Pełny tekst orzeczenia

UCHWAŁA Z DNIA 17 PAŹDZIERNIKA 2006 R.
SNO 61/06
Przewodniczący: sędzia SN Przemysław Kalinowski.
Sędziowie SN: Józef Frąckowiak, Dariusz Zawistowski (sprawozdawca).
S ą d N a j w y ż s z y  S ą d D y s c y p l i n a r n y z udziałem Zastępcy
Rzecznika Dyscyplinarnego sędziego Sądu Apelacyjnego oraz protokolanta w sprawie
sędziego Sądu Okręgowego w stanie spoczynku po rozpoznaniu w dniu 17
października 2006 r. w związku z zażaleniami na uchwałę Sądu Apelacyjnego – Sądu
Dyscyplinarnego z dnia 17 lipca 2006 r., sygn. akt (...), w przedmiocie zezwolenia na
pociągnięcie do odpowiedzialności karnej
u c h w a l i ł :
zaskarżoną u c h w a ł ę u t r z y m a ć w m o c y .
U z a s a d n i e n i e
Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny uchwałą z dnia 17 lipca 2006 r., wydaną w
sprawie dyscyplinarnej sędziego Sądu Okręgowego w stanie spoczynku, sygn. akt (...),
zezwolił na pociągnięcie go do odpowiedzialności karnej sądowej za to, że w dniu 1
kwietnia 2006 r. w miejscowości A., w województwie (...), kierował samochodem
osobowym marki Nissan Almera nr rej. (...), w stanie nietrzeźwości – 1,6 ‰ alkoholu
we krwi, to jest czynu z art. 178a § 1 k.k.
Powyższa uchwała została zaskarżona przez sędziego w stanie spoczynku i jego
obrońcę. W zażaleniu sporządzonym osobiście sędzia Sądu Okręgowego zarzucił:
 błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia polegający
na stwierdzeniu, że w dniu 1 kwietnia 2006 r. kierował samochodem osobowym w
stanie nietrzeźwości,
 naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na treść rozstrzygnięcia, a
to art. 7, 92, 148 § 3, 170 § 2, 193 § 1 i art. 393 § 1 k.p.k., polegające na:
- dokonaniu dowolnej oceny materiału dowodowego bez uwzględnienia wskazań
wiedzy naukowej dotyczącej wydalania alkoholu;
- oparciu rozstrzygnięcia na fragmentach, a nie całości materiału dowodowego;
- zastąpieniu protokołu treścią notatki urzędowej;
- oddaleniu wniosku dowodowego obrońcy jedynie z tego powodu, że inne
dowody, to jest badanie krwi na zawartość alkoholu, wykazały przeciwieństwo
tego, co zamierzał udowodnić składający wniosek;
2
- zaniechanie powołania biegłych w sytuacji, gdy rozstrzygnięcie dotyczące
kwestii wydalania alkoholu z krwi wymagało wiadomości specjalnych;
- odczytanie notatki urzędowej w sytuacji, w której konieczne było sporządzenie
protokołu.
W oparciu o te zarzuty sędzia wniósł o zmianę zaskarżonej uchwały i odmienne
orzeczenie co do istoty sprawy, ewentualnie jej uchylenie i przekazanie sprawy sądowi
pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.
Obrońca sędziego Sądu Okręgowego w stanie spoczynku sformułował również
zarzut błędnego ustalenia stanu faktycznego co do spożywania przez sędziego
alkoholu w dniu 1 kwietnia 2006 r. oraz naruszenia przepisów postępowania w
zakresie oceny materiału dowodowego, oddalenia wniosku dowodowego obrońcy i nie
powołania biegłych. W ramach zarzutu naruszenia przepisów postępowania podniósł
ponadto, że ustalenia faktyczne zostały dokonane na podstawie oświadczenia
obwinionego złożonego podczas badania zawartości alkoholu w wydychanym
powietrzu. W swoim zażaleniu wniósł o uchylenie zaskarżonej uchwały i przekazanie
sprawy Sądowi Dyscyplinarnemu – Sądowi Apelacyjnemu do ponownego
rozpoznania.
