Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUa 26/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lutego 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący - Sędzia

SA Bogdan Świerk

Sędziowie:

SA Teresa Czekaj

SA Barbara Mazurkiewicz-Nowikowska (spr.)

Protokolant: sekr. sądowy Bożena Karczmarz

po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2013 r. w Lublinie

sprawy F. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o zapłatę należności z tytułu zaległych składek na ubezpieczenie społeczne

na skutek apelacji wnioskodawcy F. B.

od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie

z dnia 6 listopada 2012 r. sygn. akt VII U 15/12

uchyla zaskarżony wyrok w punkcie I i III, znosi postępowanie w całości
i sprawę w tym zakresie przekazuje Sądowi Okręgowemu w Lublinie
do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie
o kosztach postępowania apelacyjnego.

III AUa 26/13

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 6 listopada 2012 roku Sąd Okręgowy w Lublinie, po rozpoznaniu odwołania od decyzji z dnia 29 grudnia 2011 roku i z dnia 30 grudnia 2008 roku Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. w punkcie I oddalił odwołanie od decyzji z dnia 29 grudnia 2011 roku, w punkcie II umorzył postepowanie z odwołania od decyzji z dnia 30 grudnia 2008 r; w punkcie III zasądził od F. B. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. kwotę 7200 zł. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Swoje rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych i ich ocenie prawnej.

Decyzją z dnia 29 grudnia 2008r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. stwierdził, że F. B. ponosi odpowiedzialność jako członek zarządu spółki (...) Sp. z o.o. za zobowiązania spółki z tytułu składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wraz z odsetkami za zwłokę w łącznej kwocie 286 316,75 zł wg stanu na dzień 29.12.2008r. w tym z tytułu składek na FUS za okres od lutego 2003r. do czerwca 2003r. w kwocie 127 757,41 zł, składek na FUZ za okres od lutego 2003r. do czerwca 2003r. w kwocie 25 447,74 zł, składek na FP i FGŚP za okres od lutego 2003r. do czerwca 2003r. w kwocie 10 627,60 zł i odsetek za zwłokę liczonych na dzień 29.12.2008r. w kwocie 122 484 zł (k. 33 akt ZUS).

W odwołaniu od tej decyzji F. B. wniósł w istocie o jej zmianę i stwierdzenie, że nie ponosi on odpowiedzialności za zobowiązania (...) Sp. z.o.o. W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie argumentując, że wniosek o ogłoszenie upadłości został zgłoszony z opóźnieniem (k. 6-7 as).

Sprawa z powyższego odwołania została zarejestrowana w tutejszym Sądzie pod sygn. akt MII 953 09.

Decyzją z dnia 30 grudnia 2008r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. umorzył jako bezprzedmiotowe postępowanie w sprawie odpowiedzialności F. B. jako członka zarządu spółki (...) Sp. z o.o. za zobowiązania spółki powstałe w okresie od listopada 2002r. do stycznia 2003r. W uzasadnieniu wskazano, że spółka we wskazanym okresie nie posiadała zaległości względem ZUS. Odwołanie od tej decyzji wniósł F. B. wnosząc o jej uchylenie. Wskazywał na błędną podstawę prawną wydanej decyzji ( k. 28 as).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o umorzenie postępowania z uwagi na bezprzedmiotowość wyrokowania w zakresie decyzji rozstrzygającej kwestię odpowiedzialności na korzyść skarżącego (k. 30 as).

Sprawa ta została zarejestrowana w tutejszym Sądzie pod sygn. akt VIIIU 954/09. Sąd zarządził jej połączenie do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą sygn. akt VIII U 953/09.

Sąd Okręgowy ustalił, że F. B. pełnił funkcję prezesa zarządu (...) Sp. z o.o. co najmniej od 18.12.2001r.

W dniu 18 kwietnia 2003r. zarząd spółki wystąpił z wnioskiem o ogłoszenie upadłości spółki. W dniu 10 lipca 2003 r. Sąd Rejonowy w Lublinie ogłosił upadłość (...) Sp. z o.o. (k. 14 akt ZUS). W dniu 21 stycznia 2008r. Sąd Rejonowy w Lublinie umorzył postępowanie upadłościowe z uwagi na stan masy upadłościowej niewystarczający na zaspokojenie kosztów dalszego postępowania.

