Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUa 328/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 września 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Dorota Goss-Kokot

Sędziowie:

SSA Hanna Hańczewska-Pawłowska (spr.)

SSA Marta Sawińska

Protokolant:

inspektor ds. biurowości Krystyna Kałużna

po rozpoznaniu w dniu 6 września 2012 r. w Poznaniu

sprawy z wniosku J. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

o wysokość świadczenia

na skutek apelacji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział

w P.

od wyroku Sądu Okręgowego- Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu

z dnia 12 stycznia 2012 r. sygn. akt VIII U 1025/09

oddala apelację.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 lutego 2009r., znak(...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P., przyznał J. J. emeryturę od dnia 1 listopada 2008r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. ZUS ustalił termin płatności świadczenia na 25 dzień każdego miesiąca oraz wskazał, że podjęcie wypłaty emerytury nastąpiło od dnia 1 grudnia 2008r., tj. od ustania zatrudnienia.
W decyzji organ rentowy przedstawił, że do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o emeryturę, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu oraz wskaźnik wysokości podstawy wymiaru 102,41%. Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wskaźnika WWPW 102,41% przez kwotę bazową 2.275,37 zł wynosi 2.330,21 zł. Do ustalenia wysokości emerytury ZUS uwzględnił 40 lat (tj. łącznie 480 miesięcy) okresów składkowych i 1 rok (łącznie 12 miesięcy) okresów nieskładkowych. Wysokość emerytury obliczona przy przyjęciu powyższych wskaźników wyniosła 1.774,11 zł. Wraz z decyzją przekazano wnioskodawcy załącznik zawierający wyszczególnienie lat i wysokości zarobków stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne za poszczególne lata przyjęte do wyliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury wynoszącego 102,41% (przyjęto wysokości zarobków za lata : 1968-1969,1973-1974, 1977-1991 i 2006).

Odwołanie od powyższej decyzji złożył J. J. podnosząc, że do podstawy wymiaru świadczenia winny być przyjęte kwoty jego wynagrodzenia za lata 1970-1972 i 1975 oraz 1976 zamiast wynagrodzenia za lata 1982-1984, 1991
i 2006r. albowiem są one korzystniejsze. ZUS winien zatem przyjąć do wyliczenia przyznanej odwołującemu emerytury rzeczywiście wariant najkorzystniejszy.

Wyrokiem z dnia 12 stycznia 2012r., sygn. akt VIII U 1025/09, Sąd Okręgowy w Poznaniu Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że do ustalenia podstawy wymiaru emerytury odwołującego, przyjął wskaźnik w wysokości podstawy wymiaru wynoszący 106,97% i to począwszy od dnia 1 listopada 2008r.

Podstawę rozstrzygnięcia Sądu I instancji stanowiły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne.

