Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 marca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2013 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku R. N.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w J.

o wysokość świadczenia –na skutek skargi o wznowienie postępowania

na skutek apelacji wniesionej przez wnioskodawcę R. N.

od wyroku Sądu Okręgowego w Krośnie

z dnia 30 października 2012 r. sygn. akt IV U 1001/12

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krośnie .

Sygn. akt III AUa 1257/12

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 30 października 2012 r. Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił „wniosek o wznowienie postępowania” w sprawie IV U 1658/11 Sądu Okręgowego w Krośnie.

Swoje rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł na następujących ustaleniach faktyczno – prawnych;

Decyzją z dnia 14 lipca 2011 r. (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J. dokonał przeliczenia emerytury R. N. od dnia 1 sierpnia 2011 r. wobec przedłożenia nowych dowodów mających wpływ na wysokość świadczenia. Uzasadniając swoje stanowisko organ rentowy podał, że obniżenia świadczenia dokonane zostało w związku z weryfikacja stażu pracy wnioskodawcy, bo z informacji uzyskanych od jego byłego pracodawcy wynika, że po zakończeniu odbywania służby wojskowej w dniu 25 października 1958 r. do pracy powrócił on 11 listopada 1958 r. Równocześnie organ emerytalny podkreślił, że okres odbywania studiów przez ubezpieczonego został doliczony do jego stażu pracy decyzja z dnia 4 maja 1992 r.

Od powyższej decyzji odwołanie złożył ubezpieczony R. N. zarzucając, iż pismem z dnia 6 czerwca 2011 r. istotnie domagał się przeliczenia otrzymanej emerytury poprzez zaliczenie mu do stażu pracy okresów studiów, a ZUS w miejsce tego roszczenia cała uwagę skierował na obniżenie mu emerytury o 1,70 zł miesięcznie, z czym się nie zgadza. Dodał, ze kserokopia książeczki ubezpieczeniowej wskazuje, że Zakład uznał mu ciągłość pracy po powrocie ze służby wojskowej.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J. powołując się na przepis art. 114 ust. l ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009r.nr 153 poz. 1227 ze zm.) wniósł o oddalenie odwołania ponieważ zgodnie z tym przepisem prawo do świadczeń ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokości. Tymczasem w przedmiotowej sprawie takim dowodem jest informacja (...) S.A w W. z dnia 04 lipca 2011 r. podająca, że R. N. w okresie zatrudnienia odbywał zasadniczą służbę wojskową od dnia 26 listopada 1956 r. do 25 października 1958 r. i ponownie podjął zatrudnienie od dnia 11 listopada 1958 r. Spowodowało to obniżenie jego okresów składkowych o jeden miesiąc z 373 na 372 miesiące. Dalej organ emerytalny powołując się na treść art. 7 pkt. 9 ustawy emerytalnej wskazał, że okres nauki w szkole wyższej na jednym kierunku pod warunkiem ukończenia tej nauki w wymiarze określonym w programie studiów jest okresem nieskładkowym i okres ten został przy ustaleniu wysokości emerytury uwzględniony.

Wyrokiem z dnia 27 września 2011 r., sygn. akt IV U 1658/11 Sąd Okręgowy w Krośnie oddalił odwołanie wnioskodawcy. W uzasadnieniu wyroku sąd wyjaśnił, że w oparciu o pismo (...)S.A z siedzibą w W. z dnia 4 lipca 2011 r. ustalił, że R. N. w okresie zatrudnienia u tego pracodawcy odbywał zasadniczą służbę wojskową od dnia 26 listopada 1956 r. do 25 października 1958 r. i po jej zakończeniu zatrudniony został w dniu 11 listopada 1958 r. Następnie Politechnika W. Wydział (...) w W. pismem z dnia 13 lipca 2011 r. poinformowała, że studia ubezpieczonego trwały 5 lat i 5 miesięcy. Organ emerytalny przyznając wnioskodawcy 12 lutego 2001 r. emeryturę w oparciu o przepis art. 27 ustawy emerytalnej zgodnie z posiadaną dokumentacją przedstawiającą przedbieg kariery zawodowej ubezpieczonego ustalił w oparciu o przepis art. 6 i 7 wyżej cyt. ustawy okresy składkowe i nieskładkowe co bardzo szczegółowo rozliczone zostało w raporcie ustalenia uprawnień do świadczenia z dnia 13 lipca 2011 r., w którym to raporcie, zgodnie z wyżej cytowanymi przepisami, uwzględniono zarówno okres służby wojskowej odwołującego - okres składkowy art. 6 pkt 4 ustawy emerytalnej - jak także okres jego nauki w szkole wyższej - okres nieskładkowy - art. 7 pkt. 9 ustawy.

