Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 stycznia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku VIII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Jerzy Szczurewski

Sędzia SO Marzanna Chojnowska - spr

Sędzia SO Krzysztof Kamiński

Protokolant: Aneta Chardziejko

Przy udziale prokuratora Prokuratury Okręgowej w Białymstoku Elżbiety Korwell

po rozpoznaniu w dniu 22 stycznia 2013 roku

sprawy K. R.

w przedmiocie wydania wyroku łącznego

na skutek apelacji wniesionych przez prokuratora i obrońcę skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim

z dnia 4 października 2012 roku, sygnatura akt VIII K 132/ 12

I. Uchyla zaskarżony wyrok i na podstawie art. 572 kpk umarza postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego.

II. Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata Ł. S. kwotę 147.60 zł ( sto czterdzieści siedem złotych sześćdziesiąt groszy) w tym kwotę 27.60 zł ( dwadzieścia siedem złotych sześćdziesiąt groszy) podatku VAT tytułem zwrotu kosztów obrony z urzędu skazanego w postępowaniu odwoławczym .

II. Zwalnia skazanego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

K. R. został skazany następującymi prawomocnymi wyrokami:

I.  Sądu Rejonowego w Sokółce z dnia 15 lipca 2008 roku w sprawie sygn. akt V K 133/08: 1) za czyn popełniony w nocy z 22 na 23 października 2007 roku z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. na karę 1 (jednego) roku i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności; 2) za czyn popełniony w dniu 26 października 2007 roku z art. 279 § 1 k.k. na karę 1 (jednego) roku i 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności. Na mocy art. 85 k.k., art. 86 § 1 k.k. orzeczono wobec K. R. karę łączną 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności. Na mocy art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec K. R. kary pozbawienia wolności zaliczono okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 27 października 2007 roku do dnia 30 stycznia 2008 roku. Na mocy art. 46 § 1 k.k. orzeczono wobec K. R. obowiązek naprawienia wyrządzonej szkody w części poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonych: R. O. kwoty 100 złotych, E. C. kwoty 608 złotych, S. S. kwoty 960 złotych, J. L. kwoty 166 złotych i K. J. kwoty 166 złotych. Orzeczono o kosztach postępowania.

II.  Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 8 października 2008 roku w sprawie sygn. akt III K 713/08 za czyn z dnia 20 marca 2008 roku z art. 279 § 1 k.k. na karę 1 (jednego) roku i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności. Na mocy art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej wobec K. R. kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na okres próby wynoszący 4 (cztery) lata. Na mocy art. 46 § 1 k.k. zasądzono od K. R. na rzecz PHU (...) tytułem naprawienia szkody w całości kwotę 1243,00 złotych. Orzeczono o dowodach rzeczowych i kosztach postępowania. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 07 stycznia 2011 roku zarządzono K. R. wykonanie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności.

III.  Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 30 października 2008 roku w sprawie sygn. akt XV K 1287/08 za czyn popełniony w dniu 24 czerwca 2008 roku z art. 178a § 1 k.k. na karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności. Na mocy art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na okres próby wynoszący 3 (trzy) lata. Na podstawie art. 71 § 1 k.k. orzeczono od oskarżonego grzywnę w wysokości 100 (stu) stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 10 (dziesięciu) złotych. Na podstawie art. 42 § 2 k.k. orzeczono wobec K. R. środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych wszelkiego rodzaju na okres wynoszący 3 (trzy) lata. Na podstawie art. 50 k.k. orzeczono wobec K. R. podanie wyroku do publicznej wiadomości poprzez wywieszenie jego odpisu na tablicy ogłoszeń w Urzędzie Miejskim w B. przez okres 14 (czternastu) dni. Orzeczono o kosztach postępowania. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 26 marca 2009 roku zarządzono K. R. wykonanie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności.

IV.  Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 13 stycznia 2009 roku w sprawie sygn. akt III K 1237/08 za czyn popełniony w dniu 27 czerwca 2008 roku z art. 177 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k. na karę 2 (dwóch) lat i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności. Na mocy art. 42 § 2 k.k. orzeczono wobec K. R. zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 7 (siedmiu) lat. Na mocy art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczono K. R. okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 27 czerwca 2008 roku do dnia 28 czerwca 2008 roku. Orzeczono o kosztach postępowania.

