Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 lutego 2013 roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku

V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Wiesława Kruczkowska

Protokolant Marta Sokołowska

po rozpoznaniu w dniu 4 lutego 2013 roku w Białymstoku

sprawy K. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o wyrównanie świadczenia

na skutek odwołania K. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 11 czerwca 2012 roku,

Nr 3 (...)

I.  zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje K. M. wyrównanie renty za okres od 01 lutego 2011 roku do 31 stycznia 2012 roku;

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. na rzecz K. M. 60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt V U 1248/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11 czerwca 2012 r., znak (...)2 3 (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) odmówił K. M. prawa do wyrównania renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż świadczenie zostało przyznane od dnia 1 lutego 2012 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł K. M. kwestionując jej zasadność i podnosząc, iż organ rentowy zaniechał powiadomić go jako świadczeniobiorcę o upływie terminu ważności orzeczenia na trzy miesiące przed jego upływem. Dodał, iż aktualnie przebywa na internacji w (...) ZOZ w C. i uprzednio otrzymywał korespondencję z ZUS na adres szpitala lub na adres zamieszkania w Ł.. Wskazując na powyższe wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i wyrównanie renty za okres od 1 lutego 2011 r. do 31 stycznia 2012 r.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania. Powołując się na przepis art. 133 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stwierdził, iż K. M. wystąpił z wnioskiem o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w dniu 2 lutego 2012 r., zaś prawo do renty zostało przyznane decyzją z dnia 9 marca 2012 r. od dnia 1 lutego 2012 r.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Poza sporem jest okoliczność, iż odwołujący K. M.od 15 maja 2008 r. ciągle przebywa w (...)ZOZ w C., aktualnie na Oddziale (...)o Podstawowym Zabezpieczeniu (...)ZOZ w C.(k. 22). Prawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 24 listopada 2008 r., sygn. akt III K 194/08 umorzono wobec K. M.postępowanie karne wobec stwierdzenia, że z powodu choroby psychicznej nie popełnił on przestępstwa i orzeczono środek zabezpieczający w postaci umieszczenia w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym (k. 25 – 26). W związku z orzeczonym środkiem zabezpieczającym wobec K. M.systematycznie są sporządzane opinie biegłych lekarzy z zakresu psychiatrii i psychologii (k. 27 – 36), na podstawie których Sąd Okręgowy w Białymstoku orzeka o kontynuacji stosowania środka zapobiegawczego w postaci pobytu i leczenia w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym. Z przedstawionych opinii wynika, iż stan zdrowia psychicznego K. M.nie ulega znaczącej poprawie i w dalszym ciągu istnieją podstawy do stosowania środka zabezpieczającego, cierpi na chorobę psychiczną i nie jest w stanie podejmować samodzielnych działań w swoich sprawach.

Uprzednio decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oddział w B. z dnia 23 marca 2009 r. (k. 93 akt rentowych) przyznano K. M. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia 1 lutego 2009 r. do dnia 31 stycznia 2011 r. na podstawie wniosku złożonego w dniu 9 lutego 2009 r. (k. 77 akt rentowych), w którym wskazał, iż przebywa w szpitalu psychiatrycznym w C.. Wskazana decyzja została przesłana na adres szpitala psychiatrycznego (k. 93 akt rentowych). Orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS odwołujący został wówczas uznany za okresowo niezdolnego do pracy do 31 stycznia 2011 r. (k. 79 akt rentowych). Przed umieszczeniem w szpitalu odwołujący informował także organ rentowy o zmianie adresu, tj. ul. (...), (...)-(...) B., zamiast dotychczasowego ul. (...), (...)-(...) Ł. (k. 71 akt rentowych). Kolejne decyzje wydawane przez organ rentowy w związku z dokonywanymi potrąceniami z renty oraz waloryzacją wysokości przyznanego świadczenia były kierowane na adres szpitala (k. 105, 117, 123, 131, 133, 137, 145 akt rentowych). Natomiast decyzja z dnia 27 lipca 2010 r. w przedmiocie przeliczenia renty (k. 155 akt rentowych) została skierowana na adres ul. (...), (...)-(...) Ł.. Na ten adres przesłano także kolejną decyzję z dnia 6 października 2010 r. (k. 163 akt rentowych) dotyczącą zmniejszenia wysokości pobieranej renty z powodu potrąceń świadczeń alimentacyjnych. W aktach rentowych znajduje się notatka (k. 168 akt rentowych), w której podano, iż K. M. nie zamieszkuje już w Ł. i należy ustalić nowy adres. Z informacji przekazanej przez Urząd Miejski w Ł. wynikało, iż decyzją z dnia 6 listopada 2007 r. K. M. został wymeldowany z wymienionego adresu (k. 177 akt rentowych). Pomimo tego ustalenia kolejna korespondencja była kierowana na adres (...) (k. 179, 186 akt rentowych), w tym druk tzw. „Poświadczenie życia” (k. 179 akt rentowych). Z dniem 1 lutego 2011 r. ustało prawo do wypłaty okresowego świadczenia rentowego informację w tym zakresie przesłano K. M. jedynie na adres ul. (...), (...)-(...) Ł.. W dniu 2 lutego 2012 r. za pośrednictwem dyrektora szpitala psychiatrycznego K. M. złożył wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (k. 191 – 192 akt rentowych). Orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS ustalono, iż K. M. nadal pozostaje całkowicie niezdolny do pracy do 28 lutego 2014 r. (k. 194 akt rentowych). Odpis orzeczenia przesłano na adres szpitala psychiatrycznego (k. 195 akt rentowych), natomiast decyzję o ponownym ustaleniu prawa do renty skierowano na nieaktualny adres zamieszkania w Ł. (k. 196 akt rentowych). Pismem z dnia 16 kwietnia 2012 r. K. M. zwrócił się o przesłanie mu wymienionej decyzji wskazując swój aktualny adres ul. (...), B., zaznaczając, iż nadal przebywa w szpitalu psychiatrycznym w C. oraz wniósł o przesyłanie wszelkiej korespondencji na adres (...) ZOZ w C. (k. 200 akt organu rentowego).

