Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 listopada 2014 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 listopada 2014 r. w O.

sprawy z odwołania J. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania J. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 28 kwietnia 2014r. znak (...)

orzeka:

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje J. D. prawo do emerytury począwszy od 1 kwietnia 2014r.;

2.  stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28.04.2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił przyznania J. D. prawa do emerytury.

J. D. wniósł odwołanie od powyższej decyzji.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w odpowiedzi na odwołanie wnosił o jego oddalenie. ZUS opierał swoje stanowisko na ustaleniach poczynionych w trakcie postępowania przed tym organem, zgodnie z którymi odwołujący nie zgromadził wymaganych 15 lat pracy w warunkach szczególnych, a tym samym nie spełnił wymogów nabycia uprawnień emerytalnych.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce Sąd pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił i zważył co następuje:

J. D. urodził się w dniu (...) Zgodnie z art.24 ust. l i lb ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31.12.1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego, wynoszącego co najmniej 66 lat i 9 miesięcy dla mężczyzn urodzonych w okresie od 01 stycznia 1953r. do 31 marca 1953r.

Natomiast na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w brzmieniu od 1 stycznia 2013r. w zw. z §4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura, jeżeli ubezpieczony spełnił łącznie następujące warunki:

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

- nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego lub złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa,

- w dniu 01.01.1999r. udowodnił 25-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z treścią § 2 ust. l powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983roku okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w Rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

W dniu 8.04.2014r. J. D. złożył w oddziale ZUS wniosek o ustalenie uprawnień emerytalnych w obniżonym wieku emerytalnym. ZUS po analizie dostarczonej przez ubezpieczonego dokumentacji ustalił, że odwołujący nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego, na dzień 1.01.1999r. zgromadził staż pracy 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Organ rentowy ustalił ponadto, że odwołujący zgromadził 9 lat, 4 miesiące i 24 dni stażu pracy w szczególnych warunkach.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił J. D. prawa do emerytury uznając, że ubezpieczony nie spełnia wymogu posiadania 15 letniego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Jedyną kwestią sporną, z którą nie zgadzał się odwołujący a zarazem ostatnim warunkiem wymaganym do nabycia uprawnień emerytalnych przez D. było ustalenie czy w Gminnej Spółdzielni (...) w T. od 2..05.1985r. do 31.08.1993r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie uznał w/w okresu pracy odwołującego gdyż odwołujący się nie przedstawił formalnego świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach odpowiadającego Wykazowi A załącznika do Rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, przed Sądem ubezpieczeń możliwe jest wykazywanie okoliczności, od których zależy nabycie uprawnień o emerytury wszelkimi dowodami (wyrok SN z dnia 06.09.1995r., II URN 23/95, OSNP 1996/5/77, wyrok SN z dnia 02.02.1996r., II URN 3/95, OSNP 1996/16/239) dlatego też Sąd dopuścił dowód z przesłuchania zawnioskowanych świadków.

Świadek W. C. zeznał, że odwołujący się pracował jako kierownik magazynu w Gminnej Spółdzielni (...) w T., której świadek był prezesem. Świadek pracował w latach 1974-1992 na stanowisku najpierw wiceprezesa, potem prezesa. Odwołujący się pracował od 1985r. do 1993r., do czasu likwidacji Spółdzielni. Pan D. został na stanowisku kierownika piekarni, ale wcześniej pracował jako kierownik magazynu. Odwołujący się wydawał nawozy, środki ochrony roślin, nawozy potasowe i fosforowe były to środki sypkie. Sprzedawał eternit zawierający azbest, miał go na stanie w ilości 10000 metrów kwadratowych w okresie rocznym. Było to na paletach, ale trzeba było to ręcznie zdejmować. Były brygady za i wyładunkowe. Pan D. nadzorował ten magazyn, ale musiał stać przy tym wszystkim. Był odpowiedzialny za towar. W tych latach GS dobrze funkcjonował, zajmował 4-5 miejsce w województwie pod względem obrotów. Odwołujący zawsze był przy wydawaniu. Sprzedaż materiałów sypkich wyglądała tak, że sypało się w worki i ważyło. Nie było to tak pakowane jak obecnie. Kiedyś pakowane były tylko nawozy azotowe, wszystkie inne były luzem, wymagały zważenia. Przywożone były ciągnikami też luzem i zsypywane na magazyn. Ta Spółdzielnia świadczyła usługi dla rolników. Odwołujący pracował w pełnym wymiarze czasu pracy. Miał najwyższy dodatek ( zeznania k. 20v, adnotacja 3:45) .

