Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 13 lutego 2013 r., wniesionym w postępowaniu upominawczym, (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. wystąpiła o zasądzenie od (...) spółki akcyjnej w S. (zwanej dalej także (...)) kwoty 714,62 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 13 września 2012 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazała, iż nabyła od B. K. wierzytelność obejmującą należne jej odszkodowanie, na które składa się prawo zwrotu kosztów najmu auta zastępczego w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 5 maja 2012 r. Podała, że spółka (...) posiada legitymację do występowania w niniejszej sprawie, gdyż sprawca szkody zawarł z nią umowę ubezpieczenia w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Podniosła, iż całkowity koszt najmu auta zastępczego przez okres 7 dni wynosił 1.484,62 (brutto), natomiast pozwana wypłaciła tylko kwotę 770 zł, co uzasadnia dochodzenie różnicy między powyższymi kwotami (pozew, k. 2-3).

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 7 marca 2013 r. Sąd zasądził należność zgodnie z żądaniem (k.36).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty z dnia 12 kwietnia 2013 r. ubezpieczyciel wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. (k. 42-46).

Pozwana nie zakwestionowała okoliczności wypadku, ani swojej odpowiedzialności co do zasady jako ubezpieczyciel OC sprawcy. Kwestionowała natomiast ważność umowy cesji wierzytelności oraz wysokość dobowych stawek za wynajem wynikających z załączonego do pozwu cennika, zarzucając, że poniesienie kosztów najmu pojazdu zastępczego w wysokości 1.484,64 zł za okres 7 dni najmu pojazdu zastępczego, wykracza poza granice normalnych następstw szkody z dnia 05.05.2012 roku.

W odpowiedzi na sprzeciw (k. 400) powodowa spółka podtrzymała swoje stanowisko w sprawie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 5 maja 2012 roku doszło do kolizji drogowej, w której uszkodzony został pojazd marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...), będący przedmiotem własności poszkodowanego B. K.., którego kierującym był G. K.. Sprawcą kolizji była E. B. kierująca pojazdem marki D. (...) o numerze rejestracyjnym (...), ubezpieczonym w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) spółki akcyjnej w S. (dowód: okoliczność niesporna, ponadto kserokopia oświadczenia sprawcy wypadku - k. 14).

Szkodę zgłoszono w pozwanym Towarzystwie (...). Dnia 8 czerwca 2012 roku przyjęto uszkodzony pojazd Najemcy do serwisu naprawy (...) Sp z o.o.. Naprawa została ukończona w dniu 19 czerwca 2012 roku, pojazd odebrano z warsztatu tego samego dnia (dowód: poświadczona za zgodność kserokopia arkusza naprawy pojazdu najemcy – k. 22)

W okresie od dnia 12 czerwca 2012 roku do dnia 19 czerwca 2012 roku poszkodowany B. K. użytkował pojazd zastępczy marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) wynajęty od (...) Sp. z o. o. z siedzibą w P. na podstawie umowy najmu (...) nr (...) z dnia 12 czerwca 2012 roku. (dowód: poświadczone za zgodność kserokopia umowy najmu (...) nr (...) – k. 15-18, kserokopia oświadczenia dla ubezpieczyciela – k. 20, kserokopia control card – k. 21, kserokopia pełnomocnictwa dla M. K. – k. 23)

Poszkodowany B.K. wykorzystywał swój prywatny samochód do dowozu dzieci do szkoły, na zajęcia pozaszkolne, załatwiania sprawy osobistych. (oświadczenie k. 175)

