Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 listopada 2014 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Grażyna Kobus

Sędziowie: SO Piotr Rajczakowski

SR Łukasz Kozakiewicz (del.)

Protokolant: Violetta Drohomirecka

po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2014 r. w Świdnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa H. J.

przeciwko (...) SA w W.

o zapłatę 40.000 zł

na skutek apelacji obu stron

od wyroku Sądu Rejonowego w Kłodzku

z dnia 4 czerwca 2014 r., sygn. akt I C 1117/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok, w ten sposób, że podwyższa zasądzoną od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 20.000 zł do 40.000 (czterdzieści tysięcy) zł z ustawowymi odsetkami od dnia 30 sierpnia 2013 r. (pkt I i II), zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda 2.417 zł kosztów procesu (pkt III) oraz podwyższa należną od strony pozwanej Skarbowi Państwa – Sądowi Rejonowemu w Kłodzku kwotę kosztów sądowych do 2.287,73 zł (pkt IV i V);

II.  oddala apelację strony pozwanej;

III.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda 2.400 zł kosztów postępowania apelacyjnego;

IV.  nakazuje uiścić stronie pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kłodzku kwotę 1.000 zł tytułem opłaty od apelacji, od której powód był zwolniony.

Sygn. akt II Ca 718/14 ( transkrypcja wygłoszonego uzasadnienia )

Początek tekstu

[Przewodnicząca 00:00:00.466]

... szony wyrok. Wyrok w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej. Sąd Okręgowy w Świdnicy, w składzie tu obecnym, po rozpoznaniu w dniu dzisiejszym na rozprawie, sprawy z powództwa H. J., przeciwko (...) S.A. w W., o zapłatę 40.000 złotych, na skutek apelacji obu stron od Wyroku Sądu Rejonowego w Kłodzku, z dnia 4 czerwca 2014 roku, sygnatura akt I C 1117/13 w punkcie pierwszym, zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że podwyższa zasądzoną od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 20.000 złotych do 40.000 złotych, z ustawowymi odsetkami od dnia 30 sierpnia 2013 roku, punkt 1. i 2., zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda 2.417 złotych kosztów procesu, punkt 3., oraz podwyższa należną od strony pozwanej Skarbowi Państwa Sądowi Rejonowemu w Kłodzku kwotę kosztów sądowych do 2.287,73 złotych. Punkt 4. i 5. W punkcie drugim, oddala apelację strony pozwanej. W punkcie trzecim, zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda 2.400 złotych kosztów postępowania apelacyjnego. W punkcie czwartym, nakazuje uiścić stronie pozwanej na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Kłodzku kwotę 1.000 złotych, tytułem opłaty od apelacji, od której powód był zwolniony. Sędzia Referent przedstawi teraz uzasadnienie wyroku.

[Sędzia Sprawozdawca 00:02:01.583]

