Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt : WZ 23/06
POSTANOWIENIE
Dnia 6 czerwca 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Edward Matwijów (przewodniczący)
SSN Wiesław Błuś
SSN Antoni Kapłon (sprawozdawca)
Protokolant Ewa Śliwa
przy udziale prokuratora Naczelnej Prokuratury Wojskowej płk. Stanisława
Wójcickiego
w sprawie osk. płk. M. S. oskarżonego z art. 228 § 6 k.k.
i innych, po rozpoznaniu w Izbie Wojskowej na posiedzeniu w dniu 6 czerwca
2006r. zażalenia obrońców oskarżonego na postanowienie Wojskowego Sądu
Okręgowego w W. z dnia 19 maja 2006r.,
w przedmiocie przedłużenia stosowania środka zapobiegawczego - tymczasowego
aresztowania po wysłuchaniu wniosku Prokuratora
postanowił:
zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy.
U z a s a d n i e n i e
Wojskowy Sąd Okręgowy w W. postanowieniem z dnia 19 maja 2006 r.,
postanowił przedłużyć wobec oskarżonego płk. M. S. stosowanie środka
zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania na okres dalszych
sześciu miesięcy, tj. do dnia 22 listopada 2006 r. z tym zastrzeżeniem, że
aresztowanie zostanie uchylone, jeżeli oskarżony albo inna osoba w terminie
dwóch miesięcy od uprawomocnienia się tego postanowienia złoży na rachunku
2
bankowym Wojskowego Sądu Okręgowego w W. poręczenie majątkowe na rzecz
oskarżonego w kwocie 150.000 ( stu pięćdziesięciu tysięcy ) złotych.
Postanowienie to zostało zaskarżone zażaleniami obrońców oskarżonego
płk. M. S.
I tak obrońca – adw. S. J. zarzucił :
„ 1) mający wpływ na treść zaskarżonego postanowienia błąd w ustaleniach
faktycznych poprzez uznanie, że jedynym środkiem zapobiegawczym
zabezpieczającym prawidłowy tok postępowania, jest areszt tymczasowy w
wymiarze kolejnych sześciu miesięcy, podczas gdy w niniejszej sprawie jest
wydany wyrok, postępowanie dowodowe jest zakończone i nie bardzo jest wiadome
w jaki sposób płk M. S. mógłby lub miałby utrudnić dalsze postępowanie
zważywszy, że jego udział w tym postępowaniu nie jest obowiązkowy;
2) niesłuszne zastosowanie izolacyjnego środka zabezpieczającego w sytuacji gdy
jest już wydany wyrok, postępowanie dowodowe jest zamknięte i nie ma potrzeby
stosowania tymczasowego aresztowania wobec płk. M. S., podczas gdy do
zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania wystarczą inne nieizolacyjne
środki;
3) niesłuszne zastosowanie poręczenia majątkowego w kwocie 150.000 zł poprzez
przyjęcie, że suma ta odpowiada możliwościom finansowym oskarżonego płk. M.
S., podczas gdy będąc tymczasowo aresztowanym nie ma on żadnej możliwości
zgromadzenia jakichkolwiek środków finansowych tym bardziej, że jego konta
bankowe są zajęte na potrzeby niniejszego postępowania;
4) art. 5 ust. 1 pkt c Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych
Wolności poprzez niczym nieuzasadnione przedłużenie tymczasowego
aresztowania, podczas gdy aresztowanie jest środkiem zupełnie wyjątkowym, który
stosuje się jedynie wówczas, gdy jest to absolutnie konieczne, a jego okres nie
może być nadmierny i ściśle odpowiadać przyczynom, które były podstawą jego
zastosowania. ”
W oparciu o te zarzuty tenże skarżący wniósł o „ ... uchylenie tymczasowego
aresztowania wobec oskarżonego płk. M. S. i zastosowanie poręczenia
majątkowego w kwocie 50.000 złotych oraz zakazu opuszczania kraju połączonego
z zatrzymaniem paszportu i zastosowaniem dozoru przełożonego. ”
3
Drugi z obrońców – adw. F. B. w tzw. części merytorycznej swego zażalenia
nie postawił zarzutów, wnosząc o „ ... uchylenie zaskarżonego postanowienia bądź
jego zmianę przez znaczne obniżenie ustalonego nim poręczenia majątkowego
oraz ewentualne zastosowanie zakazu wyjazdu za granicę oraz zatrzymanie w tym
celu paszportu a także poręczenie osoby godnej zaufania, które to środki
zapobiegawcze łącznie będą wystarczające dla zabezpieczenia prawidłowego toku
postępowania. ”
W uzasadnieniu zażalenia wywodzi m.in., że ustały w całości przesłanki
przemawiające za dalszym utrzymywaniem najsurowszego środka
zapobiegawczego i to na tak długi okres. Jego zdaniem nie może być obecnie
mowy o obawie matactwa bądź utrudnianiu postępowania, ani zagrożeniu
surowszą karą.
Oskarżony płk M. S. nie jest w stanie zapłacić ustalonej przez sąd kwoty
poręczenia, bowiem sam nie posiada oszczędności, a rodzina i znajomi tak dużej
kwoty nie są w stanie zebrać.
