Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 grudnia 2014r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący SSO Dariusz Śliwiński

Sędziowie SSO Ewa Taberska ( spr.)

SSO Hanna Bartkowiak

Protokolant prot. sąd. M. W.

Przy udziale Prokuratora Prokuratury Wojskowej del. do Prokuratury Okręgowej A. H.

po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2014r.

sprawy D. B.

oskarżonego z art. 157 § 2 kk

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Gnieźnie

z dnia 11 czerwca 2014r. sygn. akt II K 956/12

Uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Gnieźnie do ponownego rozpoznania

H. B. D. E. T.

UZASADNIENIE

D. B. został oskarżony o to, że:

w dniu 26 czerwca 2012 roku w G. na terenie domu studenckiego Instytutu (...), ugodził nożem w prawe przedramię J. B. (1), czym spowodował ranę kłutą prawego przedramienia, co naruszyło czynności narządów ciała i rozstrój na okres poniżej 7 dni tj. o czyn z art. 157 § 2 kk.

Sąd Rejonowy w Gnieźnie wyrokiem z dnia 11 czerwca 2014 roku. sygn. akt II K 956/12:

1.  Oskarżonego D. B. uznał za winnego przestępstwa popełnionego w sposób wyżej opisany, z tym że przyjmuje iż oskarżony działaniem swoim spowodował u J. B. (1) ranę kłutą prawego przedramienia z uszkodzeniem powięzi i mięśni zginaczy nadgarstka, co naruszyło czynności narządu ciała na czas powyżej 7 dni, tj. przestępstwa z art. 157 § 1 k.k. i za przestępstwo to na podstawie art. 157 § 1 kk. wymierzył mu karę 8 ( ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności.

2.  Na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk. w zw. z art. 70 § 1 pkt 1 kk. wykonanie kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 2 (dwóch) lat tytułem próby

3.  Na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci zadośćuczynienia w kwocie 2.000,00 (dwa tysiące) złotych płatnej na rzecz pokrzywdzonego J. B. (1);

4.  Na podstawie art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 741,33 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych w całości oraz w oparciu o art. 1 i art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r. Nr 49 poz. 233 z późn. zm.) wymierzył mu opłatę w kwocie 180,00 zł

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego i zarzucił:

I.  Obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia:

a)  art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów przejawiającej się w :

- uznaniu, iż pokrzywdzony oraz świadek B. L. nie wtargnęli do pokoju oskarżonego błędnie przyjmując, że drzwi pozostawały otwarte, wbrew treści protokołu oględzin miejsca zdarzenia, zgodnie z którym gniazdo zamka podklamkowego zostało całkowicie wyłamane z futryny, a zatem przedmiotowe drzwi musiały być zamknięte na klucz, a następnie zostały wywarzone przez wyżej wskazane osoby

- przyjęciu, że oskarżony nie działał w warunkach obrony koniecznej, pomijając tym samym fakt wyłamania przez pokrzywdzonego oraz świadka B. L. gniazda zamka z futryny drzwi prowadzących do pokoju oskarżonego i bezprawnego wtargnięcia do tegoż lokalu

pominięciu zeznań B. L., w których wskazał, że oskarżony chciał zamknąć drzwi, a oni nadal pokonywali te „przeszkodę” co jednoznacznie świadczy o bezprawności ich poczynań, warunkujących działanie oskarżonego w ramach kontratypu

- ustaleniu, iż do zdarzenia doszło w progu pokoju oskarżonego pomimo, że ślady krwi pokrzywdzonego znajdowały się nawet w okolicach balkonu oddalonego od drzwi o kilka metrów, co uprawdobodabnia wersję zdarzenia opisaną przez oskarżonego

- uznanie, że pokrzywdzony nie wchodził do pokoju oskarżonego, mimo że B. L. zeznał, że w rozpędzie wpadli do pokoju oskarżonego

- pominięcie zeznań J. B. (2) złożonych na etapie postępowania przygotowawczego, w których wskazał, iż wszedł do pokoju, co zaprzecza wersji przyjętej przez Sad I instancji, jakoby nie przekroczył on progu drzwi

