Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 grudnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu VIII Wydział Ubezpieczeń Społecznych

w składzie : Przewodnicząca SSO Ewa Roszak

Protokolant st.sekr. sąd. Joanna Biedermann

po rozpoznaniu w dniu 27 listopada 2014r. w Poznaniu

odwołania T. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

z dnia 4 stycznia 2013 roku,

znak: (...)

w sprawie T. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

o zaległe składki

1.  oddala odwołanie.

2.  zasądza od odwołującego na rzecz pozwanego organu rentowego kwotę 600zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 4 stycznia 2013 roku, znak sprawy (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P., działając na podstawie przepisów art. 83 ust. 1 oraz art. 32 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r., nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) określił wysokość zadłużenia T. L. z tytułu składek w wysokości 3.495,26 zł na ubezpieczenie zdrowotne (zakres nr deklaracji 01-39) za okres od (...) oraz należne odsetki w kwocie 3.491,00 zł naliczone na dzień 04.01.2013 r.

Do przedmiotowej decyzji zostało załączone szczegółowe zestawienie należności zawierające dane dotyczące okresu powstania zaległości, rodzaju zaległości, terminu płatności, kwoty zaległości oraz kwoty odsetek za zwłokę.

Od decyzji ZUS w ustawowo przewidzianym terminie, odwołał się T. L., wnosząc o jej zmianę. W wywiedzionym odwołaniu podniesiono, że wpłaty były dokonywane za pośrednictwem tzw. giro – konta w ramach usług Poczty Polskiej. Jako zaś, że nie wszystkie wpłaty były rozliczane na bieżąco i były rozksięgowywane „po czasie”, to skutkowało zaliczaniem wpłat najpierw na poczet odsetek, a dopiero potem na należność główną. Takie rozksięgowanie po czasie zapłaconych kwot spowodowało sztuczne wygenerowanie zobowiązań i jako pochodnej odsetek od tych zobowiązań.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie i powołując argumenty przytoczone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji wniósł o oddalenie odwołania i o zasądzenie od odwołującego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Zdaniem Zakładu odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. Organ rentowy wyjaśnił, że za okres od maja 2003 r. do grudnia 2005 r. dokumenty rozliczeniowe odwołującego były tworzone systemowo (deklaracje się „klonowały”), albowiem płatnik nie miał obowiązku składania dokumentów rozliczeniowych. W toku postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez organ Oddział pismem z dnia 27.12.2012r. wskazał sposób rozliczenia wpłat, które były objęte treścią pisma odwołującego z dnia 23.10.2012 r. Zakład dodał również, że odwołujący zdaje się nie kwestionować faktu, że spóźnił się z opłacaniem składek (wskutek korzystania z tzw. giro – konta).

W toku postępowania strony podtrzymały prezentowane wcześniej swoje stanowiska w niniejszej sprawie. Odwołujący przedstawił wszelkie posiadane dowody wpłat dokonanych na składki za sporny okres oraz przyznał, iż rzeczywiście nie były one uiszczane w terminie, gdyż związane to było z sytuacją finansową w firmie.

Odwołujący ustanowił pełnomocnika w osobie r. pr. R. R., który podtrzymał wnioski i twierdzenia zawarte w odwołaniu T. L..

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący T. L. prowadził wspólnie z ojcem działalność gospodarczą pod nazwą Wytwórnia (...) z (...) S.C. S. L. T. L. NIP (...) (data wpisu do ewidencji – 19.08.1997 r.). Była to spółka cywilna, przy czym każdy ze wspólników poza tym miał jako wspólnik zarejestrowaną własną działalność (T. L. NIP (...), S. L. NIP (...)). Sprawami ZUS zajmował się ojciec odwołującego – S. L., chociaż korzystano również z pomocy fachowej księgowej i ona prowadziła dokumenty związane z ZUS. Kwestia zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne pojawiła się w 2002 i wówczas ojciec odwołującego zgłosił się do ZUS z dokumentami, które posiadał.