J. J. urodził się w dniu (...), z zawodu jest technikiem budowlanym.

W dniu 18 listopada 2008r. odwołujący złożył w ZUS - Inspektoracie
w N. wniosek o emeryturę wskazując, iż do 30 listopada 2008r. pozostawać będzie w stosunku pracy z firmą (...) R. W. oraz iż nadal prowadzi własną działalność gospodarczą. Poza tym do wniosku dołączył świadectwa pracy wystawione przez Spółdzielnię (...) w N. za okres pracy w latach 1967-1970, Urząd Gminy
i Miasta w Z. na potwierdzenie zatrudnienia od 1 grudnia 1972r. do 15 marca 1984r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku inspektora ds. budownictwa rolniczego z płacą zasadniczą 10.900 zł oraz dodatkiem za wieloletnią pracę w wysokości 1.853zł (17%) oraz dołączył zaświadczenie Rp-7 z Urzędu Miejskiego w Z. zawierające jego wynagrodzenia za lata 1977-1984 wystawione 14 października 2008r. na podstawie kart wynagrodzeń oraz zaświadczenie Rp-7 wystawione przez Cech (...) w N. w dniu 9 lipca 2008r. wykazujące zarobki za lata 1970-1972 wpisane w oparciu
o wpisy w legitymacji ubezpieczeniowej, świadectwo pracy wydane przez Ośrodek (...) w Z. za okres pracy od 15 marca 1984r. do 30 kwietnia 1991r. jako kierownik zespołu obiektów + zaświadczenie Rp-7 wystawione przez Urząd Miejski w Z. wykazujące jego wynagrodzenia w latach 1984-1991. Ponadto do wniosku dołączył świadectwo pracy i umowę o pracę zawartą
z Ośrodkiem (...) w Z. za okres 1991-1993, gdzie zatrudniony był jako konserwator z wynagrodzeniem 1.500.000,-zł miesięcznie. Poza tym organ rentowy dokonał ustalenia, iż począwszy od 1 kwietnia 1993r. odwołujący prowadzi własną działalność gospodarczą oraz, że od 1 czerwca 2008r. pracuje on na umowę o pracę w firmie (...), która zostanie rozwiązana z dniem 30 listopada 2008r. Dodatkowo odwołujący do wniosku dołączył legitymację ubezpieczeniową zawierającą wpisy wynagrodzeń za lata 1967-1974, 1977-1984 na potwierdzenie przede wszystkim wynagrodzeń za okres 1967-1970 tj. zatrudnienia w (...) Spółdzielni (...)
w N. oraz na potwierdzenie zarobków z tytułu zatrudnienia
w Urzędzie Miasta i Gminy w Z. za okres od 1 grudnia 1972r. do 31 grudnia 1976r. albowiem Urząd nie posiada dokumentacji płacowej z tego okresu.

Na podstawie powyższych dokumentów, zaskarżoną decyzją z dnia 13 lutego 2009r. organ rentowy przyznał J. J. emeryturę od dnia 1 listopada 2008r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. ZUS ustalił termin płatności świadczenia na 25 dzień każdego miesiąca oraz wskazał, że podjęcie wypłaty emerytury nastąpiło od dnia 1 grudnia 2008r., tj. od ustania zatrudnienia. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o emeryturę, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu oraz wskaźnik wysokości podstawy wymiaru 102,41%. Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wskaźnika WWPW 102,41% przez kwotę bazową 2.275,37 zł wynosi 2.330,21 zł. Do ustalenia wysokości emerytury ZUS uwzględnił 40 lat (tj. łącznie 480 miesięcy) okresów składkowych i l rok (łącznie 12 miesięcy) okresów nieskładkowych. Wysokość emerytury obliczona przy przyjęciu powyższych wskaźników wyniosła 1.774,11 zł. Wraz z decyzją przekazano wnioskodawcy załącznik zawierający wyszczególnienie lat i wysokości zarobków stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne za poszczególne lata przyjęte do wyliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury wynoszącego 102,41% (przyjęto wysokości zarobków za lata : 1968-1969,1973-1974, 1977-1991 i 2006).

Na podstawie wpisów w legitymacji zakład pracy odwołującego - Cech (...) w N. - wystawił zaświadczenie druk Rp-7 z dnia 9 lipca 2008r., mnożąc podane w legitymacji w poszczególnych latach 1970-1972 wynagrodzenie przez liczbę przepracowanych w danym roku miesięcy. Ponieważ działanie takie nie ma żadnego uzasadnienia prawnego, ani też faktycznego, organ rentowy nie uznał przedłożonego wraz z wnioskiem o emeryturę druku Rp-7 wystawionego przez Cech jako dowodu na okoliczność osiąganego w spornym okresie wynagrodzenia. Organ rentowy stwierdził również, że odwołujący nie przedłożył druku Rp -7 za lata 1975 -1976, a legitymacja ubezpieczeniowa nie zawiera wpisów dotyczących wynagrodzenia w tym okresie, wobec czego podstawa wymiaru świadczenia mogła być obliczona jedynie w sposób wskazany w decyzji
i z lat wykazanych w przesłanym z decyzją załączniku.