Na dzień 13 września 2007r. spółka posiadała zadłużenie względem ZUS w łącznej wysokości 482 083,28 zł, w tym 304 321,28 zł należność główna i 177 762 zł z tytułu odsetek (zestawienie należności - k. 6-7 akt ZUS).

Na dzień 6 grudnia 2007r. zadłużenie spółki z tytułu odsetek wzrosło do kwoty 186 555 zł. Na dzień 9 grudnia 2008r. zadłużenie zmniejszyło się do 299 292,26 zł, w tym 172 028,26 zł należność główna i 127 264 zł odsetki (k. 29 akt ZUS).

W dniu 23 grudnia 2008r. wynosiło ono 301 769,32 zł, w tym 172 888, 32 zł należność główna i 128 881 zł odsetki (k. 30 akt ZUS).

W tej sytuacji organ rentowy w dniu 29 grudnia 2008r. wydał zaskarżoną decyzję ustalając odpowiedzialność F. B. za zobowiązania spółki (...) Sp. z o.o. z tytułu składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wraz z odsetkami za zwłokę w łącznej kwocie 286 316,75 zł wg stanu na dzień 29.12.2008r. w tym z tytułu składek na FUS za okres od lutego 2003r. do czerwca 2003r. w kwocie 127 757,41 zł, składek na FUZ za okres od lutego 2003r. do czerwca 2003r. w kwocie 25 447,74 zł, składek na FP i FGŚP za okres od lutego 2003r. do czerwca 2003r. w kwocie 10 627,60 zł i odsetek za zwłokę liczonych na dzień

29.12.2008r. w kwocie 122 484 zł. W uzasadnieniu wskazano, że wniosek o ogłoszenie upadłości spółki został złożony z naruszeniem ustawowego terminu (k. 33-34 akt ZUS).

W dniu 30 grudnia 2008r. ZUS wydał decyzję, którą umorzył jako bezprzedmiotowe postępowanie w sprawie przeniesienia odpowiedzialności F. B. jako członka zarządu (...) Sp. z o.o. za zobowiązania spółki powstałe w okresie od listopada 2002r. do stycznia 2003r. Przyczyną wydania tej decyzji był fakt, iż spółka w tymże okresie nie posiadała zaległości względem ZUS (k. 36 akt ZUS).

Sąd stwierdził, że postępowanie w sprawie z odwołania od decyzji z dnia 30 grudnia 2008 r. jest bezprzedmiotowe dlatego na podstawie art. 355 §1 k.p.c. postępowanie w tej części Sąd umorzył orzekając jak w pkt. II sentencji wyroku. Sąd Okręgowy stwierdził, że rozstrzygnięcie sprawy z odwołania od decyzji z dnia 29 grudnia 2008r. wymagało posiadania wiadomości specjalnych. Sąd dopuścił w tym celu dowód z opinii biegłego sadowego z zakresu księgowości.

W piśmie z dnia 7 lipca 2011r. biegły sadowy Z. K. wskazał, że aktualny materiał dowodowy sprawy nie pozwala na opracowanie opinii, w której zostanie ustalona płynność finansowa spółki (...) za okres od 1 stycznia 2002r. do 31 marca 2003r. Konieczne jest dostarczenie, dodatkowych dokumentów (k. 121-123 as).

W tej sytuacji Sąd zobowiązał pełnomocnika wnioskodawcy do ustosunkowania się do pisma biegłego i dostarczenia wymaganych dokumentów. Pełnomocnik na rozprawie w dniu 8 marca 2012r. wskazała, że nie ma żadnego kontaktu z klientem. Pełnomocnik ZUS wskazał biegłego T. K. jako bardziej kompetentnego do opracowania opinii w tego rodzaju sprawie.

Opinię z dnia 30 czerwca 2012r. biegły sadowy T. K. wydał w oparciu o akta niniejszej sprawy, oraz spraw sygn. akt VIII U 50/03 i XV K 856/07, akt ZUS oraz analizy ekonomicznej oceniającej parametry gospodarcze spółki z o.o. (...) według stanu na dzień 31.12.2002r. i31.03.2003r.