W dniu 16.07.2002 r. został złożony pisemny wniosek o przeksięgowanie błędnie dokonanych wpłat. Z uwagi na brak procedur dotyczących przeksięgowywania wpłat z NIP-u jednego płatnika na NIP drugiego płatnika Oddział nie dokonał przedmiotowego przeksięgowania a pismo odłożono do akt płatnika.

W dniu 08.02.2005 r. pracownik Oddziału ZUS poinformował telefonicznie o możliwości dokonania przeksięgowania wpłat oraz o konieczności złożenia poprawnego wniosku podpisanego przez wspólników spółki z konta, której mają być przeksięgowane wpłaty z wyszczególnieniem kwot przeksięgowania.

W dniu 11.02.2005 r. Wytwórnia (...) z tektury S.C. (...), T. L. NIP (...) złożyła wniosek o przeksięgowanie wpłat na konto S. L. NIP (...) podpisane przez wspólników.

Pismem z dnia 28.02.2005 r. znak: (...)Oddział poinformował S. L. oraz (...) S.C. o dokonanym przeksięgowaniu wpłat zgodnie z pisemną dyspozycją. Pismo informujące o dokonaniu powyższego przeksięgowania wysłano do S. L., które zostało przez niego odebrane osobiście w dniu 07.03.2005 r., natomiast pismo skierowane do (...) S.C. w dniu 07.03.2005 r. odebrał P. S. – siostrzeniec. Wpłaty na ubezpieczenia społeczne oraz na ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy za okres od 10/2001 r. do 05/2002 r. zostały przeksięgowane z konta spółki (...) na konto S. L. NIP (...).

Po przeksięgowaniu wpłat zgodnie z w/w pismem, na koncie (...) S.C. pozostały wpłaty, które rozliczyły należności Spółki za okres wskazany w dowodach wpłat. Po tym przeksięgowaniu dysponentem środków przeksięgowanych stał się S. L., na którego koncie obecnie znajdują się wskazane w piśmie z dnia 11.02.2005r. wpłaty. Na koncie spółki - Wytwórni (...) s.c. nie wystąpiły nadpłaty, które możnaby było przeksięgować na konto T. L. NIP (...) za okres 01-05/2002 r. wykazanych w piśmie z dnia 21.09.2006r. (złożonym jako dowód do niniejszej sprawy), stąd na koncie T. L. za ten okres powstało zadłużenie.

Wyrejestrowanie płatnika składek - spółki (...) S.C. NIP (...) nastąpiło na druku (...) od dnia 01.01.2007 r. (data wpływu do ZUS 24.02.2007 r.), czyli na dzień 28.02.2005 r. spółka cywilna (...) istniała.

Na koncie odwołującego T. L. brak było również wpłat na ubezpieczenie zdrowotne za okres od października 2001 r. do września 2002 r. oraz od listopada 2002 r. do stycznia 2003 r., stąd wpłaty dokonane w okresie od 17.02.2004 r. do 19.07.2007 r. w łącznej kwocie 4.597,05 zł rozliczone zostały na miesiące, na które zostały określone, natomiast nadpłata została rozliczona zgodnie z przepisami zawartymi w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 18.04.2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2008 r., Nr 78, poz. 465). Stąd na należność główną została rozliczona kwota 3.206,55 zł, natomiast na należne odsetki za zwłokę kwota 1.390,50 zł. O powyższych zaległościach oraz dokonanych rozliczeniach Zakład informował odwołującego w toku postępowania wszczętego w sprawie wydania decyzji określającej wysokość jego zadłużenia – k. 4 akt składkowych, zaś szczegółowo sposób ich rozliczenia na należność główną i odsetki, ze wskazaniem z jakiej konkretnie wpłaty zostały one dokonane przez pozwany organ, przedstawiony został przez pozwanego w piśmie procesowym z dnia 24.04.2013r. k. 25 akt sprawy oraz z dnia 18.09.2013r. – k. 60v akt sprawy.

Na dzień rozliczenia przeprowadzonego w ramach postępowania wyjaśniającego konto odwołującego wykazało zaległości z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od 12/2003 r. do 12/2005 r. w kwocie 3.495,26 zł oraz należne odsetki w kwocie 3.491,00 zł.

