Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CSK 174/07
POSTANOWIENIE
Dnia 21 czerwca 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Kwaśniewski
w sprawie z wniosku W. C.
przy uczestnictwie J. M. i in. ,
o uwłaszczenie,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 21 czerwca 2007 r.,
na skutek skargi kasacyjnej uczestniczki postępowania B. P.
od postanowienia Sądu Okręgowego w W.
z dnia 12 października 2006 r.,
odrzuca skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
2
Zaskarżone skargą kasacyjną postanowienie wydane zostało w dniu
12 października 2006 r., a zatem wniesiona od niego skarga kasacyjna spełniać
powinna wszelkie wymogi formalne, wynikające z treści przepisów art. 3984
§ 1
i § 2 k.p.c.
W paragrafie pierwszym art. 3984
k.p.c. ustawodawca skatalogował
odrębnie w czterech punktach konstrukcyjne elementy każdej skargi kasacyjnej,
a więc cechy istotne (kreatywne) tego tylko szczególnego środka odwoławczego,
podkreślające zarazem w ten sposób rangę tychże elementów. Natomiast w zdaniu
pierwszym § 2 art. 3984
k.p.c. wskazano na pozostałe wymagania tej skargi, które
stawiane są każdemu pismu procesowemu (art. 126 k.p.c. – 128 k.p.c.) z rygorem
przewidzianym w art. 130 k.p.c.
Już wcześniej przyjęto w orzecznictwie, że brak któregokolwiek
z kreatywnych elementów kasacji, a określonych w którymkolwiek z punktów
nieobowiązującego już art. 3933
§ 1 k.p.c. nie podlega naprawieniu w trybie art.
130 § 1 k.p.c., a kasacja dotknięta takim nieusuwalnym brakiem podlegała
odrzuceniu a limine (postanowienie SN z dnia 9 listopada 2000 r., II CKN 1385/00,
OSNC 2001, z 3, poz. 51; postanowienie SN z dnia 12 grudnia 2000 r. V CKN
1780/00, OSNC 2001, z. 3, poz. 52).
Obowiązek przedstawienia przez skarżącego m.in. wniosku o przyjęcie
skargi kasacyjnej do rozpoznania, a wynikający z art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c., wiąże
się z instytucją tzw. „przedsądu”, polegającego m.in. na możliwości Sądu
Najwyższego odmowy przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania (art. 3989
§ 2
k.p.c.). Ten możliwy sposób zakończenia postępowania kasacyjnego, a kolidujący
niewątpliwie z intencją strony wnoszącej skargę kasacyjną dowodzi zrównania
rangą obowiązku przytoczenia podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienia (art. 3984
§
1 pkt 2 k.p.c.) z obowiązkiem odrębnego przedstawienia oraz uzasadnienia
wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania (art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c.).
Odrębne wyartykułowanie przez ustawodawcę obu kategorii obowiązków dowodzi
tego, że nie są one tożsame. W konsekwencji za spełnienie wymogu z art. 3984
§ 1
pkt 3 k.p.c. nie można uznać jedynie odwołania się przez skarżącego
do uzasadnienia podstaw kasacyjnych i sformułowanych w ich ramach zarzutów,
3
z pominięciem wyraźnego, odrębnego i ścisłego przytoczenia co najmniej jednej
spośród okoliczności wymienionych w art. 3989
§ 1 k.p.c., wraz z jej stosownym
uzasadnieniem przy pomocy argumentów jurydycznych (por. postanowienie SN
z dnia 22 marca 2001 r., V CZ 131/00, OSNC 2001, z. 10, poz. 156; postanowienie
SN z dnia 5 czerwca 2001 r., IV CZ 45/01, OSNC 2001, z. 10, poz. 157).
W odniesieniu do skargi kasacyjnej zachowuje aktualność utrwalone orzecznictwo
Sądu Najwyższego, zgodnie z którym wymagania z art. 3984
§ 1 k.p.c. mają
samodzielny byt i nie mogą być traktowane zamiennie (postanowienie SN z dnia
29 czerwca 2005 r. V CSK 5/05, niepubl. Postanowienie SN z dnia 14 lipca 2005 r.
III CZ 61/05 niepubl.).
Spełniając formalny wymóg skargi kasacyjnej, określony w art. 3984
§ 1 pkt 3
k.p.c., skarżący powinien zawrzeć w niej wniosek o przyjęcie skargi do rozpoznania
i wniosek ten uzasadnić wskazując na występowanie w sprawie przynajmniej
jednej z okoliczności stanowiących przesłanki tzw. przedsądu, określone w art.
3989
§ 1 k.p.c. i przedstawić odpowiednie argumenty prawne, uzasadniające
występowanie ściśle określonej w ustawie przesłanki. Potrzeba przyjęcia skargi
kasacyjnej do rozpoznania powinna być zatem uzasadniona przez skarżącego przy
pomocy argumentów jurydycznych uzasadniających wystąpienie którejkolwiek
z przesłanek precyzyjnie określonych w art. 3989
§ 1 k.p.c. (por. postanowienie SN
z dnia 21 lipca 2005 r. sygn. akt V CSK 18/05). Spełnienie tego wymogu nie jest
tożsame z werbalnym powołaniem się na przesłanki wymienione w art. 3989
§ 1
k.p.c. Ponieważ skarga kasacyjna uczestniczki postępowania pozbawiona jest
właściwie rozumianego uzasadnienia wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania
przeto podlega ona odrzuceniu (por. postanowienie SN z dnia 22 września 2005 r.
sygn. akt II CSK 7/05).
Uwzględniając więc odrębność obu przedmiotów regulacji w pkt 2 i 3 art.
3984
§ 1 k.p.c. stwierdzić należy, że choć argumentacja skarżącego może się
niekiedy w obu tych kwestiach nawet częściowo pokrywać, to jednak orzeczenie
w przedmiocie przyjęcia kasacji do rozpoznania zapada tylko po uprzednim
dokonaniu oceny przyczyn kwalifikowanych przez ustawodawcę, a określonych
w art. 3989
§ 1 k.p.c., gdyż tylko one i ich uzasadnienie mogą być przedmiotem tzw.
„przedsądu” i decydują o jego wyniku.
4
Skoro więc skarga kasacyjna uczestniczki postępowania pozbawiona jest
adekwatnego uzasadnienia wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania,
a więc tego niezbędnego elementu konstrukcyjnego, współkreującego istotę tego
środka zaskarżenia, to Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji postanowienia,
działając na podstawie art. 3986
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 3986
§ 2 k.p.c. i art. 3984
§ 1
pkt 3 k.p.c.
jc