Świadek R. M. zeznał, że w sprawie wie tylko tyle, co jest w aktach osobowych - odwołujący pracował jako kierownik magazynu, z akt wynika, że jego praca była pracą w szczególnych warunkach. Świadek nigdy nie pracował w GS, a nabył akta osobowe wraz z budynkiem. Wszystkie akta byłych pracowników są u niego archiwizowane. Taka była umowa przy kupnie i tak zdecydował sąd gospodarczy.

Świadek J. B. zeznał, że razem z odwołującym się byli zatrudnieni w Gminnej Spółdzielni w T. - na podstawie umowy o pracę. Świadek pracował od listopada 1983r. do sierpnia 1993r. - przez 10 lat na stanowisku magazyniera. Pan D. też był magazynierem, tylko pan D. był na bazie w K., a świadek na bazie w T.. Świadek ma wiedzę co należało do obowiązków odwołującego, było to przyjmowanie towaru i wydawanie. Dużo tego było, nawozy dla rolników, węgiel, wapno, eternit - tzw. towary masowe w większości sypkie. Były wożone luzem na przyczepach. K. od T. są ok. 3 km i widywali się często, świadek bywał tam na bazie w K.. Świadek tam prowadził skup ziemniaków. Świadek miał taką samą umowę o pracę - jak odwołujący tylko, że miał dodatkowo środki ochrony roślin. Odwołujący był magazynierem, czyli do jego obowiązków należało przyjęcie towaru, tj. były przywożone na przyczepach towary - trzeba było je zważyć, były magazynowane na kopcach lub w magazynie. Wysypywane były z przyczep. Musiał zabezpieczyć te kopce, przykrywać papą, ziemią, obrzucić to wszystko. Miał do pomocy ludzi, ale musiał to robić. Odwołujący nie miał środków ochrony roślin. Odwołujący miał nawozy sztuczne, cement i wapno. Wapno było w workach i luzem. Miał eternit, było go bardzo dużo. Wtedy wszystkie dachy były kryte eternitem. Spółdzielnia świadczyła prace dla rolników. Jak odwołujący przyjął towar, to musiał sprzedawać i wydać, musiał być przy wadze, pilnować. Świadek świadczył podobną pracę, uważa, że ta praca była bardzo szkodliwa. Magazyn był duży i dużo było towaru. Rolnicy nie mogli czekać. Praca była przez cały rok. Zimą był węgiel i eternit - na przydziały, rolnicy to kupowali. Była ciężka praca, często w nocy. Odwołujący pracował w pełnym wymiarze czasu pracy. On by jedynym magazynierem w tej miejscowości ( zeznania k. 30, adnotacja 1:19).

Z pozyskanych w toku postępowania akt osobowych odwołującego się wynika, że w okresie 2.05.1985r. do 28.04.1992r. tj. do chwili powierzenia obowiązków kierownika piekarni – pracował w Gminnej Spółdzielni (...) w T. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierownika magazyniera towarów masowych ( świadectwo pracy, powierzenie obowiązków, inne pisma, w tym odpowiedzialności materialnej).

