Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 listopada 2014 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie :

Przewodniczący SSO Marzena Głuchowska

Protokolant Barbara Wypych

po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2014 r. w Kaliszu

odwołania I. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 5 sierpnia 2014 r. Nr (...)

w sprawie I. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o emeryturę

1.  Zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.z dnia 5 sierpnia 2014 r. znak (...)w ten sposób, że przyznaje odwołującemu I. R.emeryturę poczynając od dnia (...)

2.  Zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. na rzecz I. R. kwotę 120,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

W dniu 02.07.2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. został złożony wniosek o przyznanie prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach dla I. R..

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.decyzją z dnia 05.08.2014 r. w sprawie (...) odmówił I. R.prawa do emerytury. Zdaniem ZUS w O.odwołujący nie spełnia przesłanek wskazanych w art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. 2004 r., nr 39, poz. 353 ze zm.) tj. nie wykazał 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Od powyższej decyzji wniósł odwołanie I. R., w którym podniósł, iż wykonywana przez niego praca w okresie od 08.01.1990 r. do 31.05.1995 r. na stanowisku maszynisty lokomotywki spalinowej i od 01.04.1995 r. do 31.12.1998 r. na stanowisku robotnika przy rozładunku wyrobów ceramicznych z pieca w Zakładzie (...), w K., na których to stanowiskach wykonywał pracę stale, jest pracą na stanowiskach wymienionych w wykazie A do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, co uprawnia go do uzyskania wcześniejszego świadczenia emerytalnego.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS w O. podtrzymał argumentację wcześniej przedstawioną w zaskarżonej decyzji, podniósł, iż odwołujący nie udowodnił 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach oraz wniósł o oddalenie odwołania I. R..

Sąd Okręgowy/Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kaliszu ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący urodził się dnia (...) Wykazał staż pracy na dzień 01.01.1999 r. wynoszący 29 lat 2 miesiące i 23 dni. Organ rentowy uznał odwołującemu okres pracy w szczególnych warunkach w okresie od 01.08.1982 r. do 31.12.1989 r. w N. w K. w rozmiarze 7 lat i 5 miesięcy.

Organ rentowy nie uznał odwołującemu okresu pracy w szczególnych warunkach od 08.01.1990 r. do 31.03.1995 r. i od 01.04.1995 r. do 31.12.1998 r. na stanowisku maszynisty lokomotywki spalinowej i robotnika przy rozładunku materiałów budowlanych z pieca w procesie ich produkcji w Zakładzie (...) w K..

Odwołujący nie należy do OFE. Odwołujący posiadł status pracownika. Odwołujący obecnie pobiera zasiłek przedemerytalny.

W niniejszej sprawie odwołujący zmierzał do wykazania okresu pracy w warunkach szczególnych od 08.01.1990 r. do 31.03.1995 r. i od 01.04.1995 r. do 31.12.1998 r. na stanowisku maszynisty lokomotywki spalinowej i robotnika przy rozładunku materiałów budowlanych z pieca w procesie ich produkcji w Zakładzie (...) w K..

Odwołujący w okresie od 08.01.1990 r. do 31.10.2001 r. zatrudniony był w Zakładach (...)w K.. Zakład ten w poprzednim okresie stanowił (...)w K. (1)i zajmował się wytwarzaniem elementów ceramicznych do budowy. W świadectwie pracy z dnia 31.10.2001 r. dotyczącym okresu od 08.01.1990 r. do 31.10.2001 r. stanowisko odwołującego określono jako maszynista lokomotywki spalinowej, a od 01.04.1995 r. do 31.12.1998 r. i dalej – wytacznik z pieca tunelowego robotnik budowlany przy produkcji materiałów budowlanych. W powyższym świadectwie pracy stwierdzono także, iż odwołujący w wymienionym okresie wykonywał pracę w szczególnych warunkach. Wskazano stanowisko - prace zakładowych służb kolejowych w okresie od 08.01.1990 r. do 31.03.1995 r. – Wykaz A Dział VIII poz. 13 punkt 9 oraz stanowisko robotnika przy produkcji materiałów budowlanych- wytaczaka wyrobów z pieca tunelowego w okresie od 01.04.1995 r. do 31.10.2001 r. -Wykaz A Dział V poz. 11 punkt 7 – co do obu okresów Zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa z dnia 01.08.1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz wzrostu emerytury lub renty. Nadto odwołującemu wystawiono świadectwo pracy w szczególnych warunkach co do okresu od 08.01.1990 r. do 31.03.1995 r. i stanowiska maszynisty lokomotywki spalinowej Wykaz A Dział VIII poz. 13 punkt 1 oraz co do okresu od 01.04.1995 r. do 31.10.2001 r. i stanowiska jako robotnik w przemyśle materiałów budowlanych przy wytaczce wyrobów ceramicznych gotowych z pieca tunelowego – Wykaz A Dział V poz. 11 punkt 7 Zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa z dnia 01.08.1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz wzrostu emerytury lub renty.