Umowa najmu zawarta została na czas naprawy uszkodzonego pojazdu najemcy, jednak nie dłużej niż na 21 dni roboczych (§ III pkt 1 umowy najmu (...)). Najemca oświadczył, iż otrzymał i zapoznał się z warunkami Umowy Najmu (...) oraz z załącznikami 1-4 w tym cennikiem (...), z którymi się zapoznał i zaakceptował ich treść w całości (§ X ust. 1 umowy najmu (...)). Najemca zobowiązał się zapłacić Wynajmującemu czynsz najmu za auto zastępcze w wysokości wynikającej z Cennika (...). Z uwagi na fakt, iż w dniu zawierania niniejszej umowy, Stronom nie jest znana długość okresu najmu auta zastępczego, dokładna wysokość czynszu najmu określona zostanie w dniu zwrotu pojazdu przez najemcę. Najemca oświadczył, iż akceptuje stawki czynszu przewidziane dla wynajętego przez niego auta zastępczego, zawarte w Cenniku (...), z którym się zapoznał i który otrzymał oraz wyraził zgodę na wystawienie przez Wynajmującego faktury VAT za usługę najmu bez podpisu Najemcy (§ IV pkt 1 umowy najmu (...)). Strony uzgodniły, że zaspokojenie roszczenia Wynajmującego wobec Najemcy z tytułu czynszu najmu za auto zastępcze może nastąpić poprzez przeniesienie na Wynajmującego wierzytelności z tytułu zwrotu kosztów najmu auta zastępczego, przysługującego najemcy wobec ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody powstałej w pojeździe Najemcy na skutek kolizji opisanej w § II pkt 1-3 niniejszej umowy. W tym celu najemca zawrze z Wynajmującym umowę cesji wierzytelności przysługującej najemcy z ww. tytułu i podpisze oświadczenie dla ubezpieczyciela (§ IV pkt 2 umowy najmu (...)) (dowód: poświadczona za zgodność kserokopia umowy najmu (...) nr (...) – k. 15-18).

Na podstawie umowy cesji wierzytelności z dnia 12 czerwca 2012 roku poszkodowany przelał na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. wierzytelność – prawo do zwrotu kosztów z tytułu najmu w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. pojazdu zastępczego, przysługujące mu w związku z wyżej opisaną szkodą komunikacyjną (dowód: poświadczone za zgodność kserokopia umowy cesji wierzytelności – k. 19, kserokopia pełnomocnictwa dla M. K. – k. 23).

Powyższe umowy w imieniu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. zawarł M. K. na podstawie pełnomocnictwa z dnia 13 września 2011 roku. (dowód: poświadczona za zgodność kserokopia pełnomocnictwa dla M. K. – k. 23).

Cena za wynajem pojazdu zastępczego za jeden dzień najmu wyniosła 172,43 złotych netto. Zgodnie z podpisanym przez poszkodowanego cennikiem (...), koszt najmu pojazdu zastępczego należącego do grupy (...), np. marki S. (...), wynosił 1.484,62 zł brutto przy najmie na okres 7 dni.

W dniu 29 czerwca 2012 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wystawiła fakturę VAT nr (...) tytułem wynajmu pojazdu zastępczego marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) w okresie od dnia 12 czerwca 2012 roku do dnia 19 czerwca 2012 roku, tj. przez łączny okres 7 dni. Faktura VAT opiewała na łączna kwotę 1.207,01 złotych netto (1.484,62 złotych brutto). (dowód: poświadczone za zgodność kserokopia faktury VAT – k. 25, kserokopia cennika (...) k. 32).

Pismem z dnia 7 sierpnia 2012 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. wezwała (...) spółkę akcyjną w S. do pokrycia kosztów najmu auta zastępczego w kwocie 1.484,62 złotych. Wezwanie do zapłaty zostało doręczone w dniu 13 sierpnia 2012 roku (dowód: poświadczone za zgodność kserokopia pisma z dnia 7 sierpnia 2012 roku – k. 26-29, kserokopia zwrotnego potwierdzenia odbioru – k. 30).

Pozwana (...) spółka akcyjna w S. przyznała powódce w drodze decyzji z dnia 3 września 2012 roku odszkodowanie w wysokości 770,00 złotych brutto tytułem zwrotu kosztów pojazdu zastępczego w oparciu o zweryfikowaną fakturę VAT nr (...). Pozwana uznała za uzasadniony okres łącznie 7 dni wynajmu pojazdu zastępczego. Pozwana dokonała w rzeczonej fakturze VAT weryfikacji stawki dobowej najmu do wysokości 110,00 złotych brutto (dowód: poświadczona za zgodność kserokopia pisma pozwanej z dnia 3 września 2012 roku – k. 31).

Sąd, na podstawie art. 1304 § 5 k.p.c., pominął wnioskowany przez pozwanego dowód z opinii biegłego sądowego z uwagi na nie wykonanie w terminie postanowienia Sądu z dnia 28 czerwca 2013 r. (k. 396). Przedmiotowe zarządzenie dotyczyło zobowiązania pełnomocnika pozwanego do uiszczenia zaliczki na poczet dowodu z opinii biegłego, w terminie tygodnia, pod rygorem oddalenia wniosku.

