Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 listopada 2014 r.

Sąd Okręgowy w Kielcach II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Klesyk

Protokolant: st. prot. sąd. Beata Wodecka

po rozpoznaniu w dniu 21 listopada 2014 r. w Kielcach na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.

przeciwko P. H.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Kielcach

z dnia 24 czerwca 2014 r. sygn. VII C 203/14

oddala apelację.

Sygn. akt II Ca 1106)14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 24 czerwca 2014 roku w sprawie sygn. VIIC 203/14 Sąd Rejonowy w Kielcach oddalił powództwo (...) spółka z o.o.w W. przeciwko P. H. o zapłatę kwoty 1016,12 złotych tytułem nieopłaconego czesnego za miesiące czerwiec- wrzesień 2004 roku wraz ze skapitalizowanymi odsetkami, w oparciu o zawartą przez pozwanego z poprzednikiem powoda – Wyższą Szkołą (...) w K. - umowę o studiowanie z dnia 13 sierpnia 2002 roku. Sąd Rejonowy uznał , że w sprawie ma zastosowania ustawa o szkolnictwie wyższym z dnia 12 września 1990 roku, która nie regulowała szczegółów takiej umowy, a co za tym idzie, co do przedawnienia roszczenia znajdzie zastosowania art. 751 pkt 2 kc w związku z art. 750 kc, co skutkuje oddaleniem powództwa jako przedawnionego.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł powód, zaskarżając powyższy wyrok w całości, zarzucając mu: obrazę przepisu prawa materialnego: tj. art. 750 k.c. poprzez jego błędną wykładnię; art. 751 pkt 2 k.c. w zw. z § 10 załącznika do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 20 czerwca 2002 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej, poprzez ich błędną rozszerzającą wykładnię; art. 118 k.c. poprzez jego błędną wykładnię wskutek przyjęcia, iż świadczenie studenta, polegające na obowiązki uiszczenia opłaty za świadczenie edukacyjne stanowi świadczenie o charakterze okresowym, oraz wadliwym przyjęciu, że roszczenie o zapłatę czesnego stanowi roszczenie związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Wskazując na powyższe wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 1016,12 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania przed Sądem I i II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości czterokrotności stawki minimalnej, określonej rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. z uwagi na duży nakład pracy pełnomocnika, charakter sprawy i wkład pełnomocnika w przyczynienie się do wyjaśnienia i rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja była bezzasadna.

Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny, a wydane przez ten Sąd orzeczenie jest słuszne. Wbrew zarzutom apelacji Sąd Rejonowy nie dopuścił się naruszenia przepisów prawa materialnego tj. art. 750 k.c., 751 pkt. 2 k.c. i art. 118 k.c.

Sąd Rejonowy słusznie zastosował w niniejszej sprawie art. 750 k.c., dlatego też zarzut naruszenia tego przepisu nie jest uzasadniony.

Stanowiąca źródło roszczenia umowa o studia zawarta została w dniu 13 sierpnia 2002 r., a zatem pod rządami ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz. U. nr 65, poz. 385 ze zm.). W ustawie tej brak było jakiejkolwiek odrębnej regulacji umowy o świadczenie usług edukacyjnych, w szczególności nie zawierała ona odpowiednika art. 160 ust. 3 obowiązującej od dnia 1 września 2005 r., a zatem nie mającej zastosowania w rozpoznawanej sprawie, ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r., poz. 572 ze zm.). Nie można zatem uznać, iż umowa ta była regulowana innymi przepisami, niż odpowiednio stosowane art. 734-749 k.c.

Nie zasługuje na uwzględnienie argumentacja skarżącego, iż przepisy ustawy z dnia 12 września 1990 r., określające, kto może być dopuszczony do studiowania, przepisy mówiące o obowiązkach studenta, zakresie działalności uczelni, oraz przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 kwietnia 2002 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia, określające przedmiot świadczenia uczelni, ponadto rozporządzenie Rady Ministrów z 28 sierpnia 1991 r. w sprawie zasad gospodarki finansowej uczelni, rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i sportu z 2 października 1991 r. w sprawie zasad jakim powinny odpowiadać postanowienia regulaminu studiów; regulują treść stosunku prawego powstałego w wyniku zawarcia umowy o świadczenie usług edukacyjnych