- uznanie za wiarygodne zeznań pokrzywdzonego i B. L. jakoby spotkali się dopiero na korytarzu pomijając tym samym sprzeczne z tymi zeznaniami twierdzenia A. J., że „B. zapukał do nas do pokoju i zapytał, czy J. może z nim pójść do D. „

- uznanie za wiarygodne zeznań świadka S. G., w których wskazuje, że od oskarżonego czuć było woń alkoholu w sytuacji, gdy nie wpuścił go nawet do portierni, wobec czego nie miał fizycznej możliwości doświadczenia tego, o czym zeznawał

- stwierdzenie, że brak jest jakichkolwiek innych dowodów, które mogłyby wskazywać, iż J. B. (1) oraz B. L. tendencyjnie zeznawali, by obciążyć oskarżonego, pomijając tym samym zarówno treść ich zeznań dotyczącą niezliczonej ilości butelek po alkoholu znajdujących się w pokoju oskarżonego”, a których to nie ujawniono w protokole oględzin, jak i zeznania H. T., w których wskazywała ona zarówno na uprzedzenia świadków do oskarżonego, jak i na fakt ustalania przez nich treści zeznań

b) art. 167 kpk w zw. z rat. 201 kpk poprzez zaniechanie przeprowadzenia dowodu z uzupełniającej opinii biegłego, bądź powołania nowego biegłego, w sytuacji, gdy wydana w sprawie opinia sądowo – lekarska z dnia 17 lipca 2013r. ustalająca, iż pokrzywdzony doznał obrażeń skutkujących naruszeniem czynności narządu ciała na czas powyżej 7 dni, stoi w sprzeczności z treścią opinii lekarskiej z dnia 26 czerwca 2012r., zgodnie z którą owe obrażenia doprowadziły do naruszenia czynności narządów ciała na czas poniżej 7 dni, a które to uchybienie mogło prowadzić do przyjęcia niewłaściwej kwalifikacji prawnej czynu

c) art. 410 kpk polegające na selektywnym wyborze podstawy wyrokowania w szczególności zaś na pominięciu okoliczności korzystnych dla oskarżonego

d) art. 424 § 1 kpk poprzez niewskazanie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, jakie dowody Sąd a quo odrzucił, a na których oparł swe ustalenia, w tym nieustosunkowanie się do zeznań świadka H. T. i P. R., protokołów oględzin miejsca zdarzenia, w tym rozmieszczenia śladów krwi, czy też faktu wywarzenia przez pokrzywdzonego drzwi, co wyłącz kontrolę rozumowania Sądu I instancji, a umożliwia jedynie hipotetyczną polemikę z zaskarżonym wyrokiem

II.  na podstawie art. 438 pkt. 3 kpk błąd w ustaleniach faktycznych sprowadzający się do nieprawidłowego ustalenia przebiegu zdarzenia w dniu 26 czerwca 2012r. w jego kluczowym momencie na przypisaniu oskarżonemu sprawstwa czynu z art.,. 157 § 1 kk podczas gdy zgromadzony materiał dowodowy świadczy o ty, że oskarżony swym zachowaniem odpierał jedynie bezpośredni, bezprawny zamach na jego zdrowie, a więc działał w ramach kontratypu obrony koniecznej

Podnosząc te zarzuty obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie, z najdalej idącej ostrożności procesowej, o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja i zawarty w niej wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania. zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja oskarżonej M. S. okazała się potrzebna, gdyż doprowadziła do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Jednakże wniosek oskarżonej o oczyszczenie jej z postawionych zarzutów, tj. o uniewinnienie jest w chwili obecnej przedwczesny.