Na powyższą zaległość, po uprzednim zawiadomieniu o wszczęciu i zakończeniu postępowania (...) Oddział w P. w dniu 04.01.2013 r. wydał zaskarżoną decyzję. Zakład wskazał także, iż zaległości te dotyczą wyłącznie odwołującego (k. 15 akt sprawy).

Stan rozliczeń dla płatnika – odwołującego T. L. w ramach konta ubezpieczenia zdrowotnego (z uwzględnieniem należnej ustawowo składki, obowiązującego terminu wpłaty, kwoty, miesiąca oraz daty wpłaty, pokrycia należności głównej, odsetek i pozostałej zaległości) pozwany organ rentowy przedstawił w formie tabeli za okres od 01.01.1999r. 31.12.2005r.

W związku ze złożeniem przez odwołującego wniosku o umorzenie należności z tytułu składek na podstawie ustawy z dnia 09.11.2012r. o umorzeniu należności z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (tzw. ustawy abolicyjnej Dz. U. z 2012r., poz. 1551) Wydział (...) i Składek, już po wydaniu zaskarżonej decyzji, przeprowadził w rozpoznaniu tego wniosku stosowne postępowanie i w dniu 30.01.2013r. sporządził korekty dokumentów rozliczeniowych bez wykazywania składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za m-ce (...), 04-05/1999, (...), (...), które spowodowały zmniejszenie wysokości zadłużenia objętego decyzja z dnia 04.01.2013r., a wynikały ze zmniejszenia zaległości składkowych za m-c 12/2003 i (...) ( kwota zaległości za należność główną – 3.241,28 zł i kwota odsetek za zwłokę – 3.412,00 zł) – k. 98 i 99 akt w związku z k. 45 akt sprawy.

Roszczenie wskazane w zaskarżonej decyzji nie uległo przedawnieniu z uwagi na fakt, że na dzień 01.07.2004r. nie upłynął okres 5 lat, po którym można uważać należności za przedawnione. W stosunku do wszystkich należności na ubezpieczenie zdrowotne, które na dzień 01.07.2004r. nie uległy przedawnieniu, termin ich dochodzenia został wydłużony z 5 do 10 lat.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie:

- zeznań odwołującego T. L. (k. 114-115),

- dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy w szczególności na kartach 19-20, 25, 35-37, 40-46, 60, 62-64, 81-86, 97-99 i 106,

- akt ZUS nr (...)

Oceniając zgromadzony w toku postępowania materiał dowodowy, Sąd dał wiarę zebranym w sprawie dokumentom oraz ich kserokopiom. Dokumenty urzędowe Sąd uznał za wiarygodne i miarodajne, albowiem sporządzone zostały przez organy do tego uprawnione z zachowaniem wymaganej formy. Sąd uznał za wiarygodne w całości dokumenty zawarte w aktach pozwanego organu rentowego, albowiem zostały one sporządzone przez kompetentne organy, w zakresie przyznanych im upoważnień i w przepisanej formie. Ponieważ nie były one kwestionowane przez żadną ze stron postępowania i nie wzbudziły wątpliwości Sądu, co do ich autentyczności bądź prawdziwości zawartych w nich twierdzeń, nie było podstaw, ażeby odmówić im wiary. Za wiarygodne Sąd uznał także dokumenty prywatne stanowiące zgodnie z art. 245 k.p.c. dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Należy podkreślić, że ich wiarygodność nie była przez strony kwestionowana, a Sąd nie znalazł podstaw, by czynić to z urzędu.

W ocenie Sądu na przymiot wiarygodności zasługują zeznania odwołującego w zakresie w jakim znajdują one potwierdzenie w dokumentach zgromadzonych w toku postępowania, tj. opłacania składek po terminie oraz składanych wniosków o przeksięgowanie wpłat składek. Nadanie tym zeznaniom przymiotu wiarygodności nie oznacza jednak, że Sąd podzielił wyrażany przez odwołującego pogląd, iż zobowiązanie wobec ZUS zostało spełnione.