W toku postępowania przed Sądem Najwyższym, na wniosek sędziego Sądu
Okręgowego w stanie spoczynku, został dopuszczony dowód z postanowienia
Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego z dnia 29 września 2006 r., w którym
rozstrzygnięto o powołaniu biegłych na okoliczność, czy z uwagi na stan zdrowia
sędziego proces wydalania alkoholu z jego organizmu mógł ulec zakłóceniu i czy na
stwierdzony u niego poziom alkoholu we krwi mogły mieć wpływ inne czynniki, poza
jego spożywaniem, wskazane w treści tego postanowienia.
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Zgodnie z brzmieniem art. 80 § 2 lit. c u.s.p. sąd dyscyplinarny udziela
zezwolenia na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej, gdy zachodzi
dostatecznie uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa (art. 303 k.p.k.).
Wymóg ten można uznać za spełniony wówczas, jeżeli zgromadzony materiał
dowodowy wskazuje na wysoki stopień uprawdopodobnienia zarzutu postawionego
sędziemu. Uchwała Sądu dyscyplinarnego nie przesądza zatem o rzeczywistym
popełnieniu przez sędziego czynu karalnego. W rozpoznawanej sprawie rolą Sądu
dyscyplinarnego było dokonanie oceny, czy zgromadzone dowody nakazują przyjąć,
że zachodzi uzasadnione podejrzenie, iż sędzia Sądu Okręgowego w stanie spoczynku
w dniu 1 kwietnia 2006 r. powadził samochód w stanie nietrzeźwości. Przyjęcie przez
Sąd dyscyplinarny, że wymaganie to zostało spełnione, opierało się przede wszystkim
o jednoznaczny w swojej wymowie dowód w postaci badania krwi na zawartość
alkoholu. Dwukrotnie przeprowadzone u sędziego Sądu Okręgowego w stanie
3
spoczynku badanie krwi wykazało znaczny stan zawartości alkoholu (odpowiednio 1,5
‰ i 1,6 ‰). Bezsporne jest także, że obwiniony poprzedniego dnia spożywał alkohol,
a podczas badania przy użyciu alkomatu oświadczył, że pił alkohol również w dniu
badania. W zażaleniu obrońcy sędziego bezzasadnie podniesiono, że funkcjonariusze
policji używający urządzenia kontrolno-pomiarowego w celu stwierdzenia zawartości
alkoholu w wydychanym powietrzu mają status biegłych i dlatego „stosuje się do
oświadczenia obwinionego zawartego w tym protokole zakaz dowodowy wynikający z
treści art. 199 k.p.k.” Artykuł 199 k.p.k. stosuje się do czynności prowadzonych przez
biegłych lub lekarzy udzielających pomocy medycznej i brak jest podstaw, by
regulację wynikającą z tego przepisu stosować także do oświadczeń składanych wobec
innych osób. Nie było zatem uchybieniem ze strony Sądu dyscyplinarnego poddanie
ocenie, w ramach zgromadzonego materiału dowodowego, także wspomnianego wyżej
protokołu z dnia 1 kwietnia 2006 r. zawierającego oświadczenie sędziego Sądu
Okręgowego w stanie spoczynku dotyczące spożywania przez niego alkoholu. Nie
można też uznać za zasadny zarzut zawarty w jego zażaleniu, dotyczący oparcia
rozstrzygnięcia przez Sąd dyscyplinarny jedynie „na fragmentach” materiału
dowodowego. Analiza uzasadnienia zaskarżonej uchwały wskazuje bowiem, że Sąd
dyscyplinarny poddał ocenie cały zgromadzony w sprawie materiał dowodowy.
