Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 października 2014 r.

Sąd Okręgowy w Kielcach II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Monika Kośka (spr.)

Sędziowie: SSO Małgorzata Klesyk

SSO Cezary Klepacz

Protokolant: protokolant sądowy Beata Wodecka

po rozpoznaniu w dniu 29 września 2014 r. w Kielcach na rozprawie

sprawy z powództwa S. B.

przeciwko A. M., I. M.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Busku-Zdroju

z dnia 27 marca 2014 r. sygn. IX C 265/13

zmienia zaskarżony wyrok w punkcie II (drugim) i zasądza od I. M.i A. M.solidarnie na rzecz S. B.21774,85 (dwadzieścia jeden tysięcy siedemset sześćdziesiąt cztery 85/100) złotych z ustawowymi odsetkami od 22 maja 2012r oraz w punkcie III (trzecim) w ten sposób, że zasądza 2182 (dwa tysiące sto osiemdziesiąt dwa) złote zamiast 1018zł, oddala apelację w pozostałej części, zasądza od I. M.i A. M.solidarnie na rzecz S. B.1089 (jeden tysiąc osiemdziesiąt dziewięć) złotych kosztów postępowania apelacyjnego.

II Ca 722/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 27 marca 2014r Sąd Rejonowy w Busku-Zdroju zasądził od I. M. i A. M. solidarnie na rzecz S. B. kwotę17657,95 złotych z ustawowymi odsetkami: od kwoty 12209,18 zł od dnia 22 maja 2012 roku, od kwoty 1830,61 zł od dnia 17września 2012 r, od kwoty 3618,16 zł od dnia 10 września 2013 r.; oddalił powództwo w pozostałej części; zasądził od pozwanych na rzecz powoda koszty procesu.

Orzeczenie Sąd oparł o następujące ustalenia:

Nieruchomość położona w P. przy ulicy (...), oznaczona w ewidencji gruntów numerami działek (...) o łącznej powierzchni 0.1634 ha, jest nieruchomością zabudowaną. Dla przedmiotowych działek prowadzona jest w Sądzie Rejonowym w Pińczowie księga wieczysta kw nr (...), w której w dziale drugim wpisany jest jako jeden ze współwłaścicieli tej nieruchomości powód S. B..

Na przedmiotowych działkach znajdują się cztery budynki mieszkalne- w jednym z nich znajdował się lokal zajmowany przez pozwanych. Małżonkowie A. i I. M. zamieszkali tam w 1997 roku, po tym jak wyprowadziła się poprzednia lokatorka. Zostali tam zameldowani na pobyt stały 23 października 1997r. Pozwani nie opłacali nigdy żadnego czynszu z tytułu zamieszkiwania na tej nieruchomości.

E. M. urodziła się (...) zaś M. M. urodził się (...) Dnia 30 kwietnia 2012r. powód wezwał pozwanych do zapłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z lokalu mieszkalnego w okresie od dnia l.05.2002r do dnia 30.04.2012r. Zażądał kwoty 33.981,00 zł płatnej w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania.

Wyrokiem z dnia 18 października 2012 r. Sad Rejonowy w Pińczowie I Wydział Cywilny w sprawie IC 83/12 z powództwa S. B. o opróżnienie lokalu nakazał pozwanym A. M., I. M., E. M. i M. M. opróżnienie i wydanie powodowi budynku mieszkalnego o powierzchni 50 m ² znajdującego się na nieruchomości położonej w P. przy ulicy (...). Sąd orzekł również, że pozwanym nie przysługuje prawo do lokalu socjalnego. Powództwo w stosunku do P. M. zostało oddalone. Sąd ustalił, że od czterech lat zamieszkuje on na stałe w K. gdzie pracuje i mieszka i nie przebywał on przedmiotowym lokalu.

Wysokość wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z lokalu mieszkalnego zajmowanego przez pozwanych winna zostać ustalona w taki sam sposób jak czynsz za lokal komunalny tj. wysokości 3% wartości odtworzeniowej 1m powierzchni użytkowej budynków. Pozwani zajmowali lokal o pow. 50 m ², wynagrodzenie za okres od 1 maja 2002 r. do 13 sierpnia 2013r. wynosi 39.464,43 zł.

Powództwo jest uzasadnione w części w stosunku do pozwanych pozwanym I. M. i A. M.. W stosunku do pozwanych P. M., E. M. M. M. powództwo nie jest uzasadnione.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu Cywilnego (dalej: u.o.p.l.) osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są zobowiązane do dnia opróżnienia lokalu uiszczać comiesięczne odszkodowanie. W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie ulega wątpliwości, że pozwani nie mieli żadnego tytułu prawnego uprawniającego ich do zajmowania nieruchomości będącej własnością powoda. Art. 18 ust. 2 u.o.p.l. stanowi, że odszkodowanie odpowiada wysokości czynszu jaki mógłby otrzymać właściciel z tytułu najmu lokalu. Wysokość tej szkody zależy od indywidualnych okoliczności każdej sprawy, a przede wszystkim od warunków, na jakich właściciel, na określonym rynku najmu mógłby wynająć konkretne mieszkanie. Taką wysokość odszkodowania odpowiadającą wysokości czynszu obliczyła biegła M. C. w opinii wydanej na potrzeby przedmiotowej sprawy.