Z uwagi na powyższe oraz na materialne dowody złożone w sprawie przez odwołującego, co do których szczegółowo odniósł się w swoich pismach pozwany organ rentowy Sąd uznał, iż przeprowadzenie dowodu z przesłuchania w charakterze świadka S. L. nie jest konieczne, gdyż nie wniesie niczego istotnego do niniejszej sprawy.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Podniesione przez T. L. zarzuty oraz żądanie zmiany zaskarżonej decyzji organu rentowego nie zasługiwały na uwzględnienie.

Przedmiot sporu w niniejszej sprawie sprowadzał się więc do ustalenia czy odwołujący T. L. posiada w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą zadłużenie wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, z tytułu składek w kwocie 3.495,26 zł na ubezpieczenie zdrowotne (zakres nr deklaracji (...)) za okres od 12/2003 do 12/2005 oraz należnych odsetek w kwocie 3491,00 zł naliczonych na dzień wydania decyzji, tj. 04.01.2013 r.

Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.), obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność.

Z kolei w myśl art. 13 pkt 4 powołanej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby prowadzące działalność pozarolniczą od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania jej wykonywania.

Dalej zaś zgodnie z treścią przepisu art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 13.10.1998r. płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy. Stosownie do treści przepisu art. 47 ust. 1 ustawy płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklaracje rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc. W myśl ust. 4 powołanego art. ustawy składki opłaca się na wskazane przez ZUS rachunki bankowe odrębnymi wpłatami w podziale na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Zgodnie z art. 47 ust. 7 w/w ustawy brak możliwości zidentyfikowania wpłaty nie obciąża Zakładu.

Od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997r. – Ordynacja podatkowa (art. 23 ust. 1 u.s.u.s.).

Składki oraz odsetki za zwłokę, koszty egzekucyjne, koszty upomnienia i dodatkowa opłata zwane dalej „należnościami z tytułu składek nieopłacone w terminie podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub egzekucji sądowej (art. 24 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Natomiast w myśl art. 32 w/w ustawy do składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

Jak wskazano już na wstępie, a co wynika jednoznacznie z poczynionych w przedmiotowej sprawie ustaleń, odwołujący był zobowiązany - jako osoba prowadząca działalność gospodarczą - odprowadzać składki na Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego. Obowiązku tego odwołujący w toku postępowania nie kwestionował.

T. L. prowadził bowiem wspólnie z ojcem działalność gospodarczą pod nazwą: Wytwórnia (...) z (...) S.C. S. L. T. L. NIP (...) (data wpisu do ewidencji – 19.08.1997 r.). Wyrejestrowanie płatnika składek ( (...) S.C.) nastąpiło na druku (...) od dnia 01.01.2007 r. (data wpływu do ZUS 24.02.2007 r.). Jednocześnie prowadził on działalność gospodarczą zarejestrowaną na własne nazwisko, którą wyrejestrował ostatecznie z końcem 2005r.

Na dzień wydania zaskarżonej decyzji przeprowadzone rozliczenie stanu konta T. L. NIP (...) jako osoby prowadzącej działalność pozarolniczą wykazało zaległości z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 3.495,26 zł (zakres nr deklaracji 01-39) za okres od 12/2003 do 12/2005 oraz na należne odsetki w kwocie 3.491,00 zł.

W toku postępowania odwołujący wyjaśniał, że wpłaty były dokonywane za pośrednictwem tzw. giro – konta w ramach usług Poczty Polskiej. Jako zaś, że nie wszystkie wpłaty były rozliczane na bieżąco i były rozksięgowywane „po czasie”, skutkowało to zaliczaniem wpłat najpierw na poczet odsetek, a dopiero potem na należność główną. Jednocześnie odwołujący nie kwestionował okoliczności istnienia zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Na obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego składają się dwa obowiązki: obowiązek zgłoszenia do ubezpieczenia i obowiązek opłacenia składki (jeżeli jest należna). W tym miejscu Sąd zauważa wraz za Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w W. (orzeczenie z dnia 5 grudnia 2006 r., sygn. akt VII SA/WA 1656/06), że czym innym jest kwestia objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym, a zupełnie czym innym jest kwestia obowiązku płacenia składki na ubezpieczenie zdrowotne. Okresy prowadzenia działalności gospodarczej, podlegania obowiązkowi ubezpieczenia z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej oraz ubezpieczenia z tego tytułu nie są tożsame znaczeniowo. Składki pobierane i odprowadzane są na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i tylko ten organ może orzekać o obowiązku ich odprowadzania, ten też tylko organ może je pobierać.