Zeznania świadków korespondują z wyjaśnieniami oraz zeznaniami złożonymi przez odwołującego w charakterze strony, jak również z dokumentacją zgromadzoną w aktach osobowych. J. D.zeznał, że w (...)w T.pracował w bazie na K.i tam był magazynierem w latach 1985-1993. Miał stanowisko magazynier towarów masowych. Do jego obowiązków należało zważenie nawozów, przyjęcie ich i składowanie. Na początku nie było magazynu, tylko ogrodzony plac o powierzchni 2 ha. Przywożono na ten plac: sól, superfosfaty i inne nawozy niemieckie, wapno nawozowe, przy czym wapno było luzem.Była tam bocznica kolejowa i tam zostawiano większość materiałów, żeby ich nie przewozić. Były tam setki ton, tysiące. To był największy skład. Pilnował tego, żeby nic nie zamokło, musiał przykryć towar. Były to towary sypkie, pyliste. Eternit był przywożony w wagonach na paletach. Z Wagonu ładowano to na przyczepy i przewożono na plac. Bardzo dużo było eternitu uszkodzonego w transporcie i trzeba było to od razu przeglądać. Przyjeżdżała komisja i składano reklamacje na uszkodzone sztuki. U niego był eternit, nawozy, nie miał środków ochrony roślin. Samej soli było 800 ton i ogromna ilość nawozów sztucznych. Zimą był eternit i węgiel. Zimą - mimo, że nie wydawał nawozów, to też przychodziły do magazynu. Odwołujący się obsługiwał teren T., P. i K.. Było dużo rolników i nawozów była ogromna ilość, gromadziło się to zimą, a wiosną się wydawało. Potem było to ważne w worki i wydawane rolnikom. Niektórzy brali luzem. Trzeba było pilnować i dbać o czystość na terenie magazynu. Pracował nieraz po 16 godzin - bardzo dużo. Wagony zawsze przychodziły po godz. 16.00, bo nie byłby w stanie obsługiwać ludzi i przyjmować towaru (zeznania k. 30v, adnotacja 14:32).

Sąd uznał zeznania świadków, jak również odwołującego za wiarygodne i rzetelne. Świadkowie – J. B. i W. C. z racji pracy z odwołującym mieli wiedzę na temat jego pracy i warunków jej wykonywania. Zeznania ponadto w pełni korespondują z dokumentacją osobową dotyczącą okresu spornego zatrudnienia J. D..

Mając na względzie powyższe Sąd ustalił, że J. D. w okresie od 2.05.1985r. do 28.04.1992r.tj., przez okres 6 lat, 11 miesięcy i 27 dni wykonywał stale i w pełnym wymiarze prace magazynowe surowców półproduktów i wyrobów gotowych – pylistych, toksycznych, żrących, parzących - które to stanowisko odpowiada wymienionemu w Wykazie A dział IV poz. 40 załącznika do Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnych charakterze. Łącznie okres pracy w warunkach szczególnych – z okresem uznanym przez ZUS- wyniósł 17 lat, 8 miesięcy i 24 dni.

Zgodnie z powyższymi ustaleniami Sąd uznał, że odwołujący spełnia wszystkie wymagane prawem warunki nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym i z tego względu na mocy art. 477 ¹⁴§2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał J. D. prawo do emerytury począwszy od 1.04.2014r.

Odwołujący swój wniosek o ustalenie uprawnień emerytalnych złożył 8.04.2014r. i w dacie złożenia tego wniosku spełniał już wszystkie warunki nabycia tych uprawnień dlatego zgodnie z art. 129 ust 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Sąd przyznał te prawo począwszy od pierwszego dnia miesiąca, w którym wpłynął wniosek ubezpieczonego.

Zgodnie z treścią art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd był zobowiązany, przyznając odwołującemu prawo do emerytury, do zamieszczenia z urzędu w sentencji wyroku rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego odnośnie do nieustalenia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji tj. zarówno przyznającego prawo do świadczenia, jak też jego brak (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.04.2010 roku, II UK 330/09, LEX 604220). W ocenie Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie brak było podstaw do obciążenia organu rentowego odpowiedzialnością za nieustalenie wszystkich okoliczności niezbędnych do wydania decyzji o przyznaniu odwołującemu prawa do wcześniejszej emerytury. Dopiero na etapie postępowanie sądowego po przeprowadzeniu stosownego postępowania dowodowego odwołujący w sposób niewątpliwy wykazał, że zgromadził wymagany ustawą 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych, co pozwoliło na przyznanie J. D. prawa do emerytury.

Z tych względów orzeczono jak w pkt. 2 wyroku.