Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 marca 2013 roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku

V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Helena Mironiuk

Protokolant Anna Filipowicz

po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2013 roku w Białymstoku

sprawy z wniosku S. Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o emeryturę

na skutek odwołania S. Ł.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 10 sierpnia 2012 roku

Nr (...)

I.  Zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje S. Ł. świadczenie emerytalne od dnia 1 stycznia 2013 roku.

II.  Zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. na rzecz odwołującego S. Ł. kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego

Sygn. akt V U 1522/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10 sierpnia 2012 roku /znak (...)/ wydaną na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych /Dz.U. 2009 Nr 153, poz. 1227 z późn. zm./ Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. po rozpatrzeniu wniosku S. Ł. z dnia 12 lipca 2012 roku odmówił mu przyznania prawa do emerytury. W uzasadnieniu podniósł, iż emerytura nie przysługuje wnioskodawcy, ponieważ na podstawie przedłożonych dokumentów udowodnił on okres składkowy wynoszący 23 lata 6 m-cy i 11 dni zamiast wymaganych ustawą 25 lat i nie udokumentował rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego praca była wykonywana bezpośrednio przed dniem ustalenia prawa do emerytury. Jednocześnie organ rentowy nie uwzględnił okresu pracy w gospodarstwie rolnym w okresie od 27 lipca 1968 roku do 25 października 1971 roku, gdyż z przedłożonej dokumentacji nie wynika, iż wykonywana była w ½ wymiaru czasu pracy.

Od powyższej decyzji S. Ł. złożył odwołanie, w którym zarzucił decyzji obrazę art. 184 ust. 1 § 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych poprzez nieprzyznanie prawa do emerytury, podczas gdy odwołujący wykazał, że spełnił wszystkie przesłanki do przyznania owego prawa; obrazę § 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze poprzez nieuznanie, że praca w gospodarstwie rolnym rodziców w latach 27.07.1968 roku do 25.10.1971 roku spełnia warunki do zakwalifikowania jej jako pracy w szczególnych warunkach; obrazę art. 6, 7, 9, 11 i 77 kpa; a także nieustosunkowanie się przez organ rentowy do dowodów przedłożonych w sprawie. W związku z tym odwołujący wniósł o zmianę decyzji w całości poprzez przyznanie emerytury, ewentualnie uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, a także o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, wg norm przepisanych.

W odpowiedzi na odwołanie od wspomnianej wyżej decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonym orzeczeniu. Odnosząc się do pracy odwołującego w gospodarstwie rolnym organ rentowy podniósł, że w spornym okresie S. Ł. kontynuował naukę w (...) Szkole Zawodowej w Ł., zatem obowiązki związane z nauką oraz codzienne dojazdy do szkoły nie pozwoliłyby odwołującemu na pracę w gospodarstwie rolnym stale i w co najmniej połowie wymiaru czasu pracy.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

W myśl art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stanowi, że ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli: 1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat- dla kobiet i 65 lat- dla mężczyzn wynoszący 15 lat oraz 2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (20 lat dla kobiet, 25 lat dla mężczyzn). Emerytura przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy- w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Natomiast § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze stanowi, iż pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: - osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, - ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W przedmiotowej sprawie bezspornym jest, iż S. Ł. spełnia wszystkie ustawowo określone przesłanki do uzyskania prawa do emerytury za wyjątkiem wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego – 25 lat. Spór dotyczył zaliczenia okresu jego pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 27.07.1968 roku do 25.10.1971 roku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się jako okresy składkowe przypadające przed dniem 1 lipca 1977 roku okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia oraz przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 roku okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

W orzecznictwie ugruntował się już pogląd, że o uwzględnieniu przy ustalaniu prawa do świadczeń emerytalno – rentowych okresów pracy w gospodarstwie rolnym przesądza wystąpienie dwóch okoliczności: wykonywanie czynności rolniczych powinno odbywać się zgodnie z warunkami określonymi w definicji legalnej „domownika” z art. 6 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U z 2008 r. nr 50, poz. 291 z późn. zm.) oraz czynności te muszą być wykonywane w wymiarze nie niższym niż połowa ustawowego czasu pracy, tj. minimum 4 godziny dziennie.

Zdaniem Sądu Okręgowego organ rentowy niezasadnie nie zaliczył S. Ł. do wymaganych 25 lat jego pracy na gospodarstwie rolnym od dnia 27 lipca 1968 roku do dnia 25 października 1971 roku.

