Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie w IV Wydziale Karnym Odwoławczym
w składzie:

Przewodniczący: SSO Ryszard Małachowski

Sędziowie: SO Grzegorz Kołakowski (spr.)

del. SR Marzanna Kucharczyk

Protokolant: Aneta Maziarek

przy udziale Prokuratora Prok. Okr. Janiny Rzepińskiej

po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2013 r.

sprawy P. C.

oskarżonego z art. 177 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionych przez prokuratora i pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej B. W.

od wyroku Sądu Rejonowego w Łobzie

z dnia 20 kwietnia 2012 r. sygn. II K 653/08

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę P. C.przekazuje Sądowi Rejonowemu w Gryficach VII Zamiejscowy Wydział Karny w Łobzie do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt IV Ka 1604/12

UZASADNIENIE

P. C. był oskarżony o to, że:

w dniu 26 września 2003r roku w Ł. , umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym , w ten sposób, że prowadząc samochód osobowy z przekroczeniem dopuszczalnej prędkości wykonał manewr omijania rowerzysty niezgodnie z przepisami , przekraczając podwójną linię ciągłą wykonał manewr omijania rowerzysty niezgodnie z przepisami , przekraczając podwójną linię ciągłą w obrębie nieoznakowanego przejścia dla pieszych i skrzyżowania , w wyniku czego doprowadził do najechania na pieszą, która wskutek potrącenia doznała złamania kości ramienia prawej, co spowodowało naruszenie czynności narządu ciała , jakim jest narząd ruchu trwające dłużej niż 7 dni tj. o czyn z art. 177§1kk.

Sąd Rejonowy Łobzie wyrokiem z dnia 20 kwietnia 2012 r. w sprawie sygn. akt II K 653/08 oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu uniewinnił . Jednocześnie Sąd umorzył postepowanie w zakresie powództwa cywilnego , a kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.

Apelacje od powyższego wyroku wnieśli Prokurator Rejonowy w Łobzie oraz pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej K. W. .

Prokurator zaskarżył wyrok w całości na niekorzyść oskarżonego.

Wyrokowi na podstawie art. 427§2 kpk, art. 438pkt 2 i 3 kpk zarzucił obrazę przepisów postepowania , która miała wpływ na treść wyroku, polegającą na naruszeniu art. 7 kpk poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przez uznanie , że opinia biegłego z zakresu techniki samochodowej , ruchu drogowego i rekonstrukcji wypadków drogowych T. C.z dnia 20 grudnia 2010r jest kompletna , spójna i konkretna, a tym samym daje podstawę do oparcia na niej orzeczenia podczas gdy biegły w sporządzonej opinii pominął zasady wynikające z art. 3 ust 1 , art.13 ust 1 , art. 19 ust 1 , art. 23 ust1 pkt a ,art. 25 ust1 , art. 26 ust 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997r Prawo o ruchu drogowym przez co Sąd wadliwie ocenił zachowanie kierującego pojazdem (...)oskarżonego P. C..

Podnosząc powyższy zarzut Prokurator na podstawie art. 427 §1 i 437 §2 kpk wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji .

Pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

- na podstawie art . 438 pkt 3 kpk błąd w ustaleniach faktycznych , który miał wpływ na treść orzeczenia polegający na wskazaniu , iż biały pojazd z za którego piesza weszła na pasy przygotowywał się do skrętu w prawą stronę , podczas gdy pojazd ten przygotowywał się do skrętu w swoja lewą stronę

- na podstawie art . 438 pkt 3 kpk błąd w ustaleniach faktycznych , który miał wpływ na treść orzeczenia polegający na przyjęciu jakoby dla sprawy miarodajne były zeznania w istocie jednego świadka J. W. , podczas gdy pozostali przesłuchani w sprawie , w szczególności A. S. i T. J. również wnieśli istotne wiadomości do sprawy , które w rezultacie nie zostały przez Sąd wzięte pod uwagę

- na podstawie art. 438 pkt2 kpk naruszenie przepisów postepowania , które miało wpływ na treść orzeczenia , a mianowicie art.201 kpk poprzez powołanie nowego biegłego pomimo tego ,iż dotychczasowo wydane opinie biegłych są pełne , jasne i nie zawierają wewnętrznych sprzeczności

- na podstawie art. 438 pkt1 kpk naruszenie prawa ,materialnego art. 177 § 1 kk w zw. z art. 19 i art. 26 ust 1 ustawy prawo o ruchu drogowym polegające na nieprawidłowym przyjęciu , iż oskarżony nie naruszył wyrażonych w nich zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym, a tym samym nie wypełnił znamion przestępstwa.