V.  Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z dnia 10 lutego 2009 roku w sprawie sygn. akt VI K 9/09 za czyn popełniony w dniu 08 grudnia 2008 roku z art. 178a § 1 k.k. na karę 6 (sześciu) miesięcy ograniczenia wolności, z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na rzecz Urzędu Miasta w B.w wymiarze 40 (czterdziestu) godzin w stosunku miesięcznym. Na mocy art. 42 § 2 k.k. orzeczono wobec K. R.zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 2 (dwóch) lat. Na mocy art. 49 § 2 k.k. orzeczono wobec oskarżonego środek karny w postaci świadczenia pieniężnego w kwocie 100 (stu) złotych na rzecz Stowarzyszenia Pomocy Osobom Niepełnosprawnym „Szansa”w B.. Na mocy art. 50 k.k. orzeczono podanie wyroku do publicznej wiadomości poprzez wywieszenie jego odpisu na tablicy ogłoszeń Urzędu Miasta w B.przez okres 1 (jednego) miesiąca. Orzeczono o kosztach postępowania.

VI.  Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z dnia 29 listopada 2011 roku w sprawie sygn. akt VIII K 53/11 za czyn popełniony w okresie od czerwca 2008 roku do 14 października 2009 roku oraz od 14 stycznia 2010 roku do 12 lipca 2010 roku z art. 207 § 2 w zw. z § 1 k.k. w zb. z art. 157 § 2 k.k. w zb. z art. 157 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. na karę 6 (sześciu) lat pozbawienia wolności. Orzeczono o kosztach postępowania.

Wyrokiem łącznym z dnia 04 października 2012 roku wydanym w sprawie VIII K 132/12 Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim Zamiejscowy VIII Wydział Karny z siedzibą w Siemiatyczachrozwiązał wyrok łączny z dnia 14 marca 2011 roku w zakresie łącznej kary pozbawienia wolności i na mocy art. 85 k.k., art. 86 § 1 k.k. połączył skazanemu K. R.kary pozbawienia wolności orzeczone wyrokiem Sądu Rejonowego w Sokółce w sprawie o sygnaturze V K 133/08 i wyrokami Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawach o sygnaturach III K 713/08, XV K 1287/08 i III K 1237/08 oraz wyrokiem Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim VIII K 53/11 i orzekł wobec skazanego karę łączną 12 (dwunastu) lat pozbawienia wolności.

Na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył okresy odbytych kar w sprawach podlegających łączeniu oraz okresy rzeczywistego pozbawienia skazanego K. R. wolności zaliczone na poczet kary pozbawienia wolności.

W pozostałej części wyroki podlegające łączeniu oraz wyrok łączny w części nieuchylonej pozostawił do odrębnego wykonania.

Na mocy art. 572 k.p.k. umorzył postępowanie w kwestii wydania wyroku łącznego obejmującego karę orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim w sprawie VI K 9/09.

Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata Ł. S. kwotę 120,00 (stu dwudziestu) złotych wraz z podatkiem VAT w wysokości 22% w kwocie 26,40 (dwudziestu sześciu złotych 40/100) złotych, czyli łączną kwotę 146,60 (stu czterdziestu sześciu 40/100) złotych tytułem kosztów obrony z urzędu. Zwolnił skazanego K. R. od obowiązku zwrotu wydatków poniesionych przez Skarb Państwa.

Apelacje od powyższego wyroku łącznego wnieśli prokurator i obrońca skazanego.

Oskarżyciel publiczny na podstawie art. 425 § 1 i 2 k.p.k. i art. 444 k.p.k. zaskarżył orzeczenie Sądu I instancji w całości na niekorzyść skazanego.