W tym zakresie Sąd dał bowiem wiarę zeznaniom zarówno samego odwołującego, przesłuchanego w charakterze strony, jak i potwierdzających jego relację zeznaniom świadków zawnioskowanych w niniejszej sprawie. Z zeznań A. G. /e-protokół z dnia 12.03.2013 roku, 00:06:33 – 00:16:00/, J. K. /e-protokół z dnia 12.03.2013 roku, 00:16:00 – 00:25:21/ i T. Ł. /e-protokół z dnia 12.03.2013 roku, 00:25:21 – 00:35:46/ jednoznacznie wynika, że odwołujący w wymienionym wyżej okresie pracował w należącym do jego rodziców gospodarstwie rolnym położonym w miejscowości Ł., przy czym była to praca z pewnością przekraczająca 4 godziny dziennie. Zarówno odwołujący, jak i świadkowie – sąsiedzi i brat S. Ł. – zgodnie opisali, iż wspomniane gospodarstwo obejmowało powierzchnię ok. 10 ha, na których uprawiano ziemniaki i zboże. Hodowano też krowy, cielaki i świnie, przy czym nie było ono zmechanizowane, a do uprawy używano pary koni. Wnioskodawca nie ukrywał, że był najstarszy z rodzeństwa, a świadkowie dodawali, iż ojciec S. Ł. chorował, co tym bardziej uprawdopodobnia jego oświadczenia. Odwołujący dokładnie też opisał, iż latem zajmował się pracami polowymi, pracował przy sianie, natomiast wiosną wywoził obornik. W porze zimowej z kolei wykonywał młócenie i pracował przy obrządku zwierząt, co potwierdził A. G., mieszkający 10 domów dalej, a także J. K., graniczący z nieruchomościami rodziców odwołującego przez miedzę. Odwołujący konsekwentnie też podkreślał, iż w spornym okresie uczył się w szkole zawodowej w Ł., ale była ona położona w odległości 15 km od miejsca zamieszkania, a połączenie autobusowe – (...) było bardzo dobre. Stosunkowo szybki dojazd pozwalał mu na podjęcie pracy przez około dwie godziny przed pójściem do szkoły /wstawał o 4.30/, a następnie jeszcze po powrocie do domu ok. 15.00 – przez co najmniej kilka następnych godzin. Okoliczności te znalazły pełne odzwierciedlenie z relacjach świadków, którzy zgodnie opisali, że odwołujący przed wyjściem do szkoły wypędzał jeszcze krowy i zawoził mleko do zlewni, a popołudniami – w zależności od pory roku – wyrzucał obornik, sadził ziemniaki lub orał koniem i pługiem.

W ocenie Sądu zeznania świadków są spójne i logiczne, a przy czym mimo bliskiego pokrewieństwa T. Ł.z odwołującym nie ma podstaw, by odmówić im wszystkim waloru wiarygodności. Ich potwierdzenie stanowią rozkłady jazdy autobusów PKSw spornym okresie na trasie Ł.– Ł.. Wynika z nich w sposób nie budzący wątpliwości, że dojazdy do szkoły i z powrotem nie stanowiły takiego obciążenia czasowego, które uniemożliwiałoby podjęcie pracy na gospodarstwie. Dodatkowo bezsporny był też fakt, że w szkole S. Ł.nie było internatu bądź bursy. Mieszkając 15 km od szkoły nie było też zresztą potrzeby, by z nich korzystać.

W tym stanie rzeczy wiarygodne są twierdzenia odwołującego, że w spornym okresie pracował w gospodarstwie rolnym. Dlatego też należało zaliczyć S. Ł. do 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych okres pracy w gospodarstwie rolnym w zakresie niezbędnym do uzupełnienia okresu wymaganego do nabycia prawa do emerytury oraz przyznać mu prawo do tego świadczenia, począwszy od dnia 01 stycznia 2013 roku.

W tym stanie rzeczy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc odwołanie należało uwzględnić, zmienić zaskarżoną decyzję i orzec jak w sentencji.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 kpc zgodnie z zawartą w nim zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. W związku z tym należało zasądzić od odwołującego na rzecz organu rentowego kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, ustaloną na podstawie § 11 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu /Dz. U. 2002, nr 163, poz. 1349 ze zm./.