Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 grudnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 grudnia 2014 r. w O.

sprawy z odwołania J. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania J. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 11.08.2014r. znak (...)

i z dnia 12.11.2014r. znak (...)

orzeka:

1.  zmienia zaskarżone decyzje w ten sposób, że przyznaje J. S. prawo do emerytury począwszy od dnia 07.07.2014r.;

2.  stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt III U 852/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11.08.2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił J. S. prawa do emerytury.

J. S. odwołał się od tej decyzji i sprawa zawisła w Sądzie Okręgowym w Ostrołęce pod sygn. akt IIIU 852/14.

Następnie wobec złożenia nowych dokumentów - decyzją z dnia 12.11.2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. ponownie odmówił J. S. prawa do emerytury.

J. S. odwołał się także od tej decyzji i sprawa zawisła w Sądzie Okręgowym w Ostrołęce pod sygn. akt IIIU 999/14.

Sąd połączył na mocy art.219 kpc obie sprawy do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Wskazał, że J. S. nie spełnia warunków do przyznania wcześniejszej emerytury, o których mowa w art.184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż pomimo osiągnięcia wymaganego wieku emerytalnego 60 lat i legitymowania się ponad 25-letnim ogólnym stażem pracy, nie posiada wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Na rozprawie z dnia 18.12.2014r. pełnomocnik ZUS pozostawił sprawę do uznania Sądu.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

W dniu 09.06.2014r. J. S. złożył w Oddziale ZUS wniosek o wcześniejszą emeryturę z tytułu pracy w warunkach szczególnych. ZUS uznał, że J. S. osiągnął wymagany wiek emerytalny 60 lat, na dzień 01.01.1999r. legitymuje się on łącznym stażem pracy w wymiarze 25 lat, 4 miesiące i 9 dni, lecz nie przepracował 15 lat w szczególnych warunkach.

Ostatecznie decyzją z dnia 12.11.2014r. ZUS uznał, że J. S. pracował w szczególnych warunkach przez 13 lat, 8 miesięcy i 22 dni.

J. S. urodził się dnia (...)Zatem podstawą ubiegania się przez niego o prawo do emerytury jest art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń ( tekst jedn. Dz.U. z 2013r., poz.1440 ze zm.) w zw. z §4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Zgodnie z tymi przepisami prawo do emerytury przysługuje ubezpieczonemu urodzonemu po 31.12.1948r., jeżeli:

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

- nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego lub złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa,

- w dniu 01.01.1999r. udowodnił 25-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W przedmiotowej sprawie spór sprowadzał się do rozstrzygnięcia, czy odwołujący zgromadził 15 lat pracy w szczególnych warunkach, a w szczególności, czy pracował w szczególnych warunkach od dnia 01.04.1986r. do dnia 31.01.1990r. w Budownictwie (...) Gazowniczych (...) w Z..

Na okoliczność pracy w Budownictwie (...) Gazowniczych (...) w Z. J. S. złożył do ZUS świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 05.10.2011r. (k.13 a.e.), z którego wynika, że odwołujący był tam zatrudniony od dnia 12.09.1983r. do dnia 31.01.1990r. i w tym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych wymienioną w wykazie A, dziale V, poz.3 w/w rozporządzenia. Nadto widnieje tam zapis, że odwołujący pracował wówczas jako maszynista spycharki.

Wobec wątpliwości ZUS - odwołujący złożył kolejne świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 16.10.2014r., z którego wynikało, że odwołujący wykonywał pracę maszynisty spycharki w okresie od dnia 12.09.1983r. do dnia 31.03.1986r.

ZUS uznał, że odwołujący wykonywał pracę w szczególnych warunkach w okresie wynikającym ze świadectwa z dnia 16.10.2014r. tj. od dnia 12.09.1983r. do dnia 31.03.1986r.

ZUS nie uznał natomiast okresu od dnia 01.04.1986r. do dnia 31.01.1990r. ZUS wskazał bowiem, że zachodziły rozbieżności pomiędzy świadectwem wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 05.10.2011r. a zwykłym świadectwem pracy z dnia 31.01.1990r., gdzie wskazano, że J. S. pracował jako maszynista spycharki oraz maszynista maszyn ciężkich – spycharki i ciągnika (k.18 a.r.). Zdaniem organu rentowego nie można jednoznacznie stwierdzić, czy odwołujący wykonywał także pracę maszynisty spycharki po dniu 31.03.1986r.

W oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach osobowych odwołującego ze spornego okresu Sąd ustalił, że odwołujący pracował w szczególnych także w okresie od dnia 01.04.1986r. do dnia 31.01.1990r.

Należy zwrócić uwagę, że w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 01.02.1983r. w wykazie A, dziale V, poz.3 wymienione są prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych. Zatem wystarczy ustalenie, że odwołujący był maszynistą ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych, niezależnie od rodzaju sprzętu, na którym pracował, aby zaliczyć daną pracę do prac wykonywanych w szczególnych warunkach.