Sąd Okręgowy ustalił, że w 2002r. nastąpiło gwałtowne załamanie na rynku produkcji i montażu stolarki budowlanej oraz produkcji i remontów urządzeń dla przemysłu spożywczego. Wpłynęło to na ograniczenie płynności finansowej spółki i utratę przez nią zdolności kredytowej. (...) Sp. z o.o. była powiązana kapitałowo z (...) S.A. oraz pośrednio powiązana z (...) S.A. Spółka (...) dokonywała poręczeń dla tych podmiotów z tytułu nabywanych przez te spółki towarów. Z uwagi na nieregulowanie przez te podmioty z końcem 2002r. swoich zobowiązań, ich wierzyciele zaczęli pochodzić należności od spółki (...).

W rezultacie w 2002r. (...) Sp. z . o.o. poniosła stratę w wysokości 155 700 zł. Przez pierwszy kwartał 2003r. strata spółki wyniosła 553 800 zł.

Na dzień 31 grudnia 2002r. wartość majątku spółki przewyższała wartość jej pasywów o 162 997,60 zł. Przekroczenie wartości majątku spółki przez jej zobowiązania nastąpiło w I kwartale 2003r, na co wskazuje powyższa strata na dzień 31.03.2003r. w wysokości 553 800zł.

W okresie od października 2002r. do 31 marca 2003r. spółka nie zaprzestała spłacania zobowiązań.

Utrata płynności finansowej związana była z egzekwowaniem wcześniej dokonanych przez spółkę poręczeń przez ich wierzycieli. Spółka bowiem w momencie udzielania poręczeń nie tworzyła rezerw na tenże cel. Zarząd spółki wiedzę o utracie płynności finansowej powziął zatem z chwilą otrzymania tytułów wykonawczych (k. 102 akt sprawy VIII U 50/03).

Brak rezerwy w środkach finansowych spowodowało, że wartość bilansowa spółki według stanu na dzień 31.12.2002r. wykazywała znaczną stratę, gdyż wartość dochodzonych roszczeń wynosiła 1 929 000zł. przy wartości majątku spółki równej 1 537 219 20 zł. W tej sytuacji upływ terminu do złożenia wniosku o upadłość spółki upłynął wobec tego w dniu 14 kwietnia 2003 r. (opinia biegłego k. 142-148 a.s.).

Sąd Okręgowy podzielił opinię biegłego sądowego T. K..

Biegły w ocenie Sądu Okręgowego pomimo ograniczonych materiałów związanych z działalnością spółki przed 18 kwietnia 2003r. był w stanie jednoznacznie wskazać, najwcześniejszy możliwy termin uzasadniający wystąpienie z wnioskiem o ogłoszenie upadłości przez zarząd. W ocenie biegłego, którą Sąd Okręgowy w pełni podziela, zarząd powinien posiąść wiedzę o zaistnieniu przesłanek do zgłoszenia upadłości z chwilą zapoznania się bilansem za 2002r.

Sąd Okręgowy uznał ostatecznie, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z regułą wyrażoną w art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2009 r., Nr 205, poz. 1585 ze zm.) składki na ubezpieczenie społeczne rozliczają i przekazują do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych płatnicy składek. Do należności z tytułu składek zgodnie z treścią art. 31 ustawy systemowej, stosuje się wymienione w tej ustawie przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa w tym art. 116 tego aktu.

Zgodnie z treścią art. 116 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja Podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:

1) nie wykazał, że:

a) we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości hib wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo

b)niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy;

2) nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Z przepisu § 2 wynika, że odpowiedzialność członków zarządu, określona w § 1. , obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu.

Z mocy odesłania z art. 31 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych powyższy przepis stosuje się odpowiednio do należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne , a na podstawie art. 32 w/w ustawy także do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne. Sąd Okręgowy uznał, że w przepisach prawa podatkowego nie zostało zdefiniowane pojęcie bezskutecznej egzekucji. Definicji takiej nie ma także w innych aktach prawnych (ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, kodek postępowania cywilnego). Sąd Okręgowy przyjął zatem, że bezskuteczność egzekucji w rozumieniu art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej oznacza sytuację, w której nie ma jakichkolwiek wątpliwości, iż nie zachodzi żadna możliwość zaspokojenia egzekwowanej wierzytelności z jakiejkolwiek części majątku podmiotu.