Pełnomocnik pozwanego otrzymał je w dniu 29 lipca 2013 r. (dowód: zwrotne potwierdzenie odbioru – k. 429). W dniu 24 września 2013 roku ustalono, że zaliczka na poczet opinii biegłego nie wpłynęła (k. 422).

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo jako zasadne podlegało uwzględnieniu w całości.

Zgodnie z ogólnymi regułami postępowania dowodowego obowiązek przedstawienia dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy spoczywa na stronach, a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne – art. 6 k.c. w zw. z art.3 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c.

Zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zgodnie z art. 659 § 1 k.c. przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Z kolei, zgodnie z art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Zatem w sytuacji zaistnienia szkody ubezpieczycie odpowiadający z tytułu ubezpieczenia OC z sprawcę szkody obowiązany jest do jej naprawienia w całości. Ta zasada odnosi się również do kosztów wynajmu pojazdu zastępczego, oczywiście w zakresie, w jakim pozostają one
w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem wywołującym szkodę, w tym wypadku z kolizją drogową.

W przedmiotowej sprawie pozwana zakwestionowała roszczenie powódki co do zasady i co do wysokości. Pozwana zakwestionowała wysokość stawek obowiązujących u powódki, uznając je za wygórowane oraz ważność umowy cesji. Pozwana nie kwestionowała natomiast okoliczności wypadku ani własnej odpowiedzialności jako ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej sprawcy.

Podstawowe znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy miała kwestia rozważenia ważności umów najmu pojazdu zastępczego i cesji wierzytelności, zawartych przez powodowego wynajmującego (cesjonariusza) i poszkodowanego najemcę (cedenta) oraz wysokości dochodzonego roszczenia.

Na okoliczność zawarcia umów najmu i cesji oraz ustalenia wysokości czynszu najmu pojazdu zastępczego powód przedstawił dowody z poświadczonych za zgodność kserokopii dokumentów w postaci: umowy najmu (...) i szczegółowych warunków umowy najmu (...), karty kontroli, umowy cesji wierzytelności, faktury VAT i cennika (...).

Analizując treść umowy najmu (...) wskazać należy, iż strony tej umowy nie określiły w niej w sposób konkretny wysokości czynszu najmu pojazdu zastępczego. Strony postanowiły, że wysokość czynszu najmu pojazdu będzie ustalona na podstawie cennika (...) według opłat dla danej grupy pojazdów. Strony ponadto postanowiły, iż najemca nie zostaje bezpośrednio obciążony opłatami z tytułu najmu auta zastępczego, o ile zawrze z Wynajmującym umowę cesji wierzytelności przysługującej Najemcy wobec towarzystwa ubezpieczeń w związku z najmem auta zastępczego i złoży oświadczenie dla towarzystwa ubezpieczeń. Co więcej, najemca oświadczył, iż „znane są mu postanowienia Umowy Najmu i nie wnosi do nich żadnych zastrzeżeń”.

W ocenie Sądu zapisy umowy nie oznaczają, iż najemca został zwolniony z zapłaty czynszu, ale iż czynsz zostanie pokryty z wierzytelności, obejmującej należne mu od sprawcy szkody odszkodowanie, którą najemca-poszkodowany sceduje na powoda. W umowie strony odwołały się do aktualnych stawek czynszu, określonych w cenniku, co do których najemca oświadczył, iż są mu znane. Zasadnym było zawarcie w umowie odesłania do cennika, gdyż w chwili zawarcia umowy najmu strony nie były w stanie określić, jak długo będzie trwała naprawa użytkowanego przez poszkodowanego auta i ile ostatecznie poszkodowany zapłaci za wynajęcie pojazdu zastępczego. Określono zatem sposób ustalenia czynszu, poprzez odwołanie się do konkretnych zasad naliczania czynszu.

Reasumując dotychczasowe rozważania, trzeba stwierdzić, że umowa najmu zawarta została skutecznie, a po stronie poszkodowanego-najemcy powstał obowiązek zapłaty na rzecz powoda kosztów najmu pojazdu zastępczego, co z kolei oznacza, że wierzytelność, która zgodnie z twierdzeniem powoda była przedmiotem umowy cesji wierzytelności, mogła zostać skutecznie przeniesiona na powoda, mimo iż w dacie przelewu kwota wierzytelności była jeszcze nieokreślona.