Na zasadzie art. 427 § 1 i 2 k.p.k., art. 437 § 1 i 2 k.p.k. i art. 438 pkt 1, 2 k.p.k. rozstrzygnięciu Sądu Rejonowego zarzucił:

I.  obrazę przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 85 k.k. poprzez rozwiązanie wyroku łącznego z dnia 14 marca 2011 roku w zakresie łącznej kary pozbawienia wolności i połączenie skazanemu K. R. kar pozbawienia wolności orzeczonych wyrokami Sądu Rejonowego w Sokółce sygn. akt V K 133/08, Sądu Rejonowego w Białymstoku sygn. akt III K 713/08, XV K 1287/08 i III K 1237/08 oraz Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim sygn. akt VIII K 53/11 i orzeczenie wobec skazanego K. R. kary łącznej 12 lat pozbawienia wolności;

II.  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 569 k.p.k. poprzez rozwiązanie wyroku łącznego z dnia 14 marca 2011 roku w zakresie łącznej kary pozbawienia wolności i połączenie skazanemu K. R. kar pozbawienia wolności orzeczonych wyrokami Sądu Rejonowego w Sokółce sygn. akt V K 133/08, Sądu Rejonowego w Białymstoku sygn. akt III K 713/08, XV K 1287/08 i III K 1237/08 oraz Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim sygn. akt VIII K 53/11 i orzeczenie wobec skazanego K. R. kary łącznej 12 lat pozbawienia wolności.

W oparciu o podniesione zarzuty prokurator wniósł o umorzenie postępowania w kwestii wydania wyroku łącznego.

Obrońca skazanego na podstawie art. 425 § 1 – 3 k.p.k. i art. 444 § 1 k.p.k. zaskarżył powyższy wyrok łączny w części, tj. w zakresie rozstrzygnięcia zawartego w punkcie I. dotyczącego orzeczenia o wymiarze kary łącznej, na korzyść K. R..

W oparciu o art. 438 pkt 4 k.p.k. orzeczeniu Sądu I instancji zarzucił rażącą niewspółmierność orzeczonej kary łącznej, której wysokość jest nieadekwatna do istniejącego związku podmiotowego i przedmiotowego pomiędzy poszczególnymi czynami, za które wymierzono kary jednostkowe oraz nie uwzględnia w należytym stopniu okoliczności, które zaistniały już po wydaniu poprzednich wyroków, które przemawiają za korzystniejszym dla niego ukształtowaniem kar łącznych.

Mając powyższe na uwadze obrońca skazanego wniósł o zmianę wyroku łącznego w zaskarżonym zakresie i połączenie K. R. kar pozbawienia wolności orzeczonych wyrokiem Sądu Rejonowego w Sokółce w sprawie o sygn. akt V K 133/08, wyrokami Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawach o sygn. akt III K 713/08, XV K 1287/08 i III K 1237/08 oraz wyrokiem Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim w sprawie o sygn. akt VIII K 53/11 i orzeczenie wobec skazanego kary łącznej w wymiarze 6 (sześciu) lat pozbawienia wolności, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Bielsku Podlaskim.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja prokuratora jest zasadna, zaś jej uwzględnienie uczyniło rozpoznanie apelacji obrońcy skazanego bezprzedmiotowym.

Na wstępie podnieść należy, iż zgodnie z brzmieniem art. 569 § 1 k.p.k. wydanie wyroku łącznego jest możliwe wtedy, gdy zachodzą warunki do orzeczenia kary łącznej w stosunku do osoby prawomocnie skazanej wyrokami różnych sądów. Przepis art. 85 k.k. z kolei pozwala na orzeczenie kary łącznej wtedy, gdy sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju. Przestępstwa, za które dana osoba została prawomocnie skazana, pozostawać muszą w zbiegu realnym. Czyny objęte wyrokami, które podlegać mają łączeniu, popełnione być muszą w całości zanim zapadł chronologicznie pierwszy, choćby nieprawomocny wyrok (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 czerwca 2008 roku w sprawie sygn. akt IV KK 41/08, OSNwSK 2008/1/1304, Lex 531307).

Przenosząc powyższe na grunt stanu faktycznego niniejszej sprawy stwierdzić należy, iż chronologicznie pierwszym wyrokiem, który zapadł przed popełnieniem przez K. R. kolejnych przestępstw, jest wyrok Sądu Rejonowego w Sokółce z dnia 15 lipca 2008 roku wydany w sprawie sygn. akt V K 133/08. Nie ulega nadto wątpliwości, iż w/wymienione warunki do wydania wyroku łącznego zostały spełnione w zakresie spraw Sądu Rejonowego w Białymstoku o sygn. III K 713/08, XV K 1287/08 i III K 1237/08, albowiem czyny za które K. R. został skazany w tych sprawach miały miejsce przed dniem 15 lipca 2008 roku, tj. odpowiednio w dniu 20 marca 2008 roku, 24 czerwca 2008 roku i 27 czerwca 2008 roku.