Przepis art. 66 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej do osób podlegających obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego zalicza zarówno osoby, które prowadzą działalność pozarolniczą i spełniają warunki do objęcia ubezpieczeniem społecznym z tego tytułu.

A zatem z w/w przepisów wynika, że odwołujący będąc przedsiębiorcą był objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.

W ocenie Sądu odwołujący nie przedstawił żadnych nowych okoliczności, które mogłyby wpłynąć na odmienną ocenę materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie. W tym zakresie wskazać należy, iż przy rozpoznawaniu sprawy na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego, zmienionych ustawą z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw ( Dz. U. Nr 43, poz. 189 ), rzeczą Sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1997 r., I CKU 45/96, OSNC 1997 r., nr 6-7, poz. 76).

Prawidłowość stanowiska odwołującego o braku zaległości w opłacaniu składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres sporny wskazany w zaskarżonej decyzji mogły wykazać jedynie przedstawione przez niego dowody w postaci dokumentów dotyczących dokonanych wpłat na konto ZUS w zakresie należnych składek za okres objęty decyzją.

Analiza przedłożonych dowodów wpłat tytułem składek i przedstawione w oparciu o nie rozliczenia dokonane przez pozwany organ rentowy doprowadziły Sąd do ustalenia i w konsekwencji stwierdzenia, iż załączone do akt sprawy wpłaty nie mają wpływu na stan zaległości wykazany w zaskarżonej decyzji. Rozliczenie konta, które było podstawą do wydania zaskarżonej decyzji z dnia 04.01.2013r. w przedmiocie określenia wysokości zadłużenia T. L. wobec ZUS nie uległo, w wyniku przeprowadzenia postępowania dowodowego, zmianie. Konto odwołującego na fundusz ubezpieczeń zdrowotnych wykazuje w dalszym ciągu zadłużenie w kwocie wskazanej w tej decyzji. Technicznie umniejszenia - w niewielkim stopniu - wykazanych zaległości spowodowały jedynie wyniki postępowania prowadzonego przez Wydział (...) i Składek, już po wydaniu zaskarżonej decyzji, w celu rozpoznania wniosku odwołującego złożonego w trybie tzw. ustawy abolicyjnej. Sporządzone w dniu 30.01.2013r. przez ten Wydział korekty dokumentów rozliczeniowych bez wykazywania składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za m-ce (...), 04-05/1999, 08/1999, 11-12/1999, 02/2000 oraz 07-08/2000, spowodowały zmniejszenie wysokości zadłużenia objętego decyzją z dnia 04.01.2013r., a wynikały ze zmniejszenia zaległości składkowych za m-c 12/2003 i 01/2004 ( kwota zaległości za należność główną wyniosła ostatecznie 3.241,28 zł i kwota odsetek za zwłokę – 3.412,00 zł).

Podkreślenia wymaga także, iż pozwany Zakład, dokonując rozliczenia uiszczanych przez odwołującego składek w spornym okresie 2003 - 2005 oraz w okresie 2005r., gdy wraz ze wspólnikiem S. L. wystąpił on z wnioskiem o przeksięgowanie wpłaconych składek z konta spółki na konto S. L., jak również przedstawiając rozliczenia przeprowadzone na koncie odwołującego w odniesieniu do przedłożonych przez niego w niniejszej sprawie dowodów opłat składek, stosował przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1998r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, wypłaconych zasiłków z ubezpieczeń chorobowego i wypadkowego, zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych oraz kolejności zaliczania wpłat składek na poszczególne fundusze (Dz. U. nr 165, poz 1197 ze zm.) zmienionego następnie rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 kwietnia 2008r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2008r., nr 78, poz 465). Zgodnie z przepisami tego rozporządzenia:

§11. 1. Zakład dokonuje rozliczenia dokonanej przez płatnika składek wpłaty na koncie płatnika i zewidencjonowania danych na koncie ubezpieczonego za dany miesiąc kalendarzowy na podstawie deklaracji oraz raportów lub deklaracji korygującej i raportów korygujących, zgodnie z oznaczeniem dokonanym przez płatnika składek na dokumencie płatniczym, o którym mowa w art. 47 ust. 4a ustawy, z uwzględnieniem § 3 ust. 4 i § 25.