Pozostałe zarzuty naruszenia przepisów postępowania zawarte w obu zażaleniach są
związane z oddaleniem wniosku dowodowego obrońcy o dopuszczenie dowodu z
opinii biegłych i wydania rozstrzygnięcia mimo nieposiadania przez Sąd wiadomości
specjalnych dotyczących wydalania alkoholu z organizmu spożywającej go osoby.
Również te zarzuty były nieuzasadnione. Wymaga podkreślenia, że sędzia Sądu
Okręgowego w stanie spoczynku i jego obrońca, zarówno w toku postępowania
prowadzonego przed Sądem dyscyplinarnym, jak i w złożonych przez nich
zażaleniach, nie kwestionowali wyników badania krwi. Wnioskowany przez obrońcę
dowód z opinii biegłych nie miał służyć zatem ocenie, czy fakt prowadzenia pojazdu
w stanie nietrzeźwości miał miejsce. Należy zaś uwzględnić, że zakres orzekania przez
Sąd dyscyplinarny w przedmiocie udzielenia zezwolenia na pociągniecie sędziego do
odpowiedzialności karnej, został przez ustawodawcę ograniczony, w porównaniu z
typowym postępowaniem karnym. Czynności Sądu, mają na celu zbadanie jedynie
tego, czy zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa. Sąd
dyscyplinarny ocenił prawidłowo, że dla orzekania w tym zakresie nie było konieczne
wyjaśnienie, czy i ewentualnie w jak nietypowy sposób organizm sędziego, z
uwzględnieniem stanu jego zdrowia, mógł zareagować na spożywanie alkoholu.
Odrębnym zagadnieniem jest natomiast, czy wyjaśnienie tego rodzaju okoliczności
może mieć wpływ na uznanie winy w przypadku przestępstwa polegającego na
prowadzeniu pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwym.
4
Pozbawione racji były również zarzuty dokonania przez Sąd dyscyplinarny
błędnych ustaleń faktycznych polegających na wadliwym przyjęciu, że sędzia Sądu
Okręgowego w stanie spoczynku w dniu 1 kwietnia 2006 r. spożywał alkohol i
kierował samochodem osobowym w stanie nietrzeźwości. Na poczynione przez Sąd
dyscyplinarny ustalenia faktyczne, że spożywał on alkohol w dniu 1 kwietnia
wskazuje bowiem wynik badania przeprowadzonego przy pomocy alkomatu w dniu 1
kwietnia 2006 r. oraz wyniki badania krwi wykazujące jego zawartość, w określonej w
wynikach tych badań wysokości. Ustalenie dotyczące spożywania alkoholu w dniu 1
kwietnia 2006 r. zasadnie zostało oparte także o zapis w protokole użycia alkomatu,
który taką treść istotnie zawierał. Natomiast ocena Sądu dyscyplinarnego, że
wyjaśnieniom sędziego w zakresie dotyczącym czasu spożywania alkoholu i
przyczyny stanu nietrzeźwości nie można dać wiary, nie dotyczyła treści
poczynionych ustaleń faktycznych, lecz oceny wiarygodności przeprowadzonych
dowodów. Wymaga też podkreślenia, że ocena czy sędzia Sądu Okręgowego w stanie
spoczynku prowadził samochód w stanie nietrzeźwym była przedmiotem rozważań
Sądu jedynie w kontekście istnienia uzasadnionego podejrzenia, że taki czyn miał
miejsce i istnienia podejrzenia, że popełnione zostało w związku z tym przestępstwo z
art. 178 a § 1 k.k. Stanowisko Sądu dyscyplinarnego w tym zakresie znajduje zaś
oparcie w przeprowadzonych w sprawie dowodach i brak jest uzasadnionych podstaw
do jego kwestionowania.
Z przyczyn wyżej wskazanych zarzuty zawarte w rozpoznawanych zażaleniach
nie zasługiwały na uwzględnienie. Dlatego też Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny
utrzymał w mocy zaskarżoną uchwałę.