Na wstępie należy zaznaczyć, że zgodnie z zasadami wynikającymi z treści przepisów art. 2 kpk, 4 kpk, 7 kpk, i art. 410 kpk na sądzie orzekającym spoczywa obowiązek oparcia ustaleń faktycznych, zgodnie z prawdą, na podstawie całokształtu materiału dowodowego ujawnionego w toku rozprawy głównej, przy czym sąd ten ma mieć na względzie wszystkie okoliczności istotne dla sprawy i dążyć do ich całkowitego wyjaśnienia. Jak wynika z powyższego na sądzie orzekającym spoczywa obowiązek dokonania – zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów – art. 7 kpk - pełnej, kompleksowej oraz wnikliwej analizy i oceny materiału dowodowego, która to winna być zgodna z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz nie zawierać błędów faktycznych, czy logicznych, Rozumowanie sądu powinno być przedstawione w pisemnym uzasadnieniu wyroku, spełniającym wymogi procesowe określone w art. 424 § 1 kpk .

Prawidłowe rozstrzygnięcie sprawy zależy zatem nie tylko od przeprowadzenia postępowania zgodnie z wszelkimi przepisami proceduralnymi, ale również do dążenia sądu do przeprowadzenia, także z urzędu dowodów potrzebnych do ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia o sprawstwie i winie osoby oskarżonej, względnie wymiaru kary. W dalszej kolejności obowiązkiem sądu jest poprawna, krytyczna ocena całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej.

Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd Okręgowy stwierdził, że Sąd Rejonowy nie uczynił zadość wszystkim wskazanym wyżej obowiązkom.

Zdaniem Sądu odwoławczego, który podzielił w tym zakresie stanowisko obrońcy oskarżonego zawarte w apelacji, że Sąd I instancji nie wyjaśnił wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, co uniemożliwia ostateczną kontrolę odwoławczą zaskarżonego wyroku.

I tak w pierwszej kolejności podnieść należy, co nie ulega wątpliwości i co, zdaniem Sądu Okręgowego, zostało należycie wykazane przez Sąd Rejonowy, oskarżony D. B.w nocy z 25 na 26 czerwca 2012r. zakłócał ciszę nocną i tym samym spokój mieszkańcom akademika (...) (...)w G.poprzez puszczanie głośnej muzyki, co legło u podstaw interwencji B. L.i J. B. (1). Tym samym sugerowanie przez obronę jakichkolwiek uprzedzeń tych osób w stosunku do oskarżonego, które mogłyby być przyczyną decyzji o interwencji, są zdaniem Sądu Okręgowego, bezpodstawne.

Nie ulega także wątpliwości, że J. B. (1) został przez oskarżonego ugodzony nożem, co spowodowało u pokrzywdzonego ranę kłutą przedramienia, co z kolei naruszyło czynności ciała i rozstrój zdrowia na okres co najmniej poniżej 7 dni. Zostało także bezsprzecznie ustalone, że oskarżony w dniu 26 czerwca 2012r. o godz. 5.00 znajdował się w stanie nietrzeźwości 1,73 promila alkoholu i w czasie interwencji Policji około godz. 2.40, według zeznań funkcjonariusza Policji P. K., czuć było od oskarżonego silną woń alkoholu, zachowywał się arogancko i agresywnie wobec funkcjonariuszy Policji, a także próbował w ich obecności spożywać alkohol.

Powyższe fakty jednakże nie zwalniały Sądu Rejonowego, do szczegółowego rozważenia linii obrony oskarżonego, tj. czy jego zachowanie w stosunku do pokrzywdzonego i świadka B. L. nie było obroną konieczną, lub też, zdaniem Sądu Okręgowego, ewentualnie przekroczeniem granic obrony koniecznej – art. 25 § 1, 2 lub 3 kk.

Słusznie podnosi obrońca, że Sąd Rejonowy, oceniając materiał dowodowy osobowy, zignorował materiał dowodowy rzeczowy w postaci protokołu oględzin miejsca zdarzenia, na podstawie którego kluczowym jest konieczność analizy zarówno uszkodzeń drzwi wejściowych do pokoju oskarżonego jak i ocena umiejscowienia śladów krwi w zestawieniu z zeznaniami świadków jak daleko weszli oni do pokoju oskarżonego.

Nie ulega bowiem wątpliwości, że zgodnie z protokołem oględzin, drzwi wejściowe do pokoju oskarżonego były uszkodzone w ten sposób, że całkowicie wyłamane z futryny było gniazdo zamka podklamkowego.