W związku z powyższymi zarzutami na podstawie art. 427§1 kpk pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Obie apelacje okazały się zasadne i doprowadziły do uchylenia zaskarżonego wyroku w całości i w konsekwencji do przekazania sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Judykacyjnym obowiązkiem Sądu I instancji było zgromadzenie kompletnego materiału dowodowego, a następnie jego swobodna ocena ukształtowana na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego i z obowiązku tego sąd orzekający się nie w pełni się wywiązał. Materiał dowodowy wprawdzie Sąd zebrał kompletny , a nawet ponad potrzebę nadmierny, ale dokonał jego oceny w sposób budzący poważne wątpliwości.

Na wstępie jednak zauważyć należy , że przedmiotowe zdarzenie było już wcześniej dwukrotnie przedmiotem osądu. W obu przypadkach Sąd Rejonowy , wprawdzie , w różnym zakresie , ale uznawał winę oskarżonego. Oba te wyroki jednak zostały na skutek apelacji uchylone . W pierwszym przypadku powodem uchylenia wyroku, w wyniku apelacji wniesionej na korzyść oskarżonego przez jego obrońcę, były przede wszystkim zastrzeżenia co do oceny dowodów, nazbyt jednostronnej i nie uwzgledniającej zachowania pieszej i sposób oceny opinii biegłego z zakresu ruchu drogowego . W drugim przypadku apelacje wnieśli obrońca oskarżonego i pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej. Powodem uchylenia wyroku były przede wszystkim uchybienia związane z nieuprawnioną zmianą opisu czynu zarzucanego oskarżonemu w części wstępnej wyroku i sposobem procedowania w przedmiocie powództwa adhezyjnego. Jednakże w uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego z dnia 31 października 2008r znalazło się także odniesienie do części zarzutów obrońcy oskarżonego. Sąd Okręgowy nie podzielił jednak wówczas argumentów obrońcy , które mogłyby przemawiać za brakiem związku przyczynowego pomiędzy zachowaniem oskarżonego , a zaistniałym zdarzeniem.

Tak więc przed kolejnym rozpoznaniem sprawy obowiązkiem Sądu meriti było uważne zapoznanie się z uzasadnieniami wyroków sądu odwoławczego. Gdyby Sąd meriti to w sposób właściwy uczynił , to po raz trzeci rozpoznając sprawę , nie powoływałby kolejnego biegłego z zakresu ruchu drogowego , a tym samym nie mnożył by ponad niezbędna miarę opinii biegłych. Jeśli jednak już Sąd I instancji dopuścił dowód z kolejnej opinii biegłego T. C.to winien poddać tę opinię o wiele wnikliwszej analizie niźli to uczynił. Tym bardziej ,że opinia ta w części ustaleń , a także w kwestii wniosków końcowych znacząco różniła się od opinii sporządzanych przez poprzednich biegłych tj. J. P.i M. M., a także opinii Z. S. (1), który wprawdzie formalnie nie jest wpisany na listę biegłych , ale z racji swojej wiedzy w przedmiocie ruchu drogowego i techniki samochodowej , wykonywał opinię w postepowaniu przygotowawczym. Sąd jednak zdyskwalifikował opinie biegłych J. P.i M. M., bez głębszej refleksji , opierając się głównie na tym, że biegli Ci zdaniem Sądu nieprawidłowo ustalili prędkość administracyjnie dozwoloną w miejscu wypadku . Opinie Z. S.Sąd zdyskwalifikował gdyż jego zdaniem opierała się na zeznaniach świadka K. R., które nie znalazły potwierdzenia w zeznaniach innych świadków. Uszło jednak uwadze Sądu I instancji , iż wprawdzie w czasie zdarzenia prędkość administracyjna w terenie zabudowanym wynosiła 60 km/h , ale w przedmiotowej sprawie biegły J. P.prędkość samochodu oskarżonego w momencie zauważenia zagrożenia na drodze ocenił na wyższą, a nadto istotą niniejszego postepowania nie było tylko to ,czy oskarżony przekroczył dozwoloną prędkość czy też nie. O ile Sąd meriti powyższe opinie biegłych J. P., M. M.i Z. S.nazbyt pochopnie zdyskwalifikował , o tyle opinię biegłego T. C.nazbyt pochopnie uznał za w pełni wystarczająca dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Doprowadziło to Sąd meriti do ustalenia ,że sprawcą przedmiotowego wypadku drogowego była 7 letnia piesza, zaś zachowanie oskarżonego było prawidłowe. Te swoje ustalenia szczegółowo Sąd meriti wymienił w uzasadnieniu w punktach na str. 757 i 758 akt sprawy . Zarówno one jak i opinia biegłego T. C.w ogóle nie uwzględniały oceny zachowania oskarżonego z punktu widzenia przepisów prawa o ruchu drogowym dotyczących zasad poruszania się pojazdów samochodowych wymienionych wyczerpująco w obu apelacjach. Bez odniesienia się do tych przepisów przez tego biegłego niemożliwym było uznanie tejże opinii za pełną, jasna i nie budzącą wątpliwości. Ten podstawowy błąd tego biegłego w konsekwencji spowodował także błąd ustaleń faktycznych Sądu , na których został oparty zaskarżony wyrok.

W związku z powyższym , a tym samym także zasadnością pozostałych zarzutów zawartych w obu apelacjach ,zaskarżony wyrok należało uchylić , a sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu , aktualnie w Gryficach, do ponownego rozpoznania.

Ponownie rozpoznając sprawę Sąd Rejonowy może ograniczyć procedowanie zgodnie z treścią art. 442§2 kpk, jedynie do przeprowadzenia niezbędnych dowodów. W tym przypadku konieczne będzie wysłuchanie oskarżonego , a po za tym skonfrontowanie biegłych M. M., J. P.i T. C.. Przy czym przed przeprowadzeniem konfrontacji należy umożliwić biegłym , którzy wcześniej wydali opinie zapoznanie się z główną opinią pisemną i ją uzupełniającą biegłego T. C.. W tym celu wystarczy tym biegłym przesłać kopie powyższych opinii, nie ma potrzeby przesyłania akt sprawy. Takie postąpienie jest tym bardziej konieczne , że opinia biegłego T. C., zawiera także odmienne od innych opinii, ustalenia co do samego mechanizmu kolizji pieszej z pojazdem . Nie uwzględnia także wówczas istniejącego znaku ograniczenia prędkości do 50 km/h znajdującego się tuż za skrzyżowaniem , patrząc w kierunku jazdy samochodu oskarżonego, który zmusza min. do odpowiednio wcześniejszego skorygowania prędkości tak aby za znakiem była ona właściwa. Wyraża przy tym także dość kontrowersyjną tezę „że żaden z liczników samochodowych nie jest zbudowany tak aby ocenić czy jedziemy z prędkością 20 czy 53 km/h” .

Po dokonaniu tych czynności Sąd meriti winien cały materiał dowodowy poddać kompleksowej i wszechstronnej ocenie odpowiadającej regułom art. 7 kpk i obejmującym wszystkie istotne okoliczności sprawy , uwzględniając przy tym uwagi i wskazówki sądu odwoławczego i to wyrażone we wszystkich trzech uzasadnieniach tegoż. Sąd winien wziąć pod uwagę także treść aktualnych zarzutów apelacyjnych, przede wszystkim w zakresie oceny zeznań świadków oraz mieć na względzie ograniczenia wynikające z art. 434§1 kpk .

Z powyższych względów orzeczono jak w części dyspozytywnej wyroku , mając na uwadze treść art. 437§2 kpk

Z uwagi na termin przedawnienia karalności i dotychczasowy nadmiernie długi czas procedowania w sprawie ponownie ją rozpoznając Sąd winien wszystkie czynności związane z procedowaniem przeprowadzić w sposób możliwie jak najbardziej sprawny.

del. SR Marzanna Kucharczyk SO Ryszard Małachowski SO Grzegorz Kołakowski