W niniejszej sprawie poza sporem pozostaje okoliczność, iż przedmiotowe zaległości z tytułu składek powstały w okresie, gdy F. B. był prezesem zarządu (...) Sp. z o.o. Bezsporna była również kwestia bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce na co wskazywało umorzenie postępowania upadłościowego z uwagi na brak środków w masie spadkowej upadłego na dalsze prowadzenie postępowania upadłościowego.

Do dnia 30 września 2003 r. obowiązywały przepisy rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 24 października 1934 r. prawo upadłościowe (Dz. U. z 91 r. Nr 118, poz. 512 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 1 § 1 tego przepisu, przedsiębiorca, który zaprzestał płacenia długów, będzie uznany za upadłego. Z kolei przepis § 2 przewiduje, że upadłość przedsiębiorcy będącego osobą prawną oraz znajdujących się w stanie

likwidacji spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej oraz komandytowo- akcyjnej będzie ogłoszona także wówczas, gdy ich majątek nie wystarcza na zaspokojenie długów. Sąd Okręgowy stwierdził, że zgodnie z treścią 65§1 rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 24X1934 r. Prawo upadłościowe wynika, że przedsiębiorca był zobowiązany do, nie później niż w terminie 2 tygodni od dnia zaprzestania płacenia długów, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłością natomiast § 2 przewidywał, że reprezentant przedsiębiorcy, o którym mowa w art. 1 § 2, jest zobowiązany zgłosić wniosek o ogłoszenie upadłości w terminie dwóch tygodni od dnia. w którym majątek nie wystarcza na zaspokojenie długów, chyba że wcześniej rozpoczął się bieg terminu określonego w § 1.

W niniejszej sprawie jednoznacznie ustalono termin, w którym upływał powyższy 14-dniowy termin do złożenia wniosku o upadłość przez zarząd spółki. Był nim dzień 14 kwietnia 2003r.

Wniosek o upadłość został złożony w dniu 17 kwietnia 2003r., zatem z proroczeniem powyższego terminu.

Strona odwołująca w toku prowadzonego przed Sądem postępowania nie udowodniła, iż zgłosiła wniosek o postępowania upadłościowe w stosownym terminie oraz nie udowodniła, iż przekroczenie terminu do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez winy wnioskodawcy. Nie wskazała także, że zasadnie wniosła wniosek o wszczęcie postępowania układowego.

Z powyższego wynika zatem, iż zaskarżona decyzja organu rentowego jest prawidłowa i nie zachodzą podstawy do jej zmiany.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie wyżej cytowanych przepisów oraz art. 477 14 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł, jak w pkt I sentencji.

Orzeczenie o kosztach procesu uzasadnia przepis art. 98 k.p.c. oraz § 6

Ust 7 w związku z § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1349 ze zm.). Ustalając wysokość wynagrodzenia pełnomocnika przy przyjęciu minimalnej stawki Sąd Okręgowy miał na uwadze rodzaj i stopień zawiłości sprawy oraz nakład jego pracy. Wartość przedmiotu sprawy wynosiła 286 316,75 zł, jak w zaskarżonej decyzji, zatem należy się wynagrodzenie w kwocie 7 200 zł. (k. 33 akt ZUS).