S. B. domagał się odszkodowania od 1 maja 2002 r. czyli za okres 10 lat od dnia wniesienia pozwu. Żądanie takie w przedmiotowej sprawy nie jest jednak uzasadnione. Odszkodowanie przewidziane w art. 18 u.o.p.l. ma charakter świadczenia okresowego i znajduje do niego zastosowanie trzyletni okres przedawnienia roszczeń przewidziany w art. 118 k.c. W świetle powyższego sąd uznał, że powodowi należy się odszkodowanie za okres, który nie uległ przedawnieniu tj. od dnia 1 maja 2009r.

Sąd oddalił powództwo w stosunku do P. M.oraz małoletnich w chwili wniesienia pozwu M. M.i E. M.. Zgodnie z treścią art. 688 ¹ k.c. za zapłatę czynszu i innych należnych opłat odpowiadają solidarnie z najemcą stale zamieszkujące z nim osoby pełnoletnie. Jak ustalono w sprawie I C 83/12 P. M.zamieszkiwał na stałe K., tam pracował i wynajmował mieszkanie. Powód nie przedstawił żadnych dowodów na okoliczność zamieszkiwania przez pozwanego P. M.w przedmiotowym lokalu. M. M.jest małoletni nadal – urodził się (...), natomiast E. M.uzyskała pełnoletność (...)r. przez co jej odpowiedzialność można rozważyć począwszy od tej daty, natomiast jak ustalono w sprawie I C 83/12 od 2 lat zamieszkiwała razem z matką I. M.i bratem M. M.w Irlandii.

Powód wygrał w części (45%) dlatego też Sąd zasądził na jego rzecz od pozwanych, taką cześć poniesionych przez niego kosztów postępowania.

W apelacji powód domagał się zmiany punktu II wyroku poprzez zasądzenie od I. M. i A. M. solidarnie na rzecz powoda tytułem wynagrodzenia, ponad kwotę zasądzoną w punkcie I, dodatkowej kwoty w wysokości 21.774,85 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 22.05.12 r. do dnia zapłaty, ewentualnie uchylenia wyroku w pkt. II i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji, zmiany pkt. III wyroku poprzez podwyższenie zasądzonych od I. M. i A. M. solidarnie na rzecz powoda kosztów sądowych do kwoty 2.274 zł, ewentualnie uchylenia wyroku w pkt III i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji, zarzucając:

- naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy – błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, iż I. M.i A. M.byli lokatorami w rozumieniu ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego, pomimo tego, iż nigdy nie dysponowali oni tytułem prawnym do zajmowanego budynku mieszkalnego o powierzchni 50 m ² znajdującego się na nieruchomości położonej w P.przy ul. (...) J. P. (...)

- naruszenie prawa materialnego – art. 18 ust. 1 ww. ustawy poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na przyjęciu, iż dochodzone przez powoda wynagrodzenie ma charakter świadczenia okresowego podlegającego 3 – letniemu okresowi przedawnienia roszczeń, podczas gdy zastosowanie znajduje art. 225 Kc w związku z art. 224 § 2 Kc, bowiem pozwani nigdy nie mieli tytułu prawnego do zajmowanego przez nich budynku mieszkalnego, zajęli go samowolnie, nie byli lokatorami w rozumieniu ww. ustawy, byli natomiast samoistnymi posiadaczami w złej wierze, a zatem dochodzone przez powoda wynagrodzenie nie stanowi świadczenia okresowego i podlega10 – letniemu terminowi przedawnienia, a także

- niedokonanie wszechstronnej oceny zebranego w sprawie materiału, czego konsekwencją była sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego materiału i ostateczne oddalenie powództwach do dodatkowej kwoty wynagrodzenia w wysokości 21.774,85 zł z ustawowymi odsetkami.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest niemal w całości zasadna.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego i przyjmuje je za własne. W szczególności trafnie ustalił Sąd Rejonowy, że pozwani samowolnie zajęli budynek powoda i nigdy nie dysponowali tytułem prawnym do zamieszkiwania w nim. W takim jednak wypadku w sprawie nie mają zastosowania przepisy ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Jest tak dlatego, ze pozwanym nigdy nie przysługiwał status lokatora w rozumieniu tej ustawy. Kwestię tę przesądził już prawomocnie Sąd Okręgowy w sprawie II Ca 15/13 oddalając apelację pozwanych żądającą przyznania im uprawnienia do lokalu socjalnego. W ustnych motywach wyroku sąd ten wskazał, że pozwani nie nabyli uprawnienia do lokalu socjalnego właśnie dlatego, że nie byli lokatorami.

W takim zaś wypadku powód może żądać od pozwanych wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z jego budynku na podstawie przepisów art. 225kc w zw. z art. 224§2kc. Roszczenie określone tymi przepisami nie ma charakteru świadczenia okresowego i przedawnia się po 10 latach.

Skoro – jak wynika z ustaleń Sądu Rejonowego- kwota nieprzedawnionego wynagrodzenia to

39.464,43 zł za okres od 1 maja 2002 r. do 13 sierpnia 2013r, a w punkcie I wyroku Sądu Rejonowego zasądzone zostało 17657,95zł powodowi należy się dalsza kwota 21774,85zł, którą Sąd Okręgowy zasądził zmieniając zaskarżony wyrok na podstawie art. 386§1kpc.

Zmianie podlega też rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu. Powód wygrał sprawę w całości, więc pozwani winni zwrócić mu poniesione koszty (art. 98§1kpc): 1700zł +128zł- opłaty od pozwu i 300zł zaliczki na koszty opinii biegłego.

Apelacja jedynie w części dotyczącej wyliczenia wysokości poniesionych kosztów procesu podlega oddaleniu jako pozbawiona podstaw (art. 385kpc). O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98§1kpc.

SSO. M. Kośka SSO M. Klesyk SSO C. Klepacz