Odwołujący J. J. nie zgodził się z tym, że do podstawy wymiaru jego emerytury nie uwzględniono zarobków za okres zatrudnienia w Cechu (...) w N. od 1 lutego 1970r. do 30 listopada 1972r. oraz za lata 1972 - 1976 zatrudnienia w Urzędzie Miasta i Gminy w Z., kiedy jego zarobki były bardzo korzystne i wniósł o zmianę decyzji, poprzez przyjęcie do podstawy wymiaru emerytury zarobków za ten okres ustalonych w oparciu
o przedłożone do ZUS dokumenty. Nadto na potwierdzenie wiarygodności złożonych dokumentów wniósł on o przesłuchanie w charakterze świadków osoby K. M. oraz G. K., które były osobami odpowiedzialnymi za wpisy dokonywane w legitymacji ubezpieczeniowej odwołującego w spornych okresach. W toku postępowania przed Sadem zwrócono się również do pracodawców odwołującego (ich następców prawnych): Urzędu Miejskiego
w Z. oraz Cechu (...) w N. o nadesłanie zachowanej dokumentacji osobowej oraz płacowej J. J. z okresu jego zatrudnienia w tych instytucjach. Urząd Miejski w Z. przesłał dokumentację dotyczącą odwołującego wraz z wyjaśnieniem, iż Urząd nie jest w posiadaniu kartotek płacowych za lata 1972 — 1976, w związku z tym nie ma podstawy do wystawienia za wymienione lata na druku Rp-7 zaświadczenia o wysokości wynagrodzenia (zaświadczenia o wysokości osiągniętego dochodu wystawia się na podstawie kart wynagrodzeń lub list płac). Obecnie jedynymi dokumentami, które Urząd posiada za lata 1972 — 1976 są akta osobowe J. J..
Z dokumentów tych (angaży, zmian angażu) można jedynie ustalić jaka była wysokość przyznanego wynagrodzenia. I tak :

-od 01.12.1972r. do 31.12.1972r.wynagrodzenie wynosiło2. 700,00 zł. m-c

-od 0l.05.1974r. do 31.07.1975r.3.200,00 zł. m-c

-od 0l.08.1975r. do 31.12.1975r.3.300,00 zł. m-c

-od 0l.06.1976r. do 31.07.1976r.4 300,00 zł m-c

-od 0l.08.1976r. do 31.12.1976r.4.500,00 zł. m-c

W związku z tym, że Urząd nie posiada kartotek płacowych przesyłane zostały tylko kserokopie angażów płacowych J. J. za lata 1972 - 1976. Nadto UM
w Z. wskazał, że posiada kartoteki płacowe wszystkich zatrudnionych pracowników (...) od 1977r.

Z kolei Cech (...) w N. przekazał informację, iż nie posiada w swoim archiwum dokumentów pracowniczych (list płac, kart płac czy list obecności), które wystawione byłyby przed 1974 rokiem. W latach 1974-1975 Cech przeprowadzał się do nowej siedziby i prawdopodobnie dokumenty z okresu wcześniejszego uległy zagubieniu lub zniszczeniu. Zatrudnienie J. J. w Cechu na stanowisku inspektora BHP oraz okoliczności związane z jego wynagrodzeniem mogą jedynie potwierdzić emerytowani pracownicy Cechu z tego okresu, m.in. K. M..