Apelację od tego wyroku wniosła w imieniu wnioskodawcy F. B. jego pełnomocnik adw. Z. W. i zaskarżając wyrok Sądu Okręgowego w punkcie I i III zarzuciła wyrokowi: 1) naruszenie prawa materialnego tj. art. 116 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r., Nr 8,poz. 60 ze zm.) przez niewłaściwe zastosowanie w stanie faktycznym sprawy nie dającym podstaw do obciążenia F. B. członka zarządu Spółki (...) z. o.o. odpowiedzialnością za zobowiązania składkowe Spółki za okres od II 2003 roku do 06.2003 roku, 2) art. 21 ust 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. z 2003 Nr 217, poz. 2125) przez niewłaściwe zastosowanie wobec przyjęcia, że F. B. nie dotrzymał 14 dniowego terminu przewidzianego na zgłoszenie w Sądzie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki; 3) art. 24 ust. 4 ustawy z dnia 17 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 205, z 2009 r., poz. 1585 ze zm.) przez niezastosowanie w sprawie w sytuacji, gdy zobowiązania składkowe spółki (...) określone decyzją ZUS z dnia 29 grudnia 2008 roku uległy przedawnieniu; 4) naruszenie przepisów prawa procesowego tj. art. 379 pkt 5 k.p.c. polegające na pozbawieniu możliwości obrony w procesie swych praw przez G. Spółkę z. o.o. wobec niewezwania jej do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanego (art. 477 11 k.p.c.), naruszenie art. 233 §1 k.p.c. polegające na braku wszechstronnego rozważenia zebranego materiału i przyjęcie wbrew dowodom, że F. B. już w I kwartale 2003 roku miał wiedzę o niewypłacalności Spółki oraz, że nie wystąpiły po stronie F. B. obiektywne okoliczności usprawiedliwiające złożenie z opóźnieniem wniosku o ogłoszenie upadłości Spółki (...).

Wskazując na powyższe zarzuty apelujący wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku w części zaskarżonej, zniesienie postępowania w zakresie dotkniętym nieważnością i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach procesu należnych pełnomocnikowi ustanowionemu z urzędu za obie instancje sądowe, jednocześnie pełnomocnik wnioskodawcy adw. Z. W. oświadczyła, że koszty sądowe nie zostały wypłacone jej ani w części ani w całości, ewentualnie wnosiła o zmianę wyroku w części zaskarżonej oraz o zmianę poprzedzającej ten wyrok decyzji ZUS z dnia 29 grudnia 2008 r. i ustalenie, że F. B. jako członek zarządu spółki (...) nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki z tytułu składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od lutego 2003 r. do czerwca 2003 r. i zasądzenie na rzecz pełnomocnika ustanowionego z urzędu do reprezentowania F. B. kosztów procesu, które według oświadczenia pełnomocnika adw. Z. W. nie zostały opłacone w części ani w całości.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy F. B. zasługuje na uwzględnienie, co prowadzi do uchylenia zaskarżonego wyroku, w punkcie I i III, zniesienia postępowania w przekazania sprawy Sądowi Okręgowemu w Lublinie do ponownego rozpoznania.

Przy rozpoznawaniu sprawy, Sąd Apelacyjny niezależnie od zarzutów podniesionych w apelacji stwierdził, że postępowanie przed Sądem I instancji dotknięte jest nieważnością z powodu pozbawienia strony możności obrony swoich praw.

Sąd Apelacyjny zgodnie z art. 378 §1 k.p.c. rozpoznaje sprawę w granicach apelacji, w granicach zaskarżenia, bierze jednak pod uwagę z urzędu nieważność postępowania. Pełnomocnik wnioskodawcy adw. Z. W. zarzuciła wyrokowi naruszenie prawa procesowego tj. art. 379 pkt 5 k.p.c. polegające na pozbawieniu możności obrony w procesie swych praw przez spółkę z.o.o. (...) wobec niewezwania jej do udziału w sprawie w charakterze strony zainteresowanej. Zarzut naruszenia prawa procesowego tj. art. 379 § 5 k.p.c. jest uzasadniony.

Istotą sporu jest, w myśl art. 116 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa, przeniesienie odpowiedzialności za zaległości spółki, w tym przypadku za zaległe nieopłacone składki za okres od lutego 2003 roku do czerwca 2003 roku na wnioskodawcę, jako członka zarządu.

Nie ulega żadnej wątpliwości, że postanowieniem z dnia 10.07.2003 r. sygn.. akt XVIII 50/03 Sąd Rejonowy w Lublinie XVIII Wydział Gospodarczy ogłosił upadłość spółki (...) z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L..

Postanowieniem z dnia 21 stycznia 2005 roku Sąd umorzył postępowanie upadłościowe z uwagi na fakt, iż majątek spółki nie wystarczył na pokrycie niezbędnych kosztów postępowania.

Postanowienie to jest prawomocne.

Zgodnie z art. 363 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. prawa upadłościowego i naprawczego (Dz. U. z 2012 roku, poz. 1112), prawomocne postanowienie o umorzeniu postępowania upadłościowego stanowi podstawę do wykreślenia wpisów dotyczących upadłości w księdze wieczystej i w rejestrach.