2. Dokonanie korekty dyspozycji płatnika składek wskazanej na dokumencie płatniczym co do miesiąca, za który ma zostać rozliczona wpłata, jest możliwe tylko za zgodą Zakładu.

3. Jeżeli płatnik składek dokona w obowiązującym terminie wpłaty składek na ubezpieczenia społeczne, na Fundusz Emerytur Pomostowych, na ubezpieczenie zdrowotne lub na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych nieoznaczonej co do okresu, wpłatę tę zalicza się w pierwszej kolejności na pokrycie należności z danego tytułu, poczynając od należności o najwcześniejszym terminie płatności, z zachowaniem w ramach wpłaty składek na ubezpieczenia społeczne pierwszeństwa zaspokojenia należności funduszu emerytalnego i otwartych funduszy emerytalnych.

§12. 1. Jeżeli wpłata składek na ubezpieczenia społeczne jest niższa od kwoty należnych składek rozliczonych w deklaracji za dany miesiąc kalendarzowy, zgodnie z zasadami określonymi w § 6 ust. 1 pkt 1, w pierwszej kolejności rozlicza się ją na pokrycie należnych składek na fundusz emerytalny i na otwarte fundusze emerytalne.

2. Jeżeli wpłata, o której mowa w ust. 1, nie pokrywa w pełni należnych składek na fundusz emerytalny i na otwarte fundusze emerytalne, rozlicza się ją na częściowe pokrycie każdego z tych funduszy, proporcjonalnie do należnych kwot.

3. Pozostała po rozliczeniu, o którym mowa w ust. 1, kwota wpłaty podlega podziałowi i zaliczeniu na pokrycie należnych składek na fundusz rentowy, fundusz chorobowy i fundusz wypadkowy, proporcjonalnie do kwot należnych składek na te fundusze, wynikających z rozliczenia dokonanego w deklaracji za dany miesiąc kalendarzowy.

4. Jeżeli w wyniku rozliczenia wpłaty, o którym mowa w ust. 2, nie zostały pokryte w pełni należności otwartych funduszy emerytalnych, kwota wpłaty, zaliczona na pokrycie należności na otwarte fundusze emerytalne w odniesieniu do ubezpieczonych, podlega rozliczeniu proporcjonalnie do należnej za dany miesiąc kalendarzowy kwoty składek na otwarty fundusz emerytalny za danego ubezpieczonego, do łącznej kwoty należnych za dany miesiąc kalendarzowy składek na otwarte fundusze emerytalne.

Kolejne paragrafy rozporządzenia przedstawiają sposób rozliczania przez Zakład wpłat składek na pozostałe fundusze w w/w sposób, także w zakresie składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Odwołujący reprezentowany w niniejszej sprawie przez fachowego pełnomocnika, nie przedstawił dowodów na wykazanie, iż dokonane przez pozwany organ rentowy rozliczenia wpłat dokonanych przez odwołującego tak w ustawowych terminach, jak i wpłat dokonanych w okresie od 17.02.2004r. do 19.07.2007r., zostały przeprowadzone w sposób nieprawidłowy pod względem rachunkowym lub niezgodnie ze wskazanymi wyżej przepisami. Poniesione jedynie zostało, iż wyliczenia ZUS zaprezentowane na zobowiązanie Sądu są nieczytelne i niezrozumiałe.