Wierzytelność, która ma stanowić przedmiot rozporządzenia, powinna być w dostateczny sposób oznaczona (zindywidualizowana). Strony stosunku prawnego, świadczenie oraz przedmiot świadczenia muszą być oznaczone bądź przynajmniej możliwe do oznaczenia (oznaczalne) w momencie zawierania umowy przenoszącej wierzytelność (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 1999 r., III CKN 423/98, OSNC 2000, nr 5, poz. 92).

W ocenie Sądu przedmiotowa wierzytelność była dostatecznie zindywidualizowana – poprzez wskazanie stosunku najmu, daty likwidowanej szkody i określenia Towarzystwa (...), które to informacje bez żadnych wątpliwości identyfikują przedmiot umowy.

W konsekwencji należało dojść do przekonania, że powód na podstawie załączonej do pozwu umowy cesji wierzytelności wstąpił w prawa poszkodowanego.

Szkoda może polegać m.in. na pozbawieniu uprawnionego możliwości korzystania z rzeczy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 08.09.2004 r., sygn. akt IV CK 672/03, LEX nr 146324). W tym kontekście ponoszenie kosztów najmu pojazdu zastępczego pozostaje w normalnym związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym, a powód może żądać od pozwanego zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego poniesionych w okresie potrzebnym na naprawę jego samochodu uszkodzonego w wypadku komunikacyjnym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2004 roku, II CK 494/03, Biuletyn Sądu Najwyższego oraz z dnia 26 listopada 2002 roku, V CKN 1397/2000, niepubl.).

W niniejszej sprawie kwestią sporną była kwestia wysokości stawki czynszu najmu pojazdu zastępczego obowiązującego u powódki.

Powód przedstawił dokumenty z których wynikał rzeczywisty czas naprawy uszkodzonego pojazdu. Nie były one kwestionowane przez stronę przeciwną. Pozwany natomiast celem wykazania zawyżenia stawki najmu zgłosił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu techniki i mechaniki pojazdowej na okoliczność ustalenia wysokości dobowej stawki czynszu najmu pojazdu V. (...) lub innego pojazdu tej samej klasy w miejscowości T., lecz został on pominięty na podstawie art. 1304 § 5 k.p.c., zgodnie z którym w razie nieuiszczenia zaliczki sąd pominie czynność połączoną z wydatkami. Pominięcie czynności, co w niniejszej sprawie miało miejsce, powoduje skutki przewidziane w przepisach art. 6 k.c. oraz art. 3, 217, 232 zdanie pierwsze, art. 233 § 2 k.p.c. (por. - J. Bodio, Komentarz do art. 130(4) Kodeksu Postępowania Cywilnego, LEX).

Zgodnie z powyższym, w związku z nieudowodnieniem przez pozwanego za pomocą innych dowodów zawyżenia stawki najmu, do czego na mocy art. 6 k.c. i 232 k.p.c. był zobowiązany, zarzuty te należało uznać za niewykazane. W ocenie Sądu, zasadne było zatem żądanie od pozwanego odszkodowania ustalonego wedle cennika powoda, a więc w wysokości zakontraktowanej przez powoda z poszkodowaną.

O odsetkach orzeczono zgodnie z art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych (...) zgodnie z którym zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie.

Powódka wykazała, iż datą doręczenia pozwanemu pisma z dnia 7 sierpnia 2012 roku była data 13 sierpnia 2012 roku. W tej dacie pozwane Towarzystwo (...) zostało zawiadomione o szkodzie i od tej daty należy liczyć 30-dniowy termin wypłaty odszkodowania, w którym to terminie pozwany mógł zweryfikować żądanie i dokonać wypłaty odszkodowania.

Powyższy termin na wypłatę odszkodowania upływał z dniem 12 września 2012 roku, tym samym czas opóźnienia pozwanego w spełnieniu świadczenia uzasadniający zasądzenie odsetek ustawowych należy liczyć od dnia następnego, tj. od dnia 13 września 2012 roku.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w pkt. I Wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. obciążając obowiązkiem ich zwrotu pozwaną, która uległa w swoich zarzutach i obronie, na rzecz wygrywającej sprawę powódki.

Stosownie do treści art. 98 § 3 w zw. z art. 99 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez radcę prawnego zalicza się wynagrodzenie i wydatki jednego radcy prawnego, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. Wydatki poniesione przez powódkę w niniejszej sprawie to wynagrodzenie radcy prawnego należnego stosownie do § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu w kwocie 180 złotych, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 złotych oraz kwota 36 złotych tytułem opłaty od pozwu.

Z tych też względów Sąd orzekł jak w pkt II wyroku.