I CZ 129/09
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:27-08-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CZ 129/09
POSTANOWIENIE
Dnia 25 marca 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący)
SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z wniosku A. K. i B. K.
przy uczestnictwie W. T.
o zniesienie współwłasności,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 25 marca 2010 r.,
zażalenia wnioskodawców na postanowienie Sądu Okręgowego w W.
z dnia 4 września 2009 r., sygn. akt V Ca (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Sąd drugiej instancji postanowieniem z dnia 4 września 2009 roku odrzucił
apelację wnioskodawców na podstawie art. 373 k.p.c. w zw. z art. 370 k.p.c. i art. 13 § 2
k.p.c., jako wniesioną po upływie ustawowego terminu. Sąd ten ustalił, że pismem
procesowym z dnia 4 marca 2009 r. pełnomocnik wnioskodawców cofnął uprzedni
wniosek o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia postanowienia ogłoszonego w dniu
16 lutego 2009 r., co skutkowało tym, że termin do zaskarżenia orzeczenia biegł od dnia
jego ogłoszenia i upłynął w dniu 9 marca 2009 roku. W ocenie tego Sądu fakt
doręczenia pełnomocnikowi wnioskodawców uzasadnienia postanowienia nie miał
znaczenia dla określenia terminu otwartego do jego zaskarżenia, skoro uprzednio
doszło do pozbawienia skutków prawnoprocesowych czynności żądania sporządzenia i
2
doręczenia uzasadnienia postanowienia. Apelacja wniesiona w dniu 24 marca 2009 r.
musiała, więc być uznana za spóźnioną.
W zażaleniu na powyższe postanowienie wnioskodawcy zarzucili błędne
zastosowanie art. 373 k.p.c. w zw. z art. 370 k.p.c. i wnieśli o uchylenie w całości
zaskarżonego postanowienia. Żalący potwierdzili fakt cofnięcia wniosku o sporządzenie
i doręczenie uzasadnienia postanowienia pismem złożonym w Sądzie w dniu 4 marca
2009 r., a więc już po upływie 7-dniowego terminu do złożenia wniosku. W ocenie
skarżących pismo cofające wniosek było już zatem bezskuteczne, ponieważ upłynął 7-
dniowy termin na złożenie przez wnioskodawców oświadczenia w tym zakresie.
Ponieważ wniosek o uzasadnienie postanowienia i jego doręczenie został przez Sąd
wykonany, to apelacja została złożona w terminie licząc od daty doręczenia żalącym
uzasadnienia zaskarżonego apelacją postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
W orzecznictwie, jak również w doktrynie prawa procesowego, ugruntowany jest
pogląd, zgodnie z którym czynności procesowe podejmowane przez strony w ramach
toczącego się postępowania cywilnego mają charakter fakultatywny. Zwraca się bowiem
słusznie uwagę, że na stronach postępowania, odmiennie niż na sądzie orzekającym w
sprawie, nie spoczywa prawny obowiązek podejmowania jakichkolwiek czynności
procesowych. Czynności procesowe służą realizacji w toku postępowania cywilnego
interesu prawnego strony, a zatem ich dokonanie powinno być uzależnione wyłącznie
od jej woli.
Z fakultatywnością czynności procesowych wiąże się ich odwołalność (możność
cofnięcia czynności procesowej już dokonanej). Odwołanie przez stronę uprzednio
dokonanej czynności procesowej, zmierzające do pozbawienia jej skuteczności prawnej
- ze swej natury - jest ograniczone w czasie, gdyż może ono nastąpić wyłącznie w
stosunku do tej czynności, która nie wywołała jeszcze skutków prawnoprocesowych
(por. np. wyrok SN z dnia 24 marca 2009 r., sygn. akt I PK 194/08, niepubl.; wyrok SN z
dnia 28 czerwca 2007 r., sygn. akt IV CSK 110/07, niepubl.).
Wniosek pełnomocnika, zawierający żądanie sporządzenia i doręczenia
uzasadnienia postanowienia sądu pierwszej instancji, rozstrzygającego sprawę co do
istoty, wywołuje swój skutek procesowy z momentem jego doręczenia; z tą bowiem
chwilą następuje otwarcie biegu terminu na wniesienie apelacji od tego orzeczenia (art.
369 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.). Prawidłowo zatem Sąd drugiej instancji uznał
3
za skuteczne oświadczenie pełnomocnika wnioskodawców z dnia 4 marca 2009 roku o
cofnięciu wniosku o sporządzenie uzasadnienia i doręczenie postanowienia Sądu
Rejonowego w W. z dnia 16 lutego 2009 roku wraz z jego uzasadnieniem.
Oświadczenie to zostało bowiem złożone w dniu 4 marca 2009 roku, a więc przed
doręczeniem postanowienia wraz z jego uzasadnieniem pełnomocnikowi
wnioskodawców, co nastąpiło dopiero w dniu 12 marca 2009 roku.
Skuteczne cofnięcie wniosku o doręczenie orzeczenia z uzasadnieniem oznacza,
że nie żądano dokonania tej czynności procesowej. Tym samym, wobec braku złożenia
wniosku o doręczenie postanowienia Sądu Rejonowego w W. z dnia 16 lutego 2009
roku wraz z jego uzasadnieniem, zasadnie uznał Sąd drugiej instancji, że apelacja
wnioskodawców została wniesiona po upływie ustawowego terminu, gdyż ten, ze
względu na treść art. 369 § 2 k.p.c. wzw. z art. 13 § 2 k.p.c., upłynął w dniu 9 marca
2009 roku.
Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
k.p.c. zw.
z art. 3941
§ 3 k.p.c. postanowił jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 25 marca 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący)
SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z wniosku A. K. i B. K.
przy uczestnictwie W. T.
o zniesienie współwłasności,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 25 marca 2010 r.,
zażalenia wnioskodawców na postanowienie Sądu Okręgowego w W.
z dnia 4 września 2009 r., sygn. akt V Ca (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Sąd drugiej instancji postanowieniem z dnia 4 września 2009 roku odrzucił
apelację wnioskodawców na podstawie art. 373 k.p.c. w zw. z art. 370 k.p.c. i art. 13 § 2
k.p.c., jako wniesioną po upływie ustawowego terminu. Sąd ten ustalił, że pismem
procesowym z dnia 4 marca 2009 r. pełnomocnik wnioskodawców cofnął uprzedni
wniosek o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia postanowienia ogłoszonego w dniu
16 lutego 2009 r., co skutkowało tym, że termin do zaskarżenia orzeczenia biegł od dnia
jego ogłoszenia i upłynął w dniu 9 marca 2009 roku. W ocenie tego Sądu fakt
doręczenia pełnomocnikowi wnioskodawców uzasadnienia postanowienia nie miał
znaczenia dla określenia terminu otwartego do jego zaskarżenia, skoro uprzednio
doszło do pozbawienia skutków prawnoprocesowych czynności żądania sporządzenia i
2
doręczenia uzasadnienia postanowienia. Apelacja wniesiona w dniu 24 marca 2009 r.
musiała, więc być uznana za spóźnioną.
W zażaleniu na powyższe postanowienie wnioskodawcy zarzucili błędne
zastosowanie art. 373 k.p.c. w zw. z art. 370 k.p.c. i wnieśli o uchylenie w całości
zaskarżonego postanowienia. Żalący potwierdzili fakt cofnięcia wniosku o sporządzenie
i doręczenie uzasadnienia postanowienia pismem złożonym w Sądzie w dniu 4 marca
2009 r., a więc już po upływie 7-dniowego terminu do złożenia wniosku. W ocenie
skarżących pismo cofające wniosek było już zatem bezskuteczne, ponieważ upłynął 7-
dniowy termin na złożenie przez wnioskodawców oświadczenia w tym zakresie.
Ponieważ wniosek o uzasadnienie postanowienia i jego doręczenie został przez Sąd
wykonany, to apelacja została złożona w terminie licząc od daty doręczenia żalącym
uzasadnienia zaskarżonego apelacją postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
W orzecznictwie, jak również w doktrynie prawa procesowego, ugruntowany jest
pogląd, zgodnie z którym czynności procesowe podejmowane przez strony w ramach
toczącego się postępowania cywilnego mają charakter fakultatywny. Zwraca się bowiem
słusznie uwagę, że na stronach postępowania, odmiennie niż na sądzie orzekającym w
sprawie, nie spoczywa prawny obowiązek podejmowania jakichkolwiek czynności
procesowych. Czynności procesowe służą realizacji w toku postępowania cywilnego
interesu prawnego strony, a zatem ich dokonanie powinno być uzależnione wyłącznie
od jej woli.
Z fakultatywnością czynności procesowych wiąże się ich odwołalność (możność
cofnięcia czynności procesowej już dokonanej). Odwołanie przez stronę uprzednio
dokonanej czynności procesowej, zmierzające do pozbawienia jej skuteczności prawnej
- ze swej natury - jest ograniczone w czasie, gdyż może ono nastąpić wyłącznie w
stosunku do tej czynności, która nie wywołała jeszcze skutków prawnoprocesowych
(por. np. wyrok SN z dnia 24 marca 2009 r., sygn. akt I PK 194/08, niepubl.; wyrok SN z
dnia 28 czerwca 2007 r., sygn. akt IV CSK 110/07, niepubl.).
Wniosek pełnomocnika, zawierający żądanie sporządzenia i doręczenia
uzasadnienia postanowienia sądu pierwszej instancji, rozstrzygającego sprawę co do
istoty, wywołuje swój skutek procesowy z momentem jego doręczenia; z tą bowiem
chwilą następuje otwarcie biegu terminu na wniesienie apelacji od tego orzeczenia (art.
369 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.). Prawidłowo zatem Sąd drugiej instancji uznał
3
za skuteczne oświadczenie pełnomocnika wnioskodawców z dnia 4 marca 2009 roku o
cofnięciu wniosku o sporządzenie uzasadnienia i doręczenie postanowienia Sądu
Rejonowego w W. z dnia 16 lutego 2009 roku wraz z jego uzasadnieniem.
Oświadczenie to zostało bowiem złożone w dniu 4 marca 2009 roku, a więc przed
doręczeniem postanowienia wraz z jego uzasadnieniem pełnomocnikowi
wnioskodawców, co nastąpiło dopiero w dniu 12 marca 2009 roku.
Skuteczne cofnięcie wniosku o doręczenie orzeczenia z uzasadnieniem oznacza,
że nie żądano dokonania tej czynności procesowej. Tym samym, wobec braku złożenia
wniosku o doręczenie postanowienia Sądu Rejonowego w W. z dnia 16 lutego 2009
roku wraz z jego uzasadnieniem, zasadnie uznał Sąd drugiej instancji, że apelacja
wnioskodawców została wniesiona po upływie ustawowego terminu, gdyż ten, ze
względu na treść art. 369 § 2 k.p.c. wzw. z art. 13 § 2 k.p.c., upłynął w dniu 9 marca
2009 roku.
Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
k.p.c. zw.
z art. 3941
§ 3 k.p.c. postanowił jak w sentencji.