Przesłuchani na wniosek odwołującego w charakterze świadków pracownicy zatrudnieni również w spornych okresach w Urzędzie Miejskim w Z. - tj. G. K. oraz w Cechu (...) w N. - K. M., potwierdziły fakt zatrudnienia odwołującego w tych zakładach pracy. Jednocześnie świadek G. K. zeznała, że w UMiG w Z. w latach 70-tych była główną księgową i zajmowała się kartotekami płac oraz wpisywaniem wynagrodzeń do legitymacji ubezpieczeniowych pracowników na podstawie kart wynagrodzeń. Potwierdziła także, iż wpisy dokonane w legitymacji ubezpieczeniowej odwołującego za lata 1973-1980 zostały dokonane jej ręką. Nie potrafiła jednak wyjaśnić powodów, z jakich za rok 1975 i 1976 nie zostały wpisane zarobki miesięczne i roczne. Świadek G. K. zeznała również, że jeżeli w angażu było zaznaczone iż pracownik otrzymuje np. 3.200 zł miesięcznie to w każdym miesiącu takie wynagrodzenie było mu wypłacane dopóki w następnym angażu nie nastąpiła zmiana wynagrodzenia zasadniczego. Pracownik otrzymywał zatem za przepracowany miesiąc na pewno kwotę wynikającą z angażu zwiększoną ewentualnie o jakieś dodatki lub kwotę z tytułu wysługi lat.

W związku z powyższymi zeznaniami świadka G. K. oraz danymi zawartymi w aktach osobowych odwołującego z okresu pracy w Urzędzie Miasta
w Z., Sąd zobowiązał organ rentowy do dokonania hipotetycznego przeliczenia podstawy wymiaru emerytury odwołującego w najkorzystniejszym wariancie z 20 lat wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu społecznemu przy przyjęciu wynagrodzeń wynikających z zachowanych angaży, przy przyjęciu że za brakujące miesiące w poszczególnych latach wynagrodzenia były na poziomie minimalnym oraz przy przyjęciu, że odwołujący od 1 stycznia 1976r. do 31 maja 1976r. otrzymywał miesięcznie 3.600zł plus 300 zł dodatek za wysługę lat plus 400 zł ekwiwalentu mieszkaniowego plus 500 zł tytułem ryczałtu za podróże służbowe.

Z kolei świadek K. M. zeznała, iż pomiędzy 1969r., a 1972r. była zatrudniona w Cechu (...) w N. i zajmowała się tam prowadzeniem list płac, przyjmowała składki i była kasjerką - ogólnie zajmowała się sprawami finansowymi w Cechu. Nie była jednak księgową- ówczesna księgowa Cechu już nie żyje. Świadek potwierdziła także, iż dokumentacja płacowa pracowników Cechu (...) z tego okresu nie zachowała się - sama miała problemy z wykazaniem przy wniosku o własną emeryturę wynagrodzeń z tych lat. K. M. podała także w swoich zeznaniach, że wynagrodzenie odwołującego zatrudnionego w cechu jako inspektor BHP było wyższe od jej wynagrodzenia, pomimo że pracowała w Cechu dłużej, stanowczo wskazała także, iż wynagrodzenie odwołującego kształtowało się wówczas na poziomie 2.100 zł miesięcznie, gdyż to ona dokonała wpisów za lata 1970-1972 w legitymacji ubezpieczeniowej odwołującego w rubryce wynagrodzeń, przy czym wpisane kwoty odnoszą się do wynagrodzenia określonego za m-c, a nie za cały rok (błędnie wpisano nie w tą rubrykę co trzeba). Świadek potwierdziła także, iż we wskazanym okresie wypłacane było pracownikom Cechu tylko wynagrodzenie zasadnicze, bez premii i kwot dodatkowych, gdyż w tych latach budowany był nowy budynek - Dom Rzemiosła i wszystkie środki finansowe Cechu były przeznaczane na ten cel.
Z uwagi na to, że świadek zajmowała się także sprawami związanymi z obliczaniem podatków dla US oraz składek dla ZUS od wynagrodzeń pracowników Cechu, potwierdziła także w swoich zeznaniach, że każdorazowo podatek oraz składki na ZUS były odprowadzane od wynagrodzeń pracowników, w tym i od odwołującego w latach 1970-1972, od kwot wpisanych w legitymacji. Świadek potwierdziła także, iż kwoty wynagrodzenia wpisanego do legitymacji J. J. zostały wpisane do zaświadczenia Rp-7 przez inną niż ona osobę, a także podała, że w latach 70-tych odwołujący wg. jej wiedzy nie korzystał - podobnie z resztą jak i inni pracownicy Cechu -z dłuższych zwolnień chorobowych, czy urlopów bezpłatnych. Gdyby jednak taka sytuacja miała miejsce, to wpis w legitymacji dokonywany przez nią w oparciu o listy wypłat byłby inny (niższy).