Uz, uzasadnienie dotyczy sprawy II Ca 718/14. Sąd Okręgowy, opierając się na ustaleniach faktycznych Sądu I Instancji, poczynił dodatkowe ustalenia, dotyczące tego, iż pismem, skierowanym do strony pozwanej z dnia 4 marca 2011 roku, które wpłynęło do strony pozwanej 8 marca 2011 roku, powód, działając przez pełnomocnika, wezwał stronę pozwaną do zapłaty zadośćuczynienia za śmierć syna, w kwocie 40.000 złotych. A rozważając całość ustalonych w ten sposób, poczynionych w ten sposób stanów faktycznych, Sąd Okręgowy uznał apelację powoda za uzasadnioną w całości, a apelację strony pozwanej za całkowicie bezzasadną. Podzielając również rozważania Sądu Rejonowego, dotyczące istnienia pomiędzy powodem, a jego zmarłym synem więzi rodzinnej tego rodzaju, która uzasadniała przyznanie powodowi zadośćuczynienia w związku ze śmiercią syna, Sąd Okręgowy stanął jednak na stanowisku, że zadośćuczynienie powinno być wyższe, aniżeli zasądzony, zaskarżonym wyrokiem i odpowiadać żądaniu, zgłoszonemu przez powoda. Wysokość zaduczynienia s, zadośćuczynienia z tytułu naruszenia dóbr osobistych wskutek śmierci osoby bliskiej, winna być uzależniona przede wszystkim od indywidualnej oceny sytuacji, jaka panowała w rodzinie przed śmiercią tej osoby i jakiej można by się spodziewać, gdyby do śmierci nie doszło. Za wiodące należy również uznać takie okoliczności, jak to, czy osoby uprawnione pozostawały w najbliższym kręgu rodzinnym, czy pozostawały we wspólnym gospodarstwie domowym i w konsekwencji w bezpośrednim uzależnieniu w sprawach życia codziennego, a także przy uwzględnieniu wieku uprawnionego, stanu zdrowia, możliwości życzo, życiowych i potrzeb tejże osoby uprawnionej. Nie ulega też wątpliwości, że duże znaczenie ma bliskość relacje emocjonalnych, jak również ocena wpływu śmierci osoby bliskiej na stan psychiczny uprawnionego. Utrata osoby najbliższej zawsze wywołuje ból i jego odczuwanie nie wymaga też dowodu. Istnieją jednak relacje rodzinne i wzajemne związanie tego rodzaju, że utrata określonej osoby, będzie wywoływała znacznie większy ból, cierpienie, poczucie pustki, niż utrata innej osoby, tak samo spokrewnionej. Taki stan rzeczy, z pewnością będzie skutkował dalej idącym naruszeniem dobra osobistego, w postaci prawa do zachowania więzi rodzinnej i w tych też kwestiach, dotyczących tej problematyki, można też powołać orzeczenie Sądu Apelacyjnego w sprawie I ACa sto, 1136/13 i to jest wyrok z 20 lutego 2014 roku. O przyznaniu powodowi w niniejszej sprawie zadośćuczynienia w kwocie 40.000 złotych zade, zadecydowały zatem konkretnie takie okoliczności, jak zerwanie szczególnie, szczególnej więzi emocjonalnej, silniejszej od przeciętnie spotykanej, poczucie silniejszej straty, niż typowa dla tego rodzaju przypadków, trwającej ponad 6, trwające ponad 6 miesięcy zaburzenia adaptacyjne i przedłużeją, przedłużająca się reakcja depresyjna, a ponadto fakt zamieszkiwania powoda, oraz zmarłego i jego rodziny w jednym domu, wspólnej i codziennej pracy w rodzinnym gospodarstwie rolnym, a tym samym fakt częstego kontaktu powoda z synem, który był dobrym dzieckiem dla rodziców, utraty wsparcia i pomocy w prowadzeniu gospodarstwa, a przy tym towarzystwo i uczuć syna. Nie bez znaczenie był też wiek zmarłego, który miał 27 lat, a i fakt, że pozostawił on żonę z małymi dziećmi. Przy czym ustalenie powyższych okoliczności nastąpiło przede wszystkim na podstawie opinii biegłego, a dopiero w drugiej kolejności na podstawie niekwestionowanych skutecznie zeznań powoda. Zatem powyższe względy przemawiały, że zadośćuczynieniem adekwatnym w odniesieniu do powoda, była żądana przez niego kwota 40.000 złotych. Za uzasadnioną należało również uznać apelację powoda w części, dotyczącej żądania zasądzenia odsetek za okres wcześniejszy, aniżeli za uznany za uzasadniony przez Sąd Rejonowy, to jest od daty wyrokowania. Powód zgłosił bowiem stronie pozwanej roszczenie z tytułu zadośćuczynienia za śmierć syna, w kwocie 40.000 złotych, już w piśmie złożonym w postępowaniu likwidacyjnym w dniu 8 marca 2011 roku, to jest data wpływu do pozwanej, zatem brak było podstaw do odmowy prawa domagania się przez niego odsetek od 30 sierpnia 2013 roku, skoro w myśl artykułu 817 paragraf 1 k.c i artykułu 14 ustęp 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, ubezpieczeniu funduszu gwarancyjnym w (...), co do zasady ubezpieczyciel ma obowiązek spełnienia świadczenia w terminie 30 dni od zawiadomienia o szkodzie. Za pozbawione podstaw należało natomiast uznać pominięcie przez Sąd Rejonowy na podstawie artykułu 207 paragraf 6 k.p.c. wniosku powoda o dopuszczenie dowodu z tego dokumentu, skoro jego dopuszczenie nie powodowało żadnej zwłoki w postępowaniu, a nadto, wbrew stanowisku Sądu, w piśmie procesowym powoda z 29 stycznia 2014 roku w punkcie pierwszym została wskazana, została wskazana teza dowodowa, celem wykazania której, dowód powyższy miałby zostać przeprowadzony. Gdy zaś okoliczności faktyczne, które uzasadniały przyznanie powodowi zadośćuczynienia w kwocie 40.000 złotych istniały również już w powyższej dacie, od której żądano odsetek, to jest 30 sierpnia 2013 roku, to jego żądania również w tym zakresie należało uznać za uzasadnione. Za całkowicie pozbawione podstaw należało natomiast uznać, należało natomiast uznać zarzuty apelacji strony pozwanej. Odnośnie zatem pierwszego z tych zarzutów, dotyczącego naruszenia prawa materialnego, to jest z artykułu 448 k.c., oraz artykułu 24 k.c. w związku z artykułem 34 ustęp 1 ustawy w skrócie o ubezpieczeniach obowiązkowych, całkowicie nieuzasadnione jest stanowisko strony pozwanej, że tak ustawa i zawarta umowa nie przewidują możliwości uzyskania zadośćuczynienia z tytułu naruszenia dóbr osobistych. Tymczasem, skoro posiadacz, lub kierujący pojazdem mechanicznym, są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną, w związku z ruchem pojazdu, szkodę, której następstwem jest między innymi śmierć, to w ramach zawartej umowy ubezpieczenia, ubezpieczyciel przejmuje odpowiedzialność sprawcy, a wynika to z istoty ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, zaś brak jest jakiejkolwiek podstawy prawnej do przyjęcia, aby odpowiedzialność ubezpieczyciela za szkodę w postaci naruszenia dóbr osobistych osób najbliższych osoby zmarłej, wywołanej śmiercią na skutek wypadku spowodowanego przez kierującego pojazdem mechanicznym, za którą on sam ponosi odpowiedzialność, była wyłączona, a takie wyłączenie musiałoby być wyraźne. Taki zaś pogląd, który Sąd Okręgowy w niniejszej sprawie podziela, wynika już jednolicie z najnowszej linii orzecznictwa Sądu Najwyższego, oraz Sądów Apelacyjnych, to jest między innymi uchwały Sądu Najwyższego z 20 grudnia 2012 roku, III Czp 93/12, z 7 listopada 2012 roku, III Czp 67/12, ponadto wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 6 września 2012 roku I ACa 739/12, a z całkiem najnowszych orzeczeń, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 14 lutego 2014 roku I ACa 1069/13, oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 26 marca 2014 roku I ACa 937/13. Bez wpływu na takie stanowisko Sądu Okręgowego pozostaje więc fakt prezentowania przez skarżącą w tej i innych zresztą podobnych sprawach odmiennego poglądu, opartego na innym, odosobnionym orzecznictwie Sądów Powszechnych. Z przyczyn wskazanych przez Sąd Rejonowy, jak i wynikających z wcześniejszych rozważań, dotyczących zasadności przyznania powodowi wyższego zadośćuczynienia, aniżeli zasądzone zaskarżonym wyrokiem, za całkowicie chybione należało uznać również 2. z zarzutów apelacji, dotyczący naruszenia artykułu 448, oraz 24 k.c. w związku z 233 k.p.c. i artykułem 6 k.c., poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i zasądzenie powodowi zadośćuczynienia pomimo nieudowodnienia przez niego naruszenia jego dobra osobistego w świetle artykułu 448 w związku z artykułem 24 k.c., co podnosiła strona pozwana. Jak już bowiem wyżej zostało wskazane, powód wbrew stanowisku skarżącej, ponad wszelką wątpliwość wykazał więź tego rodzaju, która uzasadniała zasądzenie zadośćuczynienia i to w kwocie wyższej, aniżeli przyznana przez Sąd I Instancji. O kosztach procesu w postępowaniu pierwszoinstancyjnym orzeczono zatem na podstawie artykułu 98 paragraf 1 i 3 w związku z artykułem 99 k.p.c., zasądzając je w całości od strony przegrywającej sprawę, jednocześnie nie dostrzegając, podobnie jak Sąd Rejonowy, przesłanek uzasadniających przyznanie powodowi tytułem wynagrodzenia pełnomocnika wielokrotności stawki minimalnej. O kosztach sądowych Sąd orzekł w myśl artykułu 113 ustęp 1 ustawy o kosztach sądowych cywilnych. Z powyższych przyczyn, Sąd Okręgowy, na podstawie artykułu 386 paragraf 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok na podstawie artykułu 385 k.p.c. oddalił apelację strony pozwanej. O kosztach postępowania apelacyjnego orzekł na podstawie artykułu 98 paragraf 1 i 3 w związku z artykułem 99, 391 paragraf 1 k.p.c., przyjmując, iż należne były stronie, iż należne były powodowi koszty postępowania w kwocie 1.200 złotych w związku z wniesieniem i wygraniem w całości swojej apelacji i w takiej samej kwocie w związku z wniesieniem i przegraniem apelacji przez stronę przeciwną. O kosztach sądowych orzeczono na podstawie artykułu 113 ustęp 1 powołanej ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. To wszystko, dziękuję.

[koniec części 00:11:08.334]