Rację ma obrońca, że Sąd Rejonowy winien był zatem ustalić, czy uszkodzenie to było mogło powstać w sposób opisany przez oskarżonego, tj. na skutek wtargnięcia pokrzywdzonego i B. L. do pokoju, którego drzwi wejściowe były zamknięte na klucz.

Pokrzywdzony bowiem i B. L. przedstawiają swoje wejście do pokoju w inny sposób, jednogłośnie twierdząc że drzwi wejściowe były otwarte i tylko oskarżony zaczął blokować je od wewnątrz.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy zatem Sąd Rejonowy winien ustalić, w jaki sposób mogło dojść do uszkodzenia drzwi w sposób opisany w protokole oględzin oraz czy uszkodzenie to powstało przed, w czasie czy też mogło powstać po zdarzeniu, a przed przyjazdem Policji.

Szczegółowej analizy wymaga także rozmieszczenie śladów krwi opisanych w protokole oględzin, których analiza może pozwolić na prawidłowe ustalenie czy i jak daleko w głąb pokoju wszedł pokrzywdzony lub świadek B. L..

W tym miejscu zaznaczyć jednak należy, że z protokołu oględzin wynika także i to, że kuchenny, którego użył oskarżony znajdował się 0,5 m od okna balkonowego. Na ostrzu tego noża widoczne są smugi cieczy koloru czerwonego – brunatnego, a więc najprawdopodobniej krwi, co może także oznaczać, że ślad krwi ujawnione w głębi pokoju mógł znaleźć się tam nie z tej przyczyny, że wchodził tam pokrzywdzony, a z powodu tego, że to sam oskarżony mając w ręku zakrwawiony nóż lub go odrzucając, znaczył ślad nr 3.

Oczywiście pomocnym w analizie protokołu oględzin może stać się wykonywany na miejscu zdarzenia, a niedostrzeżony przez Sąd Rejonowy, materiał w postaci zdjęć fotograficznych wykonywanych w czasie oględzin.

Z protokołu oględzin wynika bowiem, że wykonano dokumentację techniczną w postaci zdjęć, która nie została dołączona przez Policję i której wydania Sąd Rejonowy może przy ponownym rozpoznaniu sprawy zażądać i jednocześnie ocenić, nie tylko na podstawie protokołu oględzin i zeznań świadków, w jakim stanie znajdował się pokój zajmowany przez oskarżonego oraz czy znajdowały się tam liczne butelki lub inne opakowania po napojach alkoholowych.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy winien także, poprzez przesłuchanie biegłego C. Ż., wyjaśnić rzeczywiście zaistniałą sprzeczność co do długości naruszenia czynności ciała pokrzywdzonego, pomiędzy wydaną przez tego biegłego opinią – K. 152 - 153, a opinią W. K. – K. 13.

Jak wynika bowiem z opinii biegłego C. Ż., biegły ten opierał się wprawdzie na szerszej dokumentacji medycznej dotyczącej pokrzywdzonego, nie brał jednak pod uwagę opinii wydanej przez W. K., stąd potrzeba uzyskania dodatkowej opinii ustnej C. Ż. na rozprawie.

Ponowne rozpoznanie sprawy winno także dokładnie wyjaśnić:

- jaki i w jakich godzinach kontakt z oskarżonym miał świadek S. G. i czy był to kontakt bezpośredni, skoro świadek czuł od niego alkohol – K.99

- kiedy i w jaki sposób pokrzywdzony i B. L. podjęli decyzję o interwencji wobec zakłócającego ciszę nocną oskarżonego.

Mając zatem na uwadze powyższe wskazówki Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy winien przeprowadzić ponownie w całości postępowanie dowodowe, nie unikając własnej inicjatywy dowodowej, a następnie tak zabrany materiał dowodowy poddać globalnej ocenie i możliwości zaistnienia lub wykluczenia wskazanego w treści art. 25 § 1 kk kontratypu obrony koniecznej, bądź też przekroczenia granic obrony koniecznej.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.

H. B. D. E. T.