Odnosząc się natomiast do podniesionego przez odwołującego zarzutu przedawnienia roszczeń Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wobec jego osoby należy wskazać, że zgodnie z treścią art. 24 ustawy systemowej należności z tytułu składek, czyli składki, odsetki za zwłokę, koszty egzekucyjne, dodatkowe opłaty i opłaty prolongacyjne, których płatnik składek nie uregulował w terminie podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub egzekucji sądowej. Zakład Ubezpieczeń Społecznych może na drodze egzekucji administracyjnej lub sądowej dochodzić należności z tytułu składek tylko wówczas, gdy nie uległy one przedawnieniu. W odróżnieniu od przedawnienia cywilnoprawnych roszczeń majątkowych, w przypadku których upływ terminu przedawnienia nie powoduje wygaśnięcia zobowiązania, przedawnienie należności z tytułu składek powoduje wygaśnięcie zobowiązania składkowego. Od dnia 1 stycznia 2003 r. do dnia 31 grudnia 2011 r. termin przedawnienia należności z tytułu składek wynosił 10 lat, licząc od dnia, w którym stały się one wymagalne. Do dnia 31 grudnia 2002 r. termin przedawnienia tych należności wynosił 5 lat. Ponieważ przepisy wprost nie stanowiły, czy do należności z tytułu składek, które stały się wymagalne przed dniem 1 stycznia 2003 r. i nie uległy przedawnieniu do dnia 31 grudnia 2002 r. stosuje się 10-letni termin przedawnienia, istniały w tym zakresie wątpliwości. Wątpliwości te ostatecznie rozwiał Sąd Najwyższy, który w uchwałach z dnia 2 lipca 2008 r., II UZP 5/08 oraz z dnia 8 lipca 2008 r., I UZP 4/08 stanął na stanowisku, że do takich należności z tytułu składek stosuje się 10-letni termin przedawnienia. Od dnia 1 stycznia 2012 r. należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne, przy czym 5-letni termin stosuje się również do przedawnienia należności z tytułu składek, którego bieg rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2012r., z tym że bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia 1 stycznia 2012 r. Jeżeli jednak przedawnienie rozpoczęte przed dniem 1 stycznia 2012 r. nastąpiłoby zgodnie z przepisami dotychczasowymi wcześniej, przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.

Termin przedawnienia należności z tytułu składek w przypadkach określonych przepisami art. 24 ust. 5a-6 u.s.u.s. ulega przerwaniu lub zawieszeniu. Przerwanie biegu terminu przedawnienia ma ten skutek, że po ustaniu okoliczności powodującej przerwanie biegu przedawnienia, termin przedawnienia biegnie od nowa. Z kolei zawieszenie biegu przedawnienia sprawia, że w terminie przedawnienia nie uwzględnia się co prawda okresu, w którym bieg przedawnienia był zawieszony, ale uwzględnia okres przedawnienia, który poprzedzał ten okres.

Z uwagi na powyższe rozważania, stwierdzić należy, że skoro najwcześniejsze sporne należności odwołującego z tytułu składek pochodzą z grudnia 2003r. to nie uległy one przedawnieniu do dnia 01.01.2003r. według przepisów obowiązujących do dnia 31.12.2002r. (5-letni okres przedawnienia). W konsekwencji – w zgodzie z w pełni aprobowanym przez ten Sąd cytowanym powyżej poglądem Sądu Najwyższego – do należności tych należy stosować przepis art. 24 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od dnia 01.01.2003r. przewidujący 10-letni okres przedawnienia.

Reasumując, za prawidłową należało uznać więc zaskarżoną decyzję ZUS z dnia 04.01.2013r., wskazującą na zaległości odwołującego z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne i to zarówno co do okresów powstania tych zaległości, jak i ich wysokości.

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego oraz art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił zatem wniesione odwołanie, nie znajdując podstaw do jego uwzględnienia (pkt. 1 wyroku).

O kosztach zastępstwa procesowego objętych punktem 2 wyroku, należnych organowi rentowemu, orzeczono na podstawie art. 98 kpc i § 11 ust 2 w związku z § 2 i § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.) i zasądzono od odwołującego na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P., kwotę 600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego odpowiednią do wartości przedmiotu sporu określonego w niniejszej sprawie.

SSO Ewa Roszak