W tym miejscu wskazać należy, że czyn osądzony w sprawie Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z dnia 29 listopada 2011 roku w sprawie sygn. akt VIII K 53/11 popełniony został w okresie od czerwca 2008 roku do 14 października 2009 roku oraz od 14 stycznia 2010 roku do 12 lipca 2010 roku, a więc w części przed wydaniem pierwszego chronologicznie wyroku (15 lipca 2008), ale w części po jego wydaniu. W tej sytuacji dla ustalenia czy zachodziły warunki do objęcia przedmiotowego orzeczenia wyrokiem łącznym decydujące znaczenie miało przede wszystkim prawidłowe ustalenie czasu popełnienia przypisanego skazanemu czynu z art. 207 § 2 k.k. W tym kontekście podkreślić należy, że w przypadku przestępstw wieloczynowych, a takim właśnie jest w/wymienione przestępstwo, za czas popełnienia czynu zabronionego traktować należy ostatni moment działania sprawcy, a nie pierwszy jak to uczynił Sąd I instancji (wskazując na czerwiec 2008 roku).

W tym stanie rzeczy nie zostały spełnione warunki do wydania wyroku łącznego obejmującego skazania w sprawach Sądu Rejonowego w Sokółce (V K 133/08), Sądu Rejonowego w Białymstoku (III K 713/08, XV K 1287/08, III K 1237/08) i Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim (VIII K 53/11). Jednocześnie mając na uwadze, iż wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z dnia 14 marca 2011 roku w sprawie sygn. akt II K 584/10 połączono w/wymienione wyroki Sądu Rejonowego w Sokółce i Sądu Rejonowego w Białymstoku z równoczesnym umorzeniem postępowania w zakresie wyroku Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim sygn. akt VI K 9/09, to stwierdzić należy, iż w ogóle nie zaszła potrzeba wydania nowego wyroku łącznego w niniejszej sprawie. Dlatego też Sąd Okręgowy zaskarżony wyrok uchylił i postępowanie w sprawie umorzył.

Oczywistym jest, iż w tej sytuacji rozpoznanie apelacji obrońcy skazanego zarzucającej rażącą niewspółmierność kary stało się bezprzedmiotowe. Niemniej jednak w nawiązaniu do jej treści stanowczo podkreślić należy, że przy wymiarze kary łącznej nie podlega ponownej ocenie kwestia zawinienia i stopnia społecznej szkodliwości poszczególnych przestępstw popełnionych przez sprawcę. Jednym z istotnych czynników kształtujących wymiar kary łącznej jest natomiast bliskość podmiotowego i przedmiotowego związku między zbiegającymi się przestępstwami, a także zwartość czasowa zachodząca pomiędzy nimi. Dlatego też, zdaniem Sądu odwoławczego, Sąd I instancji w sposób nieprawidłowy skupił swoją uwagę przede wszystkim na osobie skazanego i na tym, aby orzeczona kara łączna była adekwatna do stopnia jego winy i stopnia społecznej szkodliwości popełnionych przez niego czynów, abstrahując w dużej mierze od wyżej wymienionych czynników, którymi winien się kierować przy wymiarze kary łącznej.

Powyższe uwagi czynione są jedynie na marginesie, albowiem jak wyżej wykazano brak było w odniesieniu do skazanego K. R. warunków do wydania nowego wyroku łącznego. Mając zatem na uwadze, iż wyrok Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z dnia 04 października 2012 roku w sprawie sygn. akt VIII K 132/12 zapadł z obrazą art. 569 § 1 k.p.k. w zw. z art. 85 k.k., orzeczono jak w punkcie I wyroku.

O kosztach obrony z urzędu za postępowanie odwoławcze orzeczono na mocy § 14 ust. 5 w zw. z § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.).

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. Sąd Okręgowy zwolnił skazanego od ponoszenia kosztów sądowych uznając, że ich uiszczenie – przy uwzględnieniu jego sytuacji majątkowej i faktu osadzenia w zakładzie karnym – byłoby dla niego zbyt uciążliwe.