Oprócz § 23 ust. 2 pkt 2 wskazanej ustawy stanowiącego, że uczelnia może uzyskiwać środki finansowe z odpłatnych zajęć dydaktycznych, z pewnymi wskazanymi tam wyjątkami – ustawa nie reguluje kwestii studiów odpłatnych, a w szczególności nie zawiera jakichkolwiek postanowień dotyczących obowiązku zawarcia takiej umowy, jej formy, stosunku pomiędzy studentem, a uczelnią podczas trwania odpłatnych studiów. Ten jeden przepis ustawy, wbrew temu co twierdzi apelant, nie może być podstawą do określenia wszelkich istotnych postanowień umowy o płatne studia. Z jego interpretacji wprawdzie wynika, że uczelnie mogły kształcić studentów odpłatnie, jednak brak w ustawie kompleksowej regulacji stosunku prawnego podczas trwania odpłatnych studiów pomiędzy studentem i uczelnią oraz przepisów regulujących istotne postanowienia zawieranej umowy. Przed wejściem w życie ustawy z 2005 roku częstą praktyką było odpłatne studiowanie bez jakiejkolwiek umowy, gdyż żadne przepisy nie nakazywały jej zawierania, nie regulowały zasad dotyczących kontraktu w tym zakresie. Przepisy regulujące zasady studiowania na uczelniach wyższych, zawarte w ustawie z 1990 roku nie można wprost odnieść do umowy o studiowanie odpłatne i nie mogą zastąpić essentialia negotii tejże umowy. Umowa taka zawiera bowiem dodatkowe elementy istotne, których brak w przypadku zasad nieodpłatnego studiowania, o których ustawa z 1990 roku nie wspomina. Nie można takich szczegółowych unormowań wywieźć z wspominanego w apelacji § 1 ust. 1 i 2 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z 27 sierpnia 1991 r. w sprawie zasady gospodarki finansowej uczelni, który zawiera jedynie definicję legalną działalności dydaktycznej i stwierdza że koszty tej działalności uczelnia pokrywa z dotacji budżetowej oraz przychodów z tytułu odpłatności za tę działalność. W dalszym ciągu przepisy te nie regulują stosunku uczelnia student w zakresie odpłatnego nauczania.

Nie można więc zgodzić się z powodem, że skoro ustawa definiowała wiele kwestii podstawowych związanych ze studiowaniem na uczelniach wyższych – to także umowa o odpłatne studiowania była w tej ustawie kompleksowo uregulowana. Z uwagi na brak takiej regulacji konieczne było stosowanie do umów zawartych pod rządami poprzedniej ustawy art. 750 k.c.

Jak słusznie podnosi apelant, przepis art. 750 k.c. nie wymaga aby dana umowa musiała precyzyjnie i szczegółowo określać przedmiot umowy i obowiązki stron, stawia jedynie taki warunek, aby na poziomie ogólnym dało się wyprowadzić ogólne obowiązki stron umowy. Z zapisów ustawy o szkolnictwie wyższym z 1990 r. nie da się wyprowadzić nawet tych ogólnych obowiązków stron umowy o nauczanie odpłatnej.

Bezzasadny jest również zarzut, że wyłączone jest zastosowanie w niniejszej sprawie art. 751 pkt 2 k.c. z tego powodu, że ustawa z dnia 12 września 1990 r. definiuje swoiste pojęcie nauki na potrzeby szkolnictwa wyższego, a uczelnia wyższa nie prowadzi działalności gospodarczej. Przepis art. 751 pkt 2 k.c. obejmuje bowiem wszelkie roszczenia z tytułu nauki, jeżeli przysługują osobom trudniącym się zawodowo takimi czynnościami albo osobom utrzymującym zakłady na ten cel przeznaczone. Uczelnia w zakresie, w jakim świadczyła odpłatnie usługi edukacyjne na rzecz studentów studiów niestacjonarnych miała na gruncie stosunków cywilnoprawnych status przedsiębiorcy, jej działalność miała charakter gospodarczy. Stanowisko to potwierdza również orzecznictwo Sądu Najwyższego (wyrok z dnia 7 kwietnia 2004 r., III SK 22/04) oraz orzecznictwo Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (wyroki z dnia 28 września 2005 r. XVII AmC 18/05, z dnia 12 grudnia 2005 r. XVII AmC 80/04). Umowa o odpłatne świadczenie usług edukacyjnych jest umową o charakterze cywilno-prawnym.

Tym samym nie jest także zasadny zarzut naruszenia art. 118 k.c. Skoro bowiem jak wyżej wyjaśniono Sąd Rejonowy zasadnie zastosował do niniejszego stanu faktycznego art. 750 k.c. oraz 751 pkt 2 k.c. i przyjął słusznie iż termin przedawnienia w stosunku do roszczenia objętego niniejszym postępowaniem, na podstawie w/w przepisów wynosi dwa lata, analiza ostatniego zarzutu jest bezprzedmiotowa.

Zgodnie z art. 117 § 1 k.c., z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Jak zaś stanowi § 2, po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia. Roszczenia z tytułu nauki, jeżeli przysługują osobom trudniącym się zawodowo takimi czynnościami albo osobom utrzymującym zakłady na ten cel przeznaczone przedawniają się z upływem dwóch lat (art. 751 pkt 2 k.c.).

Ponieważ roszczenie będące podstawą powództwa dotyczy należności z października, listopada i grudnia 2005 roku to na podstawie art. 750 pkt 2 k.c. uległo ono przedawnieniu już w 2007 roku. Pozwany mógł się zatem uchylić od zaspokojenia tego roszczenia, co uczynił, podnosząc w rozpoznawanej sprawie zarzut jego przedawnienia.

Tym samym, zaskarżone orzeczenie odpowiada prawu, dlatego też Sąd Okręgowy oddalił apelację jako bezzasadną na podstawie art. 385 k.p.c.

SSO M. Klesyk

(...)