Analiza danych spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym pozwoliła na stwierdzenie, iż spółka nie została wykreślona z rejestru, co jest dopuszczalne.

W myśl zatem art. 364 ust. 1 wyżej cytowanej ustawy z dniem uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania upadłościowego upadły odzyskuje prawo zarządzania swoim majątkiem i rozporządzania jego składnikami. W uzasadnieniu apelacji wnioskodawca potwierdza, że spółka (...) nadal istnieje i jej prawa i obowiązki zależą od rozstrzygnięcia tej sprawy.

W tej sytuacji ma rację apelujący wnioskodawca, że spółka (...) powinna brać udział w sprawie, w myśl art. 477 11 k.p.c. w charakterze zainteresowanej strony.

Zgodnie z treścią art. 477 11 k.p.c. w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych stronami postępowania są ubezpieczony, inna osoba, której praw i obowiązków dotyczy zaskarżona decyzja, organ rentowy, zainteresowany.

Zainteresowanym w myśl art. 477 11 § 2 k.p.c. jest ten, czyje prawa lub obowiązki zależą od rozstrzygnięcia sprawy.

Zaniechanie przez Sąd Okręgowy obowiązku wezwania do udziału w sprawie spółki (...) z ograniczoną odpowiedzialnością, której przysługuje status zainteresowanej strony powoduje, że postępowanie dotknięte jest nieważnością – w myśl art. 379 §5 k.p.c., a to oznacza, że zachodzi konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku, zniesienia postępowania oraz przekazania sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy przeoczył okoliczność, która wynika z art. 364 ust 1 ustawy wyżej cytowanej, a mianowicie, że spółka ‘G.” z o.o. nie utraciła bytu prawnego, dalej reguluje zadłużenia, prowadzi działalność i, że w tej sytuacji powinna być wezwana do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanej strony.

Sąd Okręgowy przy ponownym rozpoznaniu sprawy wezwie Spółkę (...) z. o. o. do udziału w sprawie w charakterze strony zainteresowanej i następnie rozważy, kto może reprezentować spółkę w sprawie. Może bowiem powstać spór pomiędzy wnioskodawcą a spółką, gdyby okazało się, że interesy obu stron są sprzeczne. W myśl jednak art. 210 §1 kodeksu spółek handlowych, w umowie między spółką a członkami zarządu oraz w sporze z nimi spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników.

Art. 210 § 1 kodeksu spółek handlowych stanowi, że w przypadku, gdy wspólnik, o którym mowa w art. 173 §1 , jest zarazem jedynym członkiem zarządu, przepisu §1 nie stosuje się. Czynność prawna między tym wspólnikiem a reprezentowaną przez niego spółką wymaga formy aktu notarialnego, a o każdorazowym dokonaniu takiej czynności prawnej notariusz zawiadamia Sąd Rejestrowy, przesyłając wypis aktu notarialnego.

W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny uznał, że zachodzi nieważność postępowania. Oznacza to, że zbędne jest odnoszenie się merytoryczne do pozostałych zarzutów apelacji, czyli do zarzutu naruszenia przepisu art. 116 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa i art. 24 ust 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Sąd Okręgowy po wezwaniu spółki (...) z.o.o. do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanej strony przeprowadzi postepowanie od początku z udziałem tej spółki. Ponadto, wobec uchylenia także punktu III wyroku, Sąd Okręgowy po ponownym rozpoznaniu sprawy rozstrzygnie wniosek stron o zasądzenie zwrotu kosztów procesu za każdą instancję. Sąd Okręgowy odniesie się także do wniosku pełnomocnika wnioskodawcy adw. Z. W. ustanowionej z urzędu, o przyznanie jej kosztów związanych z reprezentowaniem wnioskodawcy w tym postępowaniu.

Po przeprowadzeniu postępowania od początku Sąd Okręgowy rozstrzygnie sprawę stosownie do ustalonego stanu faktycznego, a zebrany materiał dowodowy oceni zgodnie z art. 233 §1 k.p.c. bez przekroczenia granicy swobodnej oceny dowodów.

Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji na podstawie art. 386 §2 k.p.c.