W świadectwie z dnia 18.02.1993 r. stwierdzono zdanie egzaminu na ustawiacza kolei użytku niepublicznego. Stanowisko odwołującego określono jako manewrowy. Z pisma z dnia 18.08.1992 r. wynika, iż odwołujący pracuje na bocznicach kolejowych. W świadectwie z dnia 28.05.1991 r. stwierdzono, iż odwołujący złożył egzamin na stanowisko manewrowego. Stwierdzono, iż odwołujący pracuje na stanowisku kierowcy lokomotywki spalinowej. W dniu 20.09.1983 r. odwołujący uzyskał uprawnienia do kierowania lokomotywami o mocy poniżej 300 KM na kolejach użytku niepublicznego. W świadectwach lekarskich z dnia 15.12.1989 r. i z dnia 03.01.1990 r. wskazano stanowisko maszynista lokomotywki spalinowej, a w zaświadczeniu z dnia 19.02.1997 r. – wypalacz z pieca tunelowego. W piśmie z dnia 04.10.1994 r. wskazano stanowisko maszynista lokomotywki spalinowej, w piśmie z dnia 08.08.1991 r. wskazano, iż odwołujący od dnia 08.01.1990 r. pracuje jako maszynista lokomotywki spalinowej. W karcie obiegowej zmiany z dnia 08.01.1990 r. określono stanowisko maszynista lokomotywki spalinowej, podobnie w podaniu o pracę z dnia 29.12.1989 r., kwestionariuszu osobowym z dnia 04.01.1990 r., umowie o prace z dnia 08.01.1990 r., angażu z dnia 10.01.1990 r., 12.02.1990 r., 26.07.1990r., 10.12.1990 r., piśmie z dnia 25.07.1991 r., angażu z dnia 02.03.1992 r., 07.05.1992 r., 08.09.1994 r. W angażu z dnia 31.03.1995 r. stanowisko odwołującego określono jako wytacznik z pieca tunelowego. Podobnie w angażu z dnia 19.10.1995 r., 24.08.1996 r., 14.05.1997 r., 26.06.1997 r. 27.05.1999 r.

Odwołujący w okresie spornego zatrudnienia od 01.04.1995 r. do 31.12.1998 r. wykonywał pracę w procesie produkcji elementów budowlanych. Pracował jako osoba, która wyprowadzała z pieca tunelowego wózki załadowane wypalonymi wyrobami ceramicznymi i wyładowywał te gorące wyroby z wózka. Wykonywał prace przy produkcji materiałów ceramicznych. Przy prac tej panowała bardzo wysoka temperatura, zapylenie, kurz. Do pracy konieczne było zabezpieczanie dłoni i stóp przed wysokimi temperaturami. W okresie od 08.01.1990 r. do 31.03.1995 r. wykonywał pracę manewrowego lokomotywki spalinowej. Zabierał lokomotywą wagony z bocznicy, podprowadzał je do zakładu, tam były rozładowywane i odprowadzał wagony na bocznicę. Odwołujący cały czas kierował lokomotywą, podpychając wagony do rozładunku.

(dowód: zeznania odwołującego, zeznania świadków M. J., T. M., Z. T., A. B., akta osobowe odwołującego)

Jako praca w szczególnych warunkach wymieniona została w wykazie A Dział V poz. 11 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 08.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, praca przy produkcji materiałów ogniotrwałych oraz wyrobów ceramicznych, a w Dziale VIII poz. 13 – praca zakładowych służb kolejowych bezpośrednio związana z utrzymaniem ruchu pociągów.