Wnioskiem z dnia 30 kwietnia 2012 r. wnioskodawca domagał się wznowienia postępowania w sprawie sygn. akt IV U 1658/11. W uzasadnieniu wnioskodawca kwestionował obniżenie świadczenia emerytalnego wobec nie zaliczenia do stażu pracy okresu od zakończenia służby wojskowej do dnia jego powrotu do pracy w (...) S.A. z siedzibą w W. tj. od 26 października1958 r. do 10 listopada 1958 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J. wnosił o oddalenie tego wniosku podnosząc, że w sprawie nie występują żadne nowe okoliczności uzasadniające wznowienie postępowania.

W konsekwencji Sąd I instancji uznał, powołując się na treść art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z F.U.S., iż „wnioskodawca we wniosku o wznowienie postępowania, nie powołuje się na żadne nowe dowody czy okoliczności względnie dowody lub okoliczności ujawnione dopiero po wydaniu uprzedniego wyroku sądowego. W szczególności podnieść należy, że już w sprawie IV U 1658/11 wnioskodawca kwestionował ustalone przez organ rentowy okresy składkowe i nieskładkowe. Okoliczności, na które powołuje się obecnie były mu zatem znane przed złożeniem wniosku o wznowienie postępowania. Zarzuty te stanowią w efekcie jedynie nieuprawnioną polemikę z prawidłowymi ustaleniami dokonanymi przez organ rentowy, a także ustaleniami poczynionymi przez sąd w sprawie zakończonej wyrokiem z dnia 27.09.2011 r. sygn. akt IV U 1658/11”.

Powyższy wyrok zaskarżył apelacją p. R. N.. Skarżący, nie precyzując podstaw zarzutów apelacyjnych, podnosi, że do jego stażu ubezpieczeniowego winna być wliczona służba wojskowa, a nadto – powołując się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 lutego 2012 r. (K 5/11) - twierdzi, że Sąd „zgodnie z wyrokiem Trybunału powinien rozstrzygnąć sprawę na korzyść wnioskodawcy”.

Organ rentowy nie odniósł się do apelacji wnioskodawcy.

Rozpoznając sprawę Sąd Apelacyjny ustalił i zważył co następuje:

Z treści wniosku R. N. złożonego w dniu 30 kwietnia 2012 r. - przekazanego Sądowi Okręgowemu w Krośnie w dniu 22 maja 2012 r. (v. k. 2) - jednoznacznie wynika, iż zamiarem wnioskodawcy jest wzruszenie prawomocnego wyroku wydanego w sprawie IV U 1658/11, w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 lutego 2012 r. (sygn. K 5/11). Stanowisko to potwierdza wnioskodawca w apelacji.

Li tylko dla porządku przyjdzie przypomnieć, że orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją (a taki jest wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 28 lutego 2012 r. sygn. K 5/11, stwierdzający niezgodność art. 114 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z F.U.S. z Konstytucja RP) stanowi podstawę wznowienia postępowania cywilnego, jeżeli dotyczy aktu normatywnego, który stanowił podstawę orzeczenia zaskarżonego skargą (art. 401 ¹ kpc).

Stąd też pismo wnioskodawcy z dnia 30 kwietnia 2012 r. podlegało badaniu przez Sąd pod kątem dopuszczalności o dwojakim charakterze; tj. dopuszczalności samej skargi oraz dopuszczalności wznowienia postępowania zakończonego wyrokiem z dnia 27 września 2011 r. wydanym w sprawie sygn. akt IV U 1658/11.

Dodajmy, że samo sformułowanie podstawy wznowienia w sposób odpowiadający ustawie nie oznacza, że skarga opiera się na ustawowej podstawie wznowienia (aczkolwiek w ostatnim orzecznictwie Sądu Najwyższego można też zauważyć inne poglądy – patrz chociażby: postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2008 r. - III CZ 28/08, z dnia 21 lipca 2011 r. - V CZ 50/11, z dnia 15 grudnia 2011 r. - II CZ 123/11 oraz uzasadnienie postanowienia z dnia 14 grudnia 2012 r. - III UZ 33/12).

W postępowaniu pierwszoinstacyjnym brak tego trybu rozpoznania skargi p. R. N., co też przesądza o braku rozpoznania istoty sprawy, gdyż Sąd I instancji nie zbadał prawidłowej podstawy materialnej skargi, jak też naprowadzonych przez wnioskodawcę podstaw wznowieniowych. W rezultacie w swoim rozstrzygnięciu nie odniósł się do tego co jest przedmiotem tej sprawy (wznowienie postępowania na podstawie art. 401 ¹ kpc). Sąd I instancji dowolnie przyjął (za sugestią organu rentowego), że w sprawie chodzi o ponowne ustalenie wysokości świadczenia emerytalnego na podstawie art. 114 e. i r. – podczas gdy skarżący jasno wskazuje i powołuje się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego, nie zaś na „nowe dowody lub okoliczności” , o których mowa w art. 114 e. i r.

Nierozpoznaniu istoty sprawy stanowi wadę braną pod uwagę w ramach kontroli orzeczeń sądu pierwszej instancji w postępowaniu apelacyjnym (art. 386 § 4 kpc) i skutkuje uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania.

I dlatego orzeczono jak w sentencji.

Zarządzenie:

- (...)