W tym stanie sprawy Sąd zobowiązał organ rentowy do dokonania ponownego przeliczenia hipotetycznego podstawy wymiaru emerytury odwołującego przy uwzględnieniu danych jak wcześniej wskazane przez Sąd,
a dodatkowo z uwzględnieniem za lata 1970 -1972 wynagrodzeń miesięcznych odwołującego w wysokości 2.100 zł miesięcznie.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P., wykonując zobowiązanie Sądu, dokonał hipotetycznego wyliczenia podstawy wymiaru emerytury w najkorzystniejszym wariancie z 20 lat kalendarzowych wybranych
z całego okresu ubezpieczenia odwołującego z uwzględnieniem wynagrodzeń za lata 1970-1972 z Cechu (...) oraz za lata 1972-1976 z UMiG w Z.
w oparciu o zachowane angaże z tego zatrudnienia oraz pozostałych wynagrodzeń wynikających z dokumentów znajdujących się w aktach rentowych. W wykonaniu zobowiązanie Sądu ZUS poinformował w piśmie z dnia 7 października 2011r., że wysokość świadczenia odwołującego wynosiłaby:

- od dnia 01.11 .2008r. tj. od dnia nabycia prawa - 1.831,79 zł brutto

po waloryzacji:

- od dnia 01.03.2009r. - 1.943,53 zł brutto

- od dnia 01.03.2010r. - 2.033,32 zł brutto

- od dnia 01.03.2011r. - 2.096,35 zł brutto.

W wariancie I przeliczenia hipotetycznego (tj. z uwzględnieniem ryczałtu za podróże służbowe w roku 1976).

Do wyliczenia wysokości emerytury przyjęto:

1) wskaźnik wysokości podstawy wymiaru (WWPW): 107,22% (przyjęto wysokość wynagrodzeń z 20 lat z całego okresu ubezpieczenia przyjmując na polecenie Sądu w latach 1970-1972 kwotę wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia w Cechu (...) w N.: 2.100 zł miesięcznie)

2) okresy zatrudnienia:

- 40 lat okresów składkowych tj. 480 m-cy

- 1 rok okresów nieskładkowych tj. 12 m-cy Sposób wyliczenia hipotetycznej emerytury:

- od 01.11.2008r. - 1.831,79 zł brutto;

- od 01.03.2009r. po waloryzacji o 106,10% emerytura wynosiłaby: 1943,53 zł brutto;

- od 01.03.2010r. po waloryzacji o 104,62% emerytura wynosiłaby: 2033,32 zł brutto;

- od 01.03.2011r. po waloryzacji o 103,10% emerytura wynosiłaby: 2096,35 zł brutto;

W wariancie II przeliczenia hipotetycznego (bez ryczałtu za podróże służbowe w roku 1976, a nadto, ZUS poinformował, że wykazana przez Sąd w 1976 roku kwota 500 z miesięcznie w okresie od stycznia do maja tj. ryczałt za podróże służbowe nigdy nie stanowiła podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i dlatego nie może być uwzględniona w podstawie wymiaru emerytury).