Jest to o tyle istotne, że we wszystkich dokumentach znajdujących się w aktach osobowych odwołujący określany jest jako maszynista ciężkich maszyn. Pracodawca jedynie dla uszczegółowienia wskazywał po myślniku jakiego rodzaju były to maszyny ciężkie. Dlatego w angażu z dnia 15.05.1986r. pracodawca wpisał, że J. S. był maszynistą maszyn ciężkich – spycharki i ciągniki (k.61 a.o.). Analogiczny zapis znajduje się w dokumencie datowanym na dzień 27.02.1987r. Ponieważ odwołujący złożył pracodawcy oświadczenie o chęci rozwiązania stosunku pracy, zatem zostało mu wystawione świadectwo pracy za okres od dnia 12.09.1983r. do dnia 28.02.1987r. Wynika z niego, że początkowo odwołujący pracował jako operator spycharki, a następnie był maszynistą maszyn ciężkich – spycharki i ciągniki. Ostatecznie nie doszło do rozwiązania stosunku pracy. Z dokumentów wynika, że odwołujący otrzymał podwyżkę i nadal pracował jako maszynista maszyn ciężkich – spycharek i ciągników. Wynika to choćby z treści dokumentów datowanych na dzień: 27.02.1987r., 14.09.1987r., 29.01.1990r. W świadectwie pracy wystawionym bezpośrednio po zakończeniu stosunku pracy także pracodawca określił, że w okresie od dnia 12.09.1983r. do dnia 31.01.1990r. odwołujący był maszynistą spycharki, a potem maszynistą maszyn ciężkich – spycharki i ciągniki.

Wobec powyższego z dokumentów znajdujących się w aktach osobowych jednoznacznie wynika, że przez cały okres zatrudnienia w Budownictwie (...) Gazowniczych (...) w Z., czyli od dnia 12.09.1983r. do dnia 31.01.1990r. J. S. pracował jako maszynista maszyn ciężkich.

Odwołujący w swych zeznaniach uszczegółowił informacje wynikające z dokumentów znajdujących się w aktach osobowych i wskazał, że sprzęt, którym kierował, miał wielorakie funkcje. Generalnie przeznaczony był do spychania ziemi i wówczas nazywany był spychaczem. Jednakże wykorzystywany był także do ciągnięcia np. drzewa z lasu, rur – i wówczas sprzęt ten zwany był ciągnikiem. To rozróżnienie nazewnictwa pracy na tym samym sprzęcie służyło ustalaniu zasad wynagradzania za pracę na nim. Praca na spycharce była bowiem wynagradzana według akordu, natomiast praca na ciągniku – wynagradzana była według stawki godzinowej. Tymczasem przez cały czas była to praca na spycharce gąsienicowej.

Sąd dał wiarę zeznaniom odwołującego, gdyż jego zeznania znajdują pełne potwierdzenie w dokumentach znajdujących się w aktach osobowych. Jednocześnie Sąd uznał, że w niniejszej sprawie nie można oprzeć swych ustaleń na świadectwie pracy z dnia 16.10.2014r. Świadectwo to zostało bowiem wydane 24 lata po zakończeniu stosunku pracy. Dlatego cenniejszym źródłem informacji są dla Sądu dokumenty źródłowe znajdujące się w aktach osobowych. Z nich wynika natomiast bezspornie, że odwołujący przez cały czas pracował jako maszynista maszyn ciężkich.

Z tych względów Sąd uznał, że dodatkowo należy zaliczyć odwołującemu do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach także okres od dnia 01.04.1986r. do dnia 31.01.1990r. Okres ten wynosi 3 lata i 10 miesięcy. W tym okresie odwołujący wykonywał pracę wymienioną w wykazie A, dziale V, poz.3 w/w rozporządzenia.

Ponieważ ZUS uznał odwołującemu okres pracy w szczególnych warunkach w rozmiarze 13 lat, 8 miesięcy i 22 dni, zatem łącznie z tym okresem – odwołujący wykazał, że na dzień 01.01.1999r. pracował w szczególnych warunkach przez 17 lat, 6 miesięcy i 22 dni.

Mając to na uwadze i kierując się względami ekonomiki procesowej, Sąd nie analizował, czy także w innych okresach zakwestionowanych przez ZUS odwołujący świadczył pracę w szczególnych warunkach. Pozostawało to bowiem bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Z tych względów Sąd uznał, że J. S.spełnił wszystkie przesłanki do uzyskania prawa do emerytury w oparciu o art.184 powoływanej na wstępie ustawy i w oparciu o art.129 ust.1 w/w ustawy przyznał mu prawo do emerytury począwszy od dnia(...)tj. od ukończenia przez odwołującego 60 lat.

Z tych względów Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję na mocy art.477 ¹⁴§2 kpc.

Stosownie do treści art.118 ust.1 a w/w ustawy – Sąd, orzekając o prawie do emerytury, ma obowiązek stwierdzenia, czy organ rentowy ponosi lub nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji i przyznanie tego prawa na etapie postępowania administracyjnego. Sąd uznał, że w przedmiotowej sprawie ZUS nie ponosi takiej odpowiedzialności. Organ rentowy ocenia prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach na podstawie treści świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach. W niniejszej sprawie świadectwa, które złożył odwołujący, mogły nasunąć wątpliwości co do charakteru pracy odwołującego. Dopiero postępowanie dowodowe przeprowadzone przed Sądem wykazało, że w spornym okresie odwołujący pracował w szczególnych warunkach.

Wobec powyższego w tym zakresie Sąd orzekł na mocy art.118 ust.1 a w/w ustawy.