W związku z powyższym kwestią sporną jest ustalenie, czy organ rentowy prawidłowo dokonał ponownego ustalenia prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, czy też przyznanie prawa do świadczenia rentowego powinno nastąpić od 1 lutego 2011 r.

Zgodnie z przepisem art. 133 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż:

1) od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub wydano decyzję z urzędu, z zastrzeżeniem art. 107a ust. 3;

2) za okres 3 lat poprzedzających bezpośrednio miesiąc, o którym mowa w pkt 1, jeżeli odmowa lub przyznanie niższych świadczeń były następstwem błędu organu rentowego lub odwoławczego.

Z powołanego przepisu można zatem wyprowadzić zasadę, zgodnie z którą w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń obowiązują ogólne zasady wypłaty rent, tj. świadczenie przyznane wypłaca się nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub wydano decyzję z urzędu. Wyjątek stanowi tu sytuacja, w której ponowne ustalenie prawa do świadczeń nastąpiło na skutek błędu organu rentowego lub odwoławczego. Jeżeli w tych warunkach organ rentowy lub odwoławczy przyzna lub podwyższy świadczenie, wypłaca się je od miesiąca złożenia pierwotnego wniosku lub wydania decyzji z urzędu, nie dłużej jednak niż za okres 3 lat wstecz, liczonych od daty zgłoszenia wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 czerwca 2005, III UZP 1/05, OSNAPiUS 2005, nr 24, poz. 395; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2002, II UKN 116/01, OSNAPiUS 2003, nr 24, poz. 599; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 9 września 1998, III AUa 374/98, OSA 1999, z. 3, poz. 16 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 20 czerwca 1995, III AUr 549/95, OSA 1995, z. 7-8, poz. 64; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 9 czerwca 2010 r., III AUa 3917/09, OSA 2011/12/100-106).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należało stwierdzić, iż brak ponownego ustalenia prawa do świadczeń bezpośrednio po poprzednim okresie, na który przyznano rentę, nastąpił na skutek błędu organu rentowego. Należy podkreślić, iż organ rentowy już po umieszczeniu K. M. na zamkniętym oddziale szpitala psychiatrycznego kierował do niego korespondencję na adres tej placówki. Natomiast informacja o wstrzymaniu wypłaty świadczenia rentowego (k. 188 akt rentowych) została ponownie przesłana na adres w Ł., pomimo, że organ miał wiedzę, iż odwołujący został wymeldowany z tego adresu i tam nie zamieszkuje. W ocenie Sądu ZUS przy dołożeniu minimum staranności miał możliwość skierowania korespondencji na adres właściwy, tj. szpitala psychiatrycznego, co umożliwiłoby K. M. terminowe wystąpienie z wnioskiem o ponowne ustalenie prawa do świadczenia rentowego. Wskazane zaniechanie zdaniem Sądu stanowiło błąd organu rentowego. Z orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z 21 lutego 2012 roku wynikało natomiast, że wnioskodawca jest nadal całkowicie niezdolny do pracy okresowo do 28 lutego 2014 roku. W takiej sytuacji uzasadnione było przyznanie K. M. wyrównania renty za okres od 1 lutego 2011 r. do 31 stycznia 2012 r. na podstawie przepisu art. 133 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. Wymieniony okres mieści się w okresie 3 lat poprzedzających bezpośrednio miesiąc, w którym K. M. wystąpił o ponowne ustalenie prawa do renty.

Mając na uwadze powyższe na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd uwzględnił odwołanie i zmienił zaskarżoną decyzję jak w pkt. I sentencji wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu na podstawie art. 98 k.p.c. Wysokość kosztów ustalono na podstawie § 12 ust. 2 rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).