Do wyliczenia wysokości emerytury przyjęto:

1)  wskaźnik wysokości podstawy wymiaru (WWPW): 106,97% (przyjęto wysokość wynagrodzeń z 20 lat z całego okresu ubezpieczenia przyjmując na polecenie Sądu w latach 1970-1972 kwotę wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia w Cechu (...) w N.: 2.100 zł miesięcznie)

2) wynagrodzenie za rok 1976 umniejszono o kwotę 2. 500 zł [5 x 500 zł]

3) okresy zatrudnienia:

- 40 lat okresów składkowych tj. 480 m-cy

- 1 rok okresów nieskładkowych tj. 12 m-cy Sposób wyliczenia hipotetycznej emerytury:

- od 01.11.2008r. - 1.828,79 zł brutto;

- od 01.03.2009r. po waloryzacji o 106,10% emerytura wynosiłaby: 1.940,35 zł brutto;

- od 01.03.2010r. po waloryzacji o 104,62% emerytura wynosiłaby : 2.029,99 zł brutto;

- od 01.03.2011r. po waloryzacji o 103,10% emerytura wynosiłaby : 2.092,92 zł brutto;

Odwołujący odnosząc się do powyższych wyników obliczeń hipotetycznych nie zakwestionował przedstawionego przez pozwany organ rentowy sposobu wyliczenia jego świadczenia.

Powyższy stan faktyczny Sąd I instancji ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach ZUS, dokumentów przedłożonych do akt sprawy oraz zeznań świadków i odwołującego.

Mając powyższe na uwadze oraz przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(Dz. U. 98.162.1118
z późn. zm.), przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 1985r.
w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy emerytur i rent (Dz. U. 89.11.63 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie postępowania o świadczeniach emerytalno – rentowych i zasad wypłacania tych świadczeń (Dz. U. 83.10.49 z późn. zm.), Sąd Okręgowy stwierdził, że odwołanie J. J. jest zasadne. Sąd Okręgowy wskazał, że w postępowaniu przed Sądem Ubezpieczeń Społecznych nie ma ograniczeń dowodowych w wykazywaniu wysokości zarobków, które ubezpieczony chce do uwzględnienia w podstawie wysokości świadczenia, jeżeli dowody przedstawiane przez ubezpieczonego są wiarygodne, spójne i nie dające się podważyć. Zdaniem Sądu w niniejszej sprawie wnioskowany przez odwołującego materiał dowodowy wykazał, że organ rentowy w postępowaniu administracyjnym błędnie obliczył wysokość rocznych zarobków będących podstawą wymiaru składek za lata 1974-1980. Skoro zatem WWPW po uwzględnieniu materiału dowodowego przedstawionego przez odwołującego jest wyższe niż wskazane w zaskarżonej decyzji, a co za tym idzie wysokość świadczenia również, zaskarżoną decyzję należało zmienić.

Wskazując na powyższe Sąd I instancji, na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję w sposób wskazany w sentencji wydanego wyroku.

Powyższy wyrok w całości apelacją z dnia 26 lutego 2012r. zaskarżył organ rentowy. Apelujący ZUS zarzucił Sądowi I instancji błąd w ustaleniach faktycznych stanowiących podstawę jego wydania poprzez ustalenie, że odwołujący faktycznie otrzymywał każdego miesiąca w spornym okresie (lata 1970 - 1972 oraz 1975 - 1976) wynagrodzenie w kwocie wskazanej w legitymacji ubezpieczeniowej (co dotyczy lat 1970 - 1972) oraz w angażach (co dotyczy lat 1975 - 1976), naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 233 § l k.p.c. poprzez ustalenie na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego (akt osobowych, legitymacji ubezpieczeniowej oraz zeznań świadków), iż Odwołujący uzyskiwał zarobki wskazane w punkcie 1), naruszenie prawa materialnego, tj. art. 15 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach
z FUS poprzez przyjęcie do podstawy wymiaru świadczenia należnego odwołującemu zarobków z lat 1970 - 1972 oraz 1975 - 1976 i ustalenie na tej podstawie (w oparciu o hipotetyczne wyliczenie dokonane przez organ rentowy) wskaźnika wysokości podstawy wymiaru.

Wskazując na powyższe, apelujący ZUS wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie odwołania, ewentualnie o uchylenie tego orzeczenia
w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Zarzuty apelacji są bezzasadne, a zatem podlega ona oddaleniu.