W zarządzeniu Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 01.08.1983 r. ujęto w Wykazie A Dziale V poz. 11 punkt 1 prace przy produkcji materiałów ogniotrwałych i wyrobów ceramicznych – zestawiacz surowców i mieszanek, w punkcie 7 – robotnik w przemyśle materiałów budowlanych wykonujący stale prace pomocnicze lub inne przy produkcji wyrobów ceramicznych lub materiałów ogniotrwałych. W Dziale VIII poz. 13 wymieniono – prace zakładowych służb kolejowych bezpośrednio związane z utrzymaniem ruchu - w punkcie 1- dyżurny ruchu, w punkcie 3- ustawiacz, w punkcie 5 manewrowy.

Możliwość uzyskania emerytury przez mężczyzn przed ukończeniem 65 roku życia przewidywał do 31.12.2008 r. przepis art. 32 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. nr 39, poz.353 ze zmianami). Obecnie osoby urodzone po 31.12.1948 r., które osiągnęły wiek wymieniony w art. 32 i pracowały w szczególnych warunkach mogą przejść na emeryturę na warunkach przewidzianych w art. 184 wymienionej ustawy. Muszą, m.in. spełniać warunek wykazania stażu pracy 25 lat dla mężczyzn i 15 lat pracy w szczególnych warunkach na dzień 01.01.1999 r. Przepis ten wymagał także dla spełnienia warunków do świadczenia, rozwiązania stosunku pracy i braku przynależności do OFE. Od dnia 01.01.2013 r. warunek rozwiązania stosunku pracy nie jest wymagany.

Dla celów ustalenia uprawnień do wcześniejszej emerytury za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Wiek emerytalny takich osób, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie, których osobom przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie ustawy oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zmianami), a także na podstawie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie wymienionych aktów.

Pierwszym z warunków jest brak przynależności do OFE i odwołujący ten warunek spełnia. Kolejnym warunkiem jest ukończenie 60 roku życia. Odwołujący osiągnął wymagany przez przepisy wiek w dniu (...). Następnym warunkiem jest przepracowanie wymaganego okresu zatrudnienia tj. co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Odwołujący wykazał okresy składkowe, nieskładkowe i uzupełniające na okres ponad 29 lat na dzień 01.01.1999 r. Ostatnim warunkiem uzyskania prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest przepracowanie co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na dzień 01.01.1999 r.

Aby wykonywaną pracę można było zaliczyć do pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, musi to być rodzaj pracy wskazanej w załączniku A do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Praca ta, zgodnie z brzmieniem § 2 ust 1 wymienionego rozporządzenia musi być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wymaganym na danym stanowisku. Stosownie do ustępu 2 § 2 w/w rozporządzenia okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy. Pracodawca odwołującego obecnie nie istnieje. Wystawił odwołującemu świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego przedmiotem postępowania w sprawie o wcześniejszą emeryturę jest ustalenie tego świadczenia z uwagi na warunki pracy, co oznacza konieczność poczynienia ustaleń dotyczących rodzaju i wymiaru zatrudnienia w warunkach szczególnych.

W świetle powołanego wyżej § 2 Rozporządzenia Rady Ministrów zakład pracy wydaje zaświadczenie o zatrudnieniu w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji, natomiast w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie tych okresów także w oparciu o inne dowody m. in. zeznania świadków (por. uchwała SN z 21.09.1984 r., sygn. akt III UZP 48/84 niepublikowana LEX nr 14630).

W rozpoznawanej sprawie, jak wyżej wskazano, odwołującemu wystawiono świadectwa pracy w szczególnych warunkach za okres od 08.01.1990 r. do 31.12.1998 r. i nadal. Świadectwa te odpowiadają stanowi faktycznemu.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, iż odwołujący wykonywał pracę w szczególnych warunkach w okresie od 08.01.1990 r. do 31.03.1995 r. jako kierowca lokomotywki spalinowej i od 01.04.1995 r. 31.12.1998 przy produkcji elementów budowlanych- jako wytaczacz materiałów ceramicznych z pieca tunelowego.

Odwołujący wykazał 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Wystawione świadectwo pracy w szczególnych warunkach, mimo błędów, odpowiada stanowi faktycznemu co do okresów pracy w szczególnych warunkach i charakteru pracy.

Odwołujący spełnił zatem warunki wymienione w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając na uwadze powyższe na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc Sąd orzekł jak w wyroku o zmianie zaskarżonego wyroku i przyznaniu odwołującemu emerytury. O kosztach postępowania orzeczono w myśl art. 98 kpc.