 10 lat stanowi 23,30% a przy przyjęciu 8 lat stanowi 14,49%, przyjęcie WWPW z 20 lat jest najkorzystniejsze.

Wyliczenie WWPW z 20 lat przedstawia się następująco:

Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń społecznych wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art. 15, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego:

1) z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia,

2) z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty, z uwzględnieniem art. 176,

3) z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty

– a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego.

Mając powyższe na uwadze Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i od dnia 01.06.2012r. przeliczył J. D. (2) emeryturę przy przyjęciu przeciętnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wyliczonej z 20 lat kalendarzowych: od 1963r. do 1979r. i od 1986r. do 1988r. i WWPW 55,67%. Przeliczenie nastąpiło od 01.06.2012r., bowiem wówczas odwołująca wystąpiła z wnioskiem o przeliczenie, składając nowe dokumenty dotyczące jej wynagrodzeń.

Sąd oddalił natomiast odwołanie w zakresie nieuwzględnionych dodatków, nagród, premii i przyjęcia kwot z legitymacji ubezpieczeniowej.

Z tych względów w oparciu o art. 477 ¹⁴ § 1 i 2 kpc orzeczono jak w sentencji.