Sąd Apelacyjny wskazuje, że w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe było prowadzone przez Sąd I instancji właściwie, bowiem było ukierunkowane na wyjaśnienie przedmiotu sporu. Sąd prawidłowo określił przedmiot sporu pomiędzy stronami i z należytą starannością dobrał środki dowodowe, mogące przyczynić się do rozstrzygnięcia sporu, przy czym nie ograniczył stron procesu w składaniu wniosków dowodowych. Sąd miał również na uwadze, że w postępowaniu dowodowym z zakresu ubezpieczeń społecznych nie mają zastosowania ograniczenia dowodowe, które cechują postępowanie administracyjne przed organem rentowym. Utrwalony jest w orzecznictwie pogląd, co słusznie wskazał Sąd I instancji, że w postępowaniach sądowych nie obowiązują ograniczenia, co do środków dowodowych stwierdzających wysokość zarobków i dochodów, stanowiących podstawę wymiaru emerytury lub renty określone przez § 20 powołanego rozporządzenia. Tym samym w postępowaniu sądowym mogą być przeprowadzone dowody z innych dokumentów niż wymienione w § 20 cytowanego rozporządzenia oraz zeznań świadków, a w sytuacji gdy fakt zatrudnienia odwołującego jest niewątpliwy - jak to ma miejsce w niniejszej sprawie – dopuszczalne jest ustalenie wysokości wynagrodzenia na podstawie dowodów pośrednich (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 r., II UKN 186/97, OSNAPIUS 1998/11/3), wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 marca 1997 r. , III AUa 105/97, Apel. W-wa 1997/2/7, wyrok Sądu Apelacyjnego
w Białymstoku z dnia 19 stycznia 1994 r. , III AUr 494/93, Ps – wkł. 1994/6/18). Sąd w pełni korzystał z możliwości prowadzenia postępowania w oparciu zarówno
o dokumenty, które nie budziły żadnych zastrzeżeń już na etapie postępowania przygotowawczego przed ZUS, jak i dowody pośrednie, które przy zachowaniu zasady swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.), mogły zostać uznane za
w pełni wiarygodne.

Uznać zatem należy za Sądem I instancji, że całość materiału dowodowego, jednoznacznie potwierdziła wysokość rocznych wynagrodzeń odwołującego za lata 1974 – 1980. Wskazane w pisemnym uzasadnieniu Sądu I instancji wyliczenia jednoznacznie wykazały roczną podstawę składek na ubezpieczenia społeczne odwołującego za sporny okres. Sam organ rentowy nie był wstanie zakwestionować wyliczeń Sądu I instancji, co ma odzwierciedlenie w wywiedzionej apelacji. Co do zasady zarzuty w zakresie ustaleń Sadu I instancji nie negują żadnymi dowodami ustaleń Sądu. Wobec powyższego Sąd Apelacyjny uznał za prawidłowe wyliczenia Sądu Okręgowego, które mają posłużyć do wyliczenia wysokości emerytury odwołującego, bez potrzeby ponownego ich przytaczania.

Wskazując na powyższe, oddaleniu podlega zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 233 § 1 k.p.c., bowiem Sąd I instancji ustalił wszystkie fakty istotne dla rozstrzygnięcia sporu w niniejszej sprawie z zachowaniem granic swobodnej oceny dowodów. Organ rentowy winien uwzględnić przy ponownym ustalaniu wysokości świadczenia J. J. wysokość podstawy ubezpieczeń społecznych za lata 1974 – 1980 według wyliczeń poczynionych przez Sad I instancji. Trafność tych wyliczeń wynika ze zgromadzonego przez Sąd I instancji materiału dowodowego.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w sentencji wydanego wyroku.

/SSA Marta Sawińska/ /SSA Dorota Goss-Kokot/ /SSA Hanna Hańczewska-Pawłowska/