Na posiedzeniu obrońca adw. F. B. podniósł dodatkowo istnienie przesłanki
z art. 259 § 1 pkt 2 k.p.k., przedkładając stosowne zaświadczenia o stanie zdrowia
rodziny oskarżonego M. S.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zażalenia nie są zasadne.
Na wstępie zauważyć się godzi, że zgodnie z art. 264 § 2 k.p.k. sąd
pierwszej instancji był zobligowany do wydania postanowienia co do dalszego
stosowania środka zapobiegawczego – tymczasowego aresztowania.
Z kolei słusznie przywołany przez ten sąd art. 258 § 2 k.p.k., wbrew temu, co
podnosi w zarzutach pod pkt 1 i 2 w swoim środku odwoławczym obrońca adw. S.
J., stanowi podstawę do dalszego stosowania omawianego środka
zapobiegawczego, skoro płk M. S. skazany został na karę pozbawienia wolności
nie niższą niż trzy lata. Sąd meriti widzi konieczność dalszego stosowania
omawianego środka zapobiegawczego w celu zabezpieczenia prawidłowego toku
postępowania wobec, teraz już urealnionej wyrokiem, grożącej oskarżonemu
surowej kary.
4
Natomiast nietrafne jest stanowisko sądu pierwszej instancji, że za dalszym
stosowaniem tymczasowego aresztowania przemawia też treść art. 258 § 1 pkt 1
k.p.k., skoro oskarżony M. S. ma ustaloną tożsamość i stałe miejsce pobytu. Nie
ma to jednak znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy wobec istnienia – jak już wyżej
wspomniano – przesłanki z art. 258 § 2 k.p.k.
Podkreślić jednak się godzi, że Wojskowy Sąd Okręgowy w W. w
zaskarżonym postanowieniu skorzystał z instytucji tzw. warunkowego
tymczasowego aresztowania określonej w art. 257 § 2 k.p.k. Sąd ten zakreślił
termin do złożenia poręczenia majątkowego, a w razie jego złożenia w tym terminie
tymczasowe aresztowanie zostanie automatycznie uchylone, bez potrzeby
wydawania odrębnego postanowienia w tym przedmiocie.
Obaj skarżący zgodnie kwestionują wysokość ustalonej kwoty poręczenia
majątkowego, sugerując bądź jej obniżenie do kwoty pięćdziesięciu tysięcy złotych
( adw. S. J. ) lub też znaczne jej obniżenie ( adw. F. B. ), motywując to, jak już było
powiedziane, brakiem możliwości finansowych, tak ze strony oskarżonego, jak i
jego rodziny i znajomych.
Należy zauważyć, że wysokość kwoty poręczenia majątkowego ma
zabezpieczać prawidłowy tok postępowania w konkretnej sprawie, przy rozważeniu
możliwości finansowych oskarżonego.
Jeśli chodzi o tę drugą przesłankę, to sąd meriti odniósł się do charakteru
popełnionych czynów, a zwłaszcza rozmiaru uzyskanej przez oskarżonego korzyści
z ich popełnienia, co – jak słusznie skonstatował ten sąd – nie pozostaje bez
związku z możliwościami finansowymi M. S.
W niniejszej sprawie nie została naruszona Konwencja o Ochronie Praw
Człowieka i Podstawowych Wolności, a w szczególności przywołany w pkt. 4
zażalenia obrońcy adw. S. J. jej art. 5 ust. 1 pkt c.
Zaskarżone postanowienie i te przepisy, o których wspomniano w
uzasadnieniu sądu odwoławczego, w żadnym razie nie stoją w sprzeczności z
wyżej wskazaną normą „ Konwencji... ”
Sąd Najwyższy nie znalazł podstaw do uznania, iż w sprawie zaistniała
sytuacja przewidziana w art. 259 § 1 pkt 2 k.p.k., na co wskazywał na posiedzeniu
obrońca adw. F. B. Nie kwestionując treści przedłożonych przez tego obrońcę
5
zaświadczeń lekarskich w przedmiocie stanu zdrowia rodziny oskarżonego płk. M.
S., to zauważyć wypada, że są to zwykłe konsekwencje, niewątpliwie stresującej
dla najbliższej rodziny sytuacji, związanej z przedstawionymi zarzutami i dalszymi
etapami prowadzonego w tym przedmiocie postępowania przygotowawczego i
sądowego.
Na zakończenie jeszcze uwaga dotycząca części motywacyjnej zażalenia
obrońcy F. B.
W dużej mierze jest to kwestionowanie ustaleń faktycznych sądu pierwszej
instancji, co w jeszcze bardziej rozbudowanej formie znajdzie niewątpliwie swe
właściwe miejsce w zapowiadanej przez tego obrońcę apelacji. Dla potrzeb
rozstrzygnięcia kwestii przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania,
podstawa zastosowania tego środka przewidziana w art. 249 § 1 k.p.k., a to
materiał dowodowy wskazujący na duże prawdopodobieństwo, że oskarżony
popełnił przestępstwa, w żadnym razie, w obecnej fazie postępowania karnego, nie
został ani zdyskwalifikowany, ani nawet osłabiony.